آفتابنیوز : آفتاب: با فضای ایجاد شده برای بانکهای ایرانی در مناسبات اقتصاد برونمرزی، چندی است که نقش صرافیهایی که شاید تا 4 سال پیش چندان توجهی به آنها نمیشد، پررنگ شده است.
نخستین زمزمههای مقابله اقتصادی با فعالان اقتصادی ایران از کشور چین شنیده شد؛ زمانی که تجار ایرانی به روال معمول اقدام به گشایش LC کردند اما در کمال ناباوری شاهد کارشکنی بانکداران چینی شدند. چین یکی از بزرگترین شرکای تجاری ایران است. بازرگانان ایران مدعی هستند دو سال است چینیها LC ایرانی نمیپذیرند و LC نیز برای این کشور گشایش نمیکنند. آنان میگویند مشکلات بانکی تجار ایرانی با چین بسیار شدید است اما به معنای لاینحل نیست. این معضل تنها مختص کشور چین نیست، بنابر اعتراف فعالان اقتصادی، بانکهای کشور امارات نیز چندی است که تجار ایرانی را دست به سر میکنند. این دو کشور از مهمترین شرکای تجاری ایران هستند.
بانکهای سایر کشورها نیز مانند اروپا و آمریکا روابط خود را با ایران قطع کردهاند. به ویژه بانکهای تراز اول، دوم و سوم جهان.
اعضای اتاقهای بازرگانی میگویند: مدتهاست که دیگر بانکهای درجه اول و بانکهای بزرگ اروپایی و آمریکایی با بانکهای ایرانی مراوده ندارند. در نتیجه ما مجبوریم LCها یا نقل و انتقالات ارزی را از طریق بانکهای واسطه انجام دهیم که این امر هزینههای صادرات و مدت زمان آن را افزایش میدهد.
انجام امور بانکی از طریق بانکهای واسطه نیز بدون دغدغه نیست زیرا امکان دارد این بانکها از طریق بانکهای بزرگ اقدام به نقل و انتقال وجوه کنند. در این صورت بانکهای بزرگ ممکن است مقصد پول را شناسایی و آن را بلوکه کنند. بنابراین بانکهای ایرانی باید از نحوه عمل بانکهای واسطه و کوچک مطلع شوند تا چنین احتمالاتی پیش نیاید.
اما نمیتوان در فضای رقابت منتظر بود و تاخیر در صادرات را تحمل کرد. زیرا خریداران کالا زودتر و بدون دغدغه میخواهند به کالاهایی که خریدهاند برسند. در این شرایط صادرکنندگان ناچارند تاخیرها را به حداقل برسانند.
در این میان بهترین جایگزین برای بانکها صرافیها هستند. هم بدون مجوزها و هم با مجوزها. گفته میشود، صرافیها بسیار سریعتر و ارزانتر از بانکها اقدام به نقل و انتقال وجوه میکنند. اما بانکداران معتقدند که برخی صرافیها از شرایط بهوجود آمده برای بانکها سوءاستفاده کرده و هزینههای سرسامآوری را از افراد دریافت میکنند.
یکی از صادرکنندگان این گفته را تکذیب میکند: از زمانی که برای بانکها در سطح بینالملل محدودیت ایجاد شده، ما خوشحالتریم. زیرا صرافیها دچار بوروکراسی شدید حاکم بر بانکها نیستند و در نتیجه با شتاب بیشتری نقل و انتقالات ارزی را انجام میدهند و هم هزینههای کمتری دریافت میکنند.
اما به آسانی نمیتوان به صرافیها دل خوش کرد، یک فعال دیگر میگوید: ما نمیتوانیم برای نقل و انتقال وجوه به هر صرافی مراجعه کنیم در گام نخست از دوستان و افراد دیگر در خصوص سابقه و عملکرد صرافی مورد نظر جویا میشویم در صورتی که نظرات دریافت شده مساعد باشد، نقل و انتقال وجوه را انجام میدهیم. برای تجار که دوستان و همکاران زیادی دارند یافتن یک صرافی مطمئن کار دشواری نیست. اما افراد عادی که تاکنون از طریق بانکها مبادلات ارزی خود را انجام میدهند یافتن صرافی مطمئن غیرممکن نیست اما زمانبر است. به ویژه آنکه ایران پر از صرافیهای بدون مجوزی است که در کنار موسسات مالی بدون مجوز فعال هستند. در این صورت ریسک نقل و انتقالات افزایش مییابد. هرچند بانک مرکزی اعلام کرده که میخواهد صرافیهای بدون مجوز را ساماندهی کند اما تا آن زمان احتمال وقوع خطر همچنان وجود دارد.