دلایل نام‌گذاری ماه‌های قمری
در وجهِ نام‌گذاری این ماه‌ها سخن‌ها گفته شده است. مثلاً گفتهاند: سبب اینکه محرم را «محرم» نامیدهاند، آن است که از ماه‌های حرام است.
همچنین در منابع دیگر نوشته‌اند که صفر» را به این سبب «صفر» نامیدند که در آن ماه شهرشان را به قصد سفر و... تهی و خالی (صفر) می‌کردند.
رجب را هم به این سبب «رجب» نامیدند که آن را سخت گرامی می‌داشتند و در آن ماه، جنگ را رها می‌کرده‌اند. تَرجیب: تعظیم. رَجَبتَه: عَظَّمْتَه.
علت اینکه دو ربیع را چنین نامیدهاند، آن است که در این دو ماه شکوفه و غنچه و باران و شبنم زیاد است و این نسبت به طبیعت،ْ فصلی است که ما آن را پاییز گوییم.
دو ماهِ جُمادی را جُمادیٰ گفتهاند؛ زیراکه آب در این ماه، منجمد می‌شود.
شعبان را بدین سبب «شعبان» نامیده اند که قبایل و طوایف در این ماه مُنشَعب می شدند.
رمضان را بدین علت «رمضان» گفتهاند که در آن ماه، سنگ از شدت حرارت داغ می شد.
شوّال را «شوّال» گفتهاند؛ زیرا که گرما در آن ماه مرتفع می‌شد و به کلی از میان می‌رفت.
ذوالقعده را به این سبب «ذوالقعده» خواندند که در این ماه، عرب‌ها در خانه‌های خود مینشستند.
ذوالحجه را «ذوالحِجّه» می‌گویند، زیرا که در این ماه به حج می‌رفتند.
البته وجوه دیگری نیز برای نام‌گذاری این ماه‌ها بیان کرده‌اند که می‌توان به فرهنگ‌نامه‌های عربی رجوع کرد.
منبع:
آثارالباقیة عن القُرون الخالیة، ابوریحان بیرونی، ترجمهٔ اکبر دانا سرشت [با تصرفاتی در ترجمه]، امیرکبیر، چاپ پنجم، ۱۳۸۶، صص ۹۰-۹۱.
