سلطانی فر: یک شبکه خصوصی داخلی نداریم ولی همه گروه‌های سیاسی افغانی در افغانستان شبکه‌ماهواره‌ای دارند
آفتاب- فروزان آصف نخعی: همه گروه‌های سیاسی در افغانستان دارای شبکه ماهوارهای هستند به نحوی که در این کشور 27 شبکه ماهوارهای داخلی در حال فعالیت است و باید گفت که برای پیروزی جذب مخاطب، جای کشتار و حذف فیزیکی نیروهای سیاسی را در این کشور گرفته است.
دکتر محمد سلطانی‌فر در اولین نشست اهداف پیدا و پنهان شبکه‌های ماهوارهای فارسی زبان در مرکز تحقیقات استراتژیک با اعلام مطلب بالا گفت: در افغانستانی که افغان‌ها با کاتیوشا و ... یکدیگر را هدف قرار می‌دادند و می‌کشتند، حال همه گروه‌های جهادی دارای یک شبکه ماهوارهای در افغانستان هستند، آیت‌الله محسنی، ربانی و ... هر کدام یک شبکه دارند.
وی افزود: در سال قبل که به افغانستان رفتم 27 شبکه تلویزیونی ماهوارهای در افغانستان وجود داشت و امروز نیز دارند در افغانستان فعالیت می‌کنند. به عبارت دیگر جنگ کاتیوشا جای خودش را به جنگ شبکه‌های ماهوارهای در افغانستان داده است. زمانی که هر یک برای پیروزی سعی می‌کرد یاران طرف مقابل را بکشند تا شکست بخورند امروز سعی دارند مخاطب دیگری را جذب کنند تا به این نحو طرف مقابل را شکست دهند.
مدیر گروه رسانه حوزه معاونت پژوهش‌های فرهنگی و اجتماعی مرکز تحقیقات استراتژیک گفت: در حال حاضر بیش از 90 ماهواره در حال فعالیت هستند که حدود 7000 شبکه تلویزیونی را پوشش می‌دهند. حدود 30 تا 35 ماهواره در آسمان ایران فعالیت می‌کنند و برنامه را پوشش می‌دهند. حدود 3 هزار تا 3هزار و 500 شبکه ماهوارهای را می‌توانیم در کشورمان دریافت کنیم. از سال 1375 که تلویزیون VOA ( وی او ای ) فارسی شروع به فعالیت کرد خیلی ما نگران نشدیم چرا که نوع و ساختار این شبکه ماهوارهای آن چنان نبود که بخواهد ما را به لحاظ داخلی نگران بکند اما برگزاری نشست امروز به دلیل حضور و ظهور شبکه‌های ماهوارهای جدید نظیر فارسی وان، بی‌بی‌سی فارسی و ام‌بی‌سی فارسی است.
وی که نشست مذکور را اداره می‌کرد افزود: از زمانی که ام‌بی‌سی فارسی در سال 1386، بی‌بی‌سی فارسی در 25 دی 1387 کلید خورد و تا نیمه اول سال 1388 شروع به کار کرد، احساس کردیم که این ماهواره‌ها و شبکه‌ها ورای فضای سیاسی عمل و نگرش جدی‌تر و خطرناکتری را دنبال می‌کنند.
سلطانی‌فر با اشاره به این که خیلی از خانواده‌ها نگرانی خود را در باره شبکه‌های جدیدالتاسیس به ما اعلام کرده و خواستار یک اقدام کارشناسی شده در باره آن‌ها بودند گفت: قبلا بحث‌ها بحث‌های سیاسی بود و می‌شد کاری کرد ولی الان نظام خانواده مورد هدف قرار گرفته است. از این رو این فشارها و نیازها ما را وادار کرد که وارد این بحث شویم تا بتوانیم به راهکاری مناسبی از خلال این بحث‌ها دست یابیم.
وی در ادامه خاطر نشان کرد که صدا وسیمای جمهوری اسلامی ایران شبکه‌ای به نام آی فیلم برای اعراب منطقه را در دست راه‌اندازی دارد دارد و این نخستین اقدام برون‌مرزی است که در ماه‌های آینده شاهد افتتاح و راه‌اندازی آن خواهیم بود.
وی افزود: البته در این جا باید بگویم با آمدن شبکه‌های ماهوارهای ما شاهد آن هستیم که صدا وسیما نیز در برنامه‌های خود و اجرای آن تغییراتی ایجاد کرده است. اما این حرکت به تنهایی قادر نیست در برابر هجمه همه‌جانبه شبکه‌های ماهوارهای بایستد.
سلطانی‌فر در بخش دیگری از سخنان خود به آماری در این زمینه اشاره کرد و گفت: درحال حاضر 55 شبکه ماهوارهای فارسی زبان وجود دارد و 3 شبکه دیگر نیز در راه است که هریک از این‌ها در جایگاه خود می‌توانند یک خطر یا تهدید برای ما باشد. یورونیوز اعلام کرده تا پایان سال شبکه فارسی‌زبانش را راه‌اندازی خواهد کرد. ترکیه نیز دارد همین کار را می‌کند. هلند هم دارد چنین شبکه‌ای را راه‌اندازی می‌کند. سی‌ان‌ان هم به دنبال آن است که شبکه‌ای را به صورت خبری برای ما به روی آنتن بفرستد.
وی در ادامه تاکید کرد: همه این خبرها را بگذارید در کنار این خبر که گوگل قصد دارد همه شبکه‌های تلویزیونی را روی گوگل ارائه کند. باید بگویم ارزش این حرکت در حد همان انقلاب ماهوارهای است که اتفاق افتاده است. به عبارت دیگر در سال دوم راه‌اندازی این سیستم، تمام شبکه‌ها از طریق گوگل قابلیت نمایش را خواهند داشت. در این شرایط ما می‌توانیم به سمت تهدید گوگل و محدود سازی آن حرکت کنیم؟
وی افزود: حتی امروز بی‌بی‌سی ساختار فنی خود را به گونه‌ای طراحی کرده که با کمترین پهنای باند نیز قابل دریافت باشد. از این رو ما باید به طور جدی به فکر سیاست‌ها و قوانین جدید در این حوزه باشیم.
سلطانی‌پرداخت و گفت: صحبت‌های دوستان حول این محور حرکت می کرد که ضعف داخلی کشور موجب افزایش و حضور این شبکه‌ها شده است.
دومین نکته این که باید برمبنای شرایط داخلی خودمان حرکت کنیم و هرچه بخواهیم در باره شبکه‌های بیگانه بخواهیم بر مبنای بیگانه هراسی حرکت کنیم بی‌ثمر است، زیرا در نهایت از ماست که برماست. این خودمان هستیم که منجر به نفوذ بیشتر شبکه‌های خارجی می‌شویم.
سومین نکته این که در جهت خواست مخاطبان مبنی‌بر سرگرمی بیشتر برای گروه‌های سنی مختلف باید حرکت کنیم. مباحث مربوط به هویت‌های قومی ، ایرانگردی و ...را باید مورد توجه جدی قرار بدهیم.
چهارم مربوط است به داستان تکراری حضور تلویزیون‌های خصوصی که امروز به طور جدی احساس می‌شود و باید به آن بپردازیم. امروز توان‌مندی‌های بخش خصوصی آنقدر هست که با نظارت صدا وسیما بتوانیم برویم به سمت این که برنامه‌های خاصی را به بخش خصوصی محول کنیم. صدا وسیما بهترین کارش این خواهد بود که پایش را از ورطه تولید بیرون بکشد و به حوزه نظارت گام بردارد.
نکته آخر هم توجه بیشتر به آسیب‌شناسی پژوهش در حوزه رسانه‌ها است که جناب آقای دربیگی به آن اشاره کردند.
