فاطمه کریمی روز چهارشنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا در خصوص اینکه چرا در روند آلودگی هوای تهران تغییراتی رخ داده بطوریکه گرد و غبار و آلودگی که تا پیش از این از صبح شروع میشد ولی در هفتهها و ماههای اخیر به عصر و حتی شب تغییر کرده است، اظهار کرد: در شهرهای بزرگ همچون تهران تفاوت دما بین ۲ نقطه مجاور در مقیاس شهر و حومه اتفاق میافتد بدین نحو که در محیط اطراف شهر به دلیل پوشش گیاهی و خاک و طبیعت موجود، با غروب آفتاب، گرمای خود را زودتر از سطح شهر از دست میدهد.
وی افزود: در محیط شهری به علت وجود مستحدثات، آسفالت و تردد خودروها، گرمای موجود دیرتر از بین رفته و این امر موجب ایجاد جریانهای هوا و باد به سمت شهر شده و آلودگی غبار را شامل میشود.
کریمی ادامه داد: این اختلاف فشار باعث حرکت سریع توده هوای خنکتر و متراکمتر از حاشیه به سمت نواحی گرمتر و کمفشارتر درون شهر تهران میشود، در واقع این حرکت جبههای اغلب با وزش باد شدید و انتقال حجم زیادی از ذرات گرد و غبار برای استان همراه است.
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران گفت: البته در برخی از مواقع انتقال جبهه هوای حامل گرد و خاک میتواند از مسافتهای طولانی و کشورهای همسایه انجام شود و همچنین آلودگی ازن نیز بیشتر به دلیل گرما و تابش مستقیم نور خورشید در تابستان و در ساعات بعدازظهر شکل گرفته و در ساعات غروب خورشید از میزان غلظت و شدت آن کاسته میشود.
تغییر اقلیم و افزایش دما از عوامل مهم ایجاد آلودگیها و ریزگردها
به گفته وی، در فصول سرد پدیده وارونگی دمایی (اینورژن) شبانه تشدید میشود و باعث تجمع آلایندهها نزدیک به سطح زمین میشود حتی در فصول گرم گاهی این پدیده در شب رخ داده و موجب تجمع آلایندهها در شب میشود، در برخی فصول، وزش بادهای محلی یا منطقهای در ساعات عصر و شب افزایش مییابد که این بادها میتواند ذرات گردوغبار را از مناطق بیابانی به سمت تهران حمل کند.
کریمی در پاسخ به سوال دیگری که آیا تغییرات اقلیمی در روند این موضوع موثر بوده یا دلایل دیگری بر این موضوع حاکم است، اظهار کرد: تغییر اقلیم و افزایش دما در مقیاس جهانی و منطقهای از عوامل مهم ایجاد آلودگیها و ریزگردها به شمار میرود.
وی تاکید کرد: در مناطقی در سطوح ملی و کشوری و حتی محلی مانند دشتهای موجود در اطراف شهر تهران و استانهای مجاور، خشکسالی و زمینهای عاری از پوشش گیاهی و بدون رطوبت مناسب میتواند از طریق تشدید پدیده گرد و غبار و ریزگردها منجر به افزایش آلودگی هوا شود که افزایش میانگین دمای هوا و تغییرات اقلیمی از مهمترین چالشهای زیستمحیطی عصر حاضر است که پیامدهای گستردهای بر زندگی انسانها، اکوسیستمها و اقتصاد جهانی دارند.
به گفته مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران، این وضعیت در کشور ایران به صورت افزایش طول دورههای گرم (ماهها و فصول) تغییر در الگوی بارش و خشکسالی میشود، کاهش انواع گیاهان (مراتع، بوتهزار و جنگلها)، خشکی رودخانهها، تالابها و تخریب خاک در مناطق غیرشهری، باعث میشود که ذرات خاک و گرد و غبار به راحتی توسط وزش باد به مناطق دیگری در مقیاس استانی و حتی کشوری منتقل شود این مساله به ویژه در مناطقی که با بحران ریزگردها مواجه است آلودگی هوا را تشدید میکند.