«فين کاشان» حال و روزخوشی ندارد
آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: مراسم جشن ثبت جهانی باغ‌فین کاشان در حالی قرار است بزودی و با حضور محمود احمدی‌نژاد در این شهر برگزار شود که با گذشت حدود هشت ماه از ثبت جهانی باغ همچنان اظهارنظرهای متفاوتی درمورد نحوه رسیدگی به آن مطرح است، به طوری که برخی کارشناسان معتقدند توجه در خور و شایسته‌ای به این باغ نمی‌شود.
باغ ایرانی فین کاشان که در خرداد امسال به ثبت جهانی رسید، حدود ۶۰۰ اصله درخت کهنسال سرو حدود ۱۰۰ تا ۵۰۰ سال داشت که مربوط به دوران اوایل صفوی تا اواخر قاجار بود و در سال ۸۷ حدود ۱۱۲ اصله از این سروها به دلایل متعددی خشک و بریده شدند.
کارشناسان میراث فرهنگی کاشان، عوامل مداخله‌گر انسانی و غیرکارشناسی را عامل نابودی درختان باغ می‌دانند و می‌گویند: پرکردن چاله‌های اطراف سروها با خاک، برداشتن قلوه سنگ‌های کف پیاده‌روهای باغ و پوشاندن آنها با لاشه سنگ‌های سفید و سیمانی و جلوگیری از تنفس زمین باعث رسیدن آسیب جدی به درختان می‌شود.
از طرفی قطع درختچه‌های بید، به، انجیر و توت که رطوبت خاک را در خود حفظ کرده و مانع تبخیر آب می‌شوند نیز از جمله علل کاهش شادابی و سرزندگی این سروهاست.
به باور کارشناسان، کاشت درختان سرو جدید به جای ۱۰۰ سرو خشکیده باغ و انتقال آنها از اصفهان و کرج به این باغ هم کاری کارشناسی‌شده نیست، چراکه سروهای اصفهانی و کرجی در محیط گلخانه‌ای پرورش یافته‌اند، در حالی که آب کاشان قلیایی است و بعید است سروهای مهمان بتوانند در آن دوام بیاورند.
علاوه بر این، کاشت حدود ۲۰ تا ۲۵ نخل تزئینی در باغ باعث تعجب کارشناسان و علاقه‌مندان میراث فرهنگی شده است، چرا که به عقیده آنها نخل محصولی وارداتی است که مخصوص باغ ایرانی نیست، در حالی که این باغ به‌واسطه دارا بودن نشانه‌های ایرانی در فهرست باغ‌های جهانی به ثبت ر سیده و با کاشت این نخل‌ها عملا ایرانی بودن باغ زیر سوال می‌رود.
درختان پژمرده و رنگ‌پریده
یک کارشناس میراث فرهنگی در کاشان با اشاره به وضعیت نامناسب باغ و مشکلات آن به «جام‌جم» می‌گوید: علاوه بر این‌که قطع درختان خشکیده، باعث عریان شدن باغ و ایجاد منظره زشت بصری شده است، درختان باقیمانده نیز باطراوت و جاندار نیستند و پژمرده و رنگ‌پریده شده‌اند.
به گفته علیرضا محسنی‌تبار، این وضعیت پژمردگی در حالی به چشم می‌خورد که درختان با برگ‌های سوزنی شکل باید سایه قوی داشته باشند و تا همین چند سال پیش نیز کف باغ به خاطر وجود درختان پرشاخ و برگ باغ آفتاب نمی‌خورد، اما حالا آفتاب براحتی بر سنگفرش‌های باغ می‌تابد.
وی به عمده‌ترین دلایل بحرانی شدن وضعیت باغ و وجود مشکلات عدیده در آن اشاره می‌کند و می‌افزاید: نگاه پروژه‌ای به باغ و تمرکز پروژه‌های عمرانی در آن، استفاده از پیمانکاران غیرحرفه‌ای، عدم استفاده از کارشناسان مجرب، نبود برنامه‌ریزی و زمان‌بندی برای پایان پروژه‌ها، تغییر پیاپی مدیران میراث در چند سال اخیر، ناهماهنگی و نبود همکاری بین سازمان‌های مختلف در شهرستان، کم شدن حقابه باغ، نبود طرح جامع ساماندهی و نگاه صرفا اقتصادی به باغ از مهم‌ترین دلایل وضعیت نابسامان باغ‌فین کاشان است.
این کارشناس با بیان این‌که باغ‌فین میراث جهانی است که نه تنها متعلق به کشور ما بلکه متعلق به کل دنیاست، خاطرنشان می‌کند: به همین خاطر باید برای رفع مشکلات و مرمت آن از مشاوره کارشناسان زبده کشوری و بین‌المللی که در امور گیاه‌شناسی و باغ‌شناسی، بویژه باغ‌های ایرانی تبحر دارند، استفاده شود و با یک فراخوان آزاد و عمومی از آنها دعوت به عمل آید.
محسنی‌تبار همچنین با اشاره به لزوم اجرای طرح جامع ساماندهی در اطراف باغ می‌گوید: فضای اطراف باغ از ۲۵ سال پیش تاکنون هیچ‌گونه تغییری نکرده، به طوری که از گذشته یک راه باریک در اطراف باغ برای عبور وسايل نقليه وجود داشته كه با وجود اتوبان كنار شهر، همچنان محل عبور و مرور ماشين‌ها از جمله كاميون و تريلی است كه عبورشان لرزه بر اندام باغ می‌اندازد.
ضمن اين‌كه منازلي كه در خيابان‌هاي اطراف باغ و با فاصله ۱۰ متري آن را محاصره كرده‌اند نيز با نماهاي متفاوت و كوتاه و بلند، باعث زشتي نماي بيروني باغ شده است و به نظر مي‌رسيد همه اينها بايد در يک طرح جامع مورد بازنگري قرار گيرد.
مشكل حادي وجود ندارد
اما مدير امور فرهنگي و ارتباطات اداره ميراث فرهنگي صنايع دستي و گردشگري استان اصفهان نظري متفاوت دارد و معتقد است: باوجود دغدغه‌هاي بسيار درباره اين باغ، مسوولان تمام تلاش خود را براي رسيدگي به وضعيت باغ به كار گرفته‌اند و در حال حاضر مشكل خاص و حادي كه تهديد كننده باغ باشد، وجود ندارد.
شهرام اميري در گفت‌وگو با «جام‌جم» مي‌افزايد: پس از اتفاق ناگوار سال ۸۶ كه متعاقب آن تعداد زيادي از سروهاي باغ به دلايل متعددي از جمله بي‌توجهي مسوولان وقت شهرستان و انجام اقدامات مخرب و غيركارشناسي و سرماي شديد خشك شد، ميراث فرهنگي استان در سال ۸۸ و ۸۹ كارشناسان زبده و مشاوراني از دانشگاه علم و صنعت را به كار گرفت تا با استفاده از روش‌هاي نوين باغداري به بررسي علل مشكلات ايجاد شده پرداخته و درصدد رفع آن برآيند و نظارت مستمري نيز بر وضعيت باغ و درختان آن داشته باشند.
وي درباره سروهاي منتقل شده به باغ‌فين هم مي‌گويد: ۱۰۰ اصله نهال پنج تا ۱۰ ساله، سال گذشته به اين باغ منتقل و در آن كاشته شد كه غير از يكي دوتا كه خشك شد بقيه به بار نشسته‌اند و چنانچه قرار بود اتفاقي براي اين سروها بيفتد و با شرايط باغ سازگاري نداشته باشند، در اين يك سال و چند ماه كه از كاشت آنها مي‌گذرد، اين اتفاق مي‌افتاد.
اميري درخصوص خبر پژمرده شدن درختان بالاي باغ نيز مي‌گويد: طبق گزارش‌هايي كه ما از باغ داريم، اين امر واقعيت ندارد در حالي كه اگر واقعيت هم داشته باشد، بر اثر عوامل طبيعي است و نه اشتباهات ناظرين و كارشناسان سازمان و اين امري طبيعي است، چراكه سروهاي باغ بعضا تا ۵۰۰ سال هم قدمت دارند و بنابراين طبيعي است به مرور زمان و براساس كهولت سن و عوامل طبيعي همچون سرما و كم‌آبي پژمرده و خشك شوند.
فاطمه مرادزاده /جام‌جم
باغ ایرانی فین کاشان که در خرداد امسال به ثبت جهانی رسید، حدود ۶۰۰ اصله درخت کهنسال سرو حدود ۱۰۰ تا ۵۰۰ سال داشت که مربوط به دوران اوایل صفوی تا اواخر قاجار بود و در سال ۸۷ حدود ۱۱۲ اصله از این سروها به دلایل متعددی خشک و بریده شدند.
کارشناسان میراث فرهنگی کاشان، عوامل مداخله‌گر انسانی و غیرکارشناسی را عامل نابودی درختان باغ می‌دانند و می‌گویند: پرکردن چاله‌های اطراف سروها با خاک، برداشتن قلوه سنگ‌های کف پیاده‌روهای باغ و پوشاندن آنها با لاشه سنگ‌های سفید و سیمانی و جلوگیری از تنفس زمین باعث رسیدن آسیب جدی به درختان می‌شود.
از طرفی قطع درختچه‌های بید، به، انجیر و توت که رطوبت خاک را در خود حفظ کرده و مانع تبخیر آب می‌شوند نیز از جمله علل کاهش شادابی و سرزندگی این سروهاست.
به باور کارشناسان، کاشت درختان سرو جدید به جای ۱۰۰ سرو خشکیده باغ و انتقال آنها از اصفهان و کرج به این باغ هم کاری کارشناسی‌شده نیست، چراکه سروهای اصفهانی و کرجی در محیط گلخانه‌ای پرورش یافته‌اند، در حالی که آب کاشان قلیایی است و بعید است سروهای مهمان بتوانند در آن دوام بیاورند.
علاوه بر این، کاشت حدود ۲۰ تا ۲۵ نخل تزئینی در باغ باعث تعجب کارشناسان و علاقه‌مندان میراث فرهنگی شده است، چرا که به عقیده آنها نخل محصولی وارداتی است که مخصوص باغ ایرانی نیست، در حالی که این باغ به‌واسطه دارا بودن نشانه‌های ایرانی در فهرست باغ‌های جهانی به ثبت ر سیده و با کاشت این نخل‌ها عملا ایرانی بودن باغ زیر سوال می‌رود.
درختان پژمرده و رنگ‌پریده
یک کارشناس میراث فرهنگی در کاشان با اشاره به وضعیت نامناسب باغ و مشکلات آن به «جام‌جم» می‌گوید: علاوه بر این‌که قطع درختان خشکیده، باعث عریان شدن باغ و ایجاد منظره زشت بصری شده است، درختان باقیمانده نیز باطراوت و جاندار نیستند و پژمرده و رنگ‌پریده شده‌اند.
به گفته علیرضا محسنی‌تبار، این وضعیت پژمردگی در حالی به چشم می‌خورد که درختان با برگ‌های سوزنی شکل باید سایه قوی داشته باشند و تا همین چند سال پیش نیز کف باغ به خاطر وجود درختان پرشاخ و برگ باغ آفتاب نمی‌خورد، اما حالا آفتاب براحتی بر سنگفرش‌های باغ می‌تابد.
وی به عمده‌ترین دلایل بحرانی شدن وضعیت باغ و وجود مشکلات عدیده در آن اشاره می‌کند و می‌افزاید: نگاه پروژه‌ای به باغ و تمرکز پروژه‌های عمرانی در آن، استفاده از پیمانکاران غیرحرفه‌ای، عدم استفاده از کارشناسان مجرب، نبود برنامه‌ریزی و زمان‌بندی برای پایان پروژه‌ها، تغییر پیاپی مدیران میراث در چند سال اخیر، ناهماهنگی و نبود همکاری بین سازمان‌های مختلف در شهرستان، کم شدن حقابه باغ، نبود طرح جامع ساماندهی و نگاه صرفا اقتصادی به باغ از مهم‌ترین دلایل وضعیت نابسامان باغ‌فین کاشان است.
این کارشناس با بیان این‌که باغ‌فین میراث جهانی است که نه تنها متعلق به کشور ما بلکه متعلق به کل دنیاست، خاطرنشان می‌کند: به همین خاطر باید برای رفع مشکلات و مرمت آن از مشاوره کارشناسان زبده کشوری و بین‌المللی که در امور گیاه‌شناسی و باغ‌شناسی، بویژه باغ‌های ایرانی تبحر دارند، استفاده شود و با یک فراخوان آزاد و عمومی از آنها دعوت به عمل آید.
محسنی‌تبار همچنین با اشاره به لزوم اجرای طرح جامع ساماندهی در اطراف باغ می‌گوید: فضای اطراف باغ از ۲۵ سال پیش تاکنون هیچ‌گونه تغییری نکرده، به طوری که از گذشته یک راه باریک در اطراف باغ برای عبور وسايل نقليه وجود داشته كه با وجود اتوبان كنار شهر، همچنان محل عبور و مرور ماشين‌ها از جمله كاميون و تريلی است كه عبورشان لرزه بر اندام باغ می‌اندازد.
ضمن اين‌كه منازلي كه در خيابان‌هاي اطراف باغ و با فاصله ۱۰ متري آن را محاصره كرده‌اند نيز با نماهاي متفاوت و كوتاه و بلند، باعث زشتي نماي بيروني باغ شده است و به نظر مي‌رسيد همه اينها بايد در يک طرح جامع مورد بازنگري قرار گيرد.
مشكل حادي وجود ندارد
اما مدير امور فرهنگي و ارتباطات اداره ميراث فرهنگي صنايع دستي و گردشگري استان اصفهان نظري متفاوت دارد و معتقد است: باوجود دغدغه‌هاي بسيار درباره اين باغ، مسوولان تمام تلاش خود را براي رسيدگي به وضعيت باغ به كار گرفته‌اند و در حال حاضر مشكل خاص و حادي كه تهديد كننده باغ باشد، وجود ندارد.
شهرام اميري در گفت‌وگو با «جام‌جم» مي‌افزايد: پس از اتفاق ناگوار سال ۸۶ كه متعاقب آن تعداد زيادي از سروهاي باغ به دلايل متعددي از جمله بي‌توجهي مسوولان وقت شهرستان و انجام اقدامات مخرب و غيركارشناسي و سرماي شديد خشك شد، ميراث فرهنگي استان در سال ۸۸ و ۸۹ كارشناسان زبده و مشاوراني از دانشگاه علم و صنعت را به كار گرفت تا با استفاده از روش‌هاي نوين باغداري به بررسي علل مشكلات ايجاد شده پرداخته و درصدد رفع آن برآيند و نظارت مستمري نيز بر وضعيت باغ و درختان آن داشته باشند.
وي درباره سروهاي منتقل شده به باغ‌فين هم مي‌گويد: ۱۰۰ اصله نهال پنج تا ۱۰ ساله، سال گذشته به اين باغ منتقل و در آن كاشته شد كه غير از يكي دوتا كه خشك شد بقيه به بار نشسته‌اند و چنانچه قرار بود اتفاقي براي اين سروها بيفتد و با شرايط باغ سازگاري نداشته باشند، در اين يك سال و چند ماه كه از كاشت آنها مي‌گذرد، اين اتفاق مي‌افتاد.
اميري درخصوص خبر پژمرده شدن درختان بالاي باغ نيز مي‌گويد: طبق گزارش‌هايي كه ما از باغ داريم، اين امر واقعيت ندارد در حالي كه اگر واقعيت هم داشته باشد، بر اثر عوامل طبيعي است و نه اشتباهات ناظرين و كارشناسان سازمان و اين امري طبيعي است، چراكه سروهاي باغ بعضا تا ۵۰۰ سال هم قدمت دارند و بنابراين طبيعي است به مرور زمان و براساس كهولت سن و عوامل طبيعي همچون سرما و كم‌آبي پژمرده و خشك شوند.
فاطمه مرادزاده /جام‌جم
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
لینک های مفید