کاش هیچ‌کس به میدان کاج نمی‌آمد

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب(پیام فروتن- خبرآنلاین): دو هزار سال قبل ... کولیسئوم رم واقع در قلب این امپراتوری بزرگ. مردم از اولین ساعات صبح، خود را به این مکان می‌رساندند تا شاهد نبرد تن به تن و خونبار گلادیاتورها باشند. کسانی که قانون رم، آن‌ها را به مرگی سخت محکوم کرده بود. بردگانی که باید یکدیگر را می‌دریدند تا یکی‌یکی از پا در بیایند. و در این میان مردم لذت می‌بردند و عربده می‌کشیدند و دست آخر شاد و سرخوش به خانه‌های‌شان می‌رفتند. این تمام ماهیت یک امپراتوری بود. 

بالاخره قاتل پر سروصدای میدان کاج در اولین ساعات روز چهارشنبه در ملاء عام اعدام شد و پرونده جنجالی وی بسته شد. در این که حکمی عادلانه و مبتنی‌بر قانون برای قاتل صادر شد شکی نیست و باید از قوه قضائیه برای بررسی سریع این پرونده قدردانی کرد. اما تصاویر منتشر شده از مراحل اعدام قاتل در رسانه‌ها، دریچه دیگری از این اتفاق را می‌گشاید. دریچه‌ای که مستقیما رو به مردم باز می‌شود و باید توسط جامعه‌شناسان و روان‌شناسان بررسی شود. 

در خبرها آمده بود عده‌ای از شهروندان اصفهانی برای تماشای مجازات قاتل، از این شهر خود را به تهران رسانده بودند. انبوه جمعیتی نیز که در اولین ساعات صبح در محل حاضر شده بودند، نشان از اشتیاق برخی از شهروندان برای تماشای اعدام یک محکوم بود. بازهم تاکید می‌کنم، قصاص این متهم حق طبیعی بازماندگان مقتول بوده و بر اساس قوانین کشور، این اتفاق در صورت عدم رضایت خانواده مقتول، دیر یا زود به‌وقوع می‌پیوست. اما تماشای مراحل جان باختن یک انسان نیز جزء نیازها و اقتضائات طبیعی یک شهروند محسوب می‌شود؟ 

اجازه بدهید به این موضوع از دو زاویه نگاه کنیم. به‌راستی کدام انسان سالم و طبیعی، از تماشای جان کندن یک انسان - هرقدر هم گناه‌کار باشد - لذت می‌برد و از کیلومترها دورتر خود را به آن محل می‌رساند؟! این چه نیازیست که به این ترتیب ارضاء می‌شود و اصولا چنین تماشاگری چگونه می‌تواند صبح خود را به شب برساند؟! در تصاویری که از رسانه ملی پخش شد، مردم پس از بالا کشیدن متهم، فریاد سردادند و بدین ترتیب هیجان، خوشحالی یا قدردانی خود را نشان دادند. آیا ما همان فرزندان حافظ و سعدی و مولانائیم؟! آیا ما همان مردمی هستیم که به دنبال راز گل سرخ حیرانیم و سلوکمان معرفت، عرفان، مهربانی و گذشت مولا علی‌(ع) است؟! مائی که برای غربت و تنهایی حسین(ع) بر سینه می‌زنیم، چرا باید این گونه فریاد سر دهیم و به تماشای مرگ انسانی دیگر بنشینیم؟! نمی‌دانم ... 

شخصی، شخص دیگری را می کشد. حکم چیست؟ جان در برابر جان. این نص صریح قانون است. اما آیا اعدام و تحقیر این فرد در ملاء عام و دربرابر چشم رهگذران نیز عادلانه است؟ نمی‌دانم ... من قانون‌گذار و قانون‌دان نیستم. تنها می‌دانم اگر در میان تماشاگران این قصاص، چشم حتی تنها یک نفر، ناخواسته به پیکر آویخته متهم افتاده باشد، ظلمی فاحش در حق وی صورت گرفته است. کودکی، نوجوانی، سالمندی یا هرکس دیگر، می‌تواند به‌راحتی تحت تاثیر این تصاویر قرار گرفته و دچار بحران روحی شود. 

از سوی دیگر آیا اعدام در ملاء عام، بیش از آن که بازدارنده و عنصری برای پیشگیری باشد، مروج خشونت در بطن اجتماع نخواهد بود؟ آن هم در میدانی که با خشونت و لمپنیسم تقریبا بیگانه است و اصولا محله سعادت آباد، محدوده ای فرهنگی و سطح بالا محسوب می‌شود. کاش بیش از آن که به خشونت بیندیشیم، مروج زیبایی، مهربانی و گذشت باشیم. کاش هیچکس برای تماشای قصاص قاتل در میدان کاج حاضر نمی‌شد. کاش ...