شدت گرفتن مخالفت‌ها با رفع فیلترینگ؛ نمایندگان به دنبال طرح جدید صیانت؟
مخالفان رفع فیلترینگ باز هم فعال شده اند. از صاحبان تریبون نماز جمعه گرفته تا اجاره نشینان بهارستان، کمتر روزی است که از رفع فیلترینگ ابراز نگرانی نکنند و بر طبل مخالفت نکوبند.
کاسبان فیلترینگ فعال شدند، پزشکیان توضیح داد
هنوز خبری از رفع فیلترینگ نیست، هنوز جلسات شورای عالی فضای مجازی ادامه دارد و هنوز تصمیمی درباره رفع فیلترینگ گرفته نشده است، اما هجمه‌های سنگینی به پاستور و شخص رییس جمهور وارد می‌شود. هجمه‌هایی که در آن جانب کاسبانی گرفته می‌شود که عایدی شان از فیلترینگ به رقم ۲۰ همت رسیده است. این هجمه‌ها آنقدر سنگین بود که مسعود پزشکیان ناچار به توضیح شد.
رئیس جمهور در پاسخ به منتقدان رفع فیلترینگ گفت؛ «نتایج ارزیابی‌های علمی و تحلیل اثرات اجتماعی فیلترینگ نشان می‌دهد که هیچ یک از اهداف این طرح محقق نشده بلکه مضرات و مشکلات دیگری نیز ایجاد کرده، اما تعجب‌آور است که ما همچنان نسبت به ادامه این روند پرضرر و بی‌نتیجه اصرار داریم.
رئیس جمهور با بیان اینکه طرح دولت برای رفع فیلترینگ به معنای رها کردن فضای مجازی نیست، بلکه موجب توسعه و تقویت حکمرانی و استفاده بهینه مردم از آن خواهد شد، گفته بود «بنای دولت توسعه آموزش و تولید محتوا‌های فرهنگی به ویژه برای نوجوانان و جوانان و نیز افزایش خدمات دولتی بر بستر شبکه‌های اجتماعی است که منجر به استفاده بهینه از اینترنت خواهد شد.» پزشکیان همچنین با بیان اینکه دولت به دنبال ایجاد نگاه مشترک با دیگر نهاد‌های حاکمیتی درباره رفع فیلترینگ است، بر ضرورت تسریع در اجرای مصوبه جلسه شورای‌عالی فضای مجازی و تشکیل کارگروه ویژه به منظور بررسی ابعاد مختلف این موضوع، رفع دغدغه‌ها و نگرانی‌ها در این زمینه و ارائه نتیجه به جلسه بعدی این شورا برای تصمیم‌گیری نهایی تأکید کرد.
اما مسعود پزشکیان هرچقدر که از نتایج ارزیابی‌های علمی و تحلیل اثرات اجتماعی فیلترینگ بگوید، گوش شنوایی برای آن وجود ندارد، یا وجود دارد و نمی‌خواهند بشنوند.
مخالفت با رفع فیلترینگ از تریبون نماز جمعه
دیروز، ائمه جمعه برخی از شهرهای کشور در خطبه‌های نماز جمعه، پیش و بیش از آنکه از معیشت مردم بگویند، برای فضای مجازی خط و نشان کشیدند.
سید محمدمهدی حسینی همدانی در خطبه‌های نماز جمعه ۲۵ آبان ماه کرج، با انتقاد از کسانی که به دنبال رفع فیلترینگ هستند، گفت: دشمن برای فضای مجازی خودش محدودیت می‌گذارد، اما برای ما چیز دیگری تجویز می‌کند، چون می‌خواهد امید، اعتماد و عزت ما را از بین ببرد. متأسفانه عده‌ای هم این حرف‌ها را می‌پذیرند. حال که برخی تصمیم‌گیران دلسوزی لازم را ندارند خودمان باید مراقب فضای مجازی باشیم.
سید هاشم حسینی بوشهری در خطبه‌های نماز جمعه این هفته قم هم رفع فیلترینگ را خیرخواهانه ندانست و گفت: این روز‌ها سخن از این است که برای تسهیل کار مردم باید تغییراتی در فضای مجازی ایجاد شود، این نکته را خیرخواهانه می‌گویم، که ابتدا قانون حاکم بر فضای مجازی را نظام‌مند کنید و فضای مجازی را از رها بودن دربیاورید و سپس اقدامات اصلاحی انجام دهید کسی مانع کسب و کار مردم نیست، اما با این فضای مجازی که یک جنگ اعلام نشده علیه انقلاب، اسلام و مردم ما و محور مقاومت است به شکلی مناسب برخورد کنید.
در نماز جمعه مشهد هم وضعیت به همین گونه بود. سید احمد علم الهدی امام جمعه این هفته مشهد همچون هفته‌های گذشته که سوژه‌ای برای تاختن بر دولت دارد، اینبار هم بحث فضای مجازی را پیش کشید و گفت: یکی از عواملی که سبب می‌شود جامعه امروز به عقب بازگردد، ترویج ولنگاری در فضای مجازی و بعضی حرکت‌های رسانه‌ای است که در اختیار نسل جوان قرار دارد. وقتی فضای مجازی آزاد شود و زمینه گسترش فساد در دسترس جوان قرار گیرد و یا با بی‌حجاب برخورد نشود و بی‌حجابی آزاد شود، ارتجاع از این مسائل شروع می‌شود و به نقطه‌ای می‌رسد که جامعه ما به جامعه قبل از انقلاب بازگردد.
هفته‌های پیش نیز چنین روندی در تریبون‌های نماز جمعه حکمفرما بود.
حسینی همدانی، امام جمعه کرج، در خطبه‌های نماز عبادی سیاسی (جمعه ۴ آبان ماه) در مصلای بزرگ امام خمینی (ره)، با تذکر اینکه مسئولین اقتصادی در سخنرانی‌ها و افاضاتی که دارند دشمن شادکن و خط دهنده سخن نگویند، گفت: «ما الان دچار معضلات اقتصادی و مسئله تورم و گرانی هستیم؛ بعد برای چاره کار، مسئول اقتصادی کشور می‌گوید: «باید از اینترنت رفع فیلترینگ شود تا کار درست شود»؛ این حرف، سخیف و نشانی غلط دادن است.»
حکیمی‌فر، امام جمعه دندی، درخطبه‌های نماز جمعه (۴ آبان ماه)، در اظهاراتی بیان کرد: «جریاناتی با مستمسک قرار دادن شعار وفاق ملی، آن را ناظر به آدرس‌های غلطی نظیر مذاکره با آمریکا، تسلیم بجای مقاومت، کم‌رنگ کردن گفتمان مقاومت و قدرت عمق راهبردی ایران اسلامی در منطقه، موضوع فیلترینگ، گماردن افراد معلوم الحال در سمت‌های اجرایی مهم و حساس، و چندین موضوع حاشیه‌ای و مندرس دیگر تفسیر می‌کنند. در حالی که وفاق ملی بر موضوعات و مسائل اصلی و اساسی بر همه چیز مقدم است.
ماموستا ملاعبدالرحمن مرادی، امام جمعه اهل سنت کرمانشاه هم در اظهاراتی که در ۱۲ آبان ماه بیان کرده بود، گریزی به فضای مجازی زده و گفته بود: «فضای مجازی و شبکه‌های ماهواره‌ای تاثیرات بسیار منفی در مقوله حجاب در جامعه ما داشته است که این امر اگر مدیریت نشود بسیار خطرناک خواهد بود.»
نمایندگان مجلس به دنبال طرح جدید صیانت؟
اما این فقط ائمه جمعه نبودند که از تریبون نماز جمعه برای حمله به دولت بهره بردند. در صف مخالفان رفع فیلترینگ هم نمایندگان فعلی و سابق مجلس هم هستند هم برخی چهره‌های خارج از مجلس که عصبانیت خود از رفع فیلترینگ را پنهان نمی‌کنند.
مصطفی میرسلیم نماینده سابق مجلس و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، وقتی موقعیت کاسبان فیلترینگ را خطری می‌بیند، از توییتری استفاده می‌کند که خود فیلتر است. این نماینده سابق مجلس که مثل خیلی دیگر از مسئولان کشور، دغدغه فیلترشکن ندارد و بدون دردسر وارد فضای مجازی می‌شود، در شبکه اجتماعی ایکس با کنایه از مخاطبان خود می‌پرسد: رفع ممنوعیت از گوشی اپل، تسهیل واردات خودرو و رفع محدودیت از فضای مجازی، چه پیامی برای عامه مردم و مشکلات روزمره معیشتی آن‌ها دارد؟
مدیرکل حقوقی ستاد امر به معروف کشور نیز در زمره مخالفان رفع فیلتر است و معتقد است؛ «رفع فیلتر بدون داشتن قانون درست و جامع و بازدارنده مانند این است که ویروس یا میکروبی را بدون واکسن وارد جامعه کنیم.»
روزنامه کیهان نیز با اشاره به شهادت سردار نیلفروشان و سید حسن نصرالله نوشته اس: «شنیده شده شورای عالی فضای مجازی رفع فیلتر برخی سکو‌های معاند را در دست بررسی دارد. نمی‌شود بخشی از نظام در برابر دشمن سرمایه‌های بی‌بدیلی همچون نیلفروشان‌ها و زاهدی‌ها را فدای امنیت کشور کند، اما بخش دیگر نظام برای سکو‌های اطلاعاتی دشمن فرش قرمز پهن نماید. رفع فیلتر در این شرایط بزرگ‌ترین اقدام علیه امنیت ملی است.»
علی نهاوندی رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی با اشاره به «ضعف‌های شورای عالی فضای مجازی»، شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های خارجی را «زمینه ایجاد سلطه کفار بر مسلمانان» دانسته و تاکید کرد که این نوع سلطه از نظر فقهی و شرعی حرام است.
رسانیوز هم در گزارشی انتقاداتی درباره رفع فیلترینگ بیان کرد. در این گزارش ضمن تاکید بر آسیب‌های شبکه‌های اجتماعی و پیشرفت دولت سیزدهم در شبکه ملی اطلاعات، خواهان کنترل کامل دولت پزشکیان بر فضای مجازی شد.
رضا تقی پور عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی که از مخالفان رفع فیلترینگ است نیز برای دولت شرط گذاشته و گفته «آقای رئیس جمهور بار‌ها اعلام کردندکه به کار کارشناسی اعتقاد دارند بر همین اساس به عنوان یک کارشناس معتقدم اگر دولت می‌تواند محتوای ضد اخلاقی که در داخل این سکو‌ها منتشر می‌شود، حذف یا مسدود کند و راه حل فنی برای این کار دارد، بیاید ارائه بدهد و فیلترینگ را بردارد.»
در این میان هستند نمایندگانی از جریان اصولگرا که مخالف فیلترینگ هستند و آن را مانع کسب و کار مردم می‌دانند. علیرضا منادی سفیدان، رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرگزاری خبرانلاین گزاره‌هایی را مطرح می‌کند که به نظر می‌رسد این امیدواری به رفع فیلترینگ واهی نیست و به زودی شاهد وعده پزشکیان در مورد رفع فیلتر خواهیم بود کما اینکه او در این گفتگو از همراهی پلتفرم‌ها با ایران می‌گوید و از نفوذ نداشتن کاسبان فیلترشکن در نهاد‌های مرتبط با رفع فیلترینگ.
مهرداد لاهوتی نایب رییس کمیسیون برنامه و بودجه نیز با اشاره به سیاست‌های فیلترینگ به خبرگزاری ایلنا گفته: «می‌گویند فیلتر واتساپ، اینستاگرام و تلگرام برای برقراری امنیت مردم لازم بوده و ما هم این را حرف حساب می‌دانیم و همه باید به این تصمیم احترام بگذاریم. اما موضوع این است که تقریبا همه در حال استقاده از این شبکه‌های اجتماعی و مجازی هستند با این تفاوت که تمام مسئولان کشور و نمایندگان مجلس به طور کاملا رایگان از این شبکه‌ها و فضای مجازی استفاده می‌کنند، اما مردم باید بهای آن را بپردازند و فیلترینگ فقط برای مردم پولی شد.».
اما آیا واقعا زور مخالفان رفع فیلترینگ بر موافقان آن نمی‌چربد؟
این سوال از آنجا مطرح می‌شود که چند هفته ایست که در مجلس بحث جدیدی به راه افتاده مبنی براینکه نمایندگانی از طیف تندرو به دنبال طرح صیانت جدیدی هستند. طرحی که می‌تواند دولت را در مسیر تحقق وعده رفع فیلترینگ با دست انداز روبرو کند.
حسنعلی اخلاقی امیری عضو کمیسیون فرهنگی درباره پیش‌قدم شدن مجلس برای ارائه یک طرح درباره ساماندهی فضای مجازی می‌گوید؛ «فضای مجازی یک ظرفیت در حوزه‌های اجتماعی و اقتصادی است. بسیاری از مردم و جوانان امروزه با فضای مجازی درگیر هستند. مجلس، دولت و مردم از وضعیت ایجاد شده ناراضی هستند و با این حساب کمیسیون فرهنگی با نگاه به فضای ظرفیتی فضای مجازی و نارضایتی از وضعیت موجود، در پی ارائه طرحی مختصر درباره قواعد و ضوابط حکمرانی در فضای مجازی است. در این باره طرحی در کمیته فضای مجازی ذیل کمیسیون فرهنگی در حال بررسی است و اگر این کمیته پیش‌نویس مربوطه را به صحن کمیسیون فرهنگی ارسال کند و در صحن نیز مصوب شود، در دستور کار مجلس قرار می‌گیرد. وی پیشتر در مورد جزییات این پیش نویس گفته بود: هرچند که این پیش‌نویس ارتباط مستقیمی با رفع فیلترینگ ندارد، اما زمینه مناسبی برای پرداختن به موضوع فیلترینگ است.»
با سیگنال‌های ارسال شده از سوی تندرو‌ها درون پارلمانی و برون پارلمانی، دولت راه آسانی را برای رفع فیلترینگ در پیش ندارد. هر چند گفته می‌شود کمیته ویژه رفع فیلتر در شورای عالی فضای مجازی تشکیل شده است، اما با وجود مخالفت‌ها معلوم نیست که چه سرانجامی خواهد یافت. آیا فضای مجازی باز هم برای مسئولان آزاد و برای مردم عادی فیلتر خواهد بود؟
