روغن موتور تقلبی و خسارت‌های پنهان؛ وقتی سلامت خودرو به بازی گرفته می‌شود

در شرایطی که قیمت لوازم یدکی و خدمات خودرو روزبه‌روز افزایش می‌یابد، استفاده از روغن‌موتور تقلبی و بی‌کیفیت، تبدیل به معضلی جدی برای مالکان خودرو شده است. بر اساس خبر‌های منتشر شده طی روز‌های اخیر، در برخی تعویض روغنی‌های سطح شهر، ظرف‌های برند‌های معتبر با روغن‌های تقلبی (فله‌ای و بی‌کیفیت) پر می‌شوند و به نام محصول اصلی با همان قیمت محصولات اصلی به فروش می‌رسند.

این اقدام سودجویانه علاوه بر کاهش عمر موتور خودروی مصرف کنندگان، خسارت‌های مالی قابل توجهی برای رانندگان به همراه دارد. برخی تعمیرکاران هزینه تعمیر موتور خودرو‌هایی که به دلیل استفاده از روغن موتور تقلبی دچار آسیب شده‌اند را تنها در خودرو‌های داخلی تا بیش از ۵۰ میلیون تومان برآورد می‌کنند که مبلغ قابل توجهی در شرایط اقتصادی فعلی شهروندان به شمار می‌رود.

عباس سماواتی - رئیس اسبق اتحادیه صنف فروشندگان لاستیک، روغن و پنچرگیران با اشاره به بزرگ بودن این معضل گفت: سال‌ها است که ما این موضوع را پیگیری می‌کنیم و در زمان بنده هم مکاتبات لازم را انجام دادیم، اما ترتیب اثر ندادند، چون افرادی که این کار را می‌کنند مافیا هستند. پول‌های زیادی گیر آنها می‌آید و قیمت‌ها هم خیلی بالا رفته که تولید روغن مشابه برای آنها سود زیادی به دنبال دارد.

او با اشاره به اینکه روغن‌های بی‌کیفیت هزینه بسیار زیادی برای مصرف کنندگان به بار می‌آورد و باعث خرابی موتور ماشین‌ها می‌شود، اظهار کرد: زمانی که من در اتحادیه بودم چندین تولید کننده روغن‌های تقلبی را شناسایی کردیم و خبرنگار اعزام شد، اما دستاوردی حاصل نشد، چون مافیا هستند. متاسفانه این اتفاق به ضرر مردم است و روغن‌های بی کیفیت باعث خرابی شدید خودرو آنها می‌شود و هزینه‌های سنگینی به آنها تحمیل می‌شود. متاسفانه کسی هم نیست که جلوی این اتفاقات را بگیرد.

به طور معمول می‌توان از جمله دلایل اصلی این کلاهبرداری و اقدام سودجویانه توسط فروشندگان را نبود نظارت کافی، سود بالای فروش روغن موتور فله‌ای با این روش و عدم آگاهی مصرف کنندگان از روش‌های تشخیص روغن موتور اصل، نام برد. طبق نظر کارشناسان افزایش نظارت‌های صنفی و برخورد جدی با متخلفان، مهم‌ترین گام برای کاهش این معضل در ایران است.

پیشنهاد می‌شود که اتحادیه صنف فروشندگان لاستیک، روغن و پنچرگیران به عنوان اصلی‌ترین نهاد ناظر و مرتبط به این بخش، با ارائه و به کارگیری راهکار‌هایی که امتحان خود را پس داده‌اند، اقدامات اساسی را برای جلوگیری از این اقدامات غیر قانونی و سودجویانه انجام دهند. از جمله روش‌های قابل قبولی که تا حد زیادی می‌تواند مانع از ادامه این موضوع شود، استفاده از هولوگرام و بارکد اصالت کالا در کنار اطلاع رسانی دقیق است که در کشور‌های پیشرفته نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سماواتی درباره راه‌های وارد شدن این روغن‌ها به بازار و راه حل موجود برای جلوگیری از این موضوع، توضیح داد: متاسفانه روغن بی کیفیت را در گالن‌های شکیل و محصولات خارجی ریخته و روانه بازار می‌کنند. تنها راه ممکن برای جلوگیری، اطلاع رسانی دولت و اتحادیه از طریق رسانه‌ها است تا مصرف کنندگان تنها از جا‌هایی روغن تهیه کنند که مورد تایید اتحادیه است و مجوز رسمی دارند. در غیر این صورت هیچ راه صد درصدی برای جلوگیری از این اتفاق نیست. 

این کارشناس صنف روغن موتور تاکید کرد: مراکزی که پروانه دارند نمی‌توانند خلاف کنند، اما مراکز بدون جواز روغن ارزان و بی‌کیفیت را با قیمت بالا به فروش خواهند رساند. فروشگاهی که جواز ندارد، از دلال روغن فله‌ای و بی‌کیفیت می‌گیرد، چون قرار نیست به جایی پاسخگو باشد.

یکی از راه‌های نوین برای جلوگیری از سوء استفاده کلاهبرداران، به کار گیری بسته‌بندی‌های خلاقانه و با تدابیر امنیتی بالاتر است. طبق گفته برخی تعویض روغنی‌ها، بسیاری از محصولات موجود در بازار از بسته بندی چندان با کیفیتی برخوردار نیستند و همین امر باعث می‌شود تا خیلی ساده از آنها کپی برداری کرد. 

سماواتی در پاسخ به این سوال که آیا راه‌حلی برای شناسایی روغن تقلبی از اصل وجود دارد؟ اظهار کرد: تشخیص روغن تقلبی از اصلی خیلی سخت است و بدون وجود آزمایشگاه نمی‌توان تقلبی بودن آنها را تشخیص داد. تنها راه، جلوگیری از فروش این روغن‌ها است که یگانه راهکار هم معرفی مراکز دارای پروانه از اتحادیه است. اگر یک مرکز قانونی روغن بی‌کیفیت بفروشد و خودرویی دچار مشکل شود، مصرف کننده می‌تواند شکایت کرده و جریمه بگیرد، به همین دلیل مرکز فروش این کار را نمی‌کند. در نتیجه تنها باید با اطلاع رسانی و معرفی مراکز معتبر از فروش این محصولات جلوگیری کرد.

او با بیان اینکه مردم نمی‌توانند تقلبی بودن را متوجه شوند، ادامه داد: ما درباره ضد یخ خیلی پیگیری کردیم، اما تنها تولید کننده بود با برخی رمز‌های موجود بر روی بسته بندی و گالن متوجه می‌شد که کدام ضد یخ تقلبی است، در غیر اینصورت هیچ راهی وجود نداشت و آدم‌های معمولی نمی‌توانند تشخیص دهند. کار کوچکی نیست و در واقع یک مافیای بزرگ است. مردم آگاهی ندارند و با توجه به بالا بودن هزینه تعمیرات خودرو، باید این اقدام مهم در دست دولت و اتحادیه قرار گیرد. ما سال‌ها است می‌گوییم که روغن فله‌ای اصل نیست و کیفیت ندارد، اما مردم اطلاع ندارند و بازهم این روغن‌ها را می‌خرند.