آفتاب: اول هفته گذشته خبر رسید شبکه تلویزیونی طلوع که شبکهاى غیردولتى در افغانستان محسوب مىشود، مدعی شده است که نیروهای مرزی ایران 27 افغانى مهاجر را تیرباران کرده و آنها را کشتهاند. این شبکه به نقل از بازماندگان قربانیان مدعى شد که حتى دولت ایران برای تحویل دادن اجساد پولى هم گرفته است!
دیپلماسی ایرانی در ادامه مینویسد: بر اساس آنچه طلوع اعلام کرد، این تعداد افغانى که میخواستند به طریقى وارد ایران شوند به دست نیروهای پلیس مرزی این کشور افتادهاند و باقى ماجرا. بازماندگان این مهاجران هم مى گویند زمانی که برای شناسایی اعضای خانواده شان به شهر زاهدان رفته بودند، اجساد 300 افغان را در یکی از سردخانه های این شهر مشاهده کردند که تاکنون شناسایی نشده اند. حالا این بازماندگان از سازمان ملل متحد و دولت افغانستان خواسته اند تا قاتلان را شناسایی، محاکمه و مجازات کنند.
از فرداى روز انتشار تصاویر، بحث بر سر صحت و سقم یا زمان وقوع حادثه شروع شد. روزنامه "هشت صبح" افغانستان تیتر زد: "تصاویر مرگ پناهجویان افغانی؛ راست یا دروغ؟" این روزنامه نوشت: تصاویر تکان دهنده نشان دهنده رفتار نادرست است. ایران همواره با پیش کشیدن مسائل وابسته به زندانیان افغان، میخواهد رفتارهای همیشگی خود را در برابر افغانهای مهاجر پنهان کند.
روزنامه "ویسا" هم مسأله برخورد ایرانیها با افغانها را سرخط اخبار خود قرار داد و نوشت: چنین برخوردی با افغانها غیر قابل تحمل است. این روزنامه به نقل از فعالان حقوق بشر افغانستان به اعتراض علیه دولت پرداخت و پرسید چرا دولت برای اعاده حقوق اتباع خود در ایران کاری انجام نمی دهد. ویسا همچنین خواستار آن شد تا دولت افغانستان در مورد نوار ویدیویی پخش شده در مورد وضعیت مهاجران افغان، تحقیق کند.
روزنامه "خدمتگار" هم با لحنى تند از عملکرد ایران در قبال افغانها انتقاد کرد و از دولت افغانستان خواست تا عملکرد ایران را در این زمینه نادیده نگیرد. این روزنامه با اشاره به انتشار نوار ویدیویی مزبور، از رفتار پلیس مرزى ایران در برابر مهاجران انتقاد و تاکید کرد که باید در این مورد تحقیقات صورت گیرد تا مشخص شود چرا ایرانیها شماری از مهاجران افغان را زخمی کرده یا کشتهاند.
درواقع هنوز مشخص نبود که این تصاویر متعلق به چه زمانى است و آیا افغانهایى که این تصاویر نشان مى داد، کشته شده بودند یا زخمی. پیگیرى ماجرا همچنان در رسانههاى افغانى مشاهده مىشد و هر روز یک مقام مسئول مربوط به وزارت خارجه یا اتباع خارجى به پرسش کشیده مىشد و او نیز در پاسخ از جدیت دولت در این باره خبر مىداد.
روزنامه "سرنوشت" روز سه شنبه هم قضیه توقف تانکرهای سوخت متعلق به تجار افغان را در مرز، به چماقى علیه ایران تبدیل کرد و هم به تکرار موضوع تصاویر پخش شده و لزوم برخورد با عاملان حادثه پرداخت. این روزنامه گفته است ایران نه بر اساس انسانیت و اسلامیت و نه بر طبق حسن همجواری با افغانستان رفتار میکند.
در همین روز روزنامه "افغان جرگه" هم واکنشى منفى نسبت به رفتار نیروهاى مرزى ایران داشت و این بار در نکته اى تازه به پاسخ یکى از مقام هاى ایرانى درباره این حادثه پرداخت. به نوشته روزنامه، این مقام ایرانی در صحبت با برنامه پشتوی رادیو تهران، قتل افغان ها را از سوی نیروهای مرزى ایران به کل رد کرده است. روزنامه مینویسد، به باور این مقام ایرانی، دشمنان افغانستان و ایران از سوء تفاهم به وجود آمده میان دو کشور سود میبرند.
به هر ترتیب فشار رسانهها و افکار عمومى به اندازهاى بود که دولت افغانستان وارد عمل شود و پیگیرى قضیه را در دستور کار قرار دهد. وزارت های امور مهاجران و داخله (کشور) افغانستان تاکید کردند که باید در مورد تصاویر منتشر شده تحقیق کرد تا چگونگی موضوع روشن شود.
جماهیر انوری وزیر امور مهاجران افغانستان به رادیو آزادی گفت: براساس اطلاعاتی که تاکنون به دست آوردهایم، چنین اتفاقی به تازگی رخ نداده اما نیاز است در این مورد تحقیق شود.
او گفته است براى روشن شدن صحت این تصاویر، تلاشهایى را از مجارى دیپلماتیک و دستگاههاى امنیتی آغاز کرده است. انورى افزود: تلاشهای ما ادامه دارد تا صحت این موضوع و اخبار را بفهمیم که از کجاست و به تمام نمایندگیهای خود دستور دادهایم تا این موضوع را از هر طریق که شده معلوم کنند.
در این حال آنچه آتش اعتراضات در افغانستان را همچنان روشن نگه داشت، اظهاراتى از مقامهاى ذىربط ایرانى بود که اصل ماجرا را انکار مى کردند. هم آن مسئول ناشناسى که در رادیو تهران صحبت کرده بود و هم سفیر ایران در کابل که تصاویر پخش شده را ساختگى مى خواند.
افغانىها مدعیند این اولین بار نیست که رفتار خشونت آمیز از جانب مرزبانهاى ایرانى مىبینند و حتى اگر افغانها قصد داشته اند بطور غیرقانونى وارد خاک ایران شوند، این شکل برخورد قانونى و انسانى نبوده است. روزنامههاى منتقد دولت ایران در افغانستان از این تصاویر بهره بردند و برخوردهاى ایران را با پناه جویان افغان در شهرهاى مختلف شاهد مثال آوردند و مسامحه و مداراى دولت افغانستان را با قضیه اخیر جایز ندانستند.
طبق اعلام مقام هاى قضایى ایران، حدود پنج هزار افغانی در زندانهای ایران محبوس اند که شصت درصدشان متهم به قاچاق مواد مخدرند. همچنین آمار غیرموثق از وجود دو میلیون افغانی مهاجر در ایران خبر مىدهد و روزانه دهها افغان با پذیرش خطرات گوناگون به صورت غیرقانونی وارد ایران میشوند.
بهنظر میرسد مسوولان کشورمان باید پاسخ مستدل و محکمی به این کشور همسایه که سالهاست از الطاف ایران بهرهمند بوده، بدهند تا دست کم طلبکار ما نباشند!