هم زمان با آغاز به کار دولت چهاردهم؛ اسماعیل هنیه، میهمان مراسم تحلیف در تهران ترور شد. این اتفاق تنها با انتشار خبر انتقام ایران از اسرائیل، بر بازار های داخلی اثر منفی گذاشت و نرخ دلار را افزایش داد. با توجه به آثار مخرب جنگ سؤال این است که در صورت شدت گرفتن تنش و درگیری های نظامی ایران و اسرائیل علیه یکدیگر، چه کسانی و کدام گروهها از وقوع جنگ منتفع میشوند؟ ستاره صبح در جست و جوی پاسخ این پرسش با میرقاسم مومنی، استاد دانشگاه و تحلیلگر سیاسی به گفتوگو نشسته که در ادامه میخوانید:
چرا اسرائیل با اقدام به ترور هنیه، توپ افزایش تنش را به میدان ایران انداخت؟
ترور اسماعیل هنیه مذاکرات صلح میان فلسطین و اسرائیل را تا زمانی نامعلوم به تأخیر انداخت.
ایجاد مانع دربرابر آتش بس هدف نتانیاهو بود که بعد از اتمام جنگ غزه دیگر جایی در صحنه سیاسی اسرائیل نخواهد داشت.
بنیامین نتانیاهو زمان خرید تا مقدمات حضور ترامپ در کاخ سفید را فراهم کند. طولانی شدن جنگ غزه و در دسترس نبودن صلح موقعیت بایدن و دولت دموکرات امریکا و همچنین نامزد آینده این حزب در انتخابات 2024 را به خطر میاندازد. نتانیاهو با برنامه ریزی این ترور برای حضور در قدرت زمان خریده ضمن اینکه در معادلات سیاسی اسرائیل با ترور رئیس دفتر سیاسی حماس، در صلح آینده دست بالا خواهند داشت. فراموش نکنیم که اسماعیل هنیه یکی از مهمترین و برجسته ترین رهبران حماس بود. ترور نیروهای کلیدی حماس برای نتانیاهو و دولت تندرو و جنایتکارش دستاورد به شمار میرود.
با توجه به تاکید ایران بر خون خواهی هنیه، واکنش احتمالی آمریکا پس از عملیات متقابل ایران چگونه خواهد بود؟ آیا شرایط منطقه و عکس العمل ایالات متحده در برابر حوادث آینده میتواند آتش جنگی تمام عیار را بیفروزد یا خیر؟
واکنش آمریکا تابع عکس العمل ایران به ترور اسماعیل هنیه است. اگر عملیات ایران در حد آخرین برخوردش با اسرائیل یا در حد عملیات عین الاسعد باشد، آمریکا چشم میبندد و غربیها به صدور بیانیه های سیاسی بسنده خواهند کرد. دموکراتها در استانه انتخابات خواهان وقوع جنگ نیستند.
اما در صورتی که عملیات ایران به شکل گستردهای زیرساخت های اسرائیل را تخریب کند، آمریکا خاموش نمینشیند و از موجودیت هم پیمان و نماینده اش در خاورمیانه حمایت خواهد کرد. نتانیاهو میداند که گستاخی هایش به جنگ منجر نمیشود وگرنه با ایران سرشاخ نمیشد. جنگ با ایران آسیب جبران ناپذیری به اسرائیل میزند. اسرائیل عمق استراتژیک ندارد و در صورت وقوع جنگ بین تهران و تل آویو، چیزی از پایتخت اسرائیل باقی نخواهد ماند.
نتانیاهو با اطمینان از عدم وقوع جنگ دست به حرکت تروریستی اخیر زد. اقدامات او تا امروز مدیریت شده ولی نوع پاسخگویی ایران به این ترور میتواند معادله را عوض کند.
با توجه به اینکه رسانه های پر مخاطب و تأثیر گذار جهان در اختیار یهودیان است، در صورت وقوع درگیری میان ایران و اسرائیل این رسانهها افکار عمومی جهان را به گونهای هدایت خواهند کرد که همراهی و همدلی جهانی شامل ایران نشود و اهداف اسرائیل تأمین شود.
جنگ به نفع ایران نیست. اقتصاد ظرفیت تحمل هزینه های جنگ را ندارد به ویژه که تقابل با اسرائیل به معنای رویارویی با آمریکا، اروپا و همپیمانان منطقهای اسرائیل خواهد بود. چشم انداز چنین جنگی ایران را برنده میدان نشان نمیدهد.
در حمله پهبادی و موشکی تلافی جویانه ایران به خاک اسرائیل، بسیاری از کشور های عرب منطقه سمت تل آویو ایستادند. آیا در صورت وقوع درگیری گسترده بین ایران و اسرائیل، میتوان حمایت حداقل بخشی از کشور های عربی یا بی طرف بودنشان را پیش بینی کرد؟
تهران اخطار داده که در صورت حمایت کشور های منطقه از اسرائیل و باز کردن آسمان به روی اسرائیل با این کشورها برخورد میکند. ایران در مسئله اخیر جدی و مصمم است. برخورد با اسرائیل صورت میگیرد ولی کیفیت این برخورد طوری نخواهد بود که شاهد جنگی گسترده باشیم.
به ویژه که حضور خالد مشعل در رأس گروه حماس بر کیفیت رابطه تهران با این بخش از جبهه مقاومت تأثیر گذار خواهد بود. اگرچه خالد مشعل مدتی در تهران زندگی میکرد ولی مواضع او در مورد سوریه با مواضع جمهوری اسلامی هم راستا نبود.
منبع: روزنامه ستاره صبح