اراده ناكام متحدان غربي
آفتاب‌‌نیوز : 
رد پيش‌نويس قطعنامه پيشنهادي اروپاييان كه بطور مشخا خواستار ارجاع پرونده هسته‌يي به شوراي امنيت سازمان ملل متحد بود،با مخالفت جدي نمايندگان كشورهاي در حال توسعه كه به غيرمتعهدها معروفندو روسيه و چين روبرو شد. اروپاييان بلافاصله قطعنامه تعديل شده ديگري را پيشنهاد كردند كه به قطعنامه دوم معروف شد. در اين قطعنامه سخني از ارجاع پرونده هسته‌يي به ميان نيامد اما از تهران خواسته شده بود كه بلافاصله به كليه فعاليت‌هاي هسته‌يي‌اش پايان دهد. اين قطعنامه نيز با همان مانع قطعنامه اول روبرو شد يعني مخالفت نمايندگان كشورهاي در حال توسعه با مشاركت دو قدرت صاحب حق وتو در شوراي امنيت سازمان ملل.
بنابراين در حالي كه قرار بود حداكثر تا پيش از ظهر جمعه (ديروز) تصميم نهايي شوراي حكام اعلام شود،از احتمال تنظيم قطعنامه سومي سخن به ميان آمد كه در صورت موافقت اعضا به مراتب خواست‌هايي تعديل شده‌تر از آنچه در قطعنامه‌هاي قبلي اروپاييان بود، مطرح مي‌كند. سرانجام اخبار درز يافته از حاصل رايزني‌هاي ديپلماتيك اعلام كرد كه ممكن است تصميم‌گيري درباره پرونده ايران تا اجلاس بعدي هم به درازا كشد. تجربه اجلاس اخير شوراي حكام اتفاقي بديع در روال معمول در نهادهاي بين‌المللي پس از جنگ سرد بود.
اين بار كشورهاي در حال توسعه و جدي‌ترين منتقدان (اگر نگوييم مخالفان) هژموني استيلاطلبانه غرب توانستند مانعي در برابر اراده واشنگتن و متحدانش مقابل يك كشور در حال توسعه پديد آورند. اين اتفاق حاصل تجربه‌يي است كه كشورهاي يادشده از جنگ‌هاي خليج فارس، بحران بالكان و تحولات آسياي ميانه و قفقاز كسب كردند. كشورهاي در حال توسعه كه تا پيش از اين با عنوان غيرمتعهدها در جامعه جهاني شهره بودند و پايان جنگ سرد كارآمدي اين نهاد بين‌المللي را تا حدود زيادي از موضوعيت انداخت، حالا توانستند بار ديگر حضور خود را به رخ كشند. اما نكته مهم‌تر مخالفت كشورهاي يادشده با خواستي بود كه در واقع موضوع اصلي پرونده هسته‌يي ايران را ناديده گرفته و تلاش مي‌كند با تحميل اراده‌اش بر اين پرونده، بطور مشخا منافع ديگر كشورهاي در حال توسعه را نيز در كوتاه و بلندمدت مورد هدف قرار دهد.
درك غيرمتعهدها از هدف غرب در قبال پرونده هسته‌يي ايران، عبارت از انكار حق كشورهاي در حال توسعه در كسب فناوري‌هاي هسته‌يي است. همين مهم بيشترين نگراني را ميان كشورهاي در حال توسعه از سياست‌هاي واشنگتن و متحدانش سبب شده است.
به هر حال جلسه اخير شوراي حكام نشان داد كه قدرت‌هاي بزرگ براحتي قادر به اعمال اراده خود نيستند، اما براي حفظ اين دستاورد لازم است كشورهاي در حال توسعه به تقويت همسويي‌هاي خود در جامعه بين‌الملل همت كنند.
در اين حال، تهران نيز توانسته است فرصتي را در رابطه با پرونده هسته‌يي‌اش كسب كند. اين فرصت مي‌تواند به موقعيتي ممتاز در خدمت به حفظ دستاوردهاي هسته‌يي‌اش بينجامد اگر همسويي ايجاد شده را بخوبي مهندسي كند. تهران بخوبي آگاه است كه هدف امريكا و اروپا ارجاع پرونده‌اش به شوراي امنيت سازمان ملل متحد است اما دغدغه متحدان غربي در حال حاضر عدم اجماع جامعه جهاني با آن است. وضع كنوني به معناي آن نيست كه غرب از هدفش چشم پوشيده است، بلكه مترصد فرصتي است كه او را براي كسب اجماع جهاني مطمئن كند. به نظر غرب هرگونه شكنندگي در راي‌گيري از كارآمدي قطعنامه‌هايش عليه ايران مي‌كاهد. بنابراين اروپاييان براي كسب حمايت‌ها از قطعنامه پيشنهادي‌شان هرگز از تحريم يا مجازات اقتصادي سخن نگفته‌اند ولي كوشيده‌اند اعتبار ايران را در داشتن فناوري هسته‌يي به چالش بخوانند. از اين رو تهران در خدمت به تعميق همسويي‌هاي ايجاد شده ميان مخالفان سياست‌هاي غربي،لازم است هر چه بيشتر به اعتمادسازي با بهره‌گيري از تجربه‌هايش همت كند. واشنگتن و اتحاديه اروپا لحظه‌يي از چالشگري با سياست‌هاي هسته‌يي ايران غفلت نخواهند كرد.
رد پيش‌نويس قطعنامه پيشنهادي اروپاييان كه بطور مشخا خواستار ارجاع پرونده هسته‌يي به شوراي امنيت سازمان ملل متحد بود،با مخالفت جدي نمايندگان كشورهاي در حال توسعه كه به غيرمتعهدها معروفندو روسيه و چين روبرو شد. اروپاييان بلافاصله قطعنامه تعديل شده ديگري را پيشنهاد كردند كه به قطعنامه دوم معروف شد. در اين قطعنامه سخني از ارجاع پرونده هسته‌يي به ميان نيامد اما از تهران خواسته شده بود كه بلافاصله به كليه فعاليت‌هاي هسته‌يي‌اش پايان دهد. اين قطعنامه نيز با همان مانع قطعنامه اول روبرو شد يعني مخالفت نمايندگان كشورهاي در حال توسعه با مشاركت دو قدرت صاحب حق وتو در شوراي امنيت سازمان ملل. بنابراين در حالي كه قرار بود حداكثر تا پيش از ظهر جمعه (ديروز) تصميم نهايي شوراي حكام اعلام شود،از احتمال تنظيم قطعنامه سومي سخن به ميان آمد كه در صورت موافقت اعضا به مراتب خواست‌هايي تعديل شده‌تر از آنچه در قطعنامه‌هاي قبلي اروپاييان بود، مطرح مي‌كند. سرانجام اخبار درز يافته از حاصل رايزني‌هاي ديپلماتيك اعلام كرد كه ممكن است تصميم‌گيري درباره پرونده ايران تا اجلاس بعدي هم به درازا كشد. تجربه اجلاس اخير شوراي حكام اتفاقي بديع در روال معمول در نهادهاي بين‌المللي پس از جنگ سرد بود.
اين بار كشورهاي در حال توسعه و جدي‌ترين منتقدان (اگر نگوييم مخالفان) هژموني استيلاطلبانه غرب توانستند مانعي در برابر اراده واشنگتن و متحدانش مقابل يك كشور در حال توسعه پديد آورند. اين اتفاق حاصل تجربه‌يي است كه كشورهاي يادشده از جنگ‌هاي خليج فارس، بحران بالكان و تحولات آسياي ميانه و قفقاز كسب كردند. كشورهاي در حال توسعه كه تا پيش از اين با عنوان غيرمتعهدها در جامعه جهاني شهره بودند و پايان جنگ سرد كارآمدي اين نهاد بين‌المللي را تا حدود زيادي از موضوعيت انداخت، حالا توانستند بار ديگر حضور خود را به رخ كشند. اما نكته مهم‌تر مخالفت كشورهاي يادشده با خواستي بود كه در واقع موضوع اصلي پرونده هسته‌يي ايران را ناديده گرفته و تلاش مي‌كند با تحميل اراده‌اش بر اين پرونده، بطور مشخا منافع ديگر كشورهاي در حال توسعه را نيز در كوتاه و بلندمدت مورد هدف قرار دهد.
درك غيرمتعهدها از هدف غرب در قبال پرونده هسته‌يي ايران، عبارت از انكار حق كشورهاي در حال توسعه در كسب فناوري‌هاي هسته‌يي است. همين مهم بيشترين نگراني را ميان كشورهاي در حال توسعه از سياست‌هاي واشنگتن و متحدانش سبب شده است.
به هر حال جلسه اخير شوراي حكام نشان داد كه قدرت‌هاي بزرگ براحتي قادر به اعمال اراده خود نيستند، اما براي حفظ اين دستاورد لازم است كشورهاي در حال توسعه به تقويت همسويي‌هاي خود در جامعه بين‌الملل همت كنند.
در اين حال، تهران نيز توانسته است فرصتي را در رابطه با پرونده هسته‌يي‌اش كسب كند. اين فرصت مي‌تواند به موقعيتي ممتاز در خدمت به حفظ دستاوردهاي هسته‌يي‌اش بينجامد اگر همسويي ايجاد شده را بخوبي مهندسي كند. تهران بخوبي آگاه است كه هدف امريكا و اروپا ارجاع پرونده‌اش به شوراي امنيت سازمان ملل متحد است اما دغدغه متحدان غربي در حال حاضر عدم اجماع جامعه جهاني با آن است. وضع كنوني به معناي آن نيست كه غرب از هدفش چشم پوشيده است، بلكه مترصد فرصتي است كه او را براي كسب اجماع جهاني مطمئن كند. به نظر غرب هرگونه شكنندگي در راي‌گيري از كارآمدي قطعنامه‌هايش عليه ايران مي‌كاهد. بنابراين اروپاييان براي كسب حمايت‌ها از قطعنامه پيشنهادي‌شان هرگز از تحريم يا مجازات اقتصادي سخن نگفته‌اند ولي كوشيده‌اند اعتبار ايران را در داشتن فناوري هسته‌يي به چالش بخوانند. از اين رو تهران در خدمت به تعميق همسويي‌هاي ايجاد شده ميان مخالفان سياست‌هاي غربي،لازم است هر چه بيشتر به اعتمادسازي با بهره‌گيري از تجربه‌هايش همت كند. واشنگتن و اتحاديه اروپا لحظه‌يي از چالشگري با سياست‌هاي هسته‌يي ايران غفلت نخواهند كرد.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید