از توقیف دونشریه دریک روز تا موزه‌دار شدن صنعت چاپ

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: خبرها در حوزه فرهنگ و ادب در شهریور ماه سال 90 شامل موضوعات مختلفی چون افتتاح موزه صنعت چاپ، توقیف دو روزنامه در یک روز، وام مسکن خبرنگاران ، جایجایی مدیران ارشاد و... بود. در این گزارش نگاهی اجمالی به برخی اخبار حوزه در یک ماه از سال 90 خواهیم داشت.

حمیدیان پس از 25 سال شرح غزل‌های حافظ را تمام کرد

سعید حمیدیان حافظ پژوه و استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی که از 25 سال پیش مشغول پژوهش درباره شرح غزل‌های حافظ بود، نقطه پایان را بر این مجموعه حدوداً 4000 صفحه‌ای گذاشت.

حمیدیان درباره این اثر که پس از 25 سال تحقیق و پژوهش مداوم و گاه متناوب به پایان کار نگارش آن رسیده است، گفت: اخیراً جلد نخست شرح غزل‌های حافظ که در حکم ورود به بحث شرح این غزل‌ها است، توسط انتشارات قطره چاپ شد و کار حروفچینی جلدهای دوم و سوم هم به انجام رسیده است.

به گفته این حافظ‌ پژوه، جلد چهارم این مجموعه نیز تحویل ناشر شده و به زودی کار حروفچینی آن آغاز می‌شود و جلد پنجم هم در حال تصحیح نهایی توسط وی است که به زودی برای حروفچینی تحویل ناشر خواهد شد.

حضور یک بازیگر سینما در بزرگداشت گرمارودی

در شهریور ماه مراسمی برای بزرگداشت سیدعلی موسوی گرمارودی در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد که در آن چهره‌هایی در حوزه‌های هنر و ادبیات و حتی سینما (محمدرضا شریفی‌نیا) حضور داشتند.

مهدی محقق رئیس هیئت مدیره انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، گرماوردی را «شخصیتی ذی الفنون» نامید و کامران فانی هم از او به عنوان شخصیتی برجسته که قدرش در زندگی چنان که باید و شاید شناخته نشده است، یاد کرد و سیدمحمد حسینی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم ترجمه‌های گرمارودی از قرآن کریم و صحیفه سجادیه را، حاصل اندوخته درونی او عنوان کرد.

سیدعلی موسوی‌گرمارودی خود نیز در مراسم بزرگداشتش از برخی دوستان و همکاران خود در طول سال‌ها فعالیت فرهنگی و ادبی تقدیر کرد.

طرح نهایی مقبره مهدی آذریزدی

اما در این ماه بنیاد مهدی آذر یزدی طرح نهایی بنای آرامگاه این نویسنده پیشکسوت ادبیات کودک را با نمادی از عدد 8 به یاد مجموعه 8 جلدی «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» در اختیار خبرگزاری مهر قرار داد.

دو سال بعد از درگذشت مهدی آذریزدی و همزمان با اعلام تصویب بودجه 150 میلیون تومانی برای احداث مقبره مهدی آذریزدی در قبرستان محله خرمشاد شهر یزد، دبیرخانه دائمی این بنیاد در آستانه تاسیس این بنا، نمایی از این مقبره را که در تابستان سال90 عملیات ساخت آن آغاز خواهد شد، در اختیار مهر قرار داد.

وضعیت خانه پدری جلال آل‌احمد همچنان نامشخص است

بلاتکلیفی وضعیت خانه پدری جلال آل احمد نیزازمباحث مورد توجه در این ماه بود. با ترک خانه پدری جلال و شمس آل‌احمد از سوی مهدی آل احمد (خواهرزاده آنها و آخرین بازمانده خاندان آل‌احمد در این خانه) در تاریخ 27 آذر 1389 در این خانه همچنان قفل است و مسئولان سازمان میراث فرهنگی هنوز نحوه بهره‌برداری از این بنای قدیمی را پس از تملک اعلام نکرده‌اند.
امیر عباسیان، داماد مهدی آل‌احمد در این باره گفت: پارسال میراث فرهنگی این خانه را به قیمت 640 میلیون تومان خرید و بعد از آن من و آقای مهدی آل‌احمد، خانواده‌هایمان را به دو نقطه دیگر شهر تهران (خیابان ولی عصر و پیروزی) منتقل کردیم و در آنجا ساکن شدیم.

