آفتابنیوز : آفتاب: مهدی غبرایی(مترجم)، گفت: ازجمله نویسندگان زنده دنیا، ماریو بارگاس یوسا است که من هم ارادت ویژهای به او دارم، اما برخی از کارهایش را نمیتوان ترجمه کرد. یا برخی از کارهای موراکامی که من علاقه خاصی به او دارم و کارهایش را خواندهام و در اختیار دارم اما نمیشود آنها را ترجمه کرد. یعنی کار در هنگام انتشار لطمه میخورد. البته هستند کسانی که به این امر تن میدهند که از یک کار 400 صفحهای، 40 صفحه آن حذف شود. اما من به خودم اجازه نمیدهم که کار بعداز ترجمه به این میزان آسیب بخورد.
غبرایی ادامه داد: سعی ما بر این است که ادبیات روز دنیا را به مخاطب فارسیزبان معرفی کنیم اما دو مشکل اساسی در این زمینه وجود دارد. نخست اینکه کتابهای روز دنیا به شکلی که قبل از انقلاب بود، به ایران وارد نمیشود. پیش از این چند کتابفروشی بود که با فاصله 15 روز تا یک ماه، کتابهای منتشر شده در غرب را در تهران عرضه میکرد به همین دلیل ما به بازار نشر جهان، دسترسی داشتیم.
ازسوی دیگر هم مشکلاتی ازسوی وزارتخانه مربوطه تحمیل میشود و شاید این مشکلات به این خاطر است که قشری از جامعه ما هنوز نمیتوانند به ادبیات بهعنوان راه تعالی بشر نگاه کنند. امیدوارم به مرور زمان، موانع برداشته شود. هرچند نسل ما دیگر خسته شده است و با این دغدغهها شاید کمتر بتوانیم کار کنیم اما نسل جوانی درحال پا گرفتن است که امیدواریم با مشکلات ما مواجه نباشند.
این مترجم درباره نقش مترجمان در بازار کتاب باتوجه به رواج زباندانی گفت: جامعه هیچوقت از مترجم بینیاز نمیشود. هرچند عدهای به دانش زبان مجهز شوند و ادبیات جهان را به زبان اصلی بخوانند، اما بازهم کسانی هستند که این دانش را ندارند و به همین خاطر هم، همیشه به مترجم کارکشته نیاز خواهیم داشت. ازسوی دیگر کشوری که میخواهد وارد بازیهای جهانی شود، باید قواعد جهانی را هم بپذیرد و قانون کپیرایت، یکی از این قوانین است.
وی افزود: مدتهاست که چاپ دوم چند کتابی ادبیات و یک کتاب روانشناسی در ارشاد منتظر مجوز مانده است. یکی از آنها، تنها اثر منشور شاعر آلمانی «راینر ماریا ریلکه» است باعنوان «مالده لاوریس بریگه» که پیش از این توسط نشر دشتستان منتشر شده بود و حالا دو سالی میشود که ازسوی نشر نیلوفر برای چاپ دوم آن اقدام کردهایم و هنوز جوابی ندادهاند. علاوه بر این بعد از 24، 25 سال کتاب «تربیت اروپایی» رومن گاری را هم برای چاپ دوم به ارشاد فرستادهایم که دو سال و نیم است که تا امروز هیچ جوابی ندادهاند.
غبرایی درباره مشکلات این کتابها گفت: از منظر من هیچ موردی ندارند. کتاب آن شاعر آلمانی که به مسائل خاکی توجه ندارد و یک اثر شاعرانه و عرفانی است که باتوجه به فلسفه شرق نوشته شده است. کتاب «رومن گاری» هم یک کتاب ضدجنگ و ضدفاشیست آلمانی است و هیچ مسألهای ندارد. باتوجه به اینکه هرکدام از اینها پیش از این مجوز گرفته و منتشر شدهاند، نمیدانم به چه خاطر چنین برخوردی با آنها میشود.
وی خاطرنشان کرد: من بعداز 30سال کار کردن، متوجه هستم که برخی از کتابها با فرهنگ ما سازگاری ندارد پس اصلا این کتابها را ترجمه نمیکنم. بحث کتاب روانشناسی، یک بحث روانشناسی بالینی ـ کاربردی است و درباره شیوههای غلبه بر فکر مرگ است. البته این کتاب 7 یا 8 مورد اصلاحیه خورده است که ما تمام آنها را اصلاح کردهایم اما از اسفند تاکنون پاسخی به ما ندادهاند.
غبرایی در پایان گفت: بزرگترین رمان«وی.اس. نایپل» به نام «خانهای برای پیس واس» را هم که حدود 12 سال پیش ازسوی نشر فرزان منتشر شده بود، با بازبینی و ویرایش جدید، به ارشاد فرستادهام.
رمانی از برادر نایپل که در سل 1985 فوت کرده؛ به نام «عشق و مرگ در کشور گرمسیر» پیش از این با ترجمه من توسط نشر قطره منتشر شده بود که قصد دارم نسبت به چاپ دوباره این کار هم اقدام کنم.
این مترجم حاضر نشد راجع به کارهایی که در دست دارد؛ صحبت کند و گفت: تا از کتابی نام میبریم، یکدفعه 6 نفر به سراغش میروند. بعدهم کتاب همه آنها مجوز میگیرد و به ما مجوز نمیدهند. به همین دلیل من ترجیح میدهم درمورد کارهایی که به نتیجه نرسیدهاند؛ حرفی نزنم.