مشروح سخنان سلطانیه در جلسه توجیهی گزارش مدیركل آژانس
آفتاب‌‌نیوز : آفتاب-سرويس سياسي:علی اصغرسلطانیه، نماینده ایران در آژانس بین الماللی انرژی هسته‌ای در نشست توجیهی آژانس كه چهارشنبه شب برای اعضای شورای حكام برگزارشد، با ارایه نامه توجیهی ایران به گزارش اخیر اومانو ، گزارش مدیر كل آژانس درباره برنامه هسته‌ای كشورمان را حاوی ایرادات فنی و حقوقی دانست و با برشمردن موارد آن كه بعضا مخاطبان و دیپلمات‌ها را نسبت به وضعیت پرونده هسته‌ای كشورمان گمراه می كند،خاطرنشان كرد:« اعلام ما درمورد سایت فوردو 18 ماه زودتر از موعد مقرر كار اشتباهی بوده است و اكنون برای دیگر سایت‌ها ما صرفا از مقررات پادمان جامع پیروی خواهیم كرد. یعنی اطلاع به آژانس 180 روز قبل از تزریق مواد هسته‌ای در آن.»
متن كامل سخنان سلطانیه در جلسه توجیهی گزارش مدیركل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره اجرای پادمان در ایران به این شرح است:"
با تشكر از گزارش توجیهی، این بار تلاش می‌كنم كه آنچه را كه قصد دارم بیان نمایم در قالب پرسش مطرح ساخته و برای دوستان محترم حاضر در جلسه روشن نمایم. آیا از هنگام گزارش قبلی و از هنگام آغاز كار مدیركل جدید بازرسان آژانس به جز فعالیت‌های غنی سازی تا سطح 20 درصد هیچ گونه تحول جدیدی را مشاهده كرده و گزارش داده‌اند؟ آری یا خیر؟ آیا هیچ تحول مهمی در ایران در ارتباط با فعالیت‌های هسته‌یی هنگام گزارش قبلی مدیركل وجود داشته است؟ آیا شما مواد مرتبط با تسلیحات هسته‌یی یا مواد هسته‌یی كه به سوی مقاصد نظامی انحراف داشته‌اند را در ایران یافته‌اید؟
موضوع روشن و پاسخ خیر است، اما رسانه‌ها این موضوع را درك نكرده‌اند. حال آیا تحول جدیدی در مورد مطالعات ادعایی وجود داشته است؟ از هنگام گزارش قبلی در مورد به اصطلاح لپ‌تاپ آمریكایی آیا هیچ تحولی رخ داده است؟ در واقع هیچ تحولی نبوده و ما در این مورد با شما هیچ گفتگویی نداشته‌ایم.
من در مورد مطالعات ادعایی مرتبط با لپ‌تاپ آمریكایی صحبت می‌كنم. زیرا می‌خواهم دو مورد را از هم تفكیك كنم و برای دوستان حاضر در جلسه روشن سازم كه دو مورد متفاوت وجود دارد. یك مورد همانی است كه قبلا نیز گفته‌ایم كه می‌توانیم گفتگو داشته باشیم و دیگری موضوعی است كه پیش‌تر نهایی شده و خاتمه یافته است. آیا قبول دارید كه مطالعات ادعایی بخشی از سندی بوده كه ایران و آژانس در خصوص آن توافق كرده‌اند. می‌بینیم كه شما با حركت سر تایید می‌كنید. حال سوال این است كه آیا آژانس شرح وظایف خود را بر اساس برنامه عمل مندرج در سند INFCRIC/711 به انجام رسانده است. زیرا ما صرفا مداركی كه شما در قالب نمایش power point ارائه كردید را مشاهده كردیم و پاسخ خود را در قالب یك متن 117 صفحه‌یی به شما منعكس ساختیم.
شما تایید كرده‌اید كه ما این گزارش 17 صفحه‌ای را به شما ارائه داده و طی آن به صورت مكتوب توضیح داده‌ایم كه چرا این مطالب را ساختگی و سر هم‌بندی شده می‌دانیم. ولی گزارش آقای آمانو كه به میلیون‌ها نفر عرضه شده اینگونه می‌نمایاند كه ایران آنقدر ساده‌نگر است كه صرفا می‌گوید این مطالب ساختگی و سر هم بندی شده هستند و همكاری لازم را با آژانس انجام نداده است. در حالیكه ما همكاری كرده‌ایم و 7 جلسه ملاقات داشته و صدها ساعت وقت صرف كرده‌ایم و در یك متن 117 صفحه‌ای توضیح داده‌ایم كه به چه دلایلی این مطالب ساختگی و سرهم بندی شده هستند. آیا قبول دارید كه مدیركل قبلی آقای البرادعی موافق بود و در گزارش‌های خود اشاره نمود كه این مطالب فاقد سندیت هستند؟ لذا از آقای آمانو می‌خواهیم این مورد را كه ایشان فراموش كرد در گزارش خود بیاورد، گزارش نماید. سوال بعدی این است، از آنجا كه هر دوی ما در جلسات مذاكرات تهران حضور داشتیم جلساتی كه طی آن شما اسناد را در قالب نمایش power point به ما نشان دادید. آیا تایید می‌كنید كه هیچ یك از این مداركی كه نشان دادید و به طور مثال مكاتبات وزارت دفاع با بخش صنعتی بوده دارای مهر طبقه‌بندی شده نبوده‌اند؟ در حالیكه ادعا می‌شود این مدارك فوق سری در مورد تسلیحات هسته‌ای هستند. شما و همكارانتان در آن جلسه ملاقات مشاهده كردید كه هیچ یك از این اسناد دارای مهر طبقه بندی نبوده‌اند. با توجه به مطالبی كه گفتم آیا شمال قبول دارید هنگامی كه ما داشتیم در مورد مطالعات ادعایی گفتگو می‌كردیم، آقای هاینونن كه خوشبختانه اكنون در اینجا حضور دارند گفت چند سوال وجود دارند و آیا می‌توانند آنها را مطرح سازند. ما پاسخ دادیم می‌توانیم اینها را هنگامی كه در مورد برنامه عمل مذاكره می‌كنیم مطرح سازید. زیرا برنامه عمل متنی بود در سطح عالی رتبه بین مدیركل آژانس و دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران مورد توافق قرار گرفته بود. به شما گفتیم ابتدا اجازه دهید این مورد مطالعات ادعایی مرتبط با لپ‌تاپ آمریكایی را خاتمه دهیم و آنگاه برای گفتگو با شما آمادگی داریم لذا صبر كردیم تا موضوع مربوط به لپ‌تاپ خاتمه یابد. آیا قبول دارید كه ما انعطاف نشان دادیم و موارد دیگری كه مطرح شده ربطی به مطالب لپ‌تاپ نداشته، بلكه در مورد خریدها و اینگونه مسائل بوده‌اند. این همان موردی است كه شما در گزارش خود و مدیركل قبلی نیز از آن به عنوان "منابع متفاوت" نام می‌برد. زیر مطالب لپ‌تاپ تنها از یك منبع ناشی می‌شود كه همان لپ‌تاپ آمریكایی است. دیگر موارد برخی ادعاهایی مربوط به خرید اقلام چند منظوره است و به شما گفتم كه حتی برخی این اقلام در بیمارستان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند، لذا ابتدا بگذارید این مساله لپ‌تاپ آمریكایی را خاتمه دهیم آنگاه آماده هستیم در مورد خریدهای كه شما تصور می‌كنید، برای مقاصد نظامی بوده ابهام‌زدایی نماییم. از آن هنگام تاكنون ما هنوز منتظر هستیم كه به این موضوع مسخره لپ تاپ خاتمه دهید كه البته بر اساس برنامه عمل خاتمه یافته تلقی می‌شود.
اما در مورد غنی سازی تا سطح 20 درصد. امروز در نظر دارم مكاتبات محرمانه‌ای كه در این خصوص انجام شده را همراه با توضیحات روشنگرانه توزیع نمود و برای همكاران محترم مطالب را توضیح دهم. زیرا لازم است كه این توضیحات به صورت كتبی منتشر شود و در دسترس همگان قرار گیرد تا شما دوستان حاضر در جلسه بتوانید در گزارش‌های خودتان به مراكز از آن استفاده نمایید و كارتان تسهیل شود. شما ملاحظه كنید كه در نامه مورخ 7 فوریه 2010 كه طی آن ایران اعلام نمود (قرائت متن نامه مورخ 7 فوریه 2010 مدیركل بخش پادمان هسته‌ای سازمان انرژی اتمی ایران به ناكارتس در مورد اعلام جناب آقای رییس جمهور در خصوص تولید سوخت لازم برای استفاده راكتور تحقیقاتی تهران). این نكته مهم است زیرا مشخص می‌سازد كه غنی سازی تا سطح 20 درصد منحصرا برای تامین سوخت راكتور تحقیقاتی تهران است. (قرائت بخش مربوط به ارائه DIQ) این به معنای آن است كه ایران یك كشور كامل مسئول است و ما اطلاعات طراحی بازنگری شده را در همان زمان به آژانس ارائه دادیم. این اطلاعات یك متن حجیم بود كه من آن را به آقای ناكارتس تحویل دادم. لذا ما وظیفه خودمان را به انجام رساندیم. سپس نامه بعدی ارسال شد. این نامه به تاریخ 8 فوریه است. ما در این نامه اعلام نمودیم (قرائت متن نامه 8 فوریه مدیركل بخش پادمان هسته‌ای سازمان انرژی اتمی ایران به ناكارتس) لطفا به این نكته توجه نمایید كه در این نامه ذكر شده است كه این فعالیت‌ها برای تاریخ 9 فوریه برنامه‌ریزی شده‌اند لذا درخواست می‌شود كه این فعالیت‌ها به اطلاع بازرسان آژانس رسانده شود و آنها در تاریخ 9 فوریه در سایت حاضر باشند. بدین ترتیب همه چیز به خوبی سازماندهی شده بود. آقای ناكارتس با كارآمدی عملی كرد و بی‌درنگ به ما پاسخ داد. وی در نامه مورخ 8 فوریه 2010 به ما اطلاع داد كه بازرسان دستور یافته‌اند كه در تاریخ 9 فوریه 2010 در FEP حضور یافته و تا مهر و موم سیلندر 3OB حاوی LEU را بردارند (قرائت نامه مورخ 8 فوریه ناكارتس به مدیركل بخش پادمان هسته‌ای سازمان انرژی اتمی ایران) در این نامه همچنین آمده است كه بازرسان در همان روز تمامی اقدامات لازم برای اینكه اجازه دهند اپراتور دورریز سیلندر 3OB را از جعبه‌ها جدا نماید، به انجام خواهند رساند. ما در آن تاریخ نامه دیگری از آژانس دریافت نداشتیم كه اعلام نماید این فعالیت‌ها تا زمانی كه مذاكرات در خصوص رویه پادمانی جدید انجام نشود، نمی‌بایستی آغاز شود. موضوعی كه البته تازه دیروز از شما دریافت كردیم و همان طور كه شما به درستی اشاره كردید در تهران بلافاصله مذاكره در مورد آن شروع شده است. همه چیز به خوبی سازماندهی شده بود و این یك مساله فنی است. بایستی همكاری بسیار آرام و روانی را با هم داشته باشیم. ولی در این گزارش كه در سایت GovAtom آژانس منتشر شده و میلیون‌ها نفر آن را می‌بینند، این یكی از مشكلات عمده است، مطلبی آمده است كه دشواری‌هایی برای ادامه این همكاری ایجاد نموده است.
در خصوص سایت فوردو، آقای ناكارتس لطفا آنچه را كه می‌گویم تایید یا تكذیب نمایید. بعد از اینكه شما در تهران به ما گفتید كه اطلاعاتی داریم و من پاسخ دادم لطفا این ادعاها را رها كنید و این سایت برای بازدید شما باز است. ما اطلاعات بسیاری را پیشاپیش به شما ارائه داده‌ایم و گفته‌ایم كه مواد هسته‌ای و سانتریفیوژی در این سایت وجود ندارد، لذا لطفا بازرسی عادی را انجام دهید. من به شما اطلاع دادم كه برای بازدید شما از این سایت چك سفید به شما داده‌ایم و هرگاه خواستید می‌توانید از آن بازدید نمایید وی لطفا ادعاها از منابع دیگر، از گروه‌های تروریستی و یا از آمریكایی‌ها از اینجا و آنجا را به میان نیاورید. شما فقط درخواست خود را بگویید. شما و همكارانتان 4 روز را در آنجا سپری كردید وقتی شما موضوع برخی منابع اطلاعاتی را مطرح كردید به شما گفتم كه بله این سایت قبل از سال 2007 وجود داشته است. هنگامی كه در روز دوم بازدید و پس از توضیحاتی كه مهندس مسئول ارائه داد. شما دقیقا از محل مناسبی بازدید كردید از یك تونل كه شما دریافتید شكل آن به گونه‌ای نیست كه سازمان انرژی اتمی خواسته باشد این محل را برای خودش احداث نماید. این امر اظهارات ما را تایید كرد كه گفته بودیم این محل، یكی از آن دو تونل از قبل و به منظور فراهم ساختن تدابیر دفاعی نهادهای راهبردی مختلف ایران در مقابل حمله نظامی به كشور احداث شده است و در نیمه دوم سال 2007 این محل به سازمان انرژی اتمی اختصاص یافت. اگر واقعا سازمان انرژی اتمی می‌خواست از ابتدا این محل را برای فعالیت خودش احداث كند می‌بایست تونل را به گونه‌ای دیگر طراحی می‌كرد كه مشكل‌ساز نباشد. همان موردی كه شما مورد توجه قرار دادید. بنابراین صرفا استناد به زمانی كه این حفاری‌ها انجام شده منصفانه نیست.
ولی همكاران محترم؛ همكاری بسیار ما و ارائه اطلاعات از سوی ما در مورد سایت فوردو 18 ماه زودتر از موعد مقرر كار اشتباهی بوده است. اكنون برای دیگر سایت‌ها ما صرفا از مقررات پادمان جامع پیروی خواهیم كرد. یعنی اطلاع به آژانس 180 روز قبل از تزریق مواد هسته‌ای در آن.
درخصوص تولید سوخت یك سوال ساده مطرح است. ما راكتور آب سنگین IR-40 را داریم. در ابتدا شورای حكام از ایران درخواست نمود، در تصمیم خود در این خصوص تجدید نظر نماید. وقتی موضوع برنامه هسته‌ای ایران به نیویورك رفت كه فضای سیاسی در آن حاكم است. گفته شد كه ایران باستی احداث راكتور آب سنگین IR-40 را تعلیق نماید. حال شما می‌گویید به اطلاعات نیاز دارید و بایستی از راكتور آب سنگین و همچنین از كارخانه تولید آب سنگین بازدید نمایید. هدف از این درخواست چیست؟ صادقانه بگویم بر اساس قطعنامه شورای امنیت هدف این است كه ببینید آیا ایران كار را به حال تعلیق درآورده است؟ این تنها هدفی است كه برای آن شما خواهان دریافت اطلاعات و انجام بازدید هستید. نیازی نیست كه شما این كار را انجام دهید و منابع مالی آژانس به هدر برود. ما رسما اعلام كرده‌ایم كه بر خلاف درخواست قطعنامه شورای امنیت ما این كار را به حال تعلیق در نخواهیم آورد و به كار ادامه خواهیم داد. لذا شما می‌توانید ادامه كار را از طریق تصاویر ماهواره‌ای ملاحظه نمایید و شما می‌توانید درخواست خود را به شیوه دیگری انجام دهید. شما می‌گویید می‌خواهید بدانید آیا كار احداث در حال انجام است؟ ما به شما رسما اعلام می‌كنیم كه آری در حال انجام است. و لذا نیازی به بازدید از آنجا نیست. این كه چرا بار قبل اجازه بازدید را دادیم به این دلیل بود كه شما به صورت دوستانه درخواست كردید كه آیا ممكن است از رآكتور آب سنگین بازدید داشته باشید. ما پاسخ دادیم اگرچه موظف به این اقدام نیستیم، ولی درخواست شما را می‌پذیریم و به شما خوشآمد گفتیم. هفته قبل شما نامه‌ای را برای ما فرستادید و در آن مفاد قطعنامه شورای امنیت را نقل كردید، امری كه برای اولین بار اتفاق می‌افتد و جای تعجب بسیار دارد. نمی‌دانم چرا از زمانی كه مدیركل جدید كار خود را آغاز كرده در مكاتبات پادمانی آژانس مفاد قطعنامه‌های شورای امنیت نقل می‌گردد. چنین مواردی هرگز قبلا اتفاق نیافتاده است و من در این موارد با آقای آمانو صحبت خواهم داشت. در پایان این نامه پس از استناد به قطعنامه شورای امنیت شما پرسیده‌اید كه آیا می‌توانید از رآكتور IR-40 و كارخانه تولید آب سنگین بازدید نمایید، پاسخ منفی است. اگر صرفا می‌خواهید با استناد به قطعنامه شورای امنیت این بازدید را انجام دهید، پاسخ منفی است. ولی اگر درخواست دارید به عنوان یك اقدام شفاف‌سازی، داوطلبانه و مبتنی بر همكاری این اقدام انجام شود در این صورت به شما خوشآمد می‌گوییم.
در مورد بند 46 گزارش مدیركل نكاتی دارم. من قبلا در این مورد با مدیركل صحبت داشته‌ام. این یك اشتباه فنی و حقوقی در این گزارش است. زیرا دو مورد كاملا متفاوت وجود دارد. مدیركل سابق در گزارش‌های خود در برخورد با آنها مبتنی بر یك رویكرد پادمانی و مفاد موافقتنامه پادمان بسیار محتاط بود. یك موضوع، مساله مواد هسته‌ای اعلام شده است كه قاعدتا بایستی به موجب موافقتنامه پادمان مورد نظارت و بازرسی قرار داشته باشد. آقای ناكارتس آیا قبول دارید كه تمام مواد هسته‌ای در ایران مورد بازرسی و راستی‌آزمایی قرار گرفته و هیچ انحرافی به سوی مقاصد نظامی نداشته‌اند؟ حال مساله دیگر مواد هسته‌ای اظهار نشده است. مدیركل سابق از عبارتی استفاده می‌كرد كه همگان ملاحظه نموده‌اند، «ارائه تضمین در مورد عدم وجود مواد هسته‌ای اظهار نشده» و این مساله‌ای است كه با پروتكل الحاقی ارتباط می‌یابد. اگرچه ما از این موضوع خوشمان نمی‌آید، ولی برای ما قابل فهم است و منطبق با قواعد حقوقی و ادبیات پادمانی است. ولی مدیركل در این گزارش خود می‌گوید كه مطمئن نیست آیا تمام مواد هسته‌ای ایران در فعالیت‌های صلح‌آمیز قرار دارند یا خیر؟ این یك امر باورنكردنی است. قاعدتا موضوع می‌بایستی در بخش مربوط به پروتكل الحاقی مورد اشاره قرار گیرد و مدیركل می‌توانست در چارچوب ادبیات پادمانی از این عبارت استفاده كند كه مثلا تا زمانی كه ایران یا هر كشوری پروتكل الحاقی را به اجرا درنیاورد، نمی‌توانیم در مورد عدم وجود مواد هسته‌ای اظهار نشده تضمین معتبر ارائه نماییم. حال این نكته قابل فهم نیست و متاسفانه در اسلاید كه به نمایش گذاشته‌اید نیز این اشتباه مجددا تكرار شده است. این اشتباه بایستی تصحیح شود.
آخرین نكته، آیا قبول دارید كه موضوعاتی از قبیل خرج انفجاری و موشك كه قطعا خارج از حیطه دستور كار آژانس قرار دارند برای اولین بار نیست كه مطرح می‌شوند. این موضوات را در سال 2008 مطرح ساختید، ولی با درج آن در این گزارش تمام جهان به اشتباه افتاده و تصور می‌كنند برای اولین بار است كه آژانس دارد موضوع خرج انفجاری و موشك را مطرح می‌سازد. از شما درخواست می‌كنم، با ارائه جزئیات و توضیحات فنی مربوطه در این گونه جلسات توجیهی به منظور رفع ابهامات مخالفتی ندارم، ولی درج چنین مطالبی در گزارش مدیركل موجب می‌شود میلیون‌ها نفر از دیپلمات‌ها گرفته تا مردم عادی دچار ابهام شوند. این امر مشكلات سیاسی ایجاد خواهد نمود و قطعا موجب ایجاد موانعی در راه همكاری ما با شما خواهد شد. ما خواهان حفظ و همكاری و روابط مناسب با آژانس هستیم.
فكر می‌كنم چند مورد وجود دارد كه بایستی اظهارات شما (هاینونن) را تصحیح نمایم. نخست این كه برنامه عمل مندرج در سند INFCRIC/711 در دسترس همگان قرار دارد و همگان می‌تواند آن را مطالعه نمایند.
هیچ موردی در این متن به صورت تعلیق شده وجود ندارد كه بخاطر آن ما بخواهیم مواردی را به آن اضافه كنیم. این متن خیلی روشن است. در زمان توافق در مورد این متن تنها مدیر بخش پادمان حضور نداشت، بلكه آقای چرونی مدیر بخش سیاست‌گذاری و همچنین مدیر بخش حقوقی آژانس نیز حضور داشتند. متن خیلی روشن است و در آن در مورد مطالعات ادعایی آمده است كه ایران اظهار می‌دارد آنها ساختگی و سرهم بندی شده هستند، ولی بهه هرحال آژانس موظف است كه این مدارك را به ایران تحویل بدهد و ایران نیز پس از دریافت این مدارك ارزیابی خود را ارائه خواهد داد. هیچ مورد اضافه دیگری وجود ندارد. هیچ بازدید، بازدید از سایت، نمونه‌برداری و مصاحبه وجود ندارد. این متنی است كه دقیقا به تایید شورای حكام رسیده است. حال شما می‌گویید كه آقای وعیدی یا شخص دیگری در راهرو با شما صحبت‌هایی داشته است، من اطلاعی ندارم. من مسوول این كار هستم و چنین خبری را قبلا نشنیده‌ام، برنامه عمل بایستی از سوی ایران و آژانس محترم شمرده شده و رعایت گردد.
وقتی در مورد كد 1 / 3 صحبت می‌كنیم، بله این گفته درست است كه این كد بخشی از موافقتنامه پادمان جامع است و نمی‌توانم به طور یكجانبه از اجرای آن عدول نماییم ولی كد اصلاح شده 1 / 3 یك متن توصیه‌ای است كه در سال 1992 یا بعد از آن، توسط شورای حكام به تصویب رسید و تنها توصیه‌ای است كه شورای حكام به عمل آورده و بر اساس آن درخواست می‌كند به جای اطلاع به آژانس 180 روز قبل از ورود مواد هسته‌ای به تاسیسات این كار را در اسرع وقت انجام شود. به همین دلیل می‌گویم كه كد اصلاح شده 1 / 3 واجد همان شرایط وظایف پادمانی نیست. تا سال 2003 خیلی از كشورها آن را امضا نكرده و به اجرا درنیاورده بودند و در عین حال موافقتنامه پادمان NPT را نیز نقض نكرده بودند. من به طور مفصل در این باره با بخش حقوقی گفت‌وگو داشته‌ام و به همین دلیل است كه بخش حقوقی در قبال آن محتاط است و هرگز عبارت عدم پایبندی یا نقض را در موارد عدم رعایت آن بكار نمی‌گیرد. ایران كاملا به كد 1 / 3 پایبند است و قبل از اینكه موضوع برنامه هسته‌ای ایران به نیویورك فرستاده شود، كد اصلاح شده 1 / 3 را نیز به طور داوطلبانه اجرا می‌كرد. بایستی بین این دو موضوع تمایز قائل شد.
آقای هاینون! نكته دیگری را برای روشن موضوع مطرح می‌سازم. تصور كنید من از فردا پروتكل الحاقی را به اجرا بگذاریم در آن صورت چه مواد دیگری به حیطه نظارت بازرسی و پادمانی اضافه می‌شود؟ تنها معادن اورانیوم. این تنها تفاوت است. معادن اورانیوم در چنین حالتی مورد بازرسی قرار خواهند گرفت. ما در واقع مدت دو سال و نیم را را به طور داوطلبانه تحت بازرسی آژانس قرار داده بودیم. بازرسان از معادن گچین و ساغند بازدید كردند. حال چنانچه اطلاعاتی را در مورد این معادن خواسته باشید، به عنوان یك اقدام داوطلبانه و خارج از هر گونه وظیفه قانونی ارائه می‌دهیم. حال با درج عبارت تمامی مواد هسته‌ای در گزارش مدیركل، تصور می‌شود كه اورانیوم با غنای بالا در ایران وجود دارد كه خارج از پوشش موافقتنامه پادمان جامع قرار گرفته است. این كاملا غلط است و موجب گمراهی افكار عمومی و همچنین دیپلمات‌ها در اینجا خواهد شد.
متن كامل سخنان سلطانیه در جلسه توجیهی گزارش مدیركل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره اجرای پادمان در ایران به این شرح است:"
با تشكر از گزارش توجیهی، این بار تلاش می‌كنم كه آنچه را كه قصد دارم بیان نمایم در قالب پرسش مطرح ساخته و برای دوستان محترم حاضر در جلسه روشن نمایم. آیا از هنگام گزارش قبلی و از هنگام آغاز كار مدیركل جدید بازرسان آژانس به جز فعالیت‌های غنی سازی تا سطح 20 درصد هیچ گونه تحول جدیدی را مشاهده كرده و گزارش داده‌اند؟ آری یا خیر؟ آیا هیچ تحول مهمی در ایران در ارتباط با فعالیت‌های هسته‌یی هنگام گزارش قبلی مدیركل وجود داشته است؟ آیا شما مواد مرتبط با تسلیحات هسته‌یی یا مواد هسته‌یی كه به سوی مقاصد نظامی انحراف داشته‌اند را در ایران یافته‌اید؟
موضوع روشن و پاسخ خیر است، اما رسانه‌ها این موضوع را درك نكرده‌اند. حال آیا تحول جدیدی در مورد مطالعات ادعایی وجود داشته است؟ از هنگام گزارش قبلی در مورد به اصطلاح لپ‌تاپ آمریكایی آیا هیچ تحولی رخ داده است؟ در واقع هیچ تحولی نبوده و ما در این مورد با شما هیچ گفتگویی نداشته‌ایم.
من در مورد مطالعات ادعایی مرتبط با لپ‌تاپ آمریكایی صحبت می‌كنم. زیرا می‌خواهم دو مورد را از هم تفكیك كنم و برای دوستان حاضر در جلسه روشن سازم كه دو مورد متفاوت وجود دارد. یك مورد همانی است كه قبلا نیز گفته‌ایم كه می‌توانیم گفتگو داشته باشیم و دیگری موضوعی است كه پیش‌تر نهایی شده و خاتمه یافته است. آیا قبول دارید كه مطالعات ادعایی بخشی از سندی بوده كه ایران و آژانس در خصوص آن توافق كرده‌اند. می‌بینیم كه شما با حركت سر تایید می‌كنید. حال سوال این است كه آیا آژانس شرح وظایف خود را بر اساس برنامه عمل مندرج در سند INFCRIC/711 به انجام رسانده است. زیرا ما صرفا مداركی كه شما در قالب نمایش power point ارائه كردید را مشاهده كردیم و پاسخ خود را در قالب یك متن 117 صفحه‌یی به شما منعكس ساختیم.
شما تایید كرده‌اید كه ما این گزارش 17 صفحه‌ای را به شما ارائه داده و طی آن به صورت مكتوب توضیح داده‌ایم كه چرا این مطالب را ساختگی و سر هم‌بندی شده می‌دانیم. ولی گزارش آقای آمانو كه به میلیون‌ها نفر عرضه شده اینگونه می‌نمایاند كه ایران آنقدر ساده‌نگر است كه صرفا می‌گوید این مطالب ساختگی و سر هم بندی شده هستند و همكاری لازم را با آژانس انجام نداده است. در حالیكه ما همكاری كرده‌ایم و 7 جلسه ملاقات داشته و صدها ساعت وقت صرف كرده‌ایم و در یك متن 117 صفحه‌ای توضیح داده‌ایم كه به چه دلایلی این مطالب ساختگی و سرهم بندی شده هستند. آیا قبول دارید كه مدیركل قبلی آقای البرادعی موافق بود و در گزارش‌های خود اشاره نمود كه این مطالب فاقد سندیت هستند؟ لذا از آقای آمانو می‌خواهیم این مورد را كه ایشان فراموش كرد در گزارش خود بیاورد، گزارش نماید. سوال بعدی این است، از آنجا كه هر دوی ما در جلسات مذاكرات تهران حضور داشتیم جلساتی كه طی آن شما اسناد را در قالب نمایش power point به ما نشان دادید. آیا تایید می‌كنید كه هیچ یك از این مداركی كه نشان دادید و به طور مثال مكاتبات وزارت دفاع با بخش صنعتی بوده دارای مهر طبقه‌بندی شده نبوده‌اند؟ در حالیكه ادعا می‌شود این مدارك فوق سری در مورد تسلیحات هسته‌ای هستند. شما و همكارانتان در آن جلسه ملاقات مشاهده كردید كه هیچ یك از این اسناد دارای مهر طبقه بندی نبوده‌اند. با توجه به مطالبی كه گفتم آیا شمال قبول دارید هنگامی كه ما داشتیم در مورد مطالعات ادعایی گفتگو می‌كردیم، آقای هاینونن كه خوشبختانه اكنون در اینجا حضور دارند گفت چند سوال وجود دارند و آیا می‌توانند آنها را مطرح سازند. ما پاسخ دادیم می‌توانیم اینها را هنگامی كه در مورد برنامه عمل مذاكره می‌كنیم مطرح سازید. زیرا برنامه عمل متنی بود در سطح عالی رتبه بین مدیركل آژانس و دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران مورد توافق قرار گرفته بود. به شما گفتیم ابتدا اجازه دهید این مورد مطالعات ادعایی مرتبط با لپ‌تاپ آمریكایی را خاتمه دهیم و آنگاه برای گفتگو با شما آمادگی داریم لذا صبر كردیم تا موضوع مربوط به لپ‌تاپ خاتمه یابد. آیا قبول دارید كه ما انعطاف نشان دادیم و موارد دیگری كه مطرح شده ربطی به مطالب لپ‌تاپ نداشته، بلكه در مورد خریدها و اینگونه مسائل بوده‌اند. این همان موردی است كه شما در گزارش خود و مدیركل قبلی نیز از آن به عنوان "منابع متفاوت" نام می‌برد. زیر مطالب لپ‌تاپ تنها از یك منبع ناشی می‌شود كه همان لپ‌تاپ آمریكایی است. دیگر موارد برخی ادعاهایی مربوط به خرید اقلام چند منظوره است و به شما گفتم كه حتی برخی این اقلام در بیمارستان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند، لذا ابتدا بگذارید این مساله لپ‌تاپ آمریكایی را خاتمه دهیم آنگاه آماده هستیم در مورد خریدهای كه شما تصور می‌كنید، برای مقاصد نظامی بوده ابهام‌زدایی نماییم. از آن هنگام تاكنون ما هنوز منتظر هستیم كه به این موضوع مسخره لپ تاپ خاتمه دهید كه البته بر اساس برنامه عمل خاتمه یافته تلقی می‌شود.
اما در مورد غنی سازی تا سطح 20 درصد. امروز در نظر دارم مكاتبات محرمانه‌ای كه در این خصوص انجام شده را همراه با توضیحات روشنگرانه توزیع نمود و برای همكاران محترم مطالب را توضیح دهم. زیرا لازم است كه این توضیحات به صورت كتبی منتشر شود و در دسترس همگان قرار گیرد تا شما دوستان حاضر در جلسه بتوانید در گزارش‌های خودتان به مراكز از آن استفاده نمایید و كارتان تسهیل شود. شما ملاحظه كنید كه در نامه مورخ 7 فوریه 2010 كه طی آن ایران اعلام نمود (قرائت متن نامه مورخ 7 فوریه 2010 مدیركل بخش پادمان هسته‌ای سازمان انرژی اتمی ایران به ناكارتس در مورد اعلام جناب آقای رییس جمهور در خصوص تولید سوخت لازم برای استفاده راكتور تحقیقاتی تهران). این نكته مهم است زیرا مشخص می‌سازد كه غنی سازی تا سطح 20 درصد منحصرا برای تامین سوخت راكتور تحقیقاتی تهران است. (قرائت بخش مربوط به ارائه DIQ) این به معنای آن است كه ایران یك كشور كامل مسئول است و ما اطلاعات طراحی بازنگری شده را در همان زمان به آژانس ارائه دادیم. این اطلاعات یك متن حجیم بود كه من آن را به آقای ناكارتس تحویل دادم. لذا ما وظیفه خودمان را به انجام رساندیم. سپس نامه بعدی ارسال شد. این نامه به تاریخ 8 فوریه است. ما در این نامه اعلام نمودیم (قرائت متن نامه 8 فوریه مدیركل بخش پادمان هسته‌ای سازمان انرژی اتمی ایران به ناكارتس) لطفا به این نكته توجه نمایید كه در این نامه ذكر شده است كه این فعالیت‌ها برای تاریخ 9 فوریه برنامه‌ریزی شده‌اند لذا درخواست می‌شود كه این فعالیت‌ها به اطلاع بازرسان آژانس رسانده شود و آنها در تاریخ 9 فوریه در سایت حاضر باشند. بدین ترتیب همه چیز به خوبی سازماندهی شده بود. آقای ناكارتس با كارآمدی عملی كرد و بی‌درنگ به ما پاسخ داد. وی در نامه مورخ 8 فوریه 2010 به ما اطلاع داد كه بازرسان دستور یافته‌اند كه در تاریخ 9 فوریه 2010 در FEP حضور یافته و تا مهر و موم سیلندر 3OB حاوی LEU را بردارند (قرائت نامه مورخ 8 فوریه ناكارتس به مدیركل بخش پادمان هسته‌ای سازمان انرژی اتمی ایران) در این نامه همچنین آمده است كه بازرسان در همان روز تمامی اقدامات لازم برای اینكه اجازه دهند اپراتور دورریز سیلندر 3OB را از جعبه‌ها جدا نماید، به انجام خواهند رساند. ما در آن تاریخ نامه دیگری از آژانس دریافت نداشتیم كه اعلام نماید این فعالیت‌ها تا زمانی كه مذاكرات در خصوص رویه پادمانی جدید انجام نشود، نمی‌بایستی آغاز شود. موضوعی كه البته تازه دیروز از شما دریافت كردیم و همان طور كه شما به درستی اشاره كردید در تهران بلافاصله مذاكره در مورد آن شروع شده است. همه چیز به خوبی سازماندهی شده بود و این یك مساله فنی است. بایستی همكاری بسیار آرام و روانی را با هم داشته باشیم. ولی در این گزارش كه در سایت GovAtom آژانس منتشر شده و میلیون‌ها نفر آن را می‌بینند، این یكی از مشكلات عمده است، مطلبی آمده است كه دشواری‌هایی برای ادامه این همكاری ایجاد نموده است.
در خصوص سایت فوردو، آقای ناكارتس لطفا آنچه را كه می‌گویم تایید یا تكذیب نمایید. بعد از اینكه شما در تهران به ما گفتید كه اطلاعاتی داریم و من پاسخ دادم لطفا این ادعاها را رها كنید و این سایت برای بازدید شما باز است. ما اطلاعات بسیاری را پیشاپیش به شما ارائه داده‌ایم و گفته‌ایم كه مواد هسته‌ای و سانتریفیوژی در این سایت وجود ندارد، لذا لطفا بازرسی عادی را انجام دهید. من به شما اطلاع دادم كه برای بازدید شما از این سایت چك سفید به شما داده‌ایم و هرگاه خواستید می‌توانید از آن بازدید نمایید وی لطفا ادعاها از منابع دیگر، از گروه‌های تروریستی و یا از آمریكایی‌ها از اینجا و آنجا را به میان نیاورید. شما فقط درخواست خود را بگویید. شما و همكارانتان 4 روز را در آنجا سپری كردید وقتی شما موضوع برخی منابع اطلاعاتی را مطرح كردید به شما گفتم كه بله این سایت قبل از سال 2007 وجود داشته است. هنگامی كه در روز دوم بازدید و پس از توضیحاتی كه مهندس مسئول ارائه داد. شما دقیقا از محل مناسبی بازدید كردید از یك تونل كه شما دریافتید شكل آن به گونه‌ای نیست كه سازمان انرژی اتمی خواسته باشد این محل را برای خودش احداث نماید. این امر اظهارات ما را تایید كرد كه گفته بودیم این محل، یكی از آن دو تونل از قبل و به منظور فراهم ساختن تدابیر دفاعی نهادهای راهبردی مختلف ایران در مقابل حمله نظامی به كشور احداث شده است و در نیمه دوم سال 2007 این محل به سازمان انرژی اتمی اختصاص یافت. اگر واقعا سازمان انرژی اتمی می‌خواست از ابتدا این محل را برای فعالیت خودش احداث كند می‌بایست تونل را به گونه‌ای دیگر طراحی می‌كرد كه مشكل‌ساز نباشد. همان موردی كه شما مورد توجه قرار دادید. بنابراین صرفا استناد به زمانی كه این حفاری‌ها انجام شده منصفانه نیست.
ولی همكاران محترم؛ همكاری بسیار ما و ارائه اطلاعات از سوی ما در مورد سایت فوردو 18 ماه زودتر از موعد مقرر كار اشتباهی بوده است. اكنون برای دیگر سایت‌ها ما صرفا از مقررات پادمان جامع پیروی خواهیم كرد. یعنی اطلاع به آژانس 180 روز قبل از تزریق مواد هسته‌ای در آن.
درخصوص تولید سوخت یك سوال ساده مطرح است. ما راكتور آب سنگین IR-40 را داریم. در ابتدا شورای حكام از ایران درخواست نمود، در تصمیم خود در این خصوص تجدید نظر نماید. وقتی موضوع برنامه هسته‌ای ایران به نیویورك رفت كه فضای سیاسی در آن حاكم است. گفته شد كه ایران باستی احداث راكتور آب سنگین IR-40 را تعلیق نماید. حال شما می‌گویید به اطلاعات نیاز دارید و بایستی از راكتور آب سنگین و همچنین از كارخانه تولید آب سنگین بازدید نمایید. هدف از این درخواست چیست؟ صادقانه بگویم بر اساس قطعنامه شورای امنیت هدف این است كه ببینید آیا ایران كار را به حال تعلیق درآورده است؟ این تنها هدفی است كه برای آن شما خواهان دریافت اطلاعات و انجام بازدید هستید. نیازی نیست كه شما این كار را انجام دهید و منابع مالی آژانس به هدر برود. ما رسما اعلام كرده‌ایم كه بر خلاف درخواست قطعنامه شورای امنیت ما این كار را به حال تعلیق در نخواهیم آورد و به كار ادامه خواهیم داد. لذا شما می‌توانید ادامه كار را از طریق تصاویر ماهواره‌ای ملاحظه نمایید و شما می‌توانید درخواست خود را به شیوه دیگری انجام دهید. شما می‌گویید می‌خواهید بدانید آیا كار احداث در حال انجام است؟ ما به شما رسما اعلام می‌كنیم كه آری در حال انجام است. و لذا نیازی به بازدید از آنجا نیست. این كه چرا بار قبل اجازه بازدید را دادیم به این دلیل بود كه شما به صورت دوستانه درخواست كردید كه آیا ممكن است از رآكتور آب سنگین بازدید داشته باشید. ما پاسخ دادیم اگرچه موظف به این اقدام نیستیم، ولی درخواست شما را می‌پذیریم و به شما خوشآمد گفتیم. هفته قبل شما نامه‌ای را برای ما فرستادید و در آن مفاد قطعنامه شورای امنیت را نقل كردید، امری كه برای اولین بار اتفاق می‌افتد و جای تعجب بسیار دارد. نمی‌دانم چرا از زمانی كه مدیركل جدید كار خود را آغاز كرده در مكاتبات پادمانی آژانس مفاد قطعنامه‌های شورای امنیت نقل می‌گردد. چنین مواردی هرگز قبلا اتفاق نیافتاده است و من در این موارد با آقای آمانو صحبت خواهم داشت. در پایان این نامه پس از استناد به قطعنامه شورای امنیت شما پرسیده‌اید كه آیا می‌توانید از رآكتور IR-40 و كارخانه تولید آب سنگین بازدید نمایید، پاسخ منفی است. اگر صرفا می‌خواهید با استناد به قطعنامه شورای امنیت این بازدید را انجام دهید، پاسخ منفی است. ولی اگر درخواست دارید به عنوان یك اقدام شفاف‌سازی، داوطلبانه و مبتنی بر همكاری این اقدام انجام شود در این صورت به شما خوشآمد می‌گوییم.
در مورد بند 46 گزارش مدیركل نكاتی دارم. من قبلا در این مورد با مدیركل صحبت داشته‌ام. این یك اشتباه فنی و حقوقی در این گزارش است. زیرا دو مورد كاملا متفاوت وجود دارد. مدیركل سابق در گزارش‌های خود در برخورد با آنها مبتنی بر یك رویكرد پادمانی و مفاد موافقتنامه پادمان بسیار محتاط بود. یك موضوع، مساله مواد هسته‌ای اعلام شده است كه قاعدتا بایستی به موجب موافقتنامه پادمان مورد نظارت و بازرسی قرار داشته باشد. آقای ناكارتس آیا قبول دارید كه تمام مواد هسته‌ای در ایران مورد بازرسی و راستی‌آزمایی قرار گرفته و هیچ انحرافی به سوی مقاصد نظامی نداشته‌اند؟ حال مساله دیگر مواد هسته‌ای اظهار نشده است. مدیركل سابق از عبارتی استفاده می‌كرد كه همگان ملاحظه نموده‌اند، «ارائه تضمین در مورد عدم وجود مواد هسته‌ای اظهار نشده» و این مساله‌ای است كه با پروتكل الحاقی ارتباط می‌یابد. اگرچه ما از این موضوع خوشمان نمی‌آید، ولی برای ما قابل فهم است و منطبق با قواعد حقوقی و ادبیات پادمانی است. ولی مدیركل در این گزارش خود می‌گوید كه مطمئن نیست آیا تمام مواد هسته‌ای ایران در فعالیت‌های صلح‌آمیز قرار دارند یا خیر؟ این یك امر باورنكردنی است. قاعدتا موضوع می‌بایستی در بخش مربوط به پروتكل الحاقی مورد اشاره قرار گیرد و مدیركل می‌توانست در چارچوب ادبیات پادمانی از این عبارت استفاده كند كه مثلا تا زمانی كه ایران یا هر كشوری پروتكل الحاقی را به اجرا درنیاورد، نمی‌توانیم در مورد عدم وجود مواد هسته‌ای اظهار نشده تضمین معتبر ارائه نماییم. حال این نكته قابل فهم نیست و متاسفانه در اسلاید كه به نمایش گذاشته‌اید نیز این اشتباه مجددا تكرار شده است. این اشتباه بایستی تصحیح شود.
آخرین نكته، آیا قبول دارید كه موضوعاتی از قبیل خرج انفجاری و موشك كه قطعا خارج از حیطه دستور كار آژانس قرار دارند برای اولین بار نیست كه مطرح می‌شوند. این موضوات را در سال 2008 مطرح ساختید، ولی با درج آن در این گزارش تمام جهان به اشتباه افتاده و تصور می‌كنند برای اولین بار است كه آژانس دارد موضوع خرج انفجاری و موشك را مطرح می‌سازد. از شما درخواست می‌كنم، با ارائه جزئیات و توضیحات فنی مربوطه در این گونه جلسات توجیهی به منظور رفع ابهامات مخالفتی ندارم، ولی درج چنین مطالبی در گزارش مدیركل موجب می‌شود میلیون‌ها نفر از دیپلمات‌ها گرفته تا مردم عادی دچار ابهام شوند. این امر مشكلات سیاسی ایجاد خواهد نمود و قطعا موجب ایجاد موانعی در راه همكاری ما با شما خواهد شد. ما خواهان حفظ و همكاری و روابط مناسب با آژانس هستیم.
فكر می‌كنم چند مورد وجود دارد كه بایستی اظهارات شما (هاینونن) را تصحیح نمایم. نخست این كه برنامه عمل مندرج در سند INFCRIC/711 در دسترس همگان قرار دارد و همگان می‌تواند آن را مطالعه نمایند.
هیچ موردی در این متن به صورت تعلیق شده وجود ندارد كه بخاطر آن ما بخواهیم مواردی را به آن اضافه كنیم. این متن خیلی روشن است. در زمان توافق در مورد این متن تنها مدیر بخش پادمان حضور نداشت، بلكه آقای چرونی مدیر بخش سیاست‌گذاری و همچنین مدیر بخش حقوقی آژانس نیز حضور داشتند. متن خیلی روشن است و در آن در مورد مطالعات ادعایی آمده است كه ایران اظهار می‌دارد آنها ساختگی و سرهم بندی شده هستند، ولی بهه هرحال آژانس موظف است كه این مدارك را به ایران تحویل بدهد و ایران نیز پس از دریافت این مدارك ارزیابی خود را ارائه خواهد داد. هیچ مورد اضافه دیگری وجود ندارد. هیچ بازدید، بازدید از سایت، نمونه‌برداری و مصاحبه وجود ندارد. این متنی است كه دقیقا به تایید شورای حكام رسیده است. حال شما می‌گویید كه آقای وعیدی یا شخص دیگری در راهرو با شما صحبت‌هایی داشته است، من اطلاعی ندارم. من مسوول این كار هستم و چنین خبری را قبلا نشنیده‌ام، برنامه عمل بایستی از سوی ایران و آژانس محترم شمرده شده و رعایت گردد.
وقتی در مورد كد 1 / 3 صحبت می‌كنیم، بله این گفته درست است كه این كد بخشی از موافقتنامه پادمان جامع است و نمی‌توانم به طور یكجانبه از اجرای آن عدول نماییم ولی كد اصلاح شده 1 / 3 یك متن توصیه‌ای است كه در سال 1992 یا بعد از آن، توسط شورای حكام به تصویب رسید و تنها توصیه‌ای است كه شورای حكام به عمل آورده و بر اساس آن درخواست می‌كند به جای اطلاع به آژانس 180 روز قبل از ورود مواد هسته‌ای به تاسیسات این كار را در اسرع وقت انجام شود. به همین دلیل می‌گویم كه كد اصلاح شده 1 / 3 واجد همان شرایط وظایف پادمانی نیست. تا سال 2003 خیلی از كشورها آن را امضا نكرده و به اجرا درنیاورده بودند و در عین حال موافقتنامه پادمان NPT را نیز نقض نكرده بودند. من به طور مفصل در این باره با بخش حقوقی گفت‌وگو داشته‌ام و به همین دلیل است كه بخش حقوقی در قبال آن محتاط است و هرگز عبارت عدم پایبندی یا نقض را در موارد عدم رعایت آن بكار نمی‌گیرد. ایران كاملا به كد 1 / 3 پایبند است و قبل از اینكه موضوع برنامه هسته‌ای ایران به نیویورك فرستاده شود، كد اصلاح شده 1 / 3 را نیز به طور داوطلبانه اجرا می‌كرد. بایستی بین این دو موضوع تمایز قائل شد.
آقای هاینون! نكته دیگری را برای روشن موضوع مطرح می‌سازم. تصور كنید من از فردا پروتكل الحاقی را به اجرا بگذاریم در آن صورت چه مواد دیگری به حیطه نظارت بازرسی و پادمانی اضافه می‌شود؟ تنها معادن اورانیوم. این تنها تفاوت است. معادن اورانیوم در چنین حالتی مورد بازرسی قرار خواهند گرفت. ما در واقع مدت دو سال و نیم را را به طور داوطلبانه تحت بازرسی آژانس قرار داده بودیم. بازرسان از معادن گچین و ساغند بازدید كردند. حال چنانچه اطلاعاتی را در مورد این معادن خواسته باشید، به عنوان یك اقدام داوطلبانه و خارج از هر گونه وظیفه قانونی ارائه می‌دهیم. حال با درج عبارت تمامی مواد هسته‌ای در گزارش مدیركل، تصور می‌شود كه اورانیوم با غنای بالا در ایران وجود دارد كه خارج از پوشش موافقتنامه پادمان جامع قرار گرفته است. این كاملا غلط است و موجب گمراهی افكار عمومی و همچنین دیپلمات‌ها در اینجا خواهد شد.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید