چرا یک افغانی توانست حیثیت شبكه بین‌المللی ایران را ببرد؟
تكرار ماجرای خاله نرگس و فرنود در شبكه خبر!
آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: اقدام بی‌سابقه دعوت از یک كارشناس افغانی غیرهمراه در شبكه خبر، باعث شد این شبكه كه با هدف تاثیرگذاری بر افكار عمومی در گستره بین‌المللی راه‌اندازی شده و سا‌ل‌ها از فعالیت آن می‌گذرد با چالش مواجه شود و بعد از بار كردن بدون پاسخ چند اتهام به جمهوری اسلامی، نهایتًا با قطع ارتباط با فرد مذكور، به حیثیت صداوسیما ضربه وارد شود.
روز سه‌شنبه در گفت‌وگوی زنده شبكه خبر با فضل الرحمن اوریا، روزنامه‌نگار افغانی با موضوع «مخالفت با توافقنامه امنیتی آمریكا و افغانستان»، وی در پاسخ به سوال مجری برنامه درباره اثرگذاری ایران در منطقه نیز گفت كه در حال حاضر ایران تنها كشور دنیا است كه در انزوای كامل به‌سر می‌برد و با هیچ یک از همسایگان خود رابطه دوستانه ندارد!
وی همچنین در بخش دیگری در پاسخ به این سوال كه دلیل ناكامی قدرت‌های غربی و ناتو برای ایجاد امنیت در افغانستان چه بوده است، عامل اصلی این وضعیت را مداخله كشورهای همسایه ما از جمله ایران و پاكستان و موجودیت مدیریت ضعیف افغانستان دانست.
این كه یک روزنامه‌نگار افغانی چنین عقایدی داشته باشد، البته چیز عجیبی نیست، اما مشكل این است كه به دلیل عادت مجریان این شبكه به «در چارچوب حرف زدن» كلیه كارشناسان مدعو، علاوه بر این كه در بسیاری موضوعات فضای تضارب آرا در این شبكه به وجود نمی‌آید و طبعاً از اثربخشی این شبكه می‌كاهد، مجری هم عادت و توان جمع كردن یک حرف مخالف را نداشته باشد و بعد از بیان یک جمله نه چندان حرفه‌ای ناگهان برنامه قطع می‌شود!
البته انتخاب عنوان این گفت‌وگو (مخالفت با توافقنامه امنیتی آمریكا و افغانستان) هم به راحتی میزان حرفه‌ای و اثرگذار بودن این نوع گفت‌وگوها را نشان می‌دهد و در واقع به‌جای آن كه در قالب یک برنامه بی‌طرفانه، تحلیل مورد‌نظر شبكه به خورد مخاطب داده شود، با یک تیتر جهت‌دار اتفاقاً یک تحلیل «آن‌طرفانه»! به بینندگان داده می‌شود كه در واقع از نظر رسانه‌ای بدتر از این شیوه امكان ندارد.
قاعدتاً مسئولان این شبكه بعد از این رخداد با مجری یا معرفی‌كننده این روزنامه‌نگار افغانی برخورد خواهند كرد، اما كاش از این اتفاق بهره برده می‌شد تا فكری اساسی برای حرفه‌ای و چندصدایی‌كردن شبكه خبر شود.
در این حال علی محمد حسام‌فر، كارشناس رسانه در این زمینه نوشت: این روزها ویدیویی در سایت‌های اینترنتی پخش شده است كه در واقع ضربه‌ای به حیثیت حرفه‌ای و اخلاقی رسانه‌ی ملی است.
مجری برنامه چون همیشه عادت داشته كارشناسان مطابق میل برنامه‌سازان حرف بزنند، شوكه شده است و در جواب كارشناس برنامه كه ایران را همراه پاكستان از كشورهایی می‌خواند كه در افغانستان ناامنی ایجاد می‌كنند، می‌گوید: "البته این نظر شخصی شماست، البته درباره‌ی پاكستان درست می‌فرمایید، ولی درباره‌ی ایران من با شما هم‌نظر نیستم." و تهیه‌‌كننده یا ناظران پخش هم با قطع ارتباط، كاری می‌كنند كه اصلاً در شان یک شبكه‌ی خبری بین‌المللی نیست.
متاسفانه مجری تسلط كافی به موضوع بحث و تاریخچه‌ی آن ندارد. پس نمی‌تواند با طرح سوالی از پاسخ غیر‌مترقبه‌ی كارشناس افعان، شروعی برای یک بحث چالشی و البته محترمانه بسازد.
مجری در پاسخ به كارشناس می‌گوید: "البته این نظر شخصی شماست"! مگر كارشناس قرار است نظر شخصی كس دیگری را بدهد؟
البته قطع كردن برنامه، از كل‌كل كردن با كارشناس بهتر بود، اما بهتر آن بود، كه همین اتفاق را به محلی برای تضارب آرا تبدیل می‌كردند. به‌ویژه كه شبكه‌ی فارسی‌زبان خبر، مخاطب افغانی هم دارد، و بالاخره عده‌ای در افغانستان هم‌نظر این آقای كارشناس هستند.
به طور خلاصه درباره‌ی ویدیوی پخش شده این موارد را می‌شود ذكر كرد:
1. در انتخاب كارشناس برای برنامه‌ای كه احتمالا فقط یک كارشناس داشته، دقت كافی نشده است. چرا كه او بسیار قطبی فكر می‌كند و حضور چنین كارشناسانی حتمًا باید با حضور فرد دیگری از قطب مقابل باشد تا برنامه‌ی خوبی ارایه شود.
2. مجری برنامه برخورد بسیار دستپاچه‌ای با "یک اتفاق پیش‌بینی نشده" دارد. تسلط نداشتن بر موضوع و تاریخچه‌ی آن می‌تواند از دلایل این دستپاچگی باشد، اما مهمتر از آن، عادت نداشتن مجریان به بحث‌های چالشی است. آن‌ها حتا در عالم خیال هم برنامه‌هایی كه چالشی درباره‌ی سیاست خارجی باشد را تصور نمی‌كنند و برای آن تربیت نشده‌اند. از آن بدتر گویا مجری این برنامه، برنامه‌های مشابه در شبكه‌های بین‌المللی را دنبال نمی‌كند تا آمادگیِ لازم را داشته باشد. شایسته است مجریان دایم این برنامه‌ها را رصد و خود را جای دیگر مجریان بگذارند و از خود این سوال را بپرسند كه اگر من جای او بودم چه می‌كردم و چه می‌گفتم.
و چه بهتر كه صداوسیما آرام آرام به سمت برنامه‌های چالشی با قابلیت ارایه‌ی پیام به شیو‌ه‌ی نرم، و احترامی هرچند حداقلی به تضارب آرا پیش برود، تا وقوع چنین حوادثی برای دست‌اندكاران این قدر شوک‌آور نباشد.( البته چنین روشی در عین حال تنها روش مقبول برای جذب مخاطب و ارایه‌ی برنامه‌های حرفه‌ای هم هست، ولی فعلاً بحث ما كمک به دست‌اندركاران برنامه‌ها برای شوكّه نشدن است!)
3. قطع كردن برنامه تصمیم اشتباهی بود. مگر كارشناس افغان، بیشتر از آن چه گفت چه می‌خواست بگوید؟ بیشتر از این كه با بی‌انصافی محبت‌های دولت و ملت ایران به همسایه‌ی شرقی را نادیده بگیرد، و ایران را با بدبینی بسیار منزوی‌ترین كشور دنیا بداند، چه چیزی برای گفتن داشت؟ بهتر بود با یكی دوسوال دیگر، یا نهایتاً بدون آن، از او خداحافظی می‌شد. در واقع اقدام تهیه‌كنندگان یا پخش شبكه‌ی خبر در قطع ارتباط با میهمان برنامه، نه تنها یک اقدام غیر‌حرفه‌ای، كه حركتی غیر‌اخلاقی از منظر مخاطبان فارسی‌زبان است.
روز سه‌شنبه در گفت‌وگوی زنده شبكه خبر با فضل الرحمن اوریا، روزنامه‌نگار افغانی با موضوع «مخالفت با توافقنامه امنیتی آمریكا و افغانستان»، وی در پاسخ به سوال مجری برنامه درباره اثرگذاری ایران در منطقه نیز گفت كه در حال حاضر ایران تنها كشور دنیا است كه در انزوای كامل به‌سر می‌برد و با هیچ یک از همسایگان خود رابطه دوستانه ندارد!
وی همچنین در بخش دیگری در پاسخ به این سوال كه دلیل ناكامی قدرت‌های غربی و ناتو برای ایجاد امنیت در افغانستان چه بوده است، عامل اصلی این وضعیت را مداخله كشورهای همسایه ما از جمله ایران و پاكستان و موجودیت مدیریت ضعیف افغانستان دانست.
این كه یک روزنامه‌نگار افغانی چنین عقایدی داشته باشد، البته چیز عجیبی نیست، اما مشكل این است كه به دلیل عادت مجریان این شبكه به «در چارچوب حرف زدن» كلیه كارشناسان مدعو، علاوه بر این كه در بسیاری موضوعات فضای تضارب آرا در این شبكه به وجود نمی‌آید و طبعاً از اثربخشی این شبكه می‌كاهد، مجری هم عادت و توان جمع كردن یک حرف مخالف را نداشته باشد و بعد از بیان یک جمله نه چندان حرفه‌ای ناگهان برنامه قطع می‌شود!
البته انتخاب عنوان این گفت‌وگو (مخالفت با توافقنامه امنیتی آمریكا و افغانستان) هم به راحتی میزان حرفه‌ای و اثرگذار بودن این نوع گفت‌وگوها را نشان می‌دهد و در واقع به‌جای آن كه در قالب یک برنامه بی‌طرفانه، تحلیل مورد‌نظر شبكه به خورد مخاطب داده شود، با یک تیتر جهت‌دار اتفاقاً یک تحلیل «آن‌طرفانه»! به بینندگان داده می‌شود كه در واقع از نظر رسانه‌ای بدتر از این شیوه امكان ندارد.
قاعدتاً مسئولان این شبكه بعد از این رخداد با مجری یا معرفی‌كننده این روزنامه‌نگار افغانی برخورد خواهند كرد، اما كاش از این اتفاق بهره برده می‌شد تا فكری اساسی برای حرفه‌ای و چندصدایی‌كردن شبكه خبر شود.
در این حال علی محمد حسام‌فر، كارشناس رسانه در این زمینه نوشت: این روزها ویدیویی در سایت‌های اینترنتی پخش شده است كه در واقع ضربه‌ای به حیثیت حرفه‌ای و اخلاقی رسانه‌ی ملی است.
مجری برنامه چون همیشه عادت داشته كارشناسان مطابق میل برنامه‌سازان حرف بزنند، شوكه شده است و در جواب كارشناس برنامه كه ایران را همراه پاكستان از كشورهایی می‌خواند كه در افغانستان ناامنی ایجاد می‌كنند، می‌گوید: "البته این نظر شخصی شماست، البته درباره‌ی پاكستان درست می‌فرمایید، ولی درباره‌ی ایران من با شما هم‌نظر نیستم." و تهیه‌‌كننده یا ناظران پخش هم با قطع ارتباط، كاری می‌كنند كه اصلاً در شان یک شبكه‌ی خبری بین‌المللی نیست.
متاسفانه مجری تسلط كافی به موضوع بحث و تاریخچه‌ی آن ندارد. پس نمی‌تواند با طرح سوالی از پاسخ غیر‌مترقبه‌ی كارشناس افعان، شروعی برای یک بحث چالشی و البته محترمانه بسازد.
مجری در پاسخ به كارشناس می‌گوید: "البته این نظر شخصی شماست"! مگر كارشناس قرار است نظر شخصی كس دیگری را بدهد؟
البته قطع كردن برنامه، از كل‌كل كردن با كارشناس بهتر بود، اما بهتر آن بود، كه همین اتفاق را به محلی برای تضارب آرا تبدیل می‌كردند. به‌ویژه كه شبكه‌ی فارسی‌زبان خبر، مخاطب افغانی هم دارد، و بالاخره عده‌ای در افغانستان هم‌نظر این آقای كارشناس هستند.
به طور خلاصه درباره‌ی ویدیوی پخش شده این موارد را می‌شود ذكر كرد:
1. در انتخاب كارشناس برای برنامه‌ای كه احتمالا فقط یک كارشناس داشته، دقت كافی نشده است. چرا كه او بسیار قطبی فكر می‌كند و حضور چنین كارشناسانی حتمًا باید با حضور فرد دیگری از قطب مقابل باشد تا برنامه‌ی خوبی ارایه شود.
2. مجری برنامه برخورد بسیار دستپاچه‌ای با "یک اتفاق پیش‌بینی نشده" دارد. تسلط نداشتن بر موضوع و تاریخچه‌ی آن می‌تواند از دلایل این دستپاچگی باشد، اما مهمتر از آن، عادت نداشتن مجریان به بحث‌های چالشی است. آن‌ها حتا در عالم خیال هم برنامه‌هایی كه چالشی درباره‌ی سیاست خارجی باشد را تصور نمی‌كنند و برای آن تربیت نشده‌اند. از آن بدتر گویا مجری این برنامه، برنامه‌های مشابه در شبكه‌های بین‌المللی را دنبال نمی‌كند تا آمادگیِ لازم را داشته باشد. شایسته است مجریان دایم این برنامه‌ها را رصد و خود را جای دیگر مجریان بگذارند و از خود این سوال را بپرسند كه اگر من جای او بودم چه می‌كردم و چه می‌گفتم.
و چه بهتر كه صداوسیما آرام آرام به سمت برنامه‌های چالشی با قابلیت ارایه‌ی پیام به شیو‌ه‌ی نرم، و احترامی هرچند حداقلی به تضارب آرا پیش برود، تا وقوع چنین حوادثی برای دست‌اندكاران این قدر شوک‌آور نباشد.( البته چنین روشی در عین حال تنها روش مقبول برای جذب مخاطب و ارایه‌ی برنامه‌های حرفه‌ای هم هست، ولی فعلاً بحث ما كمک به دست‌اندركاران برنامه‌ها برای شوكّه نشدن است!)
3. قطع كردن برنامه تصمیم اشتباهی بود. مگر كارشناس افغان، بیشتر از آن چه گفت چه می‌خواست بگوید؟ بیشتر از این كه با بی‌انصافی محبت‌های دولت و ملت ایران به همسایه‌ی شرقی را نادیده بگیرد، و ایران را با بدبینی بسیار منزوی‌ترین كشور دنیا بداند، چه چیزی برای گفتن داشت؟ بهتر بود با یكی دوسوال دیگر، یا نهایتاً بدون آن، از او خداحافظی می‌شد. در واقع اقدام تهیه‌كنندگان یا پخش شبكه‌ی خبر در قطع ارتباط با میهمان برنامه، نه تنها یک اقدام غیر‌حرفه‌ای، كه حركتی غیر‌اخلاقی از منظر مخاطبان فارسی‌زبان است.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید