آیا ترامپ و نتانیاهو درباره ایران اختلاف نظر دارند؟
یورونیوز نوشت: دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل حملات ماه گذشته به زیرساخت‌های هسته‌ای ایران را موفقیتی بزرگ خوانده و اعلام کردند که این حملات برنامه هسته‌ای ایران را به عقب رانده است.
به گفته دو دیپلمات، با توجه به این که ارزیابی‌های اطلاعاتی نشان می‌دهند ایران همچنان ذخایر پنهان اورانیوم غنی‌شده و توانایی فنی لازم را برای بازسازی برنامه هسته‌ای در اختیار دارد، دو رهبر می‌دانند که پیروزی‌شان بیش از آن‌که راهبردی باشد، موقتی است.
بنابر اظهارات این دو دیپلمات، محور اصلی اختلاف نظر میان دونالد ترامپ و بنیامین نتانیاهو، نحوه اعمال فشار بیشتر بر ایران است. ترامپ تاکید دارد که اولویت او دیپلماسی است و می‌خواهد با استفاده از راهکار‌های محدود، اطمینان حاصل کند که ایران هرگز به سلاح هسته‌ای دست نمی‌یابد.
اما، به گفته منبع آگاه از تفکر نخست‌وزیر اسرائیل، نتانیاهو برنامه غنی‌سازی اورانیوم ایران را تهدید وجودی برای اسرائیل می‌داند و خواهان استفاده بیشتر از نیروی نظامی برای وادار کردن تهران به عقب‌نشینی اساسی از این برنامه و حتی در صورت لزوم سقوط جمهوری اسلامی است.
به گزارش رویترز، اختلاف نظر دو رهبر درباره ایران، در موضوع آتش‌بس با حماس در غزه و آزادی گروگان‌ها نیز بازتاب یافته است.
دونالد ترامپ که مشتاق است خود را در نقش صلح‌طلب جهانی معرفی کند، به دنبال آتش‌بس جدیدی میان اسرائیل و حماس در غزه است. اما جزئیات توافق پساجنگ همچنان نامشخص و هدف نهایی نامعلوم باقی مانده است.
در مقابل، نتانیاهو اگرچه در ظاهر از مذاکرات آتش‌بس حمایت می‌کند، اما تاکید کرده که متعهد به «نابودی کامل» حماس است. نخست‌وزیر اسرائیل خواهان اخراج رهبران باقی‌مانده حماس به کشوری چون الجزایر است. این در صورتی است که حماس چنین خواسته‌ای را به‌طور قاطع رد کرده است. به گفته دو مقام آگاه در خاورمیانه، فاصله زیادی میان توقف موقت در درگیری‌ها و دستیابی به یک راه‌حل پایدار وجود دارد.
به گفته یک منبع آگاه از تفکرات نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل از اقدام ایالات متحده برای ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای با تهران در نروژ در هفته جاری، ناراضی است. این مذاکرات نخستین اقدام دیپلماتیک پس از حملات اخیر است و نتانیاهو با هرگونه ابتکاری که بتواند به ایران راه نجات اقتصادی یا سیاسی بدهد، مخالف است.
به گفته این منبع، نتانیاهو در مورد ایران با هر چیزی کمتر از «الگوی لیبی» مخالف است. این بدان معناست که تهران باید همه تاسیسات هسته‌ای و موشکی خود را به‌طور کامل و تحت نظارت دقیق برچیند و حتی از غنی‌سازی اورانیوم برای مصارف غیرنظامی نیز صرف‌نظر کند!
به گفته مقامات غربی و منطقه‌ای، اسرائیل نه تنها به‌دنبال دیپلماسی نیست، بلکه خواهان «تغییر رژیم» در ایران است و نتانیاهو می‌داند در صورتی که تهران از (برنامه) هسته‌ای خود دست نکشد، برای حملات مجدد علیه ایران دست‌کم به چراغ سبز ترامپ نیاز دارد.
به گفته دیپلمات‌ها، با این حال اهداف رئیس‌جمهوری آمریکا متفاوت است. او پس از حملات ژوئن، موقعیت به وجود آمده را به عنوان فرصتی برای تحت فشار گذاشتن ایران و دستیابی به دستاوردی بزرگ در عرصه دیپلماسی در زمینه احیای روابط با ایران می‌بیند.
ترامپ روز دوشنبه در جریان ضیافت شام با نخست‌وزیر اسرائیل اعلام کرد که امیدوار است در آینده بتواند تحریم‌ها علیه ایران را لغو کند.
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری ایران روز دوشنبه طی پیامی در شبکه اجتماعی ایکس با شرح گفتگوی خود با تاکر کارلسون، مجری پیشین فاکس‌نیوز، نوشت: «در گفتگویی که با رهبری داشتیم، ایشان باور داشتند که سرمایه‌گذاران آمریکایی می‌توانند به ایران بیایند و هیچ مانعی برای فعالیت آنها وجود ندارد. متاسفانه این اسرائیل است که اجازه آرامش به منطقه نمی‌دهد.»
به گزارش رویترز، چنین پیامی احتمال گنجاندن روابط اقتصادی در مذاکرات را تقویت می‌کند.
به گفته مقام‌های غربی و منطقه‌ای، با توجه به این‌که ترامپ خواستار حصول فوری توافق و دستاورد‌های اقتصادی برای آمریکا است و ایران نیز حاضر نیست برنامه هسته‌ای خود را کنار بگذارد، شرایط موجود ممکن است ایران را به سوی طولانی کردن مذاکرات سوق دهد.
به گفته منبع آگاه به ذهنیت نتانیاهو، گزینه جایگزین برای اسرائیل راهبرد مهار مستمر از طریق حملات دوره‌ای برای جلوگیری از بازسازی توان هسته‌ای ایران است.
در همین حال، واشنگتن راهبردی محتاطانه در پیش گرفته است. اگرچه برخی سیاستمداران تندرو در آمریکا همچنان خواهان تغییر رژیم در ایران هستند، اما به نظر می‌رسد ترامپ تمایلی ندارد هزینه‌های عظیم نظامی، سیاسی و اقتصادی چنین پروژه‌ای را بر دوش بکشد.
الکس وتانکا، مدیر برنامه ایران در اندیشکده موسسه خاورمیانه در واشنگتن معتقد است که تاکید مکرر ترامپ بر «نابودی کامل» برنامه هسته‌ای ایران بیش از این که پیروزی باشد، هشدار است. او گفت که اظهارات ترامپ مبنی بر این که «نخواهید بیش از این جلو بروم»، به این معناست که رئیس‌جمهوری آمریکا فکر می‌کند اقدامات لازم را انجام داده و نمی‌خواهد بیش از این خود را درگیر کند.
آلن ایر، دیپلمات پیشین آمریکایی و کارشناس فارسی‌زبان مسائل ایران، گفت که نتانیاهو و متحدان تندرو او با وجود تمام شعارهایشان، هیچ نقشه راه واقع‌بینانه‌ای برای تغییر رژیم ارائه نداده‌اند. در مورد ایران برخلاف عراق، نه نیروی زمینی در کار است و نه اپوزیسیون معتبری که بتواند حکومت را تغییر دهد.
به گفته دیپلمات‌ها، آمریکا ممکن است از اقدامات نظامی اسرائیل حمایت کند و حتی تسلیحات پیشرفته در اختیار آن قرار دهد، اما تمرکز اصلی واشنگتن برای وادار کردن تهران به عقب‌نشینی بر فشار اقتصادی و اهرم‌های دیپلماتیک است و نتیجه این وضعیت، بن‌بستی شکننده با پایانی نامشخص است.
به گفته منبع نزدیک به نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل شرایط کنونی را فرصت راهبردی کوتاه‌مدت می‌داند که بی‌تردید باید از آن بهره برد. در محاسبات او، زمان مناسب برای حمله بیشتر، اکنون است.
به گفته این منبع پنجره زمانی تهران برای بازسازی و بازیابی توان خود، به مرور گشوده‌تر خواهد شد.
