گرانی، قاچاق، تحریم و واردات بی‌رویه، وضع صنعت چرم را بحرانی کرده است

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: صنعت چرم در وضعیت بحرانی و در آستانه تعطیلی است. از جمله علل این وضعیت می‌توان به واردات بی‌رویه از چین، کاهش کشتار دام به علت کاهش قدرت خرید مردم، گران تمام شدن مواد اولیه وارداتی از اروپا و بدتر از همه قاچاق اشاره کرد. 

صنعت چرم ایران از سال ۱۳۴۸تا سال ۱۳۵۷خورشیدی از رشد بسیار خوبی برخوردار بود به‌گونه‌ای‌ که طی این مدت صنعت چرم ایران توانست با تاسیس ۵ کارخانه بزرگ و مدرن حتی از ترکیه که درکنار ایتالیا از صاحبنامان صنعت چرم جهان به شمار می‌رود نیز پیشی بگیرد.

هرچندکه به ‌گفته فعالان صنعت چرم در حال حاضر حدود ۲۵۰ کارگاه و کارخانه چرم‌سازی درایران فعالیت می‌کنند که عمدتاً درشهرهای ورامین، مشهد، تبریز، همدان و زنجان مستقر هستند اما مشکلات زیادی بر سر راه ادامه فعالیت این واحدها وجود دارد به گونه‌ای که کم نیستند واحدهایی که عطای این کار را به لقایش بخشیده‌ و از صنعت چرم کناره‌گیری کرده‌اند.

اگر سری به شهرک صنعتی چرم شهر ورامین که در ۲۵ کیلومتری ورامین و درفاصله ۸۵ کیلومتری تهران واقع شده بزنید اوضاع خراب صنعت چرم را خواهید دید.

اورنگ جوادی، رییس هیات امنای چرم شهر ورامین با اشاره به حضور ۱۴۰ واحد چرم‌سازی در این شهرک صنعتی می‌گوید: ۷۰ واحد با حدود ۵۰ درصد ظرفیت کار می‌کنند و تنها حدود ۱۵ واحد هستند که با تمام ظرفیت خود تولید می‌کنند و بقیه کارگاه‌ها نیز همزمان با اوج‌گیری بحران در صنعت چرم از سال‌های ۸۴ و ۸۵ به طورکل تعطیل‌کرده‌اند.

وی با بیان این‌که‌ گرانی باعث شده‌ که مردم‌ کشتار دام کمتری داشته باشند و به تبع آن صنعت چرم هم دچار مشکل شود، تصریح کرد: با این اوضاع بدکشتار دام، شاهد قاچاق پوست هم به کشورهایی مثل ترکیه، افغانستان، پاکستان و هند هستیم.

او با بیان این که آماری از میزان قاچاق پوست به خارج از ایران وجود ندارد، گفت: به اعتقاد من ۴۰ درصدکشتار دام ایران به خارج ازکشور قاچاق می‌شود.

رییس هیات امنای شهرک صنعتی چرم شهر ورامین با اشاره به رفتار مغرضانه کشورهای اروپایی با ایران، اظهار داشت: این معضل باعث شده‌ که مواد سالامبورسازی که از خارج کشور به خصوص ایتالیا وارد ایران می‌شود با هزینه‌های چند برابری وارد کشور شود.

به‌گفته جوادی درسال ۱۳۸۴حدود ۱۸۵۰ کارگر در چرم شهر ورامین اشتغال داشته‌اند که در حال حاضر این تعداد به ۸۵۰ کارگر کاهش یافته است که خود این موضوع‌ گواه بحران درصنعت چرم ایران است.

وی با تاکید بر این‌که به علت واردات بی‌رویه چرم از چین وضعیت صنعت چرم‌سازی درمرز بحران قراردارد، اظهار داشت: این درحالی است که پوست بدون پشم (وت بلو) تولید داخل‌ که غیر بهداشتی‌ترین و سخت‌ترین مرحله چرم‌سازی است به خارج ازکشور قاچاق می‌شود و درحقیقت خارجی‌ها ماده اولیه مرغوب را با قیمت ناچیز تبدیل به‌کالاهایی با ارزش افزوده فراوان می‌کنند.

جوادی با بیان این‌که تا چندی پیش مسولان دولت اقدامی برای خروج و قاچاق چرم ازکشور انجام نداده بودند، خاطر نشان‌کرد: چند ماهی‌است که هیات دولت مصوب‌ کرده که به‌ ازای هر فوت چرم گاوی ۴۲۰۰ تومان عوارض‌ گمرکی دریافت شود تا بدین‌وسیله جلوی خروج این ماده ارزشمند از کشورگرفته شود اما متأسفانه چون متخصصی دراین زمینه در مبادی خروجی‌ کشور وجود ندارد شاهدیم‌ که افراد سودجو چرم گاوی را به عنوان چرم‌ بزی ازکشور خارج می‌کنند و کسی هم متوجه این موضوع نمی‌شود.

وی افزود: البته با نامه‌نگاری‌هایی‌که با وزارت صنایع داشته‌ایم مسولان گمرک قانع شده‌اند که ناظرین گمرکی استان‌ها درزمینه صادرات چرم‌ گاوی سخت‌گیری کنند اما تاکنون از اثربخش بودن این کار اطلاعی نداریم.

رییس هیات امنای شهرک صنعتی چرم شهر ورامین با اشاره به مشکلات فراوان فعالان این صنعت گفت: آقایان می‌گویند جایزه صادراتی می‌دهند اما بعد از چند سال دوندگی تازه به تولیدکنندگان می‌گویندکه سهام فلان شرکت را می‌دهیم درحالی که یک مدیر اگر خیلی هنر داشته باشد واحد خود را مدیریت می‌کند.

جوادی با انتقاد شدید از سیستم بانکی‌ کشور، می‌گوید: طبق اظهارات مسولان شرکت شهرک‌های صنعتی، بانک‌ها باید قرارداد کارخانه با این شرکت را به عنوان سند بپذیرند تا این واحدها بتوانند از تسهیلات بانکی استفاده کنند اما متاسفانه بانک‌ها خواهان ارایه سند مالکیت هستند.

جوادی با اشاره به این‌که انتخاب این منطقه برای احداث شهرک صنعتی چرم شهر ورامین ازابتدا اشتباه بوده ‌است، گفت: اولین امکان شهرک صنعتی، راه دسترسی‌ آن است. اگر مسولان لطف می‌کردند و حداقل سری به شهرک صنعتی چرم ترکیه می‌زدند متوجه می‌شدندکه فاصلة این شهرک تا اتوبان ۶ دقیقه است اما فاصلة چرم شهر ورامین تا اولین جاده ۴۵ دقیقه است.

او با خنده ادامه داد: شهرکی‌که ۳ سال است به دلیل اختلاف اداره برق و شرکت شهرک‌های صنعتی فاقد روشنایی لازم در محوطه داخل است چگونه می‌تواند اشتغال‌زا و با مشابه‌های خارجی خود رقابت کند.

جوادی با بیان این‌که طی ۲ سال اخیر حدود ۲۰ واحد تولید چرم در شهرک صنعتی چرم شهر ورامین تعطیل شده‌اند، گفت: در هرکدام از این واحدها حداقل۱۵ کارگر به صورت مستقیم شاغل بودند.

اما خسرو فرمانی صاحب یکی ازکارگاه‌های نیمه تمام شهرک صنعتی چرم شهر ورامین هم دل پری دارد. او می‌گوید: در اطراف قرچک ۴۰ کارخانه چرم‌سازی فعالیت می‌کردندکه حدودیک هزار کارگر داشتند که بیشتر این‌ کارگرها هم ایرانی بودند اما ۶ ماهی است که این واحدها به صورت کامل تعطیل شده‌اند و فقط ۴ کارخانه از تعداد ۴۰ کارخانه فعالیت می‌کنند.

فرمانی با بیان این‌که برخی افراد از بلوچستان ایران به خیرآباد ورامین که مرکز دلالان پوست کشور است مراجعه‌کرده و چرم‌گاوی را از پوست فروشان خریداری می‌کنند، گفت: آنها این چرم‌ها را به پاکستان قاچاق می‌کنند و نیروی انتظامی ورامین هم کار چندانی دراین باره انجام نمی‌دهد و این کار باعث نابودی هزاران فرصت شغلی درکشور می‌شود ضمن این که چرم تهیه شده به صورت پاک به سایرکشورها قاچاق می‌شود و تمامی معضلات زیست محیطی تهیه چرم به ایران باز می‌گردد.

وی می‌گوید: واحد تولید چرمی در چرم شهر ورامین دارم که ۴۰ درصد پیشرفت فیزیکی در ساخت آن داشته‌ام اما حالا که برای راه‌اندازی آن به ۲۰۰ میلیون تومان تسهیلات بانکی احتیاج دارم بانک‌ها از پرداخت آن خودداری می‌کنند و این درحالی است که اگر واحدی ۲۵ درصد پیشرفت داشته باشد می‌تواند از تسهیلات بانکی استفاده‌کند.

البته برای این‌که مطمئن شوم صاحبان چرم‌سازی دربیان مشکلات خود غلو نمی‌کنند سری به مرکز تعمیرات صنعتی چرم شهر ورامین زدم. از محسن فضلی که صاحب این واحد تولیدی است می‌پرسم وضعیت کاری چطوراست و او می‌گوید: از سال ۱۳۸۶ کار کساد شده است و با ۲ نفر کارگر، روزانه فقط۳ کار تعمیری به ما ارجاع می‌شود درحالی که قبل از سال ۸۶ تعداد۲۵ تماس داشتیم.

او می‌گوید: وقتی‌کار چرم‌سازها کساد باشد دستگاه‌ها هم‌کار نمی‌کنند ویا کم‌کار می‌کنند در نتیجه اوضاع شغلی ما هم کساد می‌شود.

فضلی می‌گوید: وقتی‌کارخانه «چرم‌سازی تمیز» که روزگاری بزرگترین کارخانه این صنف بود با ۳۰۰ کارگر تعطیل شود وای به حال بقیه.

سری هم به یک واحد چرم‌سازی می‌زنم. حمید صادقی مشغول کار با دستگاه بالابان است. وی با بیان این‌که دراین واحد ۲۰ نفر می‌توانند کار کنند، گفت: به دلیل وضعیت نامناسب صنعت چرم در کشور درحال حاضر۴ کارگر در این واحد اشتغال دارند، خوب اگر بازار کساد باشد تعداد کارگرها هم کم می‌شود.

او اظهار می‌دارد: برای آمدن به چرم شهر ورامین تاکسی‌هایی هستند که ۲ساعت صبح و ۲ ساعت هم عصرکار می‌کنند واگرکسی خارج از این ساعت‌ها بخواهد رفت و آمدی داشته باشد قادر به انجام آن نیست.

صادقی با بیان این‌که رفتار و نوع رانندگی مسافرکش‌ها بسیار بد و خطرناک است، اظهار داشت، راننده تاکسی‌ها برای این‌که از ساعت ۶ تا ۸ کارگران زیادی به چرم شهر می‌آیند سعی می‌کنند تا با سرعت زیاد دراین ۲ ساعت کارکنند و این کار جان کارگران را به خطر می‌اندازد.

وی با اشاره به حقوق ۳۳۵ هزار تومانی خود، تصریح کرد: مسولانی که از چرم شهر بازدید می‌کنند تنها از چند واحد بزرگ بازدید می‌کنند و کسی نیست که به کارگران بگوید حالتان چطور است و چه مشکلاتی دارید.

صادقی با بیان این‌که ۲۸ سال سابقه کار درچرم‌سازی دارد، گفت: آیا کار با اسید خالص سخت و زیان‌آور نیست پس چرا تامین اجتماعی ما را بازنشسته نمی‌کند.

به هر حال باید دید که صنعت ۳ هزار ساله ایران آیا می‌تواند به‌ کار خود ادامه دهد یا این که غول مشکلات بر صنعت چرم پیروز خواهد شد و این صنعت را باید در بایگانی صنایع فراموش شده ایران جستجو کرد.