درباره مالکیت جزیره ابوموسی
دکتر زهرا پیشگاهی‌فرد
آفتاب‌‌نیوز : 
آفتاب: قبل از حضور انگلیسی‌ها در جزیرة ابوموسی این جزیره با نام «گپ سبزو» و تحت نظر حاکم بندر‌لنگه اداره می‌شد، حدود 100 سال پیش، انگلیسی‌ها به عنوان مبارزه با دزدان دریایی در این جزیره پایگاه دریایی احداث کردند.
در آن زمان، بیشتر ساکنان این جزیره ایرانی بودند. با کنار آمدن انگلیسی‌ها با دزدان دریایی، به‌تدریج قدرت‌های متجاوز محلی که همان دزدان دریایی سابق بودند و از حمایت انگلیس برخوردار بودند، مردم را تحت فشار و ظلم و ستم قرار می‌دادند. ساکنان نسبتاً زیاد ایرانی جزیره «گپ سبزو» نیز به‌سبب همین تجاوزها به بندر لنگه پناه می‌آوردند و از جمعیت آنان در جزیره کاسته می‌شد، به طوری که در سال 1971 که انگلیسی‌ها جزیره را ترک کردند تعداد ایرانیان به 500 نفر می‌رسید.
«شیخ خالدِ» ایرانی، قبل از ورود انگلیسی‌ها به جزیرة «گپ سبزو» آنجا را اداره می‌کرد و با ورود آنان جزیره را ترک و به بندر لنگه پناه آورد. برادر وی «شیخ صَفَر» که در زمان ترک جزیره توسط انگلیسی‌ها آنجا را اداره می‌کرد با حضور ارتش ایران به جزیره به استقبال آمده و گفت: «من از جانب خودم، شیخ خالد و تمام ساکنان جزیره بیان می‌کنم که ما 80 سال امانت‌داری کردیم و جزیره‌ای که جزء لایتجزای ایران و متعلق به آن است را حفظ کردیم و اکنون پس از هشتاد سال آن را به شما می‌سپاریم و ما دوباره پیوند خود را با سرزمین و ملت خودمان پیدا می‌کنیم».
در اصطلاحات محلی مردم بندر لنگه، کُنگ و ساکنین سواحل و جزایر خلیج فارس «گپ» به معنای بزرگ و «سبزو» به معنای همیشه سبز و خرم و با طراوات است و «گپ سبزو» به‌معنای جزیره و سرزمین بزرگ و همیشه سرسبز است.
از آنجا که در گذشته محل‌ها با هویت افراد شناخته می‌شد و هر حاکم یا خان یا کدخدا که به آبادی زمینی می‌پرداخت نام او بر آن سرزمین گذاشته می‌شد و اسامی چون علی آباد، حسین‌آباد از آن جمله است. در برخی نقاط نیز از پیشوند بابا و بابو برای نامیدن محلی استفاده می‌شد، مانند بابا امان، بابا سعید، باباکوهی، بابوکان، بابونه و... نام جزیره گپ سبزو نیز به همین‌گونه به‌نام فرد تغییر یافت و ابتدا «باباموسی» نام گرفت. از آنجا که در زبان محلی واژه بابا «بابو» بیان می‌شود این جزیره نیز «بابوموسی» نامیده می‌شد که بتدریج این واژه به «بوموسی» و سرانجام «ابوموسی» تبدیل شد. شایسته است که نام اصلی این جزیره یعنی «گپ سبزو» دوباره بر این سرزمین گذاشته شود.
* استاد جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران
آفتاب: قبل از حضور انگلیسی‌ها در جزیرة ابوموسی این جزیره با نام «گپ سبزو» و تحت نظر حاکم بندر‌لنگه اداره می‌شد، حدود 100 سال پیش، انگلیسی‌ها به عنوان مبارزه با دزدان دریایی در این جزیره پایگاه دریایی احداث کردند. در آن زمان، بیشتر ساکنان این جزیره ایرانی بودند. با کنار آمدن انگلیسی‌ها با دزدان دریایی، به‌تدریج قدرت‌های متجاوز محلی که همان دزدان دریایی سابق بودند و از حمایت انگلیس برخوردار بودند، مردم را تحت فشار و ظلم و ستم قرار می‌دادند. ساکنان نسبتاً زیاد ایرانی جزیره «گپ سبزو» نیز به‌سبب همین تجاوزها به بندر لنگه پناه می‌آوردند و از جمعیت آنان در جزیره کاسته می‌شد، به طوری که در سال 1971 که انگلیسی‌ها جزیره را ترک کردند تعداد ایرانیان به 500 نفر می‌رسید.
«شیخ خالدِ» ایرانی، قبل از ورود انگلیسی‌ها به جزیرة «گپ سبزو» آنجا را اداره می‌کرد و با ورود آنان جزیره را ترک و به بندر لنگه پناه آورد. برادر وی «شیخ صَفَر» که در زمان ترک جزیره توسط انگلیسی‌ها آنجا را اداره می‌کرد با حضور ارتش ایران به جزیره به استقبال آمده و گفت: «من از جانب خودم، شیخ خالد و تمام ساکنان جزیره بیان می‌کنم که ما 80 سال امانت‌داری کردیم و جزیره‌ای که جزء لایتجزای ایران و متعلق به آن است را حفظ کردیم و اکنون پس از هشتاد سال آن را به شما می‌سپاریم و ما دوباره پیوند خود را با سرزمین و ملت خودمان پیدا می‌کنیم».
در اصطلاحات محلی مردم بندر لنگه، کُنگ و ساکنین سواحل و جزایر خلیج فارس «گپ» به معنای بزرگ و «سبزو» به معنای همیشه سبز و خرم و با طراوات است و «گپ سبزو» به‌معنای جزیره و سرزمین بزرگ و همیشه سرسبز است.
از آنجا که در گذشته محل‌ها با هویت افراد شناخته می‌شد و هر حاکم یا خان یا کدخدا که به آبادی زمینی می‌پرداخت نام او بر آن سرزمین گذاشته می‌شد و اسامی چون علی آباد، حسین‌آباد از آن جمله است. در برخی نقاط نیز از پیشوند بابا و بابو برای نامیدن محلی استفاده می‌شد، مانند بابا امان، بابا سعید، باباکوهی، بابوکان، بابونه و... نام جزیره گپ سبزو نیز به همین‌گونه به‌نام فرد تغییر یافت و ابتدا «باباموسی» نام گرفت. از آنجا که در زبان محلی واژه بابا «بابو» بیان می‌شود این جزیره نیز «بابوموسی» نامیده می‌شد که بتدریج این واژه به «بوموسی» و سرانجام «ابوموسی» تبدیل شد. شایسته است که نام اصلی این جزیره یعنی «گپ سبزو» دوباره بر این سرزمین گذاشته شود.
* استاد جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
انتشار یافته: ۰
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید
پیشنهاد بجا و قابل قبولی برای همه
دولت می تواند با ارائه این چنین مستنداتی به مردم ابوموسی تفهیم نماید که تغییر نام این جزیر یک گام به جلوست
تغییر نام جزیره به نام "گپ سبزو" یا "بابا موسی" پیشنهاد بسیار خوبی است