دکتر محمد علی مهتدی در گفتگو با آفتاب:
مقتدی صدر سیاست را کنار گذاشته است
آفتاب‌‌نیوز : 
آفتاب: به دنبال درگیریهای اخیر میان نیروهای دولتی عراق و شبه نظامیان ارتش المهدی و جناح صدردر کربلا، دیوانیه و سماوه و بصره،که در آن ضربات سختی به نیروهای ارتش المهدی وارد شد،گفته می‌شود، مقتدی صدر در شهر قم سکنی گزیده‌است تا بتواند تحت آموزش شماری از استادان علوم دینی به درجه اجتهاد نائل شود.
هر چند، شخصیتهایی همچون،«غفران ساعدی» از جناح صدر در پارلمان عراق، اینگونه اخبار را شایعه می دانند و معتقدند که مقتدی صدر درمکانی خلوت، تنها به پژوهش عبادت و کسب معنویت مشغول است.
با تمام این تفاسیر، آن‌چه مشخص است، این است که پس از جنگ بصره ، تضاد میان گروه های شیعی مانند سپاه بدر و ارتش المهدی به مراتب پر‌رنگ‌تر از گذشته شده‌است.
دکتر محمد علی مهتدی کارشناس مسائل خاورمیانه و استاد دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه، در گفتگو با خبرنگار سرویس بین‌الملل آفتاب، به تشریح اوضاع کنونی عراق پرداخته‌است.
س: در پی افزایش درگیری و ناآرامی در عراق، انگشت اتهام برخی مقامات غربی به سوی ایران نشانه رفته است. نقش ایران را در عراق چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ج: جمهوری اسلامی ایران فقط با گروههایی مانند گروه صدر مرتبط نیست بلکه با تمام گروههای عراقی ارتباط گسترده‌ای دارد. از نظر ایران، درگیری‌هایی که در عراق رخ می‌دهد به سود گروههای درگیر تمام نخواهد شد. به همین دلیل جمهوری اسلامی تمام تلاش خود را به عمل آورده است تا درگیری‌ها متوقف شود. در واقع اگر بخواهیم به نقش جمهوری اسلامی ایران در عراق اشاره کنیم باید به نقش میانجی‌گرایانه ایران اشاره کنیم.
س: آیا حضور آقای مقتدی‌صدر در قم، به تلقی غربی ها درباره حمایت ایران از این گروه شبه نظامی دامن نخواد زد؟
چ: این دیدگاه از سوی برخی کشورهای عربی و آمریکایی تبلیغ می‌شود. در واقع آنها می‌خواهند نشان دهند که مقتدی‌صدر نگاه ویژه‌ای به ایران دارد بنابراین ایران پشت درگیریهای موجود است و شایعات زیادی در این مورد رواج می‌دهند. این یک محور تبلیغاتی زیرکانه است که بیشتر محافل عربی آن را دنبال می‌کنند تا به جایگاه ایران در عراق لطمه وارد کنند.
س: حضور آقای صدر در ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ج: آقای صدر مدتها است که اعلام کرده است که سیاست را کنار می‌گذارد و حتی فعالیت ارتش امام مهدی را به حالت تعلیق در آورده است و این تعلیق را به مدت 6 ماه دیگر تمدید خواهد کرد. حضور آقای صدر در ایران فقط برای درس خواندن دروس فقهی و حوزوی است.
س: آیا تلاش مقتدی صدر در رسیدن به مقام مرجعیت منجر به دوگانگی جریان مذهبی شیعه در عراق نخواهد شد؟
ج: آقای صدر به عنوان یک روحانی جوان به دلیل حوادث عراق فرصت پیدا نکرده بود تا تحصیلات خود را ادامه دهد. به همین دلیل اکنون از مسائل سیاسی کناره گیری کرده است تا در حوزه درس بخواند. البته حضور ایشان به این معنی نیست که روابط ویژه‌ای بین ایران با آقای صدر برقرار است و یا اینکه ایران نقشی در درگیریهای داشته است. در واقع جمهوری اسلامی ایران حکومت آقای مالکی را قبول دارد و مرتب از حکومت وی حمایت می‌کند. جمهوری اسلامی ایران با آقای حکیم و مجلس اعلای انقلاب اسلامی نیز روابط تاریخی و گسترده‌ایی دارند و از آنها نیز حمایت می‌کنند. ایران با همه گروههای سنی، شیعه و کرد روابط خوبی دارد و هرگز سیاست ایران اقتضا نمی‌کند تا این درگیری‌ها گسترده‌تر شود. برای بررسی علل این درگیری‌ها باید از دریچه دیگری به آنها نگاه کنیم. در این مورد بخصوص با توجه به روابط خوبی که جمهوری اسلامی با دولت آقای مالکی، مجلس اعلای انقلاب اسلامی و آقای مقتدی‌صدر دارد تلاش فراوانی داشته است تا این درگیری‌ها پایان پیدا کند تا مسئله حل شود. باید نقش جمهوری اسلامی از این زاویه ارزیابی شود.
س: مواضع دولت آقای مالکی در مواجه با سپاه المهدی چیست؟
ج: اگر مواضع آقای مالکی را دنبال کنیم ایشان اسمی از جریان آقای صدر و سپاه المهدی نمی‌آورد و آشوب‌‌گران ضد قانون را مخاطب قرار می‌دهد. البته جریان صدر یک حزب و تشکیلات پالایش شده نیست. یعنی اساس‌نامه و تشکیلاتی ندارد. ارتش مهدی برخلاف اسمی که دارد یک ارتش واقعی نیست بلکه عده‌ای افراد پراکنده‌ایی هستند که خودشان را مطرح کرده‌اند.
س: آقای صدر را به عنوان لیدر این گروههای شبه نظامی می‌دانند. وی برای کنترل آنها چه کاری انجام داده است؟
ج: مشکل این است که آقای صدر بیشتر جنبه معنوی دارد و این موضوع باعث شده است تا افراد نفوذی و ناباب به اسم جریان صدری و سپاه المهدی درگیری و ناامنی ایجاد کنند. اکنون عراق صحنه کشمکش دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا و اسرائیل است در کنار آنها دستگاه‌های اطلاعاتی کشورهای عربی از جمله اردن، عربستان و امارات حضور قوی در عراق دارند. بنابراین فکر می‌کنم اتفاق‌هایی که در این کشور رخ داده است بیشتر متاثر از عناصر دولت‌های اطلاعاتی و نفوذی است. به همین دلیل از زمانی که آمریکا، عراق را اشغال کرده است تا کنون که 5 سال می‌گذرد شاهد درگیری بین عرب‌ها بوده‌ایم که به ناچار کردها بغداد را ترک کردند و به منطقه کردستان رفته‌اند. پس از این دوران شاهد درگیری داخل گروههای سنی و شیعه هستیم یعنی جنگ بین سنی‌های وابسته به القاعده با جنبش بیداری و نیز بین طائفه شیعه صدری با بدری‌ها ادامه یافته است.
تردیدی ندارم که در تمام درگیری‌ها عوامل اطلاعاتی وامنیتی آمریکا و اسرائیل و برخی کشورهای عرب دست دارند و نمی‌خواهند عراق به آرامش و ثبات دست پیدا کند چون در آن موقع احتیاج به حضور اشغالگران نیست. اکنون در عراق حساسیت‌های قبیله‌ایی بسیار زیاد است. وجود همین تعصب‌ها منجر به ادامه درگیری‌ها می‌شود. در درگیری بصره بیش از یک هزار نفر کشته شدند که این رویه به سود دولت عراق، گروههای شیعه و مقتدی‌صدر نخواهد بود و تنها در راستای طرح‌های تجزیه‌طلبانه آمریکا قرار دارد.
در حال حاضر با وجود اینکه متقدی‌صدر دستور داده است تا نیروهای مسلح از خیابان‌ها خارج شوند ولی هجوم به خانه‌ها ادامه داشت. نیروهای صدر تهدید کرد که دست به حرکت‌های واکنشی خواهد زد که آقای مالکی اعلام کرد که موج دستگیری‌ها متوقف شود.
س: دولت آقای مالکی در نهایت می‌تواند درگیریهای داخل عراق را کنترل کند؟
ج: برخی از جناح‌های وابسته به کشورهای عربی از جمله اردن و عربستان سعودی چون حکومت مالکی را وابسته به ایران می‌دانند به دنبال ساقط کردن این دولت هستند. و یا اینکه حداقل بتوانند این دولت را تضعیف کنند. به همین دلیل آمریکایی‌ها اجازه نمی‌دهند تا دولت آقای مالکی به مرحله اقتدار برسد تا اوضاع را کنترل کند. هر چند که اگر بارها انتخابات دموکراتیک در عراق انجام شود دوباره افرادی مانند جعفری و مالکی انتخاب خواهند شد چون اکثریت مردم عراق مسلمان و شیعه هستند ولی برخی از کشورهای عربی به دنبال زنده کردن دوران قبل از صدام هستند.
آفتاب: به دنبال درگیریهای اخیر میان نیروهای دولتی عراق و شبه نظامیان ارتش المهدی و جناح صدردر کربلا، دیوانیه و سماوه و بصره،که در آن ضربات سختی به نیروهای ارتش المهدی وارد شد،گفته می‌شود، مقتدی صدر در شهر قم سکنی گزیده‌است تا بتواند تحت آموزش شماری از استادان علوم دینی به درجه اجتهاد نائل شود.هر چند، شخصیتهایی همچون،«غفران ساعدی» از جناح صدر در پارلمان عراق، اینگونه اخبار را شایعه می دانند و معتقدند که مقتدی صدر درمکانی خلوت، تنها به پژوهش عبادت و کسب معنویت مشغول است.
با تمام این تفاسیر، آن‌چه مشخص است، این است که پس از جنگ بصره ، تضاد میان گروه های شیعی مانند سپاه بدر و ارتش المهدی به مراتب پر‌رنگ‌تر از گذشته شده‌است.
دکتر محمد علی مهتدی کارشناس مسائل خاورمیانه و استاد دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه، در گفتگو با خبرنگار سرویس بین‌الملل آفتاب، به تشریح اوضاع کنونی عراق پرداخته‌است.
س: در پی افزایش درگیری و ناآرامی در عراق، انگشت اتهام برخی مقامات غربی به سوی ایران نشانه رفته است. نقش ایران را در عراق چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ج: جمهوری اسلامی ایران فقط با گروههایی مانند گروه صدر مرتبط نیست بلکه با تمام گروههای عراقی ارتباط گسترده‌ای دارد. از نظر ایران، درگیری‌هایی که در عراق رخ می‌دهد به سود گروههای درگیر تمام نخواهد شد. به همین دلیل جمهوری اسلامی تمام تلاش خود را به عمل آورده است تا درگیری‌ها متوقف شود. در واقع اگر بخواهیم به نقش جمهوری اسلامی ایران در عراق اشاره کنیم باید به نقش میانجی‌گرایانه ایران اشاره کنیم.
س: آیا حضور آقای مقتدی‌صدر در قم، به تلقی غربی ها درباره حمایت ایران از این گروه شبه نظامی دامن نخواد زد؟
چ: این دیدگاه از سوی برخی کشورهای عربی و آمریکایی تبلیغ می‌شود. در واقع آنها می‌خواهند نشان دهند که مقتدی‌صدر نگاه ویژه‌ای به ایران دارد بنابراین ایران پشت درگیریهای موجود است و شایعات زیادی در این مورد رواج می‌دهند. این یک محور تبلیغاتی زیرکانه است که بیشتر محافل عربی آن را دنبال می‌کنند تا به جایگاه ایران در عراق لطمه وارد کنند.
س: حضور آقای صدر در ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ج: آقای صدر مدتها است که اعلام کرده است که سیاست را کنار می‌گذارد و حتی فعالیت ارتش امام مهدی را به حالت تعلیق در آورده است و این تعلیق را به مدت 6 ماه دیگر تمدید خواهد کرد. حضور آقای صدر در ایران فقط برای درس خواندن دروس فقهی و حوزوی است.
س: آیا تلاش مقتدی صدر در رسیدن به مقام مرجعیت منجر به دوگانگی جریان مذهبی شیعه در عراق نخواهد شد؟
ج: آقای صدر به عنوان یک روحانی جوان به دلیل حوادث عراق فرصت پیدا نکرده بود تا تحصیلات خود را ادامه دهد. به همین دلیل اکنون از مسائل سیاسی کناره گیری کرده است تا در حوزه درس بخواند. البته حضور ایشان به این معنی نیست که روابط ویژه‌ای بین ایران با آقای صدر برقرار است و یا اینکه ایران نقشی در درگیریهای داشته است. در واقع جمهوری اسلامی ایران حکومت آقای مالکی را قبول دارد و مرتب از حکومت وی حمایت می‌کند. جمهوری اسلامی ایران با آقای حکیم و مجلس اعلای انقلاب اسلامی نیز روابط تاریخی و گسترده‌ایی دارند و از آنها نیز حمایت می‌کنند. ایران با همه گروههای سنی، شیعه و کرد روابط خوبی دارد و هرگز سیاست ایران اقتضا نمی‌کند تا این درگیری‌ها گسترده‌تر شود. برای بررسی علل این درگیری‌ها باید از دریچه دیگری به آنها نگاه کنیم. در این مورد بخصوص با توجه به روابط خوبی که جمهوری اسلامی با دولت آقای مالکی، مجلس اعلای انقلاب اسلامی و آقای مقتدی‌صدر دارد تلاش فراوانی داشته است تا این درگیری‌ها پایان پیدا کند تا مسئله حل شود. باید نقش جمهوری اسلامی از این زاویه ارزیابی شود.
س: مواضع دولت آقای مالکی در مواجه با سپاه المهدی چیست؟
ج: اگر مواضع آقای مالکی را دنبال کنیم ایشان اسمی از جریان آقای صدر و سپاه المهدی نمی‌آورد و آشوب‌‌گران ضد قانون را مخاطب قرار می‌دهد. البته جریان صدر یک حزب و تشکیلات پالایش شده نیست. یعنی اساس‌نامه و تشکیلاتی ندارد. ارتش مهدی برخلاف اسمی که دارد یک ارتش واقعی نیست بلکه عده‌ای افراد پراکنده‌ایی هستند که خودشان را مطرح کرده‌اند.
س: آقای صدر را به عنوان لیدر این گروههای شبه نظامی می‌دانند. وی برای کنترل آنها چه کاری انجام داده است؟
ج: مشکل این است که آقای صدر بیشتر جنبه معنوی دارد و این موضوع باعث شده است تا افراد نفوذی و ناباب به اسم جریان صدری و سپاه المهدی درگیری و ناامنی ایجاد کنند. اکنون عراق صحنه کشمکش دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا و اسرائیل است در کنار آنها دستگاه‌های اطلاعاتی کشورهای عربی از جمله اردن، عربستان و امارات حضور قوی در عراق دارند. بنابراین فکر می‌کنم اتفاق‌هایی که در این کشور رخ داده است بیشتر متاثر از عناصر دولت‌های اطلاعاتی و نفوذی است. به همین دلیل از زمانی که آمریکا، عراق را اشغال کرده است تا کنون که 5 سال می‌گذرد شاهد درگیری بین عرب‌ها بوده‌ایم که به ناچار کردها بغداد را ترک کردند و به منطقه کردستان رفته‌اند. پس از این دوران شاهد درگیری داخل گروههای سنی و شیعه هستیم یعنی جنگ بین سنی‌های وابسته به القاعده با جنبش بیداری و نیز بین طائفه شیعه صدری با بدری‌ها ادامه یافته است.
تردیدی ندارم که در تمام درگیری‌ها عوامل اطلاعاتی وامنیتی آمریکا و اسرائیل و برخی کشورهای عرب دست دارند و نمی‌خواهند عراق به آرامش و ثبات دست پیدا کند چون در آن موقع احتیاج به حضور اشغالگران نیست. اکنون در عراق حساسیت‌های قبیله‌ایی بسیار زیاد است. وجود همین تعصب‌ها منجر به ادامه درگیری‌ها می‌شود. در درگیری بصره بیش از یک هزار نفر کشته شدند که این رویه به سود دولت عراق، گروههای شیعه و مقتدی‌صدر نخواهد بود و تنها در راستای طرح‌های تجزیه‌طلبانه آمریکا قرار دارد.
در حال حاضر با وجود اینکه متقدی‌صدر دستور داده است تا نیروهای مسلح از خیابان‌ها خارج شوند ولی هجوم به خانه‌ها ادامه داشت. نیروهای صدر تهدید کرد که دست به حرکت‌های واکنشی خواهد زد که آقای مالکی اعلام کرد که موج دستگیری‌ها متوقف شود.
س: دولت آقای مالکی در نهایت می‌تواند درگیریهای داخل عراق را کنترل کند؟
ج: برخی از جناح‌های وابسته به کشورهای عربی از جمله اردن و عربستان سعودی چون حکومت مالکی را وابسته به ایران می‌دانند به دنبال ساقط کردن این دولت هستند. و یا اینکه حداقل بتوانند این دولت را تضعیف کنند. به همین دلیل آمریکایی‌ها اجازه نمی‌دهند تا دولت آقای مالکی به مرحله اقتدار برسد تا اوضاع را کنترل کند. هر چند که اگر بارها انتخابات دموکراتیک در عراق انجام شود دوباره افرادی مانند جعفری و مالکی انتخاب خواهند شد چون اکثریت مردم عراق مسلمان و شیعه هستند ولی برخی از کشورهای عربی به دنبال زنده کردن دوران قبل از صدام هستند.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید