خشکسالی جنگل‌های کهور را تهدید می‌کند

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: مهمترین و گسترده ترین ذخیره گاه جنگل کهور ایرانی در عمق کویر ریگان در حالی خودنمایی می‌کند که طی سال‌های اخیر خشکسالی و کم‌آبی شدید در کنار عوامل انسانی بخش‌های از این جنگل را تخریب کرده است. 

استان کرمان در حالی عنوان منطقه‌ای کویری را به خود اختصاص داده است که دارای اقلیم‌های منحصر به فرد است بطوریکه در فصول مختلف سال می‌توان در استان کرمان چهار فصل را مشاهده کرد.

از سوی دیگر وجود مناطق کویری و کوهستانی همراه با رودخانه‌های متعدد این استان را به عنوان پدیده‌ای بدیع در زمینه زیست کره تبدیل کرده است به گونه ای که در عمق کویر کرمان می‌توان صحنه‌های بی‌نظیر از طبیعت دید که قلب هر بیننده را به تپیش وا می‌دارد.

یکی از با ارزشترین عرصه‌های طبیعی استان کرمان جنگل‌های کهور در عمق کویر کرمان و در شهرستان ریگان است این ذخیره‌گاه جنگلی بزرگترین جنگل کهور ایران با وسعت 30 هزار هکتار است و یکی از مهمترین زیستگاه‌های جانوری استان کرمان محسوب می‌شود.

یکی از مهمترین کاربردهای این جنگل وسیع تثبیت شن در کویر کرمان و جلوگیری از بیابان‌زایی است بطوریکه ادامه حیات در بسیاری از مراکز جمعیتی شرق کرمان وابسته به این جنگل است.

در این میان عوامل انسانی و همچنین خشکسالی و کم‌آبی پیاپی طی سال‌های اخیر صدمات جبران ناپذیری به جنگل‌های کهور ریگان وارد کرده است که حفظ و بقای این جنگل منحصر به فرد را نیازمند تدبیر و توجه بیشتر مسئولان کرده است.

محمد احمدی، کارشناس منابع طبیعی گفت: آنچه که در جنگل‌های کهور ریگان روی می‌دهد از سویی امیدوارکننده و از سوی دیگر نگران‌کننده است زیرا پیش از این توجهی به این جنگل‌ها نمی‌شد و مورد هجمه وسیع دامداران، زمین‌خواران و کشاورزان بودند اما با شهرستان شدن ریگان نظارت بیشتری بر روی این درختان به عنوان یکی از سرمایه‌های حیاتی استان می‌شود که ادامه حیات بسیاری از مردم شرق استان کرمان به آنها وابسته است.

وی ادامه داد: طبق براورد صورت گرفته از سوی دیگر خشکسالی و کم‌آبی شدید همراه با پائین آمدن سطح آب‌های زیر زمینی این منطقه 30 درصد از این جنگل را در معرض تخریب قرار داده است ضمن اینکه نمی توان عوامل انسانی را نیز در این زمینه بدون تاثیر دانست.

احمدی متوسط بارندگی در این منطقه را تنها 50 میلیمتر در سال اعلام کرد و گفت: این درختان به گونه‌ای هستند که در اوج کم‌آبی می‌توانند به حیات خود ادامه دهند و این مزیت اصلی درختان کهور است.

وی ادامه داد: این درختان در برخی مناطق بسیار انبوه و مرتفع هستند و این مسئله شرایطی را به وجود آورده که بسیاری از جانواران و حیات وحش کویر منطقه برای ادامه حیات به شدت وابسته به جنگل‌های کهور شد‌ه‌اند.

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری ریگان اظهارداشت: بزرگترین ذخیرگاه جنگل کهور منحصر به فرد ایرانی در شهرستان ریگان قرار گرفته است.

ابراهیم زابلی ادامه داد: شهرستان ریگان یکی از معدود زیست‌گاهای طبیعی کهور ایرانی در سطح جهان به شمار می‌رود که این گونه منحصر به فرد و زیبا دارای دیر زیستی بالایی بوده است.

زابلی افزود: جنگل کهور در سطح بیش از 30 هزار هکتار از این شهرستان پراکنش دارد و تاج و پوشش آن در سطح شهرستان به طور میانگین بین یک تا پنج درصد مشاهده شده که در برخی مناطق این تاج پوشش به 36 درصد نیز می‌رسد.

وی گفت: این گونه گیاهی به دلیل ساختار خاص برگ‌های خود در فصلهای خشک و بدون بارندگی قادر است رطوبت مورد نیاز خود را از طریق برگ جذب کند و در سطح شهرستان گونه‌های کوره گز و کهور دره‌ای نیز همراه این گونه‌ها مشاهده شده است.

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری ریگان افزود: در گذشته سرشاخه‌های این گونه گیاهی زیبا و منحصر به فرد به دلیل کالری زیاد و برگ‌ها توسط دامداران قطع می‌شده و همچنین به دلیل چوب مستحکم و ذغال مرغوب خود توسط افراد سودجو تخریب شده است که در سال‌های اخیر با فرهنگ‌سازی‌های انجام شده توسط اداره منابع طبیعی و آب‌خیزداری از این امر جلوگیری به عمل آمده است. 

وی افزود: با توجه به پراکنش کهور ایرانی در سطح 120 روستای این شهرستان و همچنین با توجه به ارتفاع و تاج پوشش این گونه درختی نقش مهمی در کاهش سرعت باد و فرسایش بادی و تثبیت شنهای روان در سطح این شهرستان ایفا می‌کند کند به طوری که این جنگل باعث شده که بیش از 150روستا از هجوم شن‌های روان جلوگیری نماید و از متروکه شدن آنها جلوگیری شده است.

وی از دامداران و اهالی روستاهایی که در حاشیه این جنگل کهور منحصر به فرد ایرانی قرار دارند خواست در نگهداری و حفاظت از این گونه کهور خاص تلاش کنند.

رضا صیفیدخت، مسئول یگان حفاظت منابع طبیعی و آب‌خیزداری شهرستان ریگان گفت: از زمان راه اندازی یگان حفاظت در شهرستان از قطع درختان کهور که توسط افراد سودجو صورت می‌گرفت جلوگیری شده و نظارت دقیق و کاملی بر این جنگل کهور توسط این یگان در شهرستان صورت می‌گیرد.

وی ادامه داد: باید فرهنگ سازی بیشترین بین اهالی منطقه ایجاد شود که دامداران از چرای دام خود در جنگل‌های کهور خودداری کنند.

وی این جنگل‌ها را در کویر ریگان سرمایه اصلی مردمان بومی دانست که باید در حفظ و نگهداری آنها تلاش کنند. 

محمد برزنگ، فرماندار ریگان نیز گفت: جنگل کهور منحصر به فرد ایرانی در ریگان در نوع خود بی‌نظیر است به طوری که این جنگل قبلاً طوری انبوه بود که یکی از زیباترین پوشش گیاهی شهرستان محسوب می‌شد اما خشکسالی‌های پی در پی و اثرات آن در شهرستان و به طبع آن این جنگل را تحت تاثیر قرار داد که باعث شد که مقداری از این جنگل خشکیده شود.

وی افزود: اما اکنون در بعضی از نقاط شهرستان این جنگل کهور منحصر به فرد است.

وی بیان داشت: درخت کهور در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری می روید و توانایی تحمل سخت شرایط آب وهوایی را داشته و با کمترین توجه بیشترین سایه را در شرایط اقلیمی گرمسیری فراهم می‌آورند شاخه‌های کج ومعوج و عدم ریزش انبوه برگ آن در زمستان در سرزمین‌های گرمسیری آن را منحصر به فرد کرده است.

برزنگ ادامه داد: کهور درختی است کهنسال با ارتفاع هشت متر و در بعضی نقاط شهرستان به 12متر ارتفاع و با عمر بیش از 300 سال و حتی بیشتر از این است و از شاخ و برگ درخت کهور برای تغذیه دام مخصوصاً بز گاو گوسفند وشتر استفاده می شود میوه درخت کهور مانند لوبیا چینی اما باریکتر است که از آن برای تغذیه دام استفاده می‌کنند این درخت در تمام فصول سال سرسبز است.