نخبگان را صادر می‌کنیم، کارگر افغانی وارد می‌کنیم!

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: موضوع ورود غیرمجاز اتباع بیگانه به داخل کشور و اشتغال در مشاغل گوناگون برای همه ایرانیان آنقدر عادی شده که دیگر هیچ‌کس اعم از مسئولان و مردم عادی به چشم یک بحران و معضل به آن نمی‌نگرند و مهمانان کشور همسایه را ذی‌نفع در همه امور اقتصادی، آموزشی، اجتماعی و...می‌دانند. شاید حضور اتباع افغان در کشور در سال‌های اخیر از این جهت بیشتر به چشم می‌آید که همسایگان عراقی و پاکستانی هم به آنها اضافه شده‌اند و برخی از مشاغل را به شکل ثابت ازآن خود کرده‌اند. گویی که این مشاغل از ابتدا برای آنها تعریف شده بود و نیروی انسانی داخلی هیچ زمانی از پس آنها برنمی‌آید.

جالب‌تر آنکه مدیرکل امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور اعلام کرده 97 درصد از جمعیت این پناهندگان در داخل شهرها زندگی می‌کنند و از تمام تسهیلاتی که دولت برای ایرانیان فراهم کرده استفاده می‌کنند. سه درصد بقیه نیز بنا به درخواست خودشان در اردوگاه‌ها ساکن هستند.

به گفته سید تقی قائمی هم اکنون حدود سه میلیون پناهنده افغانی در ایران حضور دارند که از این تعداد یک میلیون مجاز و دو میلیون باقی مانده غیرمجاز هستند. اما به جز اتباع افغانی در ایران حدود 50 هزار عراقی در کشور حضور دارند که تعداد آنها پس از آغاز جنگ عراق و حضور نیروهای آمریکایی و ناتو در منطقه بیشتر شده است.

از سوی دیگر و بنا به اعلام کمیساریای عالی سازمان ملل متحد، در سه دهه گذشته به طور میانگین حدود پنج میلیون نفر در ایران مورد حمایت قرار گرفته‌اند که حمایت از آنها در حد بالاترین استانداردهای بین‌المللی بوده است. این در حالی است که برخی آمارهای غیررسمی که تاکنون هیچ یک از دستگاه‌های دولتی آن را تکذیب نکرده‌اند، نشان می‌دهد که نزدیک به دو میلیون فرصت شغلی در ایران طی سال 89 توسط اتباع بیگانه اشغال شده است. این فرصت‌های شغلی بیشتر در کارخانه‌ها و کارگاه‌های صنعتی فراهم است به‌طوری‌که صاحبان این مشاغل ترجیح می‌دهند به‌جای بکارگیری کارگر بومی که باید طبق قانون وزارت کار به وی حقوق پرداخت کنند و از بیمه بهره‌مند شود، از کارگران خارجی استفاده کنند. حتی بسیاری از این کارگران نقش سرایه‌داری را نیز بدون هیچ‌گونه چشم‌داشت و درخواست حقوقی قبول می کنند که هم به نفع خودشان است و هم به نفع صاحبان مشاغل؛ چرا که از یک سو آنها دارای یک سرپناه رایگان شده اند و از سویی کارفرمایان بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای صاحب یک سرایه‌دار شده‌اند.

به جز این، برخی از ارگان‌های دولتی همچون شهرداری‌ها نیز از اتباع بیگانه استفاده می‌کنند و به شکل قراردادی یا با واسطه پیمانکار آنها را بکار می‌گیرند.

آموزش اتباع بیگانه

اما این تنها یک سوی ماجرا است، تحصیل اتباع بیگانه در مدارس و دانشگاه‌های ایرانی نیز از دیگر پیامدهای این پدیده است. در حالیکه آموزش و پرورش از کمبود اعتبار در بخش سرانه دانش‌آموزی رنج می‌‌برد و سالانه بیش از چند میلیون تومان صرف هر دانش‌آموز می‌شود، مدیران مدارس باید بار تحصیل اتباع بیگانه غیرمجاز را در کشور به دوش بکشند و هرساله به حدود 80 هزار دانش آموز اتباع بیگانه خدمت‌رسانی کنند.

هم اکنون مدارس بسیاری از نقاط مرزی همچون خراسان شمالی، رضوی و جنوبی، سیستان و بلوچستان و مناطق جنوبی تهران میزبان دانش آموزان اتباع افغانی هستند که به ایران مهاجرت کرده‌اند؛ البته بسیاری از این دانش‌آموزان دارای رتبه‌های برتر علمی نیز هستند. به طور مثال مدیرکل آموزش و پرورش منطقه 15 سال گذشته آماری داد که قابل تامل است. به گفته وی بیشترین دانش‌‌آموزان اتباع بیگانه در حالی در این منطقه هستند که بسیاری از آنها معدل 20 و بالای 19 دارند.

مدیر یکی از مدارس دولتی منطقه 15 نیز در این باره می‌گوید: هیچ‌کس منکر تحصیل دانش‌آموزان افغانی نیست اما مسئولان سفارت افغانستان می‌توانند با تاسیس مدارس مخصوص به خود در داخل ایران اتباع خود را ساماندهی کنند تا بار مالی آنها بردوش کشور ایران نیفتد اما متاسفانه تاکنون چنین اقدامی انجام نشده است.

وی ادامه داد: سالانه میلیون‌ها تومان هزینه تحصیل این دانش‌آموزان در کشور می‌شود که بخش بزرگی از آن به هدر می‌رود زیرا این دانش‌آموزان امکان شرکت در کنکور و ادامه تحصیل در دانشگاه‌ها را ندارند.

دو سوم المپیادی‌ها از ایران رفته‌اند

اما ماجرا تنها به اینجا ختم نمی‌شود. تاسف‌برانگیزتر آنکه اقتصاد و بدنه آموزش کشور در حالی بار حضور اتباع بیگانه را به دوش می‌کشد که سالیانه صدها نخبه علمی به دلیل مشکلات مالی و نبود اعتبار کافی برای ایجاد انگیزه در آنها از کشور خارج می‌شوند. چنانچه براساس اظهارنظر "سعید سهراب‌پور" قائم مقام بنیاد ملی نخبگان‌، 40 درصد طلاآوران المپیادهای دانش‌آموزی از کشور خارج می‌شوند".

سهراب پور می‌گوید: در صورتی که وضعیت دارندگان مدال طلا تا سال 84 را حساب کنیم ملاحظه می‌کنیم که تقریبا یک سوم آنها در ایران و دو سوم خارج از کشور هستند و خیلی از آنها در حال حاضر اساتید دانشگاه‌های کشور هستند و خیلی‌ها هم استاد دانشگاه صنعتی شریف‌اند. همچنین دارندگان مدال طلای المپیادهای دانش‌آموزی معمولاً پس از پایان مقطع کارشناسی تصمیم به خروج از کشور می‌گیرند.

محمد حسن دوگانی، رئیس کمیته جلوگیری از مهاجرت نخبگان نیز گفته است که حدود 60 هزار نفر از نخبگان از جمله افراد برتر در المپیادهای علمی در خارج کشور زندگی می‌‌کنند.

خروج نخبگان در کشور هزینه‌های سنگینی را بر دوش نظام می‌گذارد تا حدی که رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس درباره میزان خسارات وارده ناشی از مهاجرت نخبگان به کشور می‌گوید: بر اساس گزارشی که در یکی از مجلات خارجی منتشر شده است حداقل هزینه‌ای که یک کشور برای تربیت نیروی متخصص در تحصیلات تکمیلی متحمل می‌شود نزدیک به نیم میلیون دلار است؛ اگر بر اساس این میزان هزینه‌های تحمیل شده به کشور را محاسبه کنیم طی مهاجرت نخبگان سالانه میلیاردها دلار از کشور خارج می‌شود.

رابطه آشکار بین میزان مهاجران خارجی و میزان وقوع جرائم

مسأله مهم و قابل‌توجهی که از بررسی آمارهای مختلف در اکثر استان‌های دارای اتباع بیگانه استنتاج می‌شود، وجود رابطه محرز بین میزان مهاجران خارجی و میزان وقوع جرائم به ویژه جرایم خشونت‌آمیز و پرتنشی مانند قتل و سرقت مسلحانه می‌باشد که این قتل‌ها معمولاً از مسائل پست گرفته تا مسائل خیلی کلان رخ می‌دهد.

مقوله مهاجرپذیری و حضور اتباع بیگانه در حال حاضر برای کشورمان به یک معضل اجتماعی تبدیل شده که با آغاز یک جنگ، قحطی یا هر مسأله دیگری، اتباع بیگانه کشورهای همسایه به کشور ما هجوم می‌آورند این در حالی است که مهاجرت ایرانیان در مقایسه با سایر کشورها بسیار متفاوت است. لذا از آنجا که مهاجرت از کشورمان اغلب به صورت خروج افراد نخبه و فرهیخته است پیامدها و عوارض جبران‌ناپذیری بجا می‌گذارد در مقابل اتباع بیگانه که وارد کشور می شوند اغلب شامل افراد بی‌سواد، کم‌سواد و دارای تحصیلات بسیار پایین می‌باشند که این امر باعث ایجاد و گسترش ناهنجاری‌ها و افزایش میزان جرائم و آسیب‌های اجتماعی در جامعه می‌شود.

چه باید کرد...

کارشناسان با تاکید بر ضرورت ارائه تعریف روشن از منافع و مصالح امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران با در نظر گرفتن دیدگاه ارزش انقلاب اسلامی مبنی بر حمایت از مسلمانان جهان در بخش پذیرش و ساماندهی حضور اتباع بیگانه در چارچوب اصول انقلاب اسلامی بر این باورند که باید مهاجرت‌ها و ورود اتباع به داخل کشور ضابطه‌مند و ساماندهی شود و نظارت و کنترل مناطق مرزی به منظور جلوگیری از ورود غیرقانونی آنان به داخل مرزهای کشور افزایش یابد.

انگشت‌نگاری و قرنطینه در بدو ورود شناسایی هویت و محل اقامت اتباع بیگانه به طور مستمر، ارائه اوراق هویتی و انگشت‌نگاری در بدو ورود به منظور نظارت بر ورود خروج و همچنین پیشگیری از وقوع جرم، تشکیل یک سازمان مستقل برای کنترل ورود و خروج اتباع بیگانه و جلوگیری از اقدامات پراکنده توسط وزارت امور خارجه و وزارت کشور و وزارت کار که انجام وظیفه می‌کنند‌، پیش‌بینی مقررات کیفری برای مجازات کارفرمایانی که بدون رعایت مقررات قانونی اتباع بیگانه را به کار می‌گیرند و پیش‌بینی و اجرای برنامه‌های آموزشی برای توجیه مردم و همکاری با دولت در زمینه ازدواج با اتباع بیگانه از طریق رسانه‌ها‌ی جمعی به‌طور مستمر از دیگر راهکارهایی است که می‌تواند گرهگشای این معضل باشد.