چه‌کسی تخم مرغ 9 هزار تومانی می‌خرد؟

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: چه کسی تخم مرغ 9 هزار تومانی می‌خرد؟ وقتی قیمت هر کیلو تخم‌مرغ از بهای یک کیلو گوشت مرغ گذر می‌کند،‌ آیا بهتر نیست که به جای املت هر روز جوجه‌کباب بخوریم؟ منظور از این پرسش، یک کنایه نیست، بلکه جلب توجه به موضوع علمی اما ساده‌ی بحث نسبت عرضه و تقاضا با شیب قیمت است که گاه نه‌تنها ازسوی مردم، بلکه ازسوی ابعاد دیگر موثر بر بازار نیز که ناظران و سیاست‌گذاران را هم شامل می‌شود، مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرد و البته در این میان، سودجویان نیز به‌طور آگاهانه یا ناخودآگاه نسبت به این اصل علمی، بر موج آن سوار می‌شوند و طمع خود را به جیب می‌برند. 

بازار مصرف ایران امروز - مانند برخی سنوات گذشته - گرفتار ماجرای تخم مرغی شده است! ماجرایی که به نظر می‌رسد در برنامه‌ریزی نامناسب یا غیرکامل در همه‌جانبه‌نگری ریشه دارد؛ اتفاقی که معمولا در کشور ما رخ می‌نماید. ماجراهای سیب‌زمینی، پیاز، گوجه فرنگی و بسیاری از اقلام کشاورزی و مصرفی دیگر را در دست‌کم دو دهه اخیر به‌خاطر بیاورید که به‌طور تناوبی و به‌دلیل مشکلاتی که در زمان تولید یا برنامه‌ریزی تولید و بازار داشته‌اند، با فاصله‌ای چند ماهه خود را در سبد مصرفی خانوار و رقابت قیمت‌ها در اطراف آن نشان داده‌اند. 

در حالی قیمت هر کلیو تخم مرغ در نیمه دوم سال 1390 می‌رود دورقمی با مضرب هزار تومان شود که پیش از این و در بهار سال گذشته موجی از مشکلات، صنایع مرغ تخم‌گذار را درگیر خود کرده بود که با مسکن‌های موقت آن را به تاخیر انداختند تا اینکه اضافه‌شدن مشکل دیگری به نام بیماری آنفلوآنزا تولید را بسیار کاهش داد و امروز نتیجه برنامه‌ریزی گذشته، افزایش شدید قیمت است. 

استارت افزایش قیمت از بهار 89 

مروری بر خبرها درباره تخم مرغ از بهار 89 تا پاییز 90 نشان می‌دهد که به‌دلیل مشکلاتی مانند افزایش قیمت‌ نهادهای تولید و بعد بیماری، میزان تولید کاهش یافته که دولت با کاهش تعرفه و عوارض گمرکی واردات آن سعی در ایجاد تعادل داشته اما ظاهرا در همین کار هم اختلال‌هایی ایجاد شده و تخم‌مرغ‌ها روز به روز گران‌تر شده‌اند. 

وزارت جهاد کشاورزی در اسفند 89 تخم‌مرغ را شانه‌ای سه هزار و 900 تومان عرضه کرد. در همان روزها وزارت بازرگانی از صفر شدن واردات تخم مرغ خبر داد و مسئولان اتحادیه مرغ تخم گذار از فروش شانه‌ای چهار هزار تومان حکایت کردند. 

با وجود این اقدام‌ها اما قیمت تخم مرغ پله پله افزایش یافت و شش ماه بعد از اینکه بخش دولتی تخم مرغ را شانه‌ای چهار هزار تومان عرضه می‌کرد خود بهای آن را تا حدود چهار هزار و پانصد تومان بالا آورد و به‌دلیل کمبودهایی که در بازار بود این قیمت در عرضه متخلفانه خود تا شانه‌ای 9 هزار تومان افزایش یافته، اما مردم همچنان خریدار آن هستند. 

رییس ستاد کشوری ترویج مصرف تخم‌مرغ در این زمنیه اعلام کرده است: به دلیل بروز بیماری آنفولآنزای پرندگان در سال گذشته روزانه با 200 تن کمبود تولید تخم‌مرغ مواجه هستیم که این کاهش تولید و عدم توازن در واردات باعث افزایش قیمت محصول در بازار مصرف شده است.
به گفته فرزاد طلاکش در حال حاضر اگر هر شانه تخم‌مرغ شش هزار تومان در اختیار مصرف‌کننده قرار گیرد قیمتی متعادل بوده و گران نیست و با توجه به شرایط فعلی تولید نباید انتظار قیمت پایین‌تر از این را داشت. 

نقش گمرک در بالابردن قیمت تخم‌مرغ 

از سویی دیگر و در حالی که قرار بود تا آذر ماه 90 تعرفه واردات همچنان صفر بماند به گفته دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان تخم‌مرغ شناسنامه‌دار با توجه به پیش‌بینی کمبود تخم مرغ از اسفندماه سال گذشته تعرفه واردات صفر و مقرر شد این میزان تعرفه تا مهر ماه ادامه یابد و از مهر ماه مجدد به 30 درصد افزایش یابد که تولیدکنندگان متضرر نشوند اما در این میان ستاد تنظیم بازار وزارت جهاد به این نتیجه رسیدند که تا آذر ماه تعرفه واردات صفر باشد. اما گویا گمرک در جریان نبوده و از ابتدای مهرماه تخم مرغ وارد شده به دلیل اعمال تعرفه 30 درصدی از سوی گمرک دو هفته در انبارها نگهداری شد. 

به اعتقاد طلاکش از اسفند ماه سال گذشته تاکنون حداکثر 30 هزار تن تخم مرغ از کشور ترکیه وارد کشور شده و از مهر ماه نیز 10 هزار تن واردات صورت گرفته است. 

رییس سازمان دامپزشکی کشور هم با اشاره به وجود برخی مشکلات در واحدهای تولید مرغ تخم‌گذار خبر داده است که بیش از 50 درصد ضایعات و آسیب‌های واحدهای مرغ تخم گذار کشور برطرف شده و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال تمام این آسیب‌ها جبران شود. 

از سویی دیگر وزیر صنعت، معدن و تجارت هم در واکنش به بالارفتن بهای تخم مرغ از اجرای برنامه‌هایی برای کاهش قیمت آن در تهران خبر داد. 

به گفته مهدی غضنفری این وزارتخانه تلاش‌های خود را برای کاهش قیمت تخم‌مرغ در بازار آغاز کرده‌ و آثار کاهش قیمت در بازار خود را به زودی نشان خواهد داد. 

با این وجود قیمت‌ تخم مرغ همچنان طلایی مانده است و عجیب اینکه مردم هم همچنان به خرید آن اقدام می‌کنند. در ایران انگار خلاف رویه‌های معمول در دیگر نقاط جهان وقتی جنس یا کالایی گران می‌شود به خرید بیشتر و بعضا به اهتکار هم روی می‌آوریم. جای این سوال همچنان باقی است که علاوه بر ضرورت بررسی چرایی ناهماهنگی به‌ظاهر اداری موجود در زمینه واردات تخم مرغ وقتی قیمت تخم مرغ از گوشت مرغ گذر می‌کند چرا همچنان عطش برای خرید آن در بازار وجود دارد؟ هنوز چند هفته‌ای نگذشته از زمانی که عطش برای خرید در بازار سکه شرایطی به‌وجود آورد که هر سکه بهار آزادی حدود 80 هزار تومان بیشتر از قیمت وزن طلای آن ارزش کاذب پیدا کرده بود.