قالیباف: ناکامی غرب در فعال سازی اسنپ بک، نشانه جهان نوین است
رئیس مجلس گفت: در افق ۱۴۱۴ ایران باید سهم واقعی خود را در اقتصاد و فرهنگ منطقه بازیابد. باید برنامه‌های مسئله‌محور و آینده‌نگر داشته باشیم و اگر این برنامه با نگاه مردمی اجرا شود، ایران ۱۴۱۴ یک تصویر واقعی از تاب‌آوری، پیشرفت و منزلت ملی خواهد بود.
محمدباقر قالیباف چهارشنبه، ۳۰ مهرماه در دومین نشست دیپلماسی منطقه‌ای، دیپلماسی استانی که در سالن همایش‌های آستان قدس برگزار شد، اظهار کرد: امروز در شهری گرد آمده‌ایم که قلب تپنده معنویت ایران و دروازه شرق و محور پیوند ملت‌هاست. حضور ما در مشهد تداوم اندیشه‌ای است که از شیراز برای بیرون آوردن سیاست خارجی از حصار پایتخت شکل گرفت. مجلس شورای اسلامی تحولات نشست شیراز را با دقت دنبال کرد و تاکید داشت که استان‌ها باید از حاشیه تصمیم‌سازی به متن سیاستگذاری بیایند. در مباحث طرح‌شده در نشست شیراز، مشخص شد استانداران و بخش خصوصی می‌توانند دیپلماسی کشور به پویایی برسانند. مشهد آغاز مرحله تازه گذار از گفت‌و‌گو به اقدام و از ایده به سازوکار است.
وی اضافه کرد: حکمرانی موفق، منابع خود را به ارزش تبدیل می‌کند و با تکیه بر عقلانیت و مشارکت مدنی، ثبات درونی و نقطه اثر بیرونی می‌سازد، یعنی همان چیزی که به‌عنوان حکمرانی مولد از آن یاد می‌کنیم. حکمرانی مولد چهار ویژگی دارد؛ هوشمندسازی، شفاف‌سازی، مردمی‌سازی و کارآمدی. هوشمندسازی یعنی تصمیم و فرآیند اجرایی بر پایه داده، فناوری و علم. شفاف‌سازی نیز یعنی جلب اعتماد عمومی که باید در همه سطوح تقویت شود. مردمی‌سازی نیز یعنی مردم از تماشاگران سیاست به بازیگران تحول تبدیل شوند و کارآمدی یعنی خروجی سیاست به بهبود زندگی مردم منتج شود.
رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: این ویژگی در کنار هم سبب حصول چهار دستاورد بنیادی قدرت، ثروت، معنویت و منزلت می‌شود و این چهارگانه ضامن استقلال کشور است. هرگاه این چهار محور در تعادل باشد، جامعه نه‌تنها اداره می‌شود بلکه به خود می‌بالد. در این میان دیپلماسی اقتصادی شاخصه‌ای است که حکمرانی مولد با استفاده از آن، چهره خود را در صحنه بین‌المللی نشان می‌دهد. دیپلماسی استانی یکی از چهره‌های بیرونی حکمرانی مولد است، یعنی ورود هدفمند استان به عرصه تعاملات خارجی در چارچوب سیاست ملی.
قالیباف عنوان کرد: طراحی کلان در مرکز انجام می‌شود، اما استانداران با شناخت نزدیک، قطعات منافع ملی را در جای درست خود قرار می‌دهند. دیپلماسی استانی چالش‌های مرزی را به فرصت تبدیل می‌کند و از مسیر دیپلماسی استانی، پیوند‌های ملی تقویت می‌شود. کشوری مانند ایران نمی‌تواند سیاست خارجی خود را به روابط رسمی محدود کند. سیاست خارجی ما باید در دو سطح عمل کند؛ سطح ملی و فروملی.
وی با اشاره به اینکه تجربه جهانی نشان داده است کشور‌هایی مانند چین و هند با فعال‌سازی شهر‌های غیرپایتخت و ایالت‌های خود توانسته‌اند قدرت ملی‌شان را چند برابر کنند، گفت: ایران نیز با پیشینه تاریخی، ظرفیت عمل زیادی دارد و می‌تواند در هم‌راستایی با چین و روسیه، محور همکاری‌های چندجانبه باشد. این همکاری در تقابل با یکجانبه‌گرایی معنا پیدا می‌کند. بازی تعرفه و سیاست تجاری تبعیض‌آمیز آمریکا با هدف تحمیل اراده خود بر اقتصاد جهانی آغاز شده است، اما ملت زیر بار انحصار نمی‌رود. مقابله رسمی دو عضو شورای امنیت سازمان ملل با تحریم‌های ایران، نشانه جهانی نوینی است.
رئیس مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه در کنار سیاست خارجی، بخش مهمی از قدرت منطقه‌ای ایران در استان‌ها و مرز‌ها نهفته است، بیان کرد: آمایش سرزمینی، بعدی از دیپلماسی ملی است. سیاست خارجی باید بر پایه نقشه ظرفیت استانی طراحی شود تا هر منطقه بخشی از راهبرد منطقه‌ای ایران را پیش ببرد. شناساندن ظرفیت هر استان باید به دست مردم خود استان انجام شود. آنان با شناخت میدانی، چهره واقعی توان محلی را به سفارتخانه‌ها و افکار عمومی معرفی و مسیر همکاری را هموار می‌کنند. در این چارچوب هر استان دارای نقش تخصصی و مزیتی برجسته است و در کنار دیگر استان‌ها، نقشه کار ملی و فروملی شکل دهند.
قالیباف ادامه داد: تعاملات باید در چارچوب سیاست کلان کشور باشد تا ظرفیت‌های بومی بالفعل شود. دیپلماسی استانی یعنی عبور از تمرکز و با حضور فعال در شبکه منطقه‌ای می‌تواند پنجره گسترده از ایران به روی جهان باشد و فرهنگ عمومی و همکاری به جهانیان را نشان دهد و با عنایت به مرز‌های گسترده ایران، یک سفارت زنده است. امروز مرز‌ها دیگر خطوط محدودکننده نیستند بلکه پل‌های تعامل و همکاری‌اند. مرز باید نقطه آغاز باشد نه توقف.
وی افزود: استان‌های مرزی باید دروازه ورود به بازار منطقه باشد و مرز‌ها می‌توانند به کریدور روان و کم‌هزینه تجارت و گردشگری تبدیل شوند. نگاه امنیتی به مرز جای خود را به نگاه توسعه‌محور می‌دهد. روابط پایدار در بستر اعتماد و اشتراک فرهنگی شکل می‌گیرد و پیوند‌های تاریخی با ملت‌های پیرامونی، چهره‌ای اخلاقی و قابل اعتماد از ایران ارائه می‌دهد.
رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه پیوند پایدار زمانی شکل می‌گیرد که همکاری‌ها چند بعدی باشد، اظهار کرد: بر همین اساس می‌توان دیپلماسی را در تمام حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و محیط‌زیستی به طور هم‌افزا به پیش برد. همسایگان درک مشترکی از ترورسیم و تغییرات اقلیمی دارند. منطقه ما عرصه‌ای برای استفاده از فرصت‌های بالفعل است.
قالیباف اظهار کرد: وزارت امور خارجه و نمایندگی آن محور اجرا و هماهنگی است. ماموریت آنان خلق فرصت برای ملت ایران است. باید در ساختار هر سفارتخانه، کارگروه ویژه همکاری استانی ایجاد شود تا به طور مستمر با استانداران و فعالان در تماس باشند و گزارش پیشرفت پروژه‌ها بیان شود. سیاست خارجی برای استان بعد سیاسی ندارد و برای ارتقای منزلت ملی است. هرگاه استانی با کشور همسایه تبادل کند، عملا بخشی از منابع ملی محقق شده است.
وی با بیان اینکه ایجاد هلدینگ لجستیکی میان ایران و کشور‌های همسایه می‌تواند ارتباطات تجاری و ملی را در بستری شفاف رقم زند، عنوان کرد: مجلس شورای اسلامی نقش پشتیبانی تسهیل‌گر و نظارت کلان را برعهده دارد. در حوزه دیپلماسی اقتصادی، مجلس می‌تواند حلقه پیوند میان دولت و قوه قضائیه باشد. مجلس آماده است بروکراسی اقتصادی را کاهش دهد.
رئیس مجلسی شورای اسلامی گفت: حمایت از شرکت‌های دانش بنیان در دستور کار مجلس است. همزمان مجلس بر نظارت و شفافیت تاکید دارد، زیرا حکمرانی مولد بدون پاسخگویی پایدار نمی‌ماند. مجلس می‌تواند در همکاری با دولت، سازوکار‌های منظم تهیه کند. بنده قریب به ربع قرن بر تمرکززدایی در کشور تاکید دارم و از تصمیم دولت برای واگذاری اختیارات به استانداران در برنامه هفتم حمایت می‌کنیم، اما باید در چارچوب مشخص انجام و اصل ۱۲۷ رعایت شود. واگذاری به معنای هرج و مرج نیست، هر میزان اختیار واگذار شود، مسولیت بیشتری هم متوجه افراد خواد بود.
قالیباف تصریح کرد: تولید خدمات در بخش دولتی تصرف غیرقانونی در بیت‌المال است و دولت باید خرید خدمات کند. کار تصدی‌گری باید در دست مردم باشد و نقش مردم در این فرایند بنیادی است. هر بازار مرزی و جشنواره فرهنگی، بخشی از قدرت نرم ایران را می‌سازد. همانگونه که امنیت مردمی است، دیپلماسی نیز باید مردمی و نشان‌دهنده پیوند میان دولت و ملت در عرصه جهانی و بازتاب صدای مردم در سیاست خارجی باشد. ما می‌خواهیم هر ایرانی خود را شریک در اعتبار و قدرت ملی ایران بداند. استان که ما آن را به‌عنوان خراسان بزرگ می‌شناسیم محور تبادلات شرقی ایران است و ظرفیت دارد به الگو در شرق کشور تبدیل شود.
وی افزود: مشهد جایگاه ممتاز دارد؛ شهری که مرکز زیارت و قطب علمی و اقتصادی شرق کشور است. طبق آمار، سالانه ۳۰ میلیون زائر داخلی و ۳ میلیون خارجی به مشهد سفر می‌کنند و این حجم عظیم نیرو انسانی سرمایه فرهنگی بی‌بدیلی است. مشهد می‌تواند به همکاری اقتصادی منطقه‌ای تبدیل شود اگر مدیریت گردد، اقتصاد زیارت و گردشگری فعال خواهد شد. زائران غیرایرانی می‌توانند پس از زیارت، از مسیر‌های طراحی‌شده به دیگر استان‌های کشور سفر کنند و این پیوند زنجیره گردشگری فرهنگی ایجاد می‌کند. مشهد به دلیل جایگاه مذهبی خود، فرصت ویژه برای تعامل بین ملت‌های مسلمان است.
رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه اگر ظرفیت‌های مشهد در چارچوب دیپلماسی به درستی مدیریت شود، این شهر به الگوی همکاری در شرق ایران تبدیل شده و نماد پیوند میان ایران و عقلانیت می‌گردد. حکمرانی مولد دو جزء یک کل است؛ یکی در داخل قدرت می‌سازد و دیگری در خارج آن را به فرصت تبدیل می‌کند. همان عقلانیتی که در سیاست داخلی به مردمی‌سازی تاکید دارد، باید در سیاست خارجی جاری باشد و این مسیر را در برنامه‌ریزی دقیق ملی ببینیم.
قالیباف ادامه داد: در افق ۱۴۱۴ ایران باید سهم واقعی خود را در اقتصاد و فرهنگ منطقه بازیابد. باید برنامه‌های مسئله‌محور و آینده‌نگر داشته باشیم و اگر این برنامه با نگاه مردمی اجرا شود، ایران ۱۴۱۴ یک تصویر واقعی از تاب‌آوری، پیشرفت و منزلت ملی خواهد بود. تحقق این هدف، نیازمند تدوین نقشه راه ۱۰ ساله برای حکمرانی مولد و دیپلماسی کارآمد است، نقشه‌ای که توان ملی را در داخل افزایش می‌دهد و جایگاه ایران در نظام ملی را تثبیت می‌کند. این همان راهی است که می‌تواند ایران را از مرز‌های جغرافیایی به مرز تمدن برساند.
