آفتابنیوز : آفتاب: در حالیکه آمارها حاکی از شیوع مصرف روانگردانها در کشور است، هیچ برنامه درمانی مشخصی در مراکز ترک برای اینگونه مواد وجود ندارد. مراکز ترک اعتیاد که با عناوین مختلف فعالیت و از ارگانهای مرتبط مجوز دریافت کردهاند، در سطح شهرها پراکندهشدهاند و در عمل نیز هر کدام با همین میزان پراکندگی عمل میکنند.
تهیه پروتکل درمانی روانگردانها از چهار سال گذشته برعهده وزارت بهداشت قرار گرفته اما خروجی این اداره هنوز منجر به تهیه یک پروتکل درمانی مستقل نشدهاست. اداره سلامت روان این وزارتخانه تهیه این پروتکل را به دلیل تنوع این مواد، زمانبر میداند.
“عباسعلی ناصحی”، مدیر کل دفتر سلامت روانی، اجتماعی توضیح میدهد که «فرم (درفت) اولیه این کار تهیه شده ولی به دلیل تنوع روانگردانها، درمان محرکها نسبت به مخدرها سختتر است.»
او میگوید: «فعلاً درمان دارویی برای روانگردانها وجود ندارد و در این حوزه باید کار روان درمانی و مشاوره صورت گیرد.»
ناصحی تاکید میکند که اکنون به الگوهای مختلفی در این زمینه دست یافتهایم ولی امیدواریم با جمعبندی این الگوها به یک الگوی واحد دست پیدا کنیم و انشاءالله به زودی این کار انجام میشود.
وی در پاسخ به این سئوال که از چه مدت این کار برعهده این اداره قرار گرفتهاست، میگوید: «از زمانیکه شیوع محرکها رو به افزایش گذاشته بهصورت غیر رسمی وزارت بهداشت در این زمینه فعالیت کردهاست. برنامههای مختلف درمانی نیز آزمایششده اما بهصورت پایلوت و آزمایشیبودهاست.»
به گفته ناصحی هدف نهایی وزارت بهداشت دراین بخش، اجرای یک مدل واحد برای پیشگیری و درمان مواد محرک و روانگردانهاست.
این در حالی است که به گفته “سعید صفاتیان”، عضو کمیته مبارزه با مواد مخدر در مجمع تشخیص مصلحت نظام، دفتر سلامت روان و اعتیاد وزارت بهداشت چهارسال است که در حال تدوین پروتکلهای اجرایی آموزش است.
صفاتیان بزرگترین نقد به برنامههای اجرا شده در حوزه درمان اعتیاد را ضعف بازآموزی پزشکان و روانشناسان در درمانهای غیر دارویی و ترک مواد صناعی و روانگردانها میداند.
این در حالی است که در ۷ سال گذشته بیش از ۲هزار مرکز ترک اعتیاد و درمان با متادون در کشور راهاندازی شده اما روانِشناسان و پزشکان فعال در این حوزه در بخش درمانهای غیر دارویی و مواد روانگردان آموزشهای به روز دریافت نکردهاند. شناخت آنها از مواد محرک بر اساس تجربیات خود آنها و تجویز درمانی در این زمینه نیز بدن وجود نظم و قاعده خاصی است.
صفاتیان، مدیر کل سابق درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر نیز معتقد است که به نسبت افزایش تعداد مراکز ترک اعتیاد در بازآموزی و آشنا کردن متخصصان با علم روز، خوب عمل نشده است.
این فعال عرصه ترک اعتیاد معتقد است که تنظیم و تدوین نشدن پروتکلهای اجرایی ترک روانگردانها به دلیل ضعف عملکردی مدیران میانی وزارت بهداشت هنوز آن به پایان نرسیدهاست.
همه این تعلل و تاخیر در شرایطی انجام میگیرد که شبکههای ماهوارهای تبلیغات مکرری در زمینه داروهای ترک مواد روانگردان را آغاز کرده و با دریافت ارقامی مدعی ترک دایم اعتیاد به روانگردانها هستند. این در حالی است که تاثیرات ساختاری بهدنبال استفاده از روانگردانها در بدن فرد مصرفکننده فرایند ترک و بازگشت به زندگی عادی را غیرممکن میکند.
مرگ و میر مخدرها بنا به آخرین اعلام سازمان پزشکی قانونی در سه ماهه نخست امسال ۹۴۷ نفر بر اثر سوءمصرف مواد مخدر جان خود را از دست دادند. بر اساس این آمار روزانه بهطور میانگین ۱۰ نفر بر اثر سوءمصرف مواد مخدر جان خود را از دست میدهند.
“سعید صفاتیان”، مدیر کل سابق درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر میزان مرگ و میر در بین مصرف کنندگان مواد روانگردان را در رتبه نخست و هروئین را در رتبه دوم و تریاک را در رتبه سوم اعلام کرد.
به گفته وی این آمار در شرایطی که تریاک به ناخالصی در بازار عرضه شود، تغییراتی پیدا میکند. «ناخالصیها در بسیاری موارد تاثیر مخربتری از مخدرها دارد.»
بهگفته صفاتیان مصرفکنندگان مواد صناعی و بهویژه موارد تزریقی آن مانند شیشه نیز در معرض خطر مرگ قرار دارند.
بر اساس اعلام سازمان پزشکی قانونی «در سال ۸۸، ۳ هزار و ۷۹۸ نفر به دلیل سوء مصرف مواد مخدر جان خود را از دست دادند که در سال ۸۹ این رقم با کاهش ۳ و ۷ دهم درصدی به رقم ۳ هزار و ۶۵۶ نفر رسید. همچنین در سه ماه نخست امسال ۹۴۷ نفر به دلیل سوءمصرف مواد مخدر جان خود را از دست دادهاند.»
شیوع مصرف بنا به جدیدترین اعلام ستاد مبارزه با مواد مخدر و بر اساس پژوهشی که سال ۸۹ در بین ۶ هزار و ۵۰۰ نفر از ۲۲ منطقه شهر تهران بهمنظور بررسی شیوع مصرف و روند مصرف مواد محرک در این شهر انجام شد، هماکنون ۲ و ۳ دهم درصد از نمونه تحقیق در شهر تهران مصرفکننده فعلی مواد محرک هستند و ۱ و ۱۵ صدم درصد نیز مصرفکننده روزانه مواد محرک هستند، همچنین ۱ و ۷۵ صدم درصد، مصرفکننده هفتگی مواد محرک در شهر تهران بودهاند.
در این پژوهش ۲۴درصد مصرفکنندگان مواد محرک در گروه سنی ۲۵ تا ۲۹ سال قرار دارند و حدود ۸۰ درصد مصرفکنندگان این مواد، در گروههای سنی زیر ۳۵ سال قرار دارند که با این توجه میانگین سنی مصرفکنندگان مواد محرک ۲۹ سال است.