جمعیت بیكاران كشور، یک‌قدم تا 5 میلیون نفر

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: اگر نسبت 41 درصدی جمعیت فعال در پایان سال 1384 را به عنوان شاخص بپذیریم، نرخ بیکاری در پایان بهار 89 به 18.73 درصد خواهد رسید، فقط 59 هزار و 982 شغل به مشاغل موجود در پایان سال 1384 افزوده شده است.

بررسی گزارش‌های مرکز آمار ایران، نشان می‌دهد که در سال‌های گذشته و با وجود کم‌شماری جمعیت فعال ایران، نرخ بیکاری ایران روند صعودی به خود گرفته و این رشد به‌خصوص در بین جوانان 15 تا 24 سال، افزایش چشمگیرتری داشته است.

نتیجه بررسی‌های انجام شده از سوی کارشناسان اقتصادی نشان می‌دهد که اعلام کاهش نرخ بیکاری در سال‌های اخیر به دلیل خارج ماندن بخش قابل توجهی از بیکاران از شمول "جمعیت فعال" و در نتیجه از شمول بیکاران بوده است.

با توجه به ویژگی ترکیب جمعیتی کشور و نیز با توجه به این‌که جمعیت فعال کشور در سال‌های ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۵ به طور متوسط به میزان ۴ درصد در سال افزایش یافته است و بالاخره با در نظر گرفتن برآوردهای برنامه چهارم توسعه اقتصادی کشور، باید در چند سال گذشته سالیانه ۷۰۰ هزار نفر به جمعیت فعال در کشور اضافه شده باشد که نگاهی به آمار مرکز آمار، نشان می‌دهد که این موضوع هیچ محلی از اعراب نداشته است.

مرور گزارش‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که در سال 1384 جمعیت فعال ایران 23میلیون و 293 هزار و 445 نفر با نرخ بیکاری 11.5 درصد اعلام شده بود.

در سال 1385جمعیت فعال برابر با 23 میلیون و 484 هزار و 68 نفر با نرخ بیکاری 11.3درصد اعلام شد. به عبارتی تنها 190 هزار و 623 به آمار جمعیت فعال سال 1385 اضافه شده بود. در سال 1386جمعیت فعال ایران مطابق آمار مرکز آمار ایران به 23 میلیون و 578 هزار و 715 نفر رسید که نشان می‌داد تنها 94 هزار و 647 نفر به این آمار اضافه شده است.

سال 1387؛ جمعیت فعال کم می‌شود! 

این روند در سال بعد شاهد رویداد حیرت‌آوری بود و برای اولین بار جمعیت فعال ایران کاهش یافت. مطابق گزارش مرکز آمار، جمعیت فعال ایران در سال 1387 به 22 میلیون و 892 هزار و 489 نفر تقلیل یافت که نشان می‌داد در یک سال منتهی به پایان سال 1387، 686 هزار و 226 نفر از جمعیت فعال ایران کم شده بود.

امری که اعتراض فراوان کارشناسان و فعالان اقتصادی را به همراه داشت و بسیاری آن را به نزدیک شدن به موسم انتخابات ریاست جمهوری مرتبط خواندند.

در سال 1388 این روند تا حدودی تصحیح شد. جمعیت فعال ایران با قریب به یک میلیون نفر افزایش به 23 میلیون و 840 هزار و 676 نفر رسید و در بهار سال 1389 نیز روند تصحیح آمار مربوط به جمعیت فعال ادامه یافت و این رقم به 24 میلیون و 204 هزار و 201 نفر رسید.

کم‌شماری هم به داد نرخ بیکاری نرسید 

بررسی نرخ جمعیت فعال از پایان سال 1384 تا ابتدای تابستان سال جاری نشان می‌دهد که جمعیت فعال ایران در این سال‌ها معادل 910هزار و 756 نفر افزایش داشته است. این در حالی است که مطابق با پیش‌بینی‌های برنامه چهارم توسعه این رقم با افزایش 700 هزار نفری در هر سال، باید 2 میلیون و 800 هزار نفر بیشتر می‌شد.

البته گزارش‌های مرکز آمار این موضوع را تایید می‌کند.

نسبت جمعیت فعال ایران به کل جمعیت بالای 10 سال از رقم 41 درصدی در سال 1384 به رقم 39 درصدی در پایان بهار سال 1389 رسیده است. این در حالی است که نه فقط نرخ بیکاری در کشور کاهش نیافته است بلکه رقم بیکاری از 11.3 درصد در پایان سال 1384 به 14.6 درصد در ابتدای تابستان 1389 رسیده است.

نکته کلیدی دیگر در آمارهای مرکز آمار این است که مطابق جداول این مرکز، جمعیت بالاتر از 10 سال ایران در سال‌های مورد اشاره حدود 5 میلیون و 248 هزار و 773 نفر افزوده شده است که رشدی معادل 9.23 درصدی نسبت به سال ماخذ 1384 نشان می‌دهد با این حال، جمعیت فعال ایران نسبت به سال 1384 تنها حدود 3.9 درصد رشد داشته است.

در سال‌های مورد اشاره به ترتیب نسبت جمعیت فعال به کل جمعیت و نرخ بیکاری در سال 1384 برابر 41 و 11.5 درصد، در سال 1385 معادل 40.4 و 11.3 درصد، در سال 1386 برابر 39.8 و 10.5 درصد، در سال 1387 معادل 38 و 10.4 درصد، در سال 1388 برابر 38.9 و 11.9 درصد و در پایان بهار سال 1389 معادل 39 و 14.6 درصد گزارش شده است.

بیکاری بالای 18 درصد است 

اگر نسبت 41 درصدی جمعیت فعال به کل جمعیت بالای 10 سال در پایان سال 1384 را به عنوان شاخصی برای حرکت و مبدا بپذیریم، نرخ بیکاری در سال 85 برابر 12.55درصد، در سال 86 معادل 13.16درصد، در سال 87 حدود 17 درصد، در سال 88 تقریبا 16.42 درصد و در پایان بهار 89 با جمعیتی حدود 4 میلیون و 767 هزار بیكار به 18.73 درصد خواهد رسید. 

البته این آمار چندان غیرمترقبه نیست چرا که در شرایطی که بیش از 5 میلیون نفر به جمعیت بالاتر از 10 سال ایران در سال‌های مورد اشاره افزوده شده است، فقط 59 هزار و 982 شغل به مشاغل موجود در پایان سال 1384 افزوده شده است. 

ضمن این‌که باید اشاره کرد که از سال 1384 شاخص بیکاری در کشور دستخوش تحول بنیادینی شد و شاغل از کسی که 2 روز در هفته کار دارد، به کسی که در هفته 1 ساعت کار کند تقلیل یافت، ولی با این حال نه تنها گرهی از مشکلات بیکاری باز نشد بلکه این روند بدتر و بدتر شد.

با این وجود آنچه به این نرخ بیکاری ابعاد نگران‌کننده‌تری می‌بخشد مربوط به نرخ بیکاری جوانان است.

بر اساس گزارش‌های بانک جهانی، در سال‌های اخیر حدود ۷۰ درصد جمعیت ایران زیر ۳۵ سال سن دارند. مرکز آمار ایران میزان بیکاری جوانان را 29.6 درصد اعلام کرده که بیش از دو برابر نرخ متوسط بیکاری اعلام شده از سوی مرکز آمار است.

کارشناسان اقتصادی بر این باورند که ایران برای غلبه بر مشکل بیکاری، نیازمند رشد اقتصادی بالای 8 درصد است و این درحالی است که در طول سال‌های گذشته متوسط رشد اقتصادی کمتر از 3 تا 5 درصد گزارش شده است که بیش از فعالیت‌های مولد اقتصادی، مرهون قیمت‌های بالای نفت بوده است.