ایلان ماسک و دونالد ترامپ از چهرههای جنجالی عرصه سیاست و اقتصاد آمریکا بهشمار میروند. زمانی که این دو در جریان انتخابات ۲۰۲۴ به یکدیگر نزدیک شدند، بسیاری پیشبینی کردند که این اتحاد پایدار نخواهد ماند. اکنون، تنها چند ماه پس از آن اتحاد، تنشها میان آنها به اوج خود رسیده است.
اختلافات اخیر فراتر از جدایی سیاسی ماسک از دولت ترامپ است و به موضوعاتی نظیر لایحه موسوم به «زیبا و بزرگ» و همچنین طرح الزام استفاده از خودروهای برقی بازمیگردد؛ لایحهای که ماسک آن را عامل تشدید شدید بدهی دولت فدرال میداند.
این کارآفرین آمریکایی در حساب کاربری خود در پلتفرم «ایکس» نوشت: «وقتی پای ورشکستگی کشور بهدلیل فساد و اسراف در میان باشد، ما در یک نظام تکحزبی زندگی میکنیم، نه در دموکراسی. امروز حزب آمریکا (America Party) شکل گرفت تا آزادی شما را بازگرداند.»
بر اساس گزارش شبکه خبری سیانان، ماسک که پیشتر بزرگترین حامی مالی کمپین انتخاباتی ترامپ در سال ۲۰۲۴ و مشاور نزدیک او بود، از جمله مخالفان سرسخت این لایحه محسوب میشود. وی هشدار داده بود که تصویب این قانون ممکن است هزاران میلیارد دلار به بدهی ملی آمریکا بیفزاید.
تنشها بین این دو، از یک ماه گذشته و در پی این انتقادات افزایش یافت. گرچه ماسک برخی پستهای تند خود علیه ترامپ را حذف کرد و نشانههایی از کاهش تنش دیده میشد، اما با نزدیک شدن به تصویب نهایی لایحه، اختلافات بار دیگر تشدید شد. سرانجام ترامپ روز جمعه ۱۳ تیرماه این لایحه را بهطور رسمی ابلاغ کرد.
با وجود اعلام رسمی تشکیل حزب، هنوز مشخص نیست که آیا ایلان ماسک اقدام قانونی برای ثبت حزب جدید نزد کمیسیون انتخابات فدرال (FEC) انجام داده یا نه؛ زیرا در آخرین مستندات رسمی این نهاد، نشانهای از چنین اقدامی دیده نمیشود.
ماسک گفته است که هدف این حزب جدید، ترویج «محافظهکاری مالی و مهار هزینههای دولت» خواهد بود. با این حال، هنوز جزئیات دقیقی از خط مشی اجتماعی و سیاسی حزب ارائه نشده است.
اگرچه دیدگاههای اجتماعی ماسک و ترامپ در برخی حوزهها مشابه است، اما میلیاردر آمریکایی سیاستهای مالی جمهوریخواهان را «بردگی بدهی» توصیف کرده است.
شکستن انحصار نظام دو حزبی آمریکا (جمهوریخواه و دموکرات) تلاش بینتیجهای نبوده، اما موفقیت چشمگیری نیز نداشته است. برای نمونه، «راس پرو» میلیاردر مشهور آمریکایی در انتخابات ریاستجمهوری ۱۹۹۲ بهعنوان نامزد مستقل نزدیک به ۲۰ درصد آرا را کسب کرد، اما نتوانست هیچ ایالتی را ببرد و در نهایت بیل کلینتون دموکرات پیروز آن انتخابات شد.
بر اساس گزارشهای پیشین سیانان، کارشناسان علوم سیاسی معتقدند «تشکیل حزب سوم در آمریکا از نظر قانونی، ساختاری و مالی بسیار دشوار» است و هم رأیدهندگان و هم سیاستمداران تمایلی جدی برای پیوستن به احزاب جدید از خود نشان نمیدهند.
ماسک اعلام کرده است که حزب نوپای او قصد دارد در «انتخابات میاندورهای سال آینده» فعالیت کند و در ابتدا از تعداد محدودی از نامزدها در انتخابات کنگره حمایت خواهد کرد.
در مقابل، ترامپ نیز به این اقدام واکنش نشان داده و تهدید کرده است که دولت ممکن است «قراردادهای کلان خود با شرکتهای متعلق به ماسک را بازبینی کند.»
وی همچنین وزارت «کارایی دولت» (Department of Government Efficiency) که ماسک در گذشته ریاست آن را بر عهده داشت، «هیولا» یی خوانده که ممکن است «برگردد و ایلان را ببلعد.»