آفتابنیوز : آفتاب: در شرایطی كه امروزه پیشرفت علم به سویی میرود كه حتا پیشبینی زلزله را هم به نوعی ممكن كند و تلفات آن با پیشگیری در برخی از كشورها به نزدیک صفر هم كاهش یافته است، وقوع رخدادهایی همچون مرگ افراد به دلیل نقص آسانسورهای در حال استفاده در ایران هم عجیب و هم تاسفآور به نظر میرسد.
حدود یک ماه پیش بود كه خبر فوت یكی از هنرمندان و نویسندگان به دلیل نقص فنی آسانسور منتشر شد. علاوه بر آن روزانه سوانح دیگری به دلیل نقص فنی آسانسورهای در حال استفاده رخ میدهد كه ممكن است خیلیها از آن بیخبر باشند.
اوایل امسال رییس انجمن صنایع آسانسور و پله برقی ایران از فعالیت حدود 40 هزار دستگاه آسانسور خطرناک بازرسی نشده در سطح كشور خبر داد. خبری كه اگرچه به دلیل ماهیت و نقش آسانسور در تردد روزانه مردم در ساختمانها بسیار مهم به نظر میرسید، ولی با این حال بازخورد چندانی به خصوص در بین مسئولان مربوطه از وزارت صنایع و معادن گرفته تا موسسه استاندارد نداشت و تنها مدیركل بركنار شده استاندارد استان تهران بود كه چند روز پیش از آن اعلام كرده بود که اغلب آسانسورهای ساختمانهای دولتی تهران غیراستاندارد هستند.
به گفته مهدی پورهاشم، اداره كل استاندارد استان تهران در فروردین ماه امسال برای نخستینبار طرح بازرسی آسانسورهای نصب شده در ساختمانهای دولتی این استان را انجام داد كه بر اساس نتایج بازرسی از 235 آسانسور بخش عمدهای از ساختمانهای دولتی، مشخص شد كه تقریبا 92 درصد از آنها غیر استاندارد و فاقد ایمنی لازم برای مصرف كننده هستند!
با این حال انتشار این چنین اخباری حتی از سوی یك مقام مسئول و بالاترین متولی استاندارد در شهر تهران هم نتوانست اهمیت این موضوع را روشن كرده و واكنش خاصی را در بین متولیان امر برانگیزد. مسالهای كه هم عجیب و هم تاسفآور به نظر میرسد. عجیب از این نظر كه با توجه به نوع كاركرد آسانسور و خطرات مترتب در استفاده در آن، اهمیت ایمنی این دستگاه امری بدیهی به نظر رسیده و نیاز به بررسی و انجام كارهای تحقیقاتی ندارد. از آن گذشته وظیفه بدیهی برخی از دستگاههای مربوطه از جمله موسسه استاندارد، توجه به همین مسأله و ابراز اطمینان از ایمن بودن دستگاههای پر كاربرد مورد استفاده در شهر است.
شاید به دلیل اهمیت ایمنی آسانسورها و ضرورت نظارت بر این موضوع بود كه چند سال پیش طرحی تحت عنوان "بازرسی ادواری از آسانسورها" در دستور كار قرار گرفت و طبق قانون مصوب مجلس و موسسه استاندارد، مقرر شد آسانسورهای نصب شده در بازههای زمانی یکساله تست ایمنی شوند. با این حال مرداد ماه سال گذشته بود كه روزبه مدیر عبدالهیانی - رییس دانشگاه آسانسور - در گفتوگ ویی اعلام كرد به دلیل عدم ضمانت اجرایی، این قانون اجرا نمیشود.
به گفته وی قانون بازرسی اولیه آسانسور به دلیل داشتن ضمانت اجرایی و این مساله كه صدور پایان كار ساختمان منوط به ارائه تاییدیه كیفی آسانسور است، اجرا میشود، اما قانون بازرسی ادواری فاقد ضمانت اجرایی است.
پس از آن مهر ماه سال 1388 بود كه رئیس سندیكای صنایع آسانسور و پله برقی ایران از تصویب طرح بازرسی ادواری از آسانسورها در شورای سیاستگذاری وزارت صنایع و معادن خبر داد.
علی محمد منصوری در آن زمان اعلام كرد مسوولان وزارت صنایع و معادن با توجه به اهمیت ایمنی آسانسورها، استقبال زیادی از این طرح كرده و تصمیم گرفته شد كه راهكارهای اجرا و متولی طرح مشخص شود كه مساله مهم در این زمینه تعیین متولی همچون شهرداری یا اداره برق برای طرح است تا قدرت قانونی اجرای آن را داشته باشد.
با این حال با وجود گذشت یک سال از آن هنوز این طرح عملی نشده است.
منصوری در این زمینه میگوید: طرح بازرسی ادواری از آسانسورها كماكان زمین مانده و هنوز متولی اجرای طرح و ضمانت قانونی آن مشخص نشده است.
به هر حال مشخص نیست دلیل اصلی عدم اجرای طرح بازرسی ادواری از آسانسورهای نصب شده چیست؟
حدود دو ماه پیش رئیس اداره برق، مكانیك و ساختمان سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران در این زمینه گفته بود: متاسفانه هنوز فرهنگسازی لازم در زمینه بازرسی از آسانسورها در كشور بوجود نیامده؛ به طوری كه حتی در برخی از موارد كارشناسان سازمان استاندارد را برای بازرسی از آسانسورها به ساختمان راه ندادهاند!
به گفته علیرضا نورافكن، بازرسی از آسانسورها دارای هزینه بوده، اما برخی از مالكان ساختمانها حاضر به پذیرش پرداخت این هزینه نیستند و با این كار زمینهساز بروز برخی حوادث ناگوار میشوند. در همین حال قصد داریم با تعامل با نهادهایی مانند آتشنشانی، شهرداری و وزارت كشور بخشی از وظایف نظارتی خود را در زمینه آسانسور به آنها واگذار كنیم.
حقوقی كه ضایع میشود اما در شرایطی كه هنوز متولی اجرای طرح بازرسی ادواری از آسانسورها مشخص نیست و سازمانهای مسئول در حال بررسی واگذاری این وظیفه به یكدیگر هستند، این حقوق كاربران آسانسورها است كه ضایع میشود.
كاربرانی كه با خرید یک منزل مسكونی یا حتی با ورود به یک ساختمان دولتی برای تردد مجبور به استفاده از آسانسور بوده و باید تبعات قصور احتمالی سازنده ساختمان در استفاده از آسانسورهای غیر ایمن و عدم نظارت سازمانهای مسئول بر ایمنی آسانسورها را بپردازند.
نمونه اخیر آن هم مربوط به مرحوم كاظم برگنیسی - نویسنده و مترجم - كه اواخر تیرماه در پی سقوط در آسانسور به كما رفته و در بخش مراقبتهای ویژه (آیسییو) بستری شد، ولی درنهایت سه روز بعد از دنیا رفت.
او وقتی از محل كار خود قصد بازگشت به خانه را داشته، به دلیل خراب بودن آسانسور و متوقف بودن اتاقك آن در طبقهی اول، به محض ورود به آسانسور، از طبقهی ششم به پایین سقوط كرده بود.