وی افزود: آخرین روزی که ما در خانه پدری آقای جلال آل‌احمد سکونت داشتیم، 27 آذر پارسال بود و از آن زمان تا به حال درِ خانه بسته است و معلوم نیست میراث فرهنگی چه بهره‌برداری از آن خواهد کرد؟ آن زمان می‌گفتند قرار است «خانه فرهنگ» شود، ولی تا حالا درِ خانه بسته است.

داماد مهدی آل‌احمد در پاسخ به این سئوال که «به شما گفته نشده است که کِی این اتفاق (تبدیل این خانه به خانه فرهنگی) خواهد افتاد؟» گفت: نه. در این مورد با ما صحبتی نشد.

همچنین احمد آل‌احمد پسر شمس آل‌احمد در این باره به خبرنگار مهر گفت: متجاوز از 30 سال است که ما رفت و آمدی به این خانه نداریم و تا جایی که می‌دانم پارسال میراث فرهنگی آن را 640 میلیون تومان از خواهرزاده پدرم (مهدی آل‌احمد) خرید و خانه به سازمان میراث فرهنگی واگذار شد.

خانه پدری جلال و شمس آل‌احمد تا زمان تخلیه از سوی آخرین بازمانده این خاندان (مهدی آل‌احمد) 67 سال محل سکونت اعضای این خانواده شامل 9 فرزند (6 دختر و 3 پسر) حاج سید احمد طالقانی بود. نخستین مالک این بنای تاریخی که شالوده آن در دوران قاجار و حکومت احمد شاه بنیان گذاشته شده، سیداحمد آل‌احمد بوده و پس از او هم به پدر جلال آل‌احمد رسیده است.

درگذشت شاعره تونسی

«زبیده بشیر» شاعر پیشگام شعر معاصر زنان تونس در سن 73 سالگی در شهریور ناه سال 90 درگذشت.وزارت فرهنگ تونس از او به عنوان «یکی از شاعران نامدار و بلندپایه دهه 1950 میلادی» این کشور نام برد و درگذشت او را یک ضایعه برای شعر توانس توصیف کرد.

مقدمات وام مسکن خبرنگاران فراهم شد

سید محمد حسینی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در یکی از مصاحبه‌هایی که با خبرنگار مهر داشت، از فراهم شدن مقدمات اعطای وام مسکن خبرنگاران خبر داد و گفت: اختصاص وام مسکن به خبرنگاران یکی از رویکردهای حمایتی دولت است که به پنج هزار خبرنگار تا سقف 300 میلیون ریال وام تعلق می‌گیرد. مقدمات این کار فراهم شده و اکنون در مرحله ابلاغ و نهایی شدن است که حرکت خوبی در روند زندگی خبرنگاران به وجود می‌آورد.

وی عنوان کرد: برای در اختیار قرار دادن این وام به خبرنگاران هنوز آیین‌نامه‌ای تدوین نشده است که البته برای خبرنگاران متاهل اولویت وام قائل خواهیم شد. سرعت بخشیدن به وام مسکن خبرنگاران به شرط ازدواج صورت می‌گیرد ولیکن منعی برای وام مسکن به خبرنگاران مجرد وجود ندارد.

حمیدی مشاور و مسئول برنامه‌ها و پیگیری‌های ویژه وزیر ارشاد شد

اما در شهریور ماه، تعداد قابل توجهی حکم انتصاب از طرف مدیران فرهنگی صادر شد. در این ماه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، طی حکمی رضا حمیدی را به عنوان مشاور و مسئول برنامه‌ها و پیگیری‌های ویژه خود منصوب کرد.

حجتی از موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی رفت

همچنین احسان‌الله حجتی مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران در پی نامه بهمن دری رئیس هیئت امنای این موسسه مبنی بر موافقت با پایان ماموریت او، پس از حدود 6 سال با این موسسه خداحافظی کرد.

حجتی از روز سه‌شنبه (8 شهریور) دفتر خود را در موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ترک کرد.

وی طی 6 ماه دو بار از رئیس هیئت امنای موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی خواسته بود که با توجه به پایان ماموریت او در این موسسه، تکلیف وی را معین کند تا در صورت مخالفت با ادامه فعالیتش در موسسه مذکور، وی به محل کار سابق خود در وزارت ارشاد بازگردد.

توقیف دو نشریه در یک روز

اما بشنوید از توقیف دو نشریه در یک روز؛ هیئت نظارت بر مطبوعات نشریه «شهروند امروز» را به دلیل انتشار مطالبی خارج از حدود مقرر در ماده 6 قانون مطبوعات توقیف و به دادگاه معرفی کرد.

همچنین بر اساس دستور صادره از شعبه نهم بازپرسی دادسرای فرهنگ و رسانه، روزنامه روزگار از 14 شهریور به مدت دو ماه توقیف شد.
این روزنامه بر اساس اعلام جرم دادستان عمومی و انقلاب تهران به اتهام تبلیغ علیه نظام و انتشار مسائل محرمانه کشور با استناد به تبصره 2 ماده 5 قانون مطبوعات توقیف شده است.

صنعت چاپ هم صاحب موزه شد

نخستین موزه صنعت چاپ ایران نیز بالاخره در شهریور ماه سال 90 افتتاح شد؛ این موزه به فاصله دو روز از روز ملی صنعت چای و در 13 شهریور با حضور جمعی از مسئولان و پیشکسوتان صنعت چاپ کشور در محل کتابخانه مجلس شورای اسلامی گشایش یافت.

5 دستگاه قدیمی چاپ که در فاصله سال‌های 1800 میلادی به بعد وارد ایران شده‌اند و جزو اولین دستگاه‌هایی بوده‌اند که مورد استفاده قرار گرفته‌‌اند، به همراه تعداد زیادی ابزارآلات، وسایل و دستگاه‌های قدیمی برای کارهای مختلف چاپخانه‌ای اعم از چاپ، صحافی، حروفچینی در «موزه صنعت چاپ ایران» در معرض دید عموم قرار گرفته‌اند و 4 دستگاه دیگر هم به دلیل کمبود فضا در محل فعلی این موزه، به انبار کتابخانه مجلس رفته‌اند. این دستگاه‌ها برای نمایش نیازمند حداقل 100 مترمربع فضا هستند.

البته مکان فعلی «موزه صنعت چاپ ایران» که حدوداً 300 مترمربع است، سالنی موقتی است و در پی تخلیه سالن قبلی مطالعه کتابخانه مجلس و انتقال آن به قسمت نشریات، ایجاد شده است.

چاپخانه‌های دولتی واگذار می‌شوند

خبری دیگر مرتبط با صنعت چاپ، برگزاری مراسم بزرگداشت روز ملی صنعت چاپ بود که با حضور وزیر ارشاد و جمعی از اهالی صنف چاپ در تالار وحدت تهران برگزار شد.

در این مراسم معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از بررسی آئین نامه استانداردسازی چاپ نشریات و کتب در دستگاههای دولتی در هیئت دولت خبر داد و افزود: این آئین نامه که نقطه امیدی برای بخش خصوصی حوزه چاپ و نشر است با پیگیری های جدی ما در کمیسیون فرهنگی به تصویب رسیده است و امیدواریم به تصویب هیئت دولت هم برسد.

