ملک عبدالله، تنها امید جوانان عرب

آفتاب‌‌نیوز :  این در حالی است که مجامع بین المللی به خوبی به این امر واقفند که هرگونه آشوب داخلی یا تغییر نظام حاکمیت در عربستان به معنای فاجعه ای جهانی است. 

فهد نزار نویسنده این مقاله معتقد است که تنها راه ادامه ثبات سیاسی در عربستان، در پیش گرفتن رویه ای جدید در مقابل شهروندان این کشور است. علاوه بر این انجام اصلاحات در این کشور هم راستا با بهبود وضعیت مالیاتی و خدمات اجتماعی به انضمام انعطاف بیشتر در زمینه قوانین اسلامی، می تواند نوید بخش دورانی جدید باشد. 

البته مشکل این جاست که ملک عبدالله 80 ساله در حال حاضر فرصت چندانی برای تحقق اصلاحات در زادگاهش ندارد. بسیاری از مردم عربستان بر این باورند که ملک عبدالله، قلبا خواهان انجام اصلاحات جدی در کشورش است، شاید زمان آن فرا رسیده باشد که این پادشاه کهنسال عرب اکنون به آرزوهای خود در این خصوص جامه عمل بپوشاند: 

اندکی پس از مرگ ملک فهد‌ ـ پادشاه فقیر عربستان ـ رهبران قبیله های متفاوت، دانشمندان مذهبی و سایر مقامات سیاسی و فرهنگی کشور دست دوستی و همکاری به سمت ملک عبد الله دراز کردند. عربستان، کشوری است که در آن مردم باید تمامی رفتارهای سیاسی را به قوانین و ضابطه های مذهبی تبدیل کنند. به نظر می رسد که پادشاه چنین کشور مذهبی نیز باید حکومت را بر اساس قوانین اسلامی اداره کند. 

ملک عبدالله نیز باید درست مانند فرانکلین روزولت که در زمان خود تصور می کرد امریکا برای پاسخ دادن به مطالبات مردمی به شیوه ای جدید نیازمند است دست به اقداماتی نوین بزند. فرانکلین در شیوه جدید خود، تصورات مربوط به قوانین در کشور را به طور کلی تغییر داد و عبدالله نیز باید مشابه وی عمل کند.
از زمان برقراری نظام سلطنتی در این شبه جزیره عرب، منابع تمامی قوانین اجرایی اسلام و قوانین مذهبی بوده اند. که این مسئله حتی وارد حوزه سیاسی نیز شده است. در تمام طول این سال ها، سردمداران قدرت با این بهانه که قوانین به هیچ وجه قابل تغییر نیستند چرا که همگی آنها ریشه در اسلام دارند، از انجام اصلاحات سر باز زدند. 

در چنین سیستم بسته ای مردم حتی از سوال کردن در خصوص مسائل سیاسی نیز به خاطر تقدس حامی آن واهمه داشتند. مخالفت با قوانین موجود در عربستان تنها به یک معناست: 

کسی که خواهان برقراری دموکراسی در عربستان باشد، در واقع در مقابل قرآن و کلام خداوند ایستاده است.
البته عربستان در حال حاضر به مرحله ای رسیده است که هر گونه حادثه یا تحول داخلی در آن بی شک تاثیر جهانی نیز خواهد داشت. عربستان از آنجا که زادگاه اسلام بود، و ثانیا به دلیل منابع نفتی اش یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان محسوب می شود از نقش پر رنگی در جهان برخوردار است. اما سوال این جاست که آیا منابع نفتی و ثروت هنگفت این کشور باید قربانی جنگ های داخلی شود؟ در صورت وقوع چنین اتفاقی، تاثیر آن بر حوادث جهانی بسیار وحشتناک خواهد بود. 

اکنون این سوال مطرح می شود که چرا ایجاد شیوه ای جدید در عربستان ضروری است؟ و چرا اصلاحات باید توسط دولت انجام گیرد؟ پاسخ این سوال ها تنها یک چیز است: دولت دموکرات و حامل دموکراسی نه تنها باعث برقراری ثبات سیاسی در این کشور می شود بلکه در گام اول منجر به حفظ حکومت خاندان سلطنتی می شود. 

جامعه امروز عربستان با رشد روز افزون تعداد جوانان آن نمی تواند مانع از دخالت نسل جوان در عرصه سیاسی کشور شود. با کاهش قیمت نفت و افزایش فقر در این کشور سلطنتی، تعداد جوانان بیکار روز به روز در حال افزایش است. 

از سوی دیگر، تعداد جوانانی که سعی می کنند به سوالات سیاسی موجود در ذهن خود پاسخ دهند نیز روز به روز افزایش می یابد. 

در حال حاضر، این وظیفه ملک عبدالله است که با سیل جوانان کنجکاوی که عربستان را در دست دارند به بهترین شکل ممکن برخورد کند. دختران و پسران نسل امروز، تنها یک مطالبه از ملک عبدالله دارند و آن هم زندگی در کشوری دموکرات دو آزاد است. جوانان عرب از سردمداران خودمی خواهند که درهای ورود به عرصه قدرت را برای همگان بگشانید، آستانه تحمل مقامات مسئول را بالا برده و البته حقوق بشر را امری طبیعی تلقی کنند. 

اصلاحات مورد مطالبه هم نوین هستند و هم سنتی، هم لیبرال و هم میانه رو و البته نکته اصلی این است که هیچ کدام از این افراد، از تندروهای عرب نیستند. 

شاید اصلی ترین مطالبه مردم عربستان از دولتشان این باشد که مقامات این کشور نیز باید مانند سایر کشورها با گردانندگان حملات یازدهم سپتامبر مقابله کنند.
حکومت عربستان به دلیل بافت مذهبی و تا حدی افراطی آن، جوانان پروشور فراوانی را در خود جای داده است که همگی خواهان حضور در صحنه های مبارزه با دشمنان اسلام هستند.
بسیاری از کارشناسان مسائل اسلامی بر این باورند که دولت عربستان با بسط و گستردگی فرهنگ وهابیت در کشور، زمینه پیوستن این جوانان پر شور به گروه های افراطی را فراهم کرده است. بر اساس قوانین وهابیت، جوانان این فرقه هر شخصی به غیر از هم کیشان خود را دشمن می پندارند. در حال حاضر تنها راه حل برای دولت عربستان سعودی جهت سرکوب تندروهای وهابی این است که به دیگران نیز اجازه صحبت و اظهار نظر داده شود. 

با وجود آن که سیستم دولتی در عربستان، سلطنتی است و در کشوری با چنین حاکمیتی قطعا تنها سیستم وضع کننده قدرت، دولت است، اما در چند سال اخیر، تحولات شگرفتی در این خصوص انجام گرفته است. البته اکثر این تحولات از زمانی که زمام امور به ملک فهد که در آن زمان ولیعهد بود، سپرده شد بهبود یافت. 

در حال حاضر، دولت عربستان به این حقیقت دست یافته است که برای اصلاح ساختار خود به اصلاحات در دو عرصه شهری و مالیاتی نیازمند است. البته در راستای تحقق این هدف دو مشکل وجود دارد: یک بافت مذهبی کشور و دوم نحوه تطبیق این قوانین با قوانین هدفی مدرن. 

در واقع عربستان سعودی، در میان کشورهای جهان از اهمیت فوق العاده ی برخوردار است. اولین دلیل این است که عربستان خود را رهبر جهان اسلام می داند و ثانیا از قدرت نفوذ بسیاری بر سایر کشورها برخوردار است. شاید زمان آن فرا رسیده است که این شبه جزیره نیز با استفاده از قدرت خود، دموکراسی و صلح را به خاورمیانه بیاورد.