دبیر تحریریه روزنامه جهان صنعت در گفت و گو با آفتاب:
دلال ها با تورم دو برابری جشن میگیرند
آفتاب‌‌نیوز : 
آفتاب – فروزان آصف نخعی: کاهش ضریب جینی، افزایش فاصله طبقاتی، افزایش بیکاری درحوزه کارگری، کاهش قدرت خرید کارمندان، ضربه به تولید ورونق حوزه دلالی و واسطه گری، همگی نشان از مشکلاتی دارد که در دولت نهم و استمرار آن در دولت دهم مشاهده میشود. خاطره وطنخواه دبیر تحریریه روزنامه جهان صنعت دیدگاههای خود را در گفت وگو با آفتاب درمیان گذاشته با هم میخوانیم.
× به نظر شما فقر اقتصادی درجامعه ایران تا چه اندازه گسترش یافته است ؟
- اين موضوع را مي توان در شاخص هاي كلان اقتصادي به وضوح ديد اگرچه شاخص هاي كلان اقتصادي منتشر شده از سوي بانك مركزي از كاهش ضريب جيني خبر مي دهد اما آنچه در عمل اتفاق افتاده اين است که نابرابری در توزیع درآمد یا ثروت براساس برنامه چهارم پيش نرفته است.يعني ضريب جيني در طول سال هاي برنامه چهارم عملا به جاي بهبود،وضعيت بدتري داشته اين درحالي است كه درآمد نفت كه مهمترين منابع درآمدي كشور محسوب مي شود در اين سالها با رشد بي سابقه اي نسبت به 30 سال قبل رور برو بوده است. افزايش درآمدهاي نفتي قاعدتا بايد اول به كاهش فاصله طبقاتي و توزيع عادلانه ثروت منجر و در مرحله ديگر صرف سرمايه گذاري و توسعه اقتصادي مي شد.اما آنچه در عمل اتفاق افتاده اين كه درآمدهاي مالياتي در اين سال ها افزايش يافته و در مقابل كاهش سرمايه گذاري و رشد اقتصادي را شاهد بوديم.موضوع ديگر اينكه اين كاهش سرمايه گذاري در بخش هاي توسعه اي و اشتغال زا به ركود منجر شده و ركود همراه با تورم موجب شده كه در نگاه كلي وضعيت اقتصادي ايران نسبت به ابتداي برنامه چهارم توسعه يعني پنج سال قبل تغييري نكرده وحتي در مواردي بازگشت به عقب نيز شاهد بوده ايم.افزايش جمعيت جوياي كار و ورود نيروي كار جديد به بازار كار درشرايطي اتفاق افتاده كه در بخش توليد با ركود مواجه بوديم و حتي بخشي از نيروها كار خود را از دست داده اند. حتي نسخه هايي مثل بنگاه هاي زودبازده ويا توزيع سهام عدالت نيز عملا نتوانست به كاهش فاصله طبقاتي و توزيع عادلانه ثروت بينجامد.
×کارگران و فرهنگیان و کارمندان از این نظر درکدام دهک اقتصادی جای می گیرند؟
- دو مقوله جدا از هم هستند.كارگران طيف وسيعي از مردم ايران را در برمي گيرند كه در سال هاي اخير وضعيت به مراتب بدتري را نسبت به سال هاي قبل تجربه كرده اند. اين وضعيت به خصوص در بخش قراردادها قابل توجه تر است.همانگونه كه اشاره شد با توقف توليد وسرمايه گذاري اولين گروهي كه آسيب پذير مي شوند،كارگران هستد.موضوع ديگري كه وضعيت معيشتي كارگران را در سال هاي اخير با چالش مواجه كرده،واردات بي رويه است.متاسفانه در اين ميان كارگاه ها و كارخانه هاي بسياري متوقف يا در مسير تعطيلي قرار گرفتند چرا كه توليداتشان با انبوه كالاهاي وارداتي در بازار جايگزين شد.اين موضوع موجب شد كه در اولين مرحله كارگران بسياري بيكار شدند كه مي توان به كارگران قند و شكر و نساجي اشاره كرد.
در مورد فرهنگيان و كارمندان دولت اتفاقي كه افتاده اين است كه قدرت خريد آنها به دليل تورم كاهش يافته است.اگرچه تغييراتي در حقوق ودرآمدهاي آنها صورت گرفته اما به همان نسبت هزينه هاي زندگي به دليل فشارهاي تورمي افزايش يافته است. از اين حيث مي توان گفت كارگران در وضعيت معيشتي به مراتب پايين تري در دهك هاي درآمدي قرار دارند.البته براي تشخيص دهك درآمدي و طبقه بندي آنها نيازمند داشتن اطلاعات دقيقي است كه آنچه دولت در خصوص خوشه بندي ها انجام داد به نظر مي رسد كه آزمون و خطا بوده و اطلاعات دقيق كه مبناي كاركارشناسي قرار بگيرد هنوز وجود ندارد.
× خط فقر درتهران 700 هزارتومان اعلام شده است این میزان چند درصد خانوارتهرانی را شامل میشود؟
- نمي توان آمار دقيقي ارايه كرد زيرا سامانه دقيقي در اين رابطه وجود ندارد.اما به نظر مي رسد اين ميزان درآمد طيف عظيمي ازمردم تهران را در بر مي گيرد كه بخش قابل توجهي از آنها كاركنان دولت و كارگران هستند.
× بودجه سال 89 تا چه اندازه قادر است به فقر زدایی اقدام کند؟
ـ بودجه 89 از لحاظ حجمي يكي از انبساطي ترين بودجه هاست كه اولين تاثير آن در مرحله اجرا موجب جهش قيمت ها و تورم خواهد شد.اگرچه دولت عنوان كرده كه قرار است قيمت حامل هاي انرژي را آزاد و به صورت عادلانه توزيع كند،اما توزيع 40 هزار ميليارد تومان يارانه كه بخشي از آن به صورت نقدي توزيع مي شود،نرخ تورم را به دو برابر افزايش خواهد داد.دولت پيش از اين هزينه حامل هاي انرژي را از محل منابع خود كه حجم ريالي در نقدينگي نداشته تامين كرده است اما با فروش آزاد حامل هاي انرژي پول بيشتري به گردش درمي آيد كه با توجه به ركود توليد پيش بيني مي شود كه واسطه گري و دلالي افزايش يافته و پولهاي سرگردان بخش ديگري از اقتصاد را نشانه روند.تجربه افزايش بهاي مسكن و حباب بورس در سالهاي اخير اين را به خوبي نشان مي دهد.
× طرح هدفمند کردن یارانه ها تا چه اندازه به این فقردامن خواهد زد؟
ـ بستگي دارد كه اين افزايش ها در سال آينده چه ميزان تعيين شود.اما براساس قانون هدمند كردن يارانه ها دولت مكلف شده كه قيمت حامل هاي انرژي و كالاهاي مشمول يارانه را طي پنج سال به تدريج آزاد كند.اما آنچه به نظر مي رسد اين است كه دولت تمايل دارد اين افزايش را در سال اول به صورت يكباره انجام دهد كه اين موضوع شوك بزرگي به اقتصاد كشور وارد مي كند.به عنوان مثال هنوز معلوم نيست كه چه رقمي را براي بنزين درنظر گرفته اند.گاهي تا 600 تومان هم مطرح مي شود درحالي كه قرار بوده اين افزايش به تدريج صورت بگيرد.اما درنگاه كلي هرگونه شوك به اقتصادي كه درگير ركود و تورم است باعث دامن زدن به فقر اقشار آسيب پذير مي شود.
آفتاب – فروزان آصف نخعی: کاهش ضریب جینی، افزایش فاصله طبقاتی، افزایش بیکاری درحوزه کارگری، کاهش قدرت خرید کارمندان، ضربه به تولید ورونق حوزه دلالی و واسطه گری، همگی نشان از مشکلاتی دارد که در دولت نهم و استمرار آن در دولت دهم مشاهده میشود. خاطره وطنخواه دبیر تحریریه روزنامه جهان صنعت دیدگاههای خود را در گفت وگو با آفتاب درمیان گذاشته با هم میخوانیم. × به نظر شما فقر اقتصادی درجامعه ایران تا چه اندازه گسترش یافته است ؟
- اين موضوع را مي توان در شاخص هاي كلان اقتصادي به وضوح ديد اگرچه شاخص هاي كلان اقتصادي منتشر شده از سوي بانك مركزي از كاهش ضريب جيني خبر مي دهد اما آنچه در عمل اتفاق افتاده اين است که نابرابری در توزیع درآمد یا ثروت براساس برنامه چهارم پيش نرفته است.يعني ضريب جيني در طول سال هاي برنامه چهارم عملا به جاي بهبود،وضعيت بدتري داشته اين درحالي است كه درآمد نفت كه مهمترين منابع درآمدي كشور محسوب مي شود در اين سالها با رشد بي سابقه اي نسبت به 30 سال قبل رور برو بوده است. افزايش درآمدهاي نفتي قاعدتا بايد اول به كاهش فاصله طبقاتي و توزيع عادلانه ثروت منجر و در مرحله ديگر صرف سرمايه گذاري و توسعه اقتصادي مي شد.اما آنچه در عمل اتفاق افتاده اين كه درآمدهاي مالياتي در اين سال ها افزايش يافته و در مقابل كاهش سرمايه گذاري و رشد اقتصادي را شاهد بوديم.موضوع ديگر اينكه اين كاهش سرمايه گذاري در بخش هاي توسعه اي و اشتغال زا به ركود منجر شده و ركود همراه با تورم موجب شده كه در نگاه كلي وضعيت اقتصادي ايران نسبت به ابتداي برنامه چهارم توسعه يعني پنج سال قبل تغييري نكرده وحتي در مواردي بازگشت به عقب نيز شاهد بوده ايم.افزايش جمعيت جوياي كار و ورود نيروي كار جديد به بازار كار درشرايطي اتفاق افتاده كه در بخش توليد با ركود مواجه بوديم و حتي بخشي از نيروها كار خود را از دست داده اند. حتي نسخه هايي مثل بنگاه هاي زودبازده ويا توزيع سهام عدالت نيز عملا نتوانست به كاهش فاصله طبقاتي و توزيع عادلانه ثروت بينجامد.
×کارگران و فرهنگیان و کارمندان از این نظر درکدام دهک اقتصادی جای می گیرند؟
- دو مقوله جدا از هم هستند.كارگران طيف وسيعي از مردم ايران را در برمي گيرند كه در سال هاي اخير وضعيت به مراتب بدتري را نسبت به سال هاي قبل تجربه كرده اند. اين وضعيت به خصوص در بخش قراردادها قابل توجه تر است.همانگونه كه اشاره شد با توقف توليد وسرمايه گذاري اولين گروهي كه آسيب پذير مي شوند،كارگران هستد.موضوع ديگري كه وضعيت معيشتي كارگران را در سال هاي اخير با چالش مواجه كرده،واردات بي رويه است.متاسفانه در اين ميان كارگاه ها و كارخانه هاي بسياري متوقف يا در مسير تعطيلي قرار گرفتند چرا كه توليداتشان با انبوه كالاهاي وارداتي در بازار جايگزين شد.اين موضوع موجب شد كه در اولين مرحله كارگران بسياري بيكار شدند كه مي توان به كارگران قند و شكر و نساجي اشاره كرد.
در مورد فرهنگيان و كارمندان دولت اتفاقي كه افتاده اين است كه قدرت خريد آنها به دليل تورم كاهش يافته است.اگرچه تغييراتي در حقوق ودرآمدهاي آنها صورت گرفته اما به همان نسبت هزينه هاي زندگي به دليل فشارهاي تورمي افزايش يافته است. از اين حيث مي توان گفت كارگران در وضعيت معيشتي به مراتب پايين تري در دهك هاي درآمدي قرار دارند.البته براي تشخيص دهك درآمدي و طبقه بندي آنها نيازمند داشتن اطلاعات دقيقي است كه آنچه دولت در خصوص خوشه بندي ها انجام داد به نظر مي رسد كه آزمون و خطا بوده و اطلاعات دقيق كه مبناي كاركارشناسي قرار بگيرد هنوز وجود ندارد.
× خط فقر درتهران 700 هزارتومان اعلام شده است این میزان چند درصد خانوارتهرانی را شامل میشود؟
- نمي توان آمار دقيقي ارايه كرد زيرا سامانه دقيقي در اين رابطه وجود ندارد.اما به نظر مي رسد اين ميزان درآمد طيف عظيمي ازمردم تهران را در بر مي گيرد كه بخش قابل توجهي از آنها كاركنان دولت و كارگران هستند.
× بودجه سال 89 تا چه اندازه قادر است به فقر زدایی اقدام کند؟
ـ بودجه 89 از لحاظ حجمي يكي از انبساطي ترين بودجه هاست كه اولين تاثير آن در مرحله اجرا موجب جهش قيمت ها و تورم خواهد شد.اگرچه دولت عنوان كرده كه قرار است قيمت حامل هاي انرژي را آزاد و به صورت عادلانه توزيع كند،اما توزيع 40 هزار ميليارد تومان يارانه كه بخشي از آن به صورت نقدي توزيع مي شود،نرخ تورم را به دو برابر افزايش خواهد داد.دولت پيش از اين هزينه حامل هاي انرژي را از محل منابع خود كه حجم ريالي در نقدينگي نداشته تامين كرده است اما با فروش آزاد حامل هاي انرژي پول بيشتري به گردش درمي آيد كه با توجه به ركود توليد پيش بيني مي شود كه واسطه گري و دلالي افزايش يافته و پولهاي سرگردان بخش ديگري از اقتصاد را نشانه روند.تجربه افزايش بهاي مسكن و حباب بورس در سالهاي اخير اين را به خوبي نشان مي دهد.
× طرح هدفمند کردن یارانه ها تا چه اندازه به این فقردامن خواهد زد؟
ـ بستگي دارد كه اين افزايش ها در سال آينده چه ميزان تعيين شود.اما براساس قانون هدمند كردن يارانه ها دولت مكلف شده كه قيمت حامل هاي انرژي و كالاهاي مشمول يارانه را طي پنج سال به تدريج آزاد كند.اما آنچه به نظر مي رسد اين است كه دولت تمايل دارد اين افزايش را در سال اول به صورت يكباره انجام دهد كه اين موضوع شوك بزرگي به اقتصاد كشور وارد مي كند.به عنوان مثال هنوز معلوم نيست كه چه رقمي را براي بنزين درنظر گرفته اند.گاهي تا 600 تومان هم مطرح مي شود درحالي كه قرار بوده اين افزايش به تدريج صورت بگيرد.اما درنگاه كلي هرگونه شوك به اقتصادي كه درگير ركود و تورم است باعث دامن زدن به فقر اقشار آسيب پذير مي شود.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید