آفتابنیوز : آفتاب- افسانه احدی: از جمله تحولاتی که در هفتههای اخیر توجه محافل خبری و سیاسی جهان را به خود معطوف داشته، تظاهرات اعتراضی در برخی شهرهای آمریکا است. این تظاهرات که با نام "وال استریت را اشغال کنید"، معروف شده است، از ١٧ سپتامبر از نیویورک آغاز شد و اینک در حال گسترش به دیگر شهرهای آمریکا و به کشورهای اروپایی و آسیایی است.
جهانی شدن پدیده اعتراض در کشورهای گوناگون که اوج آن در کشورهای منطقه خاورمیانه تجلی یافت، اینک در آمریکا نیز ظهور کرده است. در جنبش اشغال وال استریت، شکل اعتراضات در برخی موارد با دیگر اعتراضات در کشورهایی نظیر مصر و اسپانیا شباهت دارد. حتی در برخی شهرهای آمریکا روزهایی را به عنوان روز خشم آمریکا نام گذاری کردهاند که شبیه عملکرد مردم در کشورهای عربی است. چنین امری تنها به کمک ارتباطات گسترده جهانی محقق شده است.
با این حال استمرار بحران اقتصادی آمریکا و مشکلات ناشی از آن بهویژه بیکاری گسترده، یکی از مهمترین زمینههای پیداش جنبش اشغال وال استریت محسوب میشود. بحران اقتصادی آمریکا از سال 2008 آغاز شد و به سرعت به تمام بازارهای مالی در آسیا و اروپا تسری یافت. دولت اوباما علیرغم شعارهای انتخاباتی، در عمل نتوانست به شکلی مطلوب بحران را مهار کند و تبعات آن باعث شد که در سال 2011، آمریکا با بحران جديد بدهیهايی دولتی و كسری بودجه مواجه شود.
به دنبال این بحران، دولت آمریکا برای جبران مشکلات مالی خود مجبور به اعمال محدوديتهای اقتصادی شد که بر بخش قابل توجهی از جامعه فشار آورد و آنها را با مشکلاتی نظیر از دست دادن کار و یا کاهش درآمد روبرو ساخت.
از طرف دیگر، باید به این امر توجه داشت که در زمان انتخاب اوباما به ریاست جمهوری، انتظارات مردم بسیار غیرواقع بینانه بود. در واقع این باور در میان مردم تقویت شد که رئیسجمهوری جدید، به سرعت میتواند بر بحران غلبه کند. مسئلهای که توسط ستاد انتخاباتی اوباما نیز مورد تأکید قرار گرفت. در همان زمان بسیاری از کارشناسان نسبت به چنین انتظاراتی هشدار دادند و پیشبینی کردند که عدم تحقق بخش عمده این انتظارات، تبعات اجتماعی قابل توجهی در پی خواهد داشت.
یکی از جذابترين شعارهاي انتخاباتی اوباما که به سرعت مورد توجه مردم آمریکا قرار گرفت، "بازسازی اقتصاد آمریکا" بود که دامنه وسیعی از موضوعات نظیر بيمه و بهداشت و درمان را در این کشور در بر میگرفت.
با این حال، سیاستهای اقتصادی دولت اوباما بهبود قابل توجهی را در اقتصاد آمریکا در پی نداشت؛ امری که بیشتر مردم آمریکا آن را ناشی از عملکرد غلط دولت میدانند و با مقایسه سیاستهای اوباما نسبت به دوران ریاستجمهوری بیل کلینتون، بیش از پیش به بیکفایتی دولت اوباما اعتقاد پیدا میکنند.
برخی نظرسنجیها نشان میدهد که نارضایتی از عملکرد دولت آمریکا در سالهای اخیر، بیسابقه است. از جمله یکی از نظر سنجیهای موسسه گالوپ که به تازگی انجام شده است، نشان میدهد 81 درصد از مردم آمریکا از نحوه اداره کشورشان رضایت ندارند.
یکی از مسائل قابل توجه از زمان آغاز جنبش اشغال وال استریت، واکنشها و اقدامات جریانهای سیاسی در آمریکا نسبت به اعتراضات مردمی است.
در این رابطه عملکرد حزب دموکرات و واکنشهای اعضای آن بیشتر مورد نظر قرار دارد. دموکراتها به طور کلی ضمن ابراز همدردی با مردم، از خواستههای آنها حمایت کردهاند. اقدامی که به زعم برخی میتواند زمینهچینی برای سمت و سو دادن به جنبش مردمی قلمداد شود.
در این رابطه باراک اوباما، رئيسجمهوری امريكا در اظهاراتی، اعتراضات وال استریت را نمایانگر ناامیدی مردم آمریکا از نظام اقتصادی این کشور دانست. همچنین نانسی پلوسی، رئیس نمایندگان دموکرات در مجلس نمایندگان آمریکا و از چهرههای صاحبنام حزب دموکرات، از جمله کسانی است که از جنبش اشغال وال استریت حمایت کرده است.
از طرف دیگر، كميته مبارزات كنگرهای دموكراتها كه بازوی نيرومند جمعآوری سرمايه برای مبارزات انتخاباتی اين حزب محسوب میشود، با جمعآوری 100 هزار امضا از هواداران حزب، همبستگی خود را با جنبش اشغال وال استريت اعلام کرده است.
جمهوریخواهان برخلاف دموكراتها، مخالف اين جنبش هستند و این تظاهرات را حاصل تحريک مخالفان سرمايهداری دانستهاند. به زعم برخی، تلاش دموکراتها در بهرهبرداری از جنبش اشغال وال استریت، تلاش برای ایجاد جنبشی نظیر جنبش "تی پارتی" است که جمهوریخواهان دو سال پيش تشکیل دادند.
صرفنظر از اینکه تلاش دموکراتها برای جهتدهی به جنبش اشغال وال استریت تا چه حد موفق خواهد بود، این اقدام آنها در جلب نظر اعضای جنبش را میتوان اقدامی حسابشده دانست که کمک میکند تا حزب دموکرات بتواند پتانسیل و انرژی قابل توجه این جنبش را جذب کند.
در حال حاضر معترضین نیازمند حمایت هستند، تا به اهداف خود دست یابند. این جنبش يک حرکت اجتماعی- اقتصادی محسوب میشود و بیشتر اهداف اقتصادی دارد.
از این رو سرکوب و استفاده از عبارات تند از طرف دولتمردان آمریکایی، نه تنها باعث گسترش جنبش میشود بلکه باعث میشود این جنبش به سمت جریانهایی گرایش پیدا کند که خارج از کنترل ساختار سیاسی آمریکا باشد و تبعات بسیار منفی به بار بیاورد؛ در حالی که حمایت دولتمردان از جنبش مردمی آنها را نسبت به حل بحران دلگرم میکند. در این چهارچوب، سخنان اوباما هرچند که به زعم برخی بیاثر قلمداد شد، اما با در نظر گرفتن چنین مسائلی قابل قبول بود.
مسلماً جنبش اشغال وال استریت، در ماههای آینده شکل مشخصتری به خود خواهد گرفت و در این رابطه تحولات اقتصادی و سیاسی در ماههای آینده تا حد زیادی به روشنتر شدن چگونگی استمرار جنبش اشغال وال استریت کمک خواهد کرد.