آفتابنیوز : آفتاب: گزارش رقابتپذیری جهانی (World Competitiveness Report) جامعترین گزارش در خصوص محاسبه رقابتپذیری کشورهای جهان است که توسط مجمع جهانی اقتصاد هر ساله تهیه میگردد.
در گزارش سال جاری 139 کشور جهان مورد بررسی قرار گرفتهاند که رتبه ایران برای اولین بار در این گزارش تعیین شده است. برای تعیین رتبه هر کشور در این گزارش بیش از 110 متغیر مختلف مورد اندازهگیری و مقایسه قرار میگیرند.
حدود دو سوم از این متغیرها بر اساس نظرسنجی از مدیران اجرایی بنگاههای اقتصادی و یکسوم باقیمانده بر اساس دادههای آماری رسمی منتشر شده توسط کشورها و نهادهای بینالمللی اندازهگیری میشوند.
در همین راستا مصاحبه کوتاهی با آقای حامد روحانی، رئیس مرکز تحقیقات و بررسیهای اقتصادی اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران بهعمل آمده است که متن آن به شرح زیر است:
آقای روحانی، تعیین رتبه جمهوری اسلامی ایران در گزارش رقابتپذیری خواسته جامعه علمی کشور و راهنمای بسیاری از سیاستگذاریهای اقتصادی کشور میباشد. لطفا بفرمایید مهمترین عوامل تاثیر گذار در تعیین رتبه رقابتپذیری جمهوری اسلامی ایران چه میباشد؟ در تعیین رتبه رقابتپذیری دیدگاه مدیران ارشد بنگاههای اقتصادی نقش اساسی دارد. رتبه رقابتپذیری ایران که همزمان با سیو یکمین سال انتشار این گزارش محاسبه شده است بیانگر نقاط قوت فراوانی در محیط اقتصاد ایران میباشد که چنانچه توجه کافی برای رفع مشکلات رقابتپذیری کشور بهعمل آید رتبه ایران به مراتب بهبود خواهد یافت که نشانگر حرکت مناسب کشور به سمت اهداف توسعه و سند چشمانداز جمهوری اسلامی ایران در سال 1404 نیز خواهد بود. جمهوری اسلامی ایران برای اولین بار در گزارش امسال محاسبه شده و رتبه 69 را بهدست آورده که این نشان از وجود نقاط قوت مسلم و همچنین چالشهای جدی در این کشور میباشد.
از 3 مرحله توسعه که شامل مرحله اقتصاد مبتنیبر عوامل تولید، اقتصاد مبتنیبر کارایی و اقتصاد مبتنیبر نوآوری میباشد، جمهوری اسلامی ایران کشوری در حال گذار از مرحله یک به مرحله دو یعنی اقتصاد مبتنیبر کارایی است.
بر این اساس در مقایسه با کشورهای دیگری که در این مرحله از رقابتپذیری قرار دارند به عنوان مثال بزرگی بازار ایران از عوامل مهم رقابتپذیری کشور بهشمار میرود و ایران در این شاخص رتبه 20 جهان را داراست. همچنین شاخص بهرهمندی افراد کشور از تحصیلات و خدمات بهداشتی مقدماتی از عوامل مثبت تاثیرگذار بر رقابتپذیری اقتصاد ایران میباشد. در مقابل ضروری است نسبت به اصلاح عوامل موثر بر برخی شاخصهای دیگر اقدام جدی در کشور صورت گیرد. کارایی بازار نیروی کار در ایران در مقایسه با دیگر کشورهای جهان در گزارش رقابتپذیری رتبه غیر قابل قبولی دارد و در بین 139 کشور مورد بررسی در مکان 135ام قرار گرفته است. به همین شکل عدم پیشرفته بودن بازار مالی در ایران از مهمترین عوامل تاثیر گذار بر رقابتپذیری کشور است و ایران رتبه 120ام را در این خصوص به خود اختصاص داده است. در کشورهای منطقه مثلا بحرین در همین شاخص رتبه 20 و قطر رتبه 19 را دارد. بههمین صورت در حالیکه کارایی بازار نیروی کار در ایران رتبه پایین 135 را دارد، قطر با رتبه 14 و آذربایجان با رتبه 25 در سطح جهان جایگاه بسیار مناسبتری نسبت به ایران دارند.
آقای روحانی حال که صحبت از کشورهای همسایه به میان آمد وضعیت ایران در بین کشورهای همسایه به لحاظ رقابتپذیری چگونه است؟
ما در میانه قرار داریم که البته لازم است وضعیت ما بهبود یابد. تقریبا تمامی کشورهای حوزه خلیج فارس در شرایط بهتری نسبت به ما قرار دارند. قطر با رتبه 17 جهانی رقابتپذیرترین اقتصاد منطقه است. عربستان با رتبه 21 و رژیم اشغال گر قدس با رتبه 24 و امارات متحده عربی با رتبه 25 در وضعیت بهتری نسبت به ما قرار دارند. از سوی دیگر مصر با رتبه 81، سوریه با رتبه 97 و پاکستان با رتبه 123 همگی پس از ایران قرار می گیرند. ترکیه هم رتبه 61 را داراست. در صدر جدول هم کشور سوئیس و پس از آن کشورهای سوئد، سنگاپور و آمریکا قرار دارند.
شما فرمودید که بخشی از این گزارش مبتنیبر نظر سنجی از فعالان اقتصادی کشور میباشد، آیا تحلیلی از مشکلات فرا روی کسب و کار در ایران بهعمل آوردهاید؟ حتما، اصلا بخش مهمی از این گزارش به این موضوع اختصاص دارد. مهمترین مشکل فرا روی فعالان بخش خصوصی در ایران همانطور که تقریبا همه میدانیم و گزارش هم به آن تصریح دارد دسترسی فعالان بخش خصوصی به دسترسی به منابع مالی است. در حالی که در بحرین این مشکل در رده 5 و در ترکیه در رده 4 قرار دارد. عدم ثبات در سیاستهای دولت و تورم در رده 2 و 3 مشکلات بخش خصوصی در ایران بهشمار میرود و البته عواملی مانند سلامت عمومی پائین که در بسیاری از کشورهای جهان از عوامل موثر در نامساعد بودن فضای کسب و کار است، در ایران تقریبا موضوعیت ندارد.
این گزارش در کنار دیگر تحلیلها و آمارها شاخصی قوی برای بهبود سیاستهای اقتصادی کشور در سطح ملی و منطقهای و حتی استانی بهشمار میرود که میتواند در دستگاه های مختلف مورد استفاده قرار گیرد. مرکز تحقیقات اتاق بازرگانی هم اکنون نسبت به تعیین برخی از شاخصها رقابتپذیری در استانهای مختلف کشور اقدام نموده و نتایج آن از طریق اتاقهای بازرگانی، صنایع و معادن استانها در اختیار مراکز علمی و تصمیمگیری قرار خواهد گرفت.
همچنین به مناسبت اولین سال رتبهگیری کشور در این گزارش و بهمنظور بررسی نتایج آن در ایران، اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران در تاریخ 19 آبان ماه سالجاری همایشی را در تهران با حضور فعالان بخش خصوصی و جامعه علمی کشور برگزار خواهد نمود.