آفتابنیوز : آفتاب: انقلاب اپل بدون نام استیو جابز در هیچ جای جهان شناخته شده نیست.
بنابراین وقتی همین یک ماه پیش ـ در ژانویه ۲۰۱۱ـ کارمندان اپل ایمیلی از مدیرعامل شرکتشان دریافت کردند که نوشته بود که برای تمرکز بیشتر روی سلامتش مدتی از کار کناره میگیرد باید بسیار ناراحت شده باشند. البته استیو جابز نوشته که همچنان به عنوان مدیر اجرایی اپل همچنان به کارش ادامه میدهد و در تصمیمگیریهای مهم مشارکت خواهد داشت و فعلاً کارهای روزانه این شرکت به تیم کوک محول میشود. نگرانی آنها چندان هم بیجا نبود چرا که اپل بسیار به شمایل جابز وابسته است.
استیو جابز خبر مرخصی خود را زمانی اعلام کرد که در آمریکا تعطیل رسمی بود و بازارهای مالی تعطیل بودند. البته با گشایش دوباره بازارها، سهم اپل در کمترین میزان در طول روز ۶ درصد کاهش یافت و در پایان ساعت خرید و فروش به با ۲.۲ کاهش بسته شد. نگرانیها از سلامت استیو جابز که نام او با موفقیت رویایی اپل گره خوردهاست، سرمایهگذاران بخش فنآوری و الکترونیک را نگران ساختهاست. اما بدون او هم خبرهای خوب از اپل میرسد. مدتی بعد از شروع مرخصی استعلاجی او گزارش مالی شرکت اپل منتشر شد که نشان میداد این شرکت در سه ماهه پایانی سال ۲۰۱۰ رکورد فروش تعطیلات پایان سال میلادی را شکسته است. در سه ماهه سوم سال ۲۰۱۰ تا روز ۲۵ دسامبر این شرکت سود خالصی معادل ۶ میلیارد دلار از ۲۶.۷۴ میلیارد دلار فروش خود کسب کرد. اپل در این مدت سه ماه نزدیک به ۴.۱۳ میلیون دستگاه کامپیوتر فروخت که این میزان نسبت به سال گذشته ۲۳ درصد افزایش داشتهاست. میزان فروش آیفون در این دوره نیز با ۸۶ درصد رشد نسبت به دوره مشابه سال گذشته به ۱۶.۲۴ میلیون دستگاه رسیده است.
غول فنآوری آمریکا همچنین موفق به فروش ۷.۳۳ میلیون دستگاه آیپد شد ولی فروش دستگاه پخش موزیک آیپاد با ۷ درصد کاهش نسبت به سال گذشته به ۱۹.۴۵ میلیون دستگاه رسید. گفتنیاست ۶۲ درصد فروش این دوره مربوط به منطقه آسیا و اقیانوسیه و مخصوصاً چین بودهاست.
استیو پل جابز که سابقه ۴ دهه حضور در عرصه تکنولوژی کامپیوتر دارد را به دو چیز میشناسند: خلاقیت و بازاریابی. در واقع او یکی از اولین کسانی بود که اهمیت تجاری گرافیک در محصولات کامپیوتری را دریافت. او از بنیانگذاران و مدیرعامل شرکت اپل است، مدیر اجرایی استودیوی پیکسار بوده و حالا هم نه تنها جزو هیات مدیره کمپانی دیزنی است که با داشتن ۷درصد از سهام آن، بزرگترین سهامدار آن هم محسوب میشود. این وسط ـ احتمالا برای عوض کردن حال و هوای خودش ـ تهیهکنندگی شاهکار موفقی مانند داستان اسباببازی را برعهده گرفته است. می بینید که او خود را به یک حوزه محدود نکرده است.
استیون پل چابز متولد ۲۴ فوریه ۱۹۵۵ در شهر سانفرانسیسکو از توابع ایالت کالیفرنیای آمریکا است. ماجرای والدیناش کمی پیچیده است که وارد آن نمیشویم. همین را بدانید که نهایتاً پائول و کلارا جابز وی را به فرزندی قبول کردند. در ۱۹۶۱ استیو و پدر و مادرش به شهر مانتین ویو (Mountain View) کالیفرنیا نقل مکان کردند. در آن زمان این شهر در حال تبدیل شدن به منطقهای خاص برای تأسیس شرکتهای فنآوری و الکترونیک بود. مانتین ویو بعد از مدتی به علت تعدد شرکتهای الکترونیکی در آن به دره سیلیکون (Silicon Valley) معروف شد.
جابز به کالج رفت ولی تنها بعد از یک ترم کالج را رها کرد و برای مطالعه بر روی ادیان شرقی به هند سفر کرد. قبل از آن جابز شغلی به عنوان یک تکنیسین در شرکت آتاری، سازندهٔ رایانه و دستگاه بازی رایانهای که آن روزها محبوب بود، یافت.
جابز در ۱۹۷۵ با سری تراشیده و با جامهٔ سنتی هندی بر تن به آمریکا بازگشت. او سرِ کار پیشیناش در آتاری بازگشت اما برای پیشگیری از ایجاد مزاحمت از سوی او برای دیگر کارمندان، تنها پس از ساعت کاری که طراحان دیگر رفته بودند، میتوانست سر کارش بیاید. همزمان به عضویت گروهی به نام کلوپ کامپیوترهای خانگی درآمد. جابز در همانجا با استیو وزنیاک (Steve Wozniak) آشنا شد. این دو بعداً شرکت اپل را راهاندازی کردند. در آن زمان استیو وزنیاک در حال کار برروی یک کامپیوتر کوچک بود. جابز که به پتانسیلهای بازاریابی کامپیوتر ساخت وزنیاک پی بردهبود با او وارد کار شد.
در سال ۱۹۷۶، وقتی جابز ۲۱ ساله و وزنیاک ۲۶ ساله بودند، شرکت اپل را با نام (Apple Computer Company) را در پارکینگ خانوادهٔ جابز، بنیان گذاشتند. اولین رایانهٔ شخصیای که جابز و وزنیاک به بازار معرفی کردند اپل I نام داشت. قیمت این رایانه ۶۶۶ دلار و ۶۶ سنت بود. جابز میگوید نام اپل (سیب) را به این جهت انتخاب کرد که یک تابستان برای کار به چیدن سیب در یک مزرعه مشغول بود.
در سال ۱۹۷۷، جابز و وزنیاک رایانهٔ اپل II را معرفی کردند که این رایانه به موفقیتی عظیم در بازار رایانههای خانگی تبدیل شد و شرکت اپل را به یکی از بازیگران صنعت در حال تولد رایانههای شخصی تبدیل کرد. آنها تنها در یک سال 2.7 میلیون دلار از فروش این کامپیوتر درآمد کسب کردند. در عرض سه سال فروش شرکت آنها به 200 میلیون دلار رسید. در دسامبر ۱۹۸۰، شرکت رایانهای اپل به شرکت سهامی عام تبدیل شد و با شاخص ابتدایی عرضهٌ عمومی (IPO) بالایی که کسب کرد، قدرت و نفوذ جابز بیش از پیش افزوده شد. در همان سال، شرکت اپل، رایانهٔ اپل III را معرفی کرد که این رایانه با موفقیت کمتری در بازار مواجه شد.
جابز که بیشتر در زمینه بازاریابی در اپل کار میکرد، در ۱۹۸۳ کامپیوتر جدیدی به نام Lisa را به بازار معرفی کرد. این کامپیوتر نیز به علت بالا بودن قیمتش نسبت به محصولات رقبای دیگر شکست خورد. در آن زمان IBM بزرگترین رقیب اپل بود.
همزمان با رشد اپل، این شرکت جستجویی را برای یافتن مدیران مستعد که بتوانند آن را در مدیریت توسعه و گسترش کمک کنند، آغاز کرد. در سال ۱۹۸۳، جابز جان اسِکولِی ـ یکی از مدیران پپسی کولا ـ را دعوت کرد بهعنوان مدیر عامل اپل کار کند. جابز به او گفته بود: «میخواهی که باقی زندگیات را صرف فروختن آب-شکر بگذرانی، یا میخواهی شانس این را داشته باشی که دنیا را عوض کنی؟». در همان سال شرکت اپل، رایانهٔ اپل لیزا را معرفی کرد که با وجود پیشرفته بودن از نظر فناوری از بابت تجاری ناموفق از آب درآمد.
در ۱۹۸۴ اپل مدل کاملا متفاوتی از کامپیوترهای شخصی به نام Macintosh را معرفی کرد. این کامپیوتر اولین کامپیوتر شبیه به کامپیوترهای رومیزی کنونی دارای ماوس و رابط گرافیکی بود. این رایانه از نظر تجاری به موفقیت دست یافت. تولید و توسعهٔ مک توسط جِف راسکین آغاز شده بود و گروه تولید و توسعه این رایانه در اپل تحت تأثیر فناوریای بودند که توسط آزمایشگاههای زیراکس در پالوآلتو تولید شده بود ولی هنوز به شکل تجاری ارائه نشده بود. موفقیت رایانهٔ مکینتاش شرکت اپل را متقاعد کرد که تولید رایانهٔ اپل II را به نفع خط تولید جدید مکینتاش متوقف کند که این مساله تا به امروز ادامه یافته است.
در سال ۱۹۸۵، پس از یک کشمکش بر سر قدرت در درون این شرکت، هیئت مدیره جابز را از مسئولیتهایش خلع کرد و او نیز از این شرکت استعفا داد. با این همه جابز به دلیل سهامدار بودن در شرکت رئیس هیئت مدیرهٔ شرکت باقی ماند.
پس از ترک اپل، جابز شرکت رایانهای دیگری را با نام نِکْسْت (NeXT) بنیان گذاشت. اولین محصولات شرکت NeXT با قدرت پردازش بالا، گرافیک مناسب و سیستم صدای قدرتمند بسیار پرطرفدار بودند. اما قیمت بالا، صفحه نمایش سیاه و سفید، عدم سازگاری با نرمافزارهای روز و قابلیت اتصال به کامپیوترهای دیگر از مشکلات محصولات NeXT بود. به دلیل هزینههای بالای فناوری، هیچوقت قادر به ورود به جریان اصلی بازار نشد. جابز معمولاً برای بازاریابی محصولات نکست به حوزههای دانشگاهی و علمی روی میآورد چرا که فناوریهای نو موجود در این محصولات بدیع و آزمایشی بودند و هنوز به شکل نهایی و بالغ نرسیده بودند. جابز شرکت نکست را با وسواسِ کمال و عالی بودن به هر بهای ممکن اداره میکرد. این توجه فراوان به جزئیات در نهایت باعث نابودی بخش سختافزار این شرکت شد، اما از سوی دیگر، به دنیا نشان داد که جابز میتواند یک رایانهٔ مکینتاش را طراحی کند که از نمونهٔ اصلیاش (که توسط اپل طراحی و ساخته شده بود) بهتر باشد.
در ۱۹۸۶ استیو جابز شرکت کوچکی به نام Pixar را از جورج لوکاس، کارگردان معروف هالیوود خریداری کرد. نه سال بعد از پیوستن جابز به این شرکت اولین فیلم انیمیشن این شرکت به نام «داستان اسباب بازی» (Toy Story) منتشر شد و به فروش بسیار بالایی در جهان رسید. فیلم کمپانی هیولاها محصول این شرکت بیشترین فروش آخر هفته در تاریخ فیلمهای انیمیشنی در آمریکا را داشت.
در سال ۱۹۹۷ (میلادی)، اپل شرکت نکست را به قیمت ۴۰۲ میلیون دلار خرید و جابز به شرکتی که خود تأسیس کرده بود بازگشت. در همان سال با از بین رفتن اطمینان هیئت مدیره به جیل آملیو مدیر ارشد عملیاتی اپل در آن زمان، جابز مدتی بهعنوان مدیر موقت برگزیده شد. به هنگام بازگشت به اپل و بدست گرفتن مجدد رهبری این شرکت جابز از عنوان «iCEO» که در آن CEO در زبان انگلیسی مخفف «مدیر ارشد عملیاتی» است، را استفاده کرد. در ماه مارس سال ۱۹۹۷ جابز بطور ناگهانی تعدادی از پروژهها مانند اپل نیوتن، سایبر داگ و اُپن داک را لغو کرد.
بعد از یکسال از ورود مجدد استیو جابز، اپل در اقدامی غافلگیر کننده به همکاری با رقیب جدیش، مایکروسافت پرداخت. در این همکاری اپل و مایکروسافت در زمینه تولید و معرفی فنآوریهای کامپیوتری جدیدی با یکدیگر همکاری کردند.
اپل تحت رهبری جابز با معرفی رایانهٔ آی مَک فروشاش را به شکل قابل توجهی افزایش داد. از آن زمان، طراحی جذاب و نوآورانه اپل، محصولات این شرکت را محبوب ساخته است.
در نوامبر 1997 استیو جابز اعلام کرد کاربران میتوانند کامپیوترهای اپل را از طریق اینترنت یا تلفن سفارش دهند. از آنجا فروشگاه اپل به عنوان یک موفقیت بازاریابی جدید معرفی شد. تنها بعد از یک هفته از راهانداری، این فروشگاه به بزرگترین فروشگاه تجارت الکترونیک تبدیل شد.
در ۱۹۹۸ جابز نسل کامپیوترهای iMac را معرفی کرد که قدرت پردازش بسیار بالا و در عین حال قیمت مناسبی داشتند. در ۱۹۹۹ نیز iBook به عنوان نسل اول لپتاپهای اپل معرفی شد. لپتاپهای اپل آن زمان اولین کامپیوترهایی بودند که به فنآوری AirPort اپل مجهز شدند. این فنآوری به کاربران اجازه میداد به صورت بیسیم به اینترنت متصل شوند.
در سالهای اخیر، این شرکت با گسترش در حیطههای مختلف مواجه بوده است. با معرفی دستگاه قابل حمل پخش موسیقی آیپاد، رایانهٔ لوحی آی پد، نرمافزار موسیقی دیجیتال آیتیونز و فروشگاه موسیقی آیتیونز، شرکت اپل تاخت و تازی در زمینهٔ دستگاههای شخصی الکترونیکی و موسیقی بر خط به راه انداخته است. همراه با قدرت بخشیدن به نوآوری، جابز به کارمندانش گوشزد میکند که «هنرمند واقعی بستهبندی و ارسال میکند» ("Real artists ship") که منظور او از این حرف این است که تحویل محصول کارا در زمان مشخص شده همانقدر مهم است که نوآوری و طراحی محشر اهمیت دارند.
جابز سالهاست با حقوق یک دلار در سال برای اپل کار میکند و این باعث شده است که نام او بهعنوان «کم حقوقترین مدیر ارشد عملیاتی» در کتاب رکوردهای جهانی گینس ثبت شود. در سخنرانی افتتاحیهٔ نمایشگاه «مکورلد اکسپو» در سانفرانسیسکو، حذف عنوان «موقت» از عنوان اداری جابز اعلام شد. باوجود اینکه حقوق فعلی او در اپل به شکل رسمی همان مقدار یک دلار در سال باقی مانده است، او تعدادی هدیهٔ پربها از طرف هیئت مدیرهٔ شرکت دریافت کرده است. از جمله این هدایا میتوان به یک هواپیمای جت ۹۰ میلیون دلاری و کمتر از ۳۰ میلیون سهام شرکت اشاره کرد که اولی در سال ۱۹۹۰ و دومی در سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۲ به او اعطا شده اند. بنابراین با وجود حقوق یک دلار در سال، از زحمات او در این شرکت بخوبی قدردانی شده است. استیو جابز تا اکتبر ۲۰۰۹ میزان ۵.۴۲۶ میلیون دلار از سهام اپل را در اختیار داشت. وی همچنین تا آن زمان ۱۳۸ میلیون دلار از سهام شرکت دیزنی را در اختیار دارد. مجله فوربز (Forbes) سرمایه استیو جابز را تا سال ۲۰۰۹ حدود ۵.۱ میلیارد دلار تخمین زد. به این ترتیب وی چهل و سومین پولدار در آمریکاست.
در سال ۲۰۰۴ استیو جابز اعلام کرد که به سرطان پانکراس دچار شدهاست. سرطان پانکراس یا لوزالمعده یکی از کشندهترین و بدخیمترین انواع سرطان است البته جابز میگوید نوع سرطان وی بسیار نادر و تقریباً خوشخیم است. در جولای ۲۰۰۴ طی عمل جراحی تومور از بدن جابز خارج شد. در سال ۲۰۰۹ جابز اعلام کرد که از عدم توازن هورمون رنج میبرد و طی یک عمل جراحی کبد پیوندی دریافت کرد و به مدت ۶ ماه در مرخصی به سر برد. در ژانویه ۲۰۱۱ استیو جابز اعلام کرد که به علت مشکلات پزشکی دوباره قصد دارد به مرخصی برود و در طول این مدت، تیم کوک وظیفه نظارت بر کارهای شرکت اپل را بر عهده خواهد داشت.