نگاهی به سوابق و زندگی‌نامه عباس عراقچی؛ وزیر پیشنهادی امور خارجه

سیّد عباس عراقچی زادهٔ آذر ۱۳۴۱ در تهران و دارای چهار فرزند است.

او دیپلماتی است که از سال ۱۴۰۰ به‌عنوان دبیر شورای راهبردی روابط خارجی فعّالیت می‌کند. عراقچی دانش‌آموخته کارشناسی روابط بین‌الملل از دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه، کارشناسی ارشد علوم سیاسی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی و همچنین دکترای علوم سیاسی (گرایش سیاست و حکومت) از دانشگاه کنت در انگلستان است.

این سیاستمدار ایرانی به دو زبان انگلیسی و عربی مسلط است.

از افتخارات او می‌توان به دریافت نشان خورشید تابان، ستاره زرین و سیمین از دولت ژاپن، ۱۴۰۱، دریافت نشان ملی درجه دو لیاقت و مدیریت از رئیس‌جمهور، ۱۳۹۴، دریافت لوح سپاس زرین از رئیس‌جمهور در سال ۱۳۹۲،پ ژوهشگر برگزیده وزارت امور خارجه، از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در سال ۱۳۸۴ و تقدیرنامه‌های متعدد از روسای‌جمهور، وزرای امور خارجه و دیگر مقامات اشاره کرد.

از سوابق کاری عراقچی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- دبیر شورای راهبردی روابط خارجی (مهر ۱۴۰۰ تاکنون)

- مشاور وزیر امور خارجه (شهریور ۱۴۰۰- ۱۴۰۳)

- معاون سیاسی، وزارت امور خارجه (بهمن ۱۳۹۶- شهریور ۱۴۰۰)

- مذاکره کننده ارشد، در مذاکرات هسته‌ای (شهریور ۱۳۹۲ - شهریور ۱۴۰۰)

- معاون حقوقی و امور بین‌الملل، وزارت امور خارجه (شهریور ۱۳۹۲ - بهمن ۱۳۹۶)

- سخنگو، وزارت امور خارجه (اردیبهشت ۱۳۹۲- شهریور ۱۳۹۲)

- معاون آسیا و اقیانوسیه، وزارت امور خارجه (آذر ۱۳۹۰ - شهریور ۱۳۹۲)

- سفیر جمهوری اسلامی ایران در توکیو، ژاپن (بهمن ۱۳۸۶- مهر ۱۳۹۰)

- معاون حقوقی و امور بین‌الملل، وزارت امور خارجه (آذر ۱۳۸۴ - بهمن ۱۳۸۶)

- رئیس دانشکده روابط بین‌الملل، وزارت امور خارجه (آذر ۱۳۸۳ - آذر ۱۳۸۴)

- رئیس اداره اول اروپای غربی، وزارت امور خارجه (مهر ۱۳۸۲ - آبان ۱۳۸۳)

- سفیر جمهوری اسلامی ایران در هلسینکی، فنلاند (دی ۱۳۷۸- شهریور ۱۳۸۲)

- سفیر آکردیته جمهوری اسلامی ایران در تالین، استونی (دی ۱۳۷۸- شهریور ۱۳۸۲)

- مدیرکل دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی (بهمن ۱۳۷۷- آذر ۱۳۷۸)

- معاون پژوهشی دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی (شهریور ۱۳۷۷- بهمن ۱۳۷۷)

- رئیس مرکز مطالعات خلیج‌فارس، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی (۱۳۷۶- ۱۳۷۷)

- راه‌اندازی و سرپرستی نمایندگی ج. ا. ا. در سازمان کنفرانس اسلامی، جده (۱۳۷۱)

- معاون اداره مجامع اسلامی، منطقه‌ای و غیرمتعهدها، وزارت امور خارجه (۱۳۷۰ - ۱۳۷۲)

- کارشناس در بخش بین‌الملل، وزارت امور خارجه (۱۳۶۸ - ۱۳۷۰)

فعالیت‌های علمی، فرهنگی این سیاست مدار ایرانی نیز به شرح زیر است:

- عضو هیأت علمی دانشکده روابط بین‌الملل با درجه دانشیار (از تیر ۱۳۸۴ تا کنون)

- رئیس دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه (از آذر ۱۳۸۳ تا آذر ۱۳۸۴)

- استاد مدعو دانشگاه توکیو در Executive Management Program (1387- 1389)

- رتبه اول پژوهشگر برگزیده وزارت امور خارجه، از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (1384)

- عضو شورای راهبردی سیاست خارجی وزارت امور خارجه (از ۱۳۸۴ تا ۱۴۰۰)

-عضو کمیسیون علوم اجتماعی و تربیتی شورای پژوهش‌های علمی کشور (در سال ۱۳۷۸)

-سردبیر مجله سیاست خارجی (طی سال‌های ۱۳۷۷ الی ۱۳۷۹)

-عضو هیأت تحریریه مجله سیاست خارجی (از سال ۱۳۷۹ تاکنون)

-عضو هیأت تحریریه همشهری دیپلماتیک (از سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۶)

-عضو هیأت مؤسس و هیأت امنا بنیاد فرهنگی مرحوم حاج سید حسین عراقچی (از ۱۳۹۰)

- رئیس هیئت مدیره انجمن دوستی ایران و فنلاند (از ۱۳۸۵)

- عضو هیأت مؤسس و هیأت امنا مسجد امام حسین علیه‌السلام واوان (از ۱۴۰۰)

- عضو هیأت رئیسه انجمن ایرانی روابط بین‌الملل (۱۳۹۲ تا کنون)

- عضو هیأت رئیسه فدراسیون نابینایان و کم بینایان (۱۳۹۲ تا ۱۴۰۲)

- عضو هیأت امنا دانشکده روابط بین‌الملل (از ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۴)

- عضو شورای راهبردی بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس (از دی ۱۴۰۱)

- تدریس در دانشکده روابط بین‌الملل، دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران و دانشگاه عالی دفاع ملی (از سال ۱۳۷۵ (به زبان‌های فارسی و انگلیسی) تا کنون)

- تدریس در دوره‌های متعدد کوتاه مدت از جمله دوره‌های ارتقا مقام (از سال ۱۳۸۳)

- راهنمایی، مشاوره و داوری رساله‌های متعدد دانشجویی در سطوح دکتری، کارشناسی ارشد و کارشناسی (از سال ۱۳۷۵)

- عضو شوراهای علمی مختلف در معاونت پژوهشی وزارت امور خارجه (از سال ۱۳۷۵)

- شرکت و ارائه مطلب در میزگردها و سمینارهای علمی متعدد داخلی و خارجی (از سال ۱۳۷۵)

- سخنرانی‌های متعدد در دانشگاه‌ها و مراکز علمی داخل و خارج کشور (از سال ۱۳۷۵)

- دبیر همایش‌های علمی و سیاسی مختلف داخلی و خارجی؛ آخرین مورد همایش گفت‌وگوهای ایران و جهان عرب (اردیبهشت ۱۴۰۳)

- نگارش شش کتاب و بیش از ۴۵ مقاله در مجلات و فصلنامه‌های علمی معتبر داخل و خارج کشور

فهرست کتاب‌های او نیز به شرح زیر است:

- عراقچی، سید عباس؛ دیپلماسی آب‌های فرامرزی و نظام بین‌الملل: درس‌هایی برای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، نشر وزارت امور خارجه، ۱۳۹۵

- عراقچی، سید عباس و دیگران؛ تروریسم و فضای مجازی در خاورمیانه، نشر پایتخت، ۱۳۹۷

- عراقچی، سید عباس و دیگران؛ راز سر به مهر: برجام؛ کوششی سترگ برای حقوق، امنیت و توسعه ایران، در شش جلد، نشر مؤسسه اطلاعات، ۱۴۰۰

- عراقچی، سید عباس و بهرامی، زهرا؛ دیپلماسی آب و لزوم برون رفت از وضعیت بحران، نشر وزارت امور خارجه، ۱۴۰۱

- عراقچی، سید عباس؛ ایران تایشی؛ خاطرات سید عباس عراقچی سفیر ایران در ژاپن، نشر مؤسسه اطلاعات، ۱۴۰۱

- عراقچی، سید عباس؛ قدرت مذاکره، نشر مؤسسه اطلاعات، ۱۴۰۲

به فهرست مقالات انگلیسی عراقچی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

Araghchi, Seyed Abbas; Islamic Movements, Fundamentalism or Radicalism?, Kent Papers, UK, 1995.
Araghchi, Seyed Abbas; Islamic Theo-Democracy, Iranian Journal of International Affairs, Tehran, 1997.
Araghchi, Seyed Abbas; Use and Misuse of the Internet, Iranian Journal of International Affairs, Tehran, 1998.
Araghchi, Seyed Abbas; Japan Ties’ Mutual Respect, Model for Global Relations, The Japan Times, Tokyo, February 10, 2009.
Araghchi, Seyed Abbas; Iran Upholding Foreign Policy Based on Justice, Morality, Dignity, Mutual Respect, Daily Yomiuri, February 10, 2009
Araghchi, Seyed Abbas; Iran Grows Stronger Despite Pressures, Challenges, Daily Yomiuri, February 10, 2009
Araghchi, Seyed Abbas; Iran Determined to Extend Friendly Relations, The Japan Times, Tokyo, February 10, 2010.
فهرست مقالات فارسی این دیپلمات ایرانی بدین شرح است:

عراقچی، سید عباس؛ نهضت بازخیزی اسلامی در قرن بیستم، مجله سیاست خارجی، تهران، بهار ۱۳۷۵
عراقچی، سید عباس؛ سازمان کنفرانس اسلامی: آینده‌ای نا امید کننده؟، مجله سیاست خارجی، تهران، پاییز ۱۳۷۶
عراقچی، سید عباس؛ اینترنت، عرصه‌ای جدید در تعامل فرهنگ‌ها، مجله سیاست خارجی، تهران، تابستان ۱۳۷۷
عراقچی، سید عباس؛ زنان و سیاست‌های جهانی، ترجمه مقاله فوکویاما، مجله سیاست خارجی، تهران، پاییز ۱۳۷۷
عراقچی، سید عباس؛ اندیشه‌های سیاسی ابوالاعلی مودودی و جنبش احیا طلبی اسلامی، فصلنامه مطالعات خاورمیانه، تهران ۱۳۷۸، شماره ۱۹
عراقچی، سید عباس؛ حزب تحریر اسلامی، دانشنامه جهان اسلام، جلد ششم، ۱۳۸۱
عراقچی، سید عباس؛ مجموعه مقالات هشتمین همایش بین‌المللی خلیج‌فارس (گردآوری)، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، ۱۳۷۶
عراقچی، سید عباس؛ استراتژی امنیتی جدید اروپا و جمهوری اسلامی ایران، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، مجموعه مقالات، مرکز مطالعات عالی بین‌المللی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، ۱۳۸۴
عراقچی، سید عباس؛ تغییرات و تهدیدات نظام جدید بین‌الملل، ماهنامه اقتصاد ایران، سال هفتم، شماره ۷۴، فروردین ۱۳۸۴
عراقچی، سید عباس؛ آمادگی همه جانبه، همشهری دیپلماتیک، سال اول، شماره پنجم، نیمه مرداد ۱۳۸۵
عراقچی، سید عباس؛ جنگ با تروریسم، همشهری دیپلماتیک، سال اول، شماره ششم، نیمه شهریور ۱۳۸۵
عراقچی، سید عباس؛ بازی قدرت‌ها، همشهری دیپلماتیک، سال اول، شماره هفتم، نیمه مهر ۱۳۸۵
عراقچی، سید عباس؛ اشتباه محاسبه، همشهری دیپلماتیک، سال اول، شماره دهم، نیمه دی ۱۳۸۵
عراقچی، سید عباس؛ بیراهه شورای امنیت، همشهری دیپلماتیک، سال دوم، شماره سیزدهم، نیمه اردیبهشت ۱۳۸۶
عراقچی، سید عباس؛ عمل در برابر عمل، همشهری دیپلماتیک، سال دوم، شماره شانزدهم، نیمه مرداد ۱۳۸۶
عراقچی، سید عباس؛ مدیریت، آموزش، فناوری؛ تجربیات ژاپن در بهینه‌سازی مصرف انرژی، مجله پژوهش و توسعه، ۱۳۸۹
عراقچی، سید عباس؛ نگاه آسیایی در روابط معاصر ایران و ژاپن، مجله تاریخ روابط خارجی، تابستان ۱۳۸۹، شماره ۴۳
عراقچی، سید عباس و سبحانی، مهدی؛ تقابل سرد آمریکا در آسیا - پاسیفیک، فصلنامه روابط خارجی، زمستان ۱۳۹۱، شماره ۴
عراقچی، سید عباس؛ تأملی در باب مفهوم حق و اجرای حق با نگاهی به موضوع هسته‌ای ایران و توافق ژنو، مجله سیاست جهانی، پاییز ۱۳۹۲، شماره ۵
عراقچی، سید عباس و صبوری، رضا؛ سنجش تهدید صهیونیسم در جهان اسلام، مجله امنیت ملی، بهار ۱۳۹۳، شماره ۱۱
عراقچی، سید عباس؛ دیپلماسی آب، از منازعه تا همکاری، مجله سیاست جهانی، زمستان ۱۳۹۳، شماره ۱۰
عراقچی، سید عباس و جوزانی کهن، شاهین؛ بهره‌برداری داعش از فضای مجازی، مجله روابط خارجی، سال هشتم، بهار ۱۳۹۶، شماره ۳۳
عراقچی، سید عباس و بهرامی، زهرا؛ تهدیدات جدید امنیتی رژیم صهیونیستی، مجله سیاست دفاعی، بهار ۱۳۹۶، شماره ۹۸
عراقچی، سید عباس؛ برجام و روندهای تسلیحاتی در غرب آسیا، مجموعه مقالات دومین کنفرانس امنیتی تهران، روندهای تسلیحاتی و امنیت منطقه‌ای در غرب آسیا، ۱۳۹۶
عراقچی، سید عباس و بهرامی، زهرا؛ دیپلماسی آب و مفهوم جدید امنیتی در منطقه در غرب آسیا، مجموعه مقالات دومین کنفرانس امنیتی تهران، مخاطرات زیست محیطی و امنیت منطقه‌ای در غرب آسیا، ۱۳۹۶
عراقچی، سید عباس و جنتی محب، فائزه؛ دیپلماسی فرهنگی و تأثیر آن بر روابط سیاسی و اقتصادی کشورها، مطالعه موردی روابط ایران و ژاپن در دوران تحریم، مجله پژوهش‌های روابط بین‌الملل، زمستان ۱۳۹۶، شماره ۲۶
عراقچی، سید عباس و بهرامی، زهرا؛ تقابل هویتی در بحران یمن و ناامنی چندوجهی در غرب آسیا، مجموعه مقالات چهارمین همایش بین‌المللی نظام بین‌الملل، تحولات منطقه‌ای و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۹۷
عراقچی، سید عباس و بیک بیلندی، علی اصغر؛ تأثیر عوامل ژئوپلتیک اقتصادی دریای خزر بر تدوین راهبرد دفاعی جمهوری اسلامی ایران، مجله مطالعات دفاعی استراتژیک، تابستان ۱۳۹۷، شماره ۷۲
عراقچی، سید عباس و دیگران؛ نقش لابی اسرائیل در سیاست خارجی آمریکا (با تمرکز بر مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+۵)، مجله پژوهش‌های روابط بین‌الملل، پاییز ۱۳۹۷، شماره ۲۹
عراقچی، سید عباس و دیگران؛ تحلیل محیط راهبردی بحران یمن و شبیه سازی روندهای آتی با استفاده از تکنیک نقشه شناختی فازی، مجله مطالعات دفاعی استراتژیک، تابستان ۱۳۹۸، شماره ۷۶
عراقچی، سید عباس و دیگران؛ راهبردهای سیاسی دفاع همه جانبه در جنگ احتمالی آینده، مجله مطالعات دفاعی استراتژیک، بهار ۱۳۹۹، شماره ۷۹
عراقچی، سید عباس؛ دیپلماسی مقاومت محور، میراث حاج قاسم برای سیاست خارجی، روزنامه اعتماد، دی ۱۳۹۹، شماره ۴۸۳۱
عراقچی، سید عباس؛ دیپلماسی مقاومت محور، فرهنگ دیپلماسی، شماره اسفند ۱۳۹۹ و فروردین ۱۴۰۰
عراقچی، سید عباس؛ صنعت هسته‌ای ثمره مقاومت ملی است، مجله آفتاب نهان، بهار ۱۴۰۰، شماره ۷۹
عراقچی، سید عباس؛ سیاست حسن همسایگی؛ راهکارها و الزامات برای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه سیاست جهانی، ۱۴۰۱، شماره ۳
عراقچی، سید عباس و دیگران؛ توسعه مکران، الزامات منطقه‌ای و بین‌المللی، مجموعه مقالات، چهارمین همایش ملی توسعه سواحل مکران، ۱۴۰۱
عراقچی، سید عباس؛ چین شناسی، پیش درآمد تعریف راهبرد، سیاست و اقدام؛ دیپلماسی آسیایی، ویژه نامه چین، آبان ۱۴۰۲
عراقچی، سید عباس و دیگران؛ واکاوی جایگاه فناوری‌های نوظهور در روابط چین و ایالات متحده آمریکا: مطالعه موردی فناوری ۵ جی، دوفصلنامه سیاست و روابط بین‌الملل، ۱۴۰۲، شماره ۱۱
عراقچی، سید عباس و بحرینی، علی؛ ماهیت حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در اعلامیه جهانی حقوق بشر در اعلامیه قاهره با تاکید بر حق کار و حق آموزش، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، آماده انتشار