بهمن دری همچنین از لزوم واگذاری چاپخانه های دولتی به بخش خصوصی سخن گفت و تاکید کرد: برخی دستگاههای دولتی که خودشان چاپخانه دارند باعث می شوند دست بخش خصوصی بسته و بازار آن راکد شود. ما تاکید داریم که چاپخانه های دولتی ، باید به تشکل های صنفی و چاپخانه های خصوصی واگذار شوند.

در این مراسم همچنین بیانیه مشترک تشکل های صنفی صنعت چاپ قرائت شد که در آن از آنچه اجرای ناموزون، سخت گیر و خشن برخی قوانین مالیاتی در حوزه صنعت چاپ، خوانده شده بود، انتقاد شده بود.

انتقاد از تسهیلات با سود بالا، ورود بی رویه چاپخانه های غیر تخصصی به این عرصه، اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده و افزایش هزینه های چاپ با اجرای طرح هدفمندی یارانه ها از دیگرمواردی است که در بیانیه مشترک تشکل های صنفی صنعت چاپ از آنها به عنوان آسیب های جدی این حوزه یاد شده بود.

در مراسم بزرگداشت روز ملی صنعت چاپ از 5 پیشکسوت این عرصه شامل سید جلال کتابچی، اسماعیل توانا، محمود شیخیان، ناصر احدی و محمد عربستانی با اهدای لوح تقدیر و جوایز نقدی تجلیل شد.

ساخت بنایی جدید برای کتابخانه مجلس

خبر دیگری که در این ماه توجه اهالی فرهنگ را به خود جلب کرد، مشخص شدن محل ساخت بنای جدید کتابخانه مجلس بود؛ آنگونه که رئیس کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی گفته، فضای جدید این کتابخانه در دیواره جنوبی خیابان بهارستان واقع شده است.

رسول جعفریان گفت: با توجه به اینکه بنای جدید کتابخانه مجلس بخشی از طرح جامع بهارستان است، هیئت رئیسه مجلس به صورت جدی به دنبال تخصیص فضایی مناسب‌تر برای آن بوده است؛ در حال حاضر هم دو بخش از این طرح مورد حمایت اعضای هیئت رئیسه مجلس است؛ 1- بخش اداری مجلس که در قسمت شرقی در حال ساخت است. 2- کتابخانه مجلس.
وعده خرید 20 میلیارد تومانی از ناشران
آنگونه که معاون توسعه کتابخانه‌ها و کتابخوانی این نهاد اعلام کرده، در سال 1389 حدود 14.5 میلیارد تومان کتاب از ناشران خریداری شده و پیش‌بینی می‌شود این میزان امسال از مرز 20 میلیارد تومان بگذرد.

مجدالدین معلمی همچنین در پاسخ به اعتراض برخی ناشران که معتقد به اِعمال سلیقه‌های خاص در خرید کتاب از سوی نهاد کتابخانه‌های عمومی هستند، گفت: هر نوع سیاستگذاری برای خرید محصولات فرهنگی ممکن است مورد اتهام سلیقه‌ای بودن قرار گیرد، اما وظیفه ما این است که اعمال سلیقه‌های شخصی را در کار خرید کتاب به حداقل برسانیم.

کتابخانه ملی شبانه‌روزی شد

در این ماه خبر خوش دیگری هم برای پژوهشگران و اعضای کتابخانه ملی اعلام شد و آن خبر این بود که تالارهای مطالعه این سازمان از 19 شهریور شبانه‌روزی شد.

تا پیش از این کتابخانه ملی از ساعت 8 صبح تا 10 شب فعالیت می‌کرد که با راه‌اندازی شیفت شب (از 11 شب تا 7 صبح) تالارهای مطالعه این کتابخانه به صورت 24 ساعته آماده ارائه خدمات به اعضای خود است.

البته حوزه شمول طرح ارائه خدمات بین ساعت 23 الی 7 صبح در کتابخانه ملی، محدودیت‌هایی دارد و تنها برای استفاده اقشار زیر است: 1- نخبگان و مخترعان، فارغ التحصیلان دکترای تخصصی و فارغ التحصیلان دروس حوزوی از سطح 3 به بالا. 2- شاغلان تحصیل در مقطع دکترای تخصصی، پدید آورندگان کتاب‌های علمی و تخصصی (حداقل 3 عنوان کتاب و یا یک عنوان برگزیده کشوری) و 3- نویسندگان مقالات علمی پژوهشی و یا مقالات ISI (حداقل 3 مقاله علمی).

جوایز جشنواره مطبوعات 5 برابر می‌شود

همچنین در شهریور ماه محمدجعفر محمدزاده معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد در نشست خبری هجدهمین جشنواره و نمایشگاه بین‌المللی مطبوعات و خبرگزاری‌ها، ضمن انتقاد از آنچه کاستی‌های فراوان دوره‌های قبلی این نمایشگاه نامید - که به گفته وی آن را به یک دکه بزرگ روزنامه‌فروشی یا کلوپی برای چهره‌های عالم سیاست تبدیل کرده بود - وعده داد: نمایشگاه امسال که از سوم تا دهم آبان ماه در مصلی برگزار می‌شود، در جهت بازنگری همین مشکلات باشد.

به گفته وی مهلت شرکت در بخش ویژه جشنواره مطبوعات که آثار منتشر شده در بازه زمانی 1 فروردین 89 تا 31 شهریور 90 را در برمی‌گیرد، 15 مهر و مهلت شرکت در دیگر بخش‌های جشنواره که آثار منتشر شده در مطبوعات در بازه زمانی 1 فروردین 89 تا 29 اسفند 89 را شامل می‌شود، 30 مهر است و متقاضیان می‌توانند علاوه بر دو روش حضوری و پستی آثارشان را به صورت اینترنتی هم به دبیرخانه جشنواره به آدرسpressfestival.ir ارسال کنند.

تلاش برای ثبت زبان فارسی به عنوان هفتمین زبان رایج جهان

اما بشنوید از تلاش ایران برای ثبت زبان فارسی به عنوان هفتمین زبان رایج جهان. چندی پیش محمدباقر خرمشاد رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی از تصمیم این سازمان برای همکاری با نهادهای سیاستگذار در دو کشور دیگر فارسی زبان (تاجیکستان و افغانستان) برای ثبت این زبان در یونسکو به عنوان هفتمین زبان رایج دنیا خبر داد بود. حسن بانو غضنفر سرپرست وزارت زنان افغانستان هم اخیراً خواستار اقدامات جدی کشورهای فارسی زبان برای ثبت این زبان در یونسکو به عنوان زبانی بین‌المللی شده بود.

در پیگیری این اقدام، محمدرضا دهشیری، معاون پژوهشی و آموزشی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی از تلاش سازمان متبوعش برای جلب نظر نخبگان دانشگاهی از طریق دفاتر نمایندگی فرهنگی ایران در تاجیکستان و افغانستان به عنوان گام اول برای این کار خبر داد.

خانه هنرمندان ایران و راه‌اندازی کتابخانه‌ای برای اهالی هنر

خبر مهم دیگری که در این ماه توجه اهالی ادبیات و هنر را به خود جلب کرد، وعده راه‌اندازی کتابخانه خانه هنرمندان ایران از سوی مدیرعامل آن بود.

مجید سرسنگی با اشاره به اهمیت کتابخوانی گفت: ما درصدد راه‌اندازی کتابخانه هنر در خانه هنرمندان ایران هستیم تا محور فعالیت‌های پژوهشی ما باشد و به محض مهیا شدن امکانات، راه‌اندازی آن را کلید خواهیم زد.

به گزارش مهر،وی همچنین از راه‌اندازی ایستگاه‌های کتابخوانی در پارک هنرمندان با هدف افزایش سطح کتابخوانی مردم، و تاسیس یک مجله پژوهشی برای بیان آرا و نظرات متفکرین هنر اسلامی خبر داد.