آفتابنیوز : آفتاب: انجمن اسلامی مدرسین دانشگاهها درخصوص مرجعیت آیتالله العظمی صانعی بیانیهای بدین شرح صادر کرد:
بسمه تعالی
ملت شریف ایران،مراجع عظام تقلید.
به گواهی تاریخ، روحانیت معظم ما در طول دوران طولانی پس از غیبت معصوم(عج) برای حفظ و ترویج اسلام و توسعه علمی و عملی آن، زحمات طاقت فرسا متحمل شدهاند و همواره در تحولات گوناگون تاریخی در فضای سیاسی حاکم، لحظهای از حمایت حق و عدل، غفلت نکرده و در نتیجه به سرمایهای عظیم و پشتوانه ملی محکم برای جامعه اسلامی تبدیل شده است. مرجعیت شیعه و روحانیت اصیل همواره در بحرانها و تلاطم سیاسی و اجتماعی در کنار مردم بودهاند و از آنان در قبال تهاجمات گوناگون اعتقادی، اخلاقی، فرهنگی، اقتصادی، نظامی و سیاسی حمایت کرده و به همین جهت، تعامل مثبت مردم و روحانیت به عنوان یک عامل قدرتمند، جامعه را در برابر خطرهای گوناگون حفظ و راهنمایی کرده است. در دوران معاصر در قضیه تنباکو، مشروطیت، تاسیس عدالتخانه و در پیروزی انقلاب اسلامی، نمونههای برجستهای از این تعامل و اعتماد متقابل غیر قابل انکار را میتوان مشاهده کرد. قطعاً تقید روحانیت به موازین شریعت، التزام عملی آنان به اخلاق و پرهیز از خودمحوری و دنیاگرایی و رعایت کرامت و حرمت مردم از جمله علل دوام موقعیت خطیر علمای دینی بوده است.
انجمن اسلامی مدرسین دانشگاهها که از بدو تاسیس در سال 1365 رسما در مسائل و موضوعات مختلف و حوادث گوناگون سیاسی ،اجتماعی و فرهنگی، با اعتقاد به ضرورت وحدت حوزه و دانشگاه، همواره درسنگر دفاع از جمهوری اسلامی و آرمانهای حضرت امام خمینی (ره) حضور داشته است، اکنون در قبال روشهایی که توسط بعضی اشخاص با عنوان و کسوت روحانی در پیش گرفته شده به شدت احساس نگرانی کرده و هشدار میدهد که ادامه این روند برای تعامل تاریخی مردم و روحانیت، این سرمایه عظیم ملی و حتی برای پای بندی مردم به اسلام عزیز ،بسیار خطرناک و زیان بخش است و از مراجع محترم تقلید، علما و بزرگان حوزه های علمیه، در جهت جلوگیری از رواج این شیوهها استمداد میجوید. از جمله نگرانی ما مسائلی است که اخیرا برای حضرت آیتالله العظمی صانعی از مراجع محترم تقلید ایجاد گردیده است.
مردم شریف ایران و خصوصا علما و مراجع عظام تقلید توجه دارند که قرنها است با توجه به تحولات جامعه و پیدا شدن موضوعات جدید، فقهای عظام با توجه به نقش زمان و مکان در استباط احکام شریعت و با رعایت موازین اجتهاد، نیازهای شرعی مردم را با صدور فتاوی خود مرتفع ساختهاند، البته نظرات جدید فقهی همواره در فقه اجتهادی و پویا نقد و بررسی شده است.
سیره مستمر فقهای بزرگ در طول تاریخ چنین بوده که هر فتوا و نظر فقهی جدید را با استدلال ونقد علمی به چالش کشیده و محک میزدند و چنین است که کتب فقهی استدلالی شیعه از جمله آثار شیخ طوسی، علامهحلی، شهیدین و کتبی چون جواهر الکلام و مکاسب مشحون است از چندین نقل قول متفاوت در هر صفحه و چندین "فیه نظر" . حداکثر این است که بعضی از فتواها را شاذ و نادر نامیده و با حسن نیت و احترام، آنها را نقد علمی کرده و در نهایت نظر و فتوای خود رابیان کرده اند . متاسفانه اخیرا دیده شد که بعضی از آقایان در مورد حضرت آیتالله صانعی به جای در پیش گرفتن همان سنت حسنه و سیره علمی، با بدعت خواندن بعضی از نظرات فقهی ایشان بیآنکه حداقل در یک اثر علمی و یا در مجمعی از اصحاب فتوا آن نظرات را مورد تدفیق و بررسی علمی قرار دهند، نسبت به صلاحیت مرجعیت ایشان، تشکیک کرده و متعاقب آن، بیت معظم له در قم و دفاتر ایشان در تهران، مشهد وگرگان مورد هتک حرمت قرار گرفته است. یکی از مسائلی که آقایان بر اساس آن، عنوان بدعت در احکام دینی را به آیتالله صانعی نسبت دادهاند بدون این که به اصل مساله و فتوای ایشان با دقت فقهی و علمی بنگرند مساله مربوط به فرزند خواندگی است که آن رابه عنوان صدور فتوایی خلاف نظر فقها، با هیاهوی بسیار، توام با هتک حرمت و عدم رعایت حریم مرجعیت علم کردهاند.
جهت روشن شدن موضوع، فتوای ایشان را در این مورد از کتاب مجمع المسائل معظم له نقل میکنیم (مجمع المسائل ج 2 مسئله 931 ص 357 ) فتوای ایشان در پاسخ سوال زوج جوانی است که نمیتوانند بچهدار شوند و قصد دارند از مراکز رسمی پسربچه یا دختر بچهای را به عنوان فرزند خوانده تحویل بگیرند و در عین حال نگران دو مساله شرعی هستند یکی مساله ارث ودیگری نگاه به نامحرم. آیتالله صانعی ضمن تشویق اصل این عمل به عنوان اینکه از مصادیق احسان و نیکی است، فرمودهاند؛ اولا آنان میتوانند در حال حیات خود بخشی از اموال خود را به فرزند خوانده ببخشند و یا مصالحه کنند و نیز میتوانند بخشی از ثلث مال خود را برای بعد از حیات خودشان به نفع فرزند خوانده وصیت کنند. ثانیا، در مورد نگاه به نامحرم نیز گفتهاند حرمت نگاه به فرزند خوانده، پس از رسیدن به سن تمیز و یا بالعکس نگاه فرزندخوانده به مادرخوانده خود، از باب ضرورت و رعایت احکام مربوط به عسروجرح مرتفع میگردد و اسلام دین سهولت و آسانی است و ضرورت و عسر و حرج، رافع حرمت است.
هر شخص منصف و مطلعی اگر این دو مسأله را بررسی کند درمییابد که ایشان بدون این که فرزندخواندگی را مشابه فرزند حقیقی دانسته باشند، راهحلی فقهی برای این مسئله نشان میدهند، که هر دو قسمت منطبق بر ضوابط فقهی و شرعی بوده و هیچگونه بدعتی بیان نشده است. بخشیدن مال یا مصالحه آن به دیگری اعم از فرزندخوانده یا شخص دیگر هیچ منافاتی با احکام شریعت ندارد، هرکس میتواند اموال خود یا بخشی از آن را به دیگری ببخشد و یا برای بعد از فوت خود از محل ثلث مال وصیت نماید و ثانیا در مورد رفع حرمت نگاه به نامحرم در موارد ضرورت و عسروجرح از قبیل اعمال پزشکی و جز آن، همچنین مرتفع شدن حرمت خوردن یا آشامیدن چیزهای حرام و یا برداشته شدن وجوب روزه واجب یا غسل واجب، در صورت وجود مشقت و عسرو جرح و یا ضرورت، محل اتفاق نظر فقهاست و مستندات این امر از آیات قرآن مجید، احادیث وارده از معصومین علیه السلام و فتاوای فقهی، در منابع معتبر فقهی و قواعد فقه از جمله در کتاب قواعد فقه مرحوم آیتالله بجنوردی (القواعد الفقیه ج ا، صص 176-224) و امثال آن به تفصیل آمده است. بدینترتیب و با عنایت به اینکه ملاک در تشخیص موارد ضرورت و عسر و جرح، نظر عرف است، اگر کسی بگوید نگاه کردن پدرخوانده به فرزندخوانده خود بدون اینکه قصد لذت داشته باشد، همانند فرزند نسبی بوده و از باب ضرورت، حرام نمیباشد، مرتکب کدام بدعت در شریعت شده است؟ حداکثر اینکه شخص دیگری میتواند بگوید این موضوع از مصادیق ضرورت یا عسر و حرج نیست ولی از این نوع احکام فرعی در باب عسر و جرح و ضرورت درکتب فقهی و رسالههای عملیه صدها نمونه یافت میشود. ممکن است برخی از کسانی که این همه هیاهو بپا کردهاند حتی یکبار به دقت این مساله را ملاحظه نکرده باشند.
ما از مجموعهای که عنوان وزین جامعه مدرسین حوزه علمیه قم را دارد انتظار نداریم مواضعی را شاهد باشیم که شائبه برخورد سیاسی با حریم مرجعیت را در اذهان متبادر سازد. انتظار ما از این گونه نهادهای روحانی، نقد و بررسی علمی و پویایی اجتهادهای فقهی است و تنها از این مسیر است که حریم و حرمت روحانیت و تعامل مطلوب آن با مردم حفظ میگردد. امیدواریم با عنایت به نصایح مراجع عظیم الشان و دقتنظر بیشتر ، مسئله اخیر به نحوی جبران و از تکرار آن در آینده پیشگیری گردد..
شورای مرکزی انجمن اسلامی مدرسین دانشگاهها