کد خبر: ۱۵۶۴۶
تاریخ انتشار : ۰۶ مهر ۱۳۸۴ - ۱۵:۳۷

بازی را ساده نکنیم، برد ما در پیچیدگی است

آفتاب‌‌نیوز : دکتر مهدی مطهری نیا استاد دانشگاه آزاد اسلامی درگفتگو با خبر نگار آفتاب گفت:بهترین روش برای تعامل سیاسی در عرصه بین الملل ادامه دادن مذاکرات در مسیر پیچیده کردن تعاملات است و تیم قبلی مذاکره کننده نیز در همین راستا عمل می کرد، ولی تیم جدید با ساده کردن تعاملات سیاسی خیلی سریع به خط پایان مذاکرات نزدیک می شود. 

مطهری نیا گفت: مسأله پرونده هسته ای ایران در یک بستر تعریف شده ای از رودررویی ایران با آمریکا در نظام بین الملل شکل گرفت. 

وی اضافه کرد: ‌نباید فراموش کنیم که به همین دلیل هویت پرونده هسته ای ایران،‌یک هویت سیاسی است و در بازی های سیاسی برنده بودن یک کشور، مشروط به پیچیده کردن بازی در راستای تحرک معطوف به دستیابی اهداف تعیین شده ملی است. 

این استاد دانشگاه در ادامه اظهارات خود افزود: با توجه به این معنا بود که ایران یکی از محروهای اساسی هجمه آمریکا از ابتدای انقلاب تا به حال قرار گرفت و تا به حال در چهار محور هجمه خود را بر ایران وارد کرده است. 

وی در توضیح این چهار محور گفت: آنها در محور اول ما را تروریست می خوانند و در محور دوم متهم به تلاش برای دستیابی به سلاح های غیر متعارف، با تأکید بر دستیابی به بمب هسته ای می کنند، ‌در محور سوم ما را متهم به نقض حقوق بشر می کنند و بعد هم در خصوص صلح اعراب و اسرائیل متهم به کارشکنی شده ایم. 

مطهری نیا ادامه داد: لذا با مطرح شدن پرونده هسته ای ایران از سوی یکی از اعضای منافقین یا همان سازمان مجاهدین خلق شاهد شکل دهی حرکت از سوی CNN بودیم و بعد از آن پرونده هسته ای ایران در محور کار قرار گرفت. 

وی در ادامه اظهارات خود افزود: ورود ایران در بازی سیاسی در ارتباط با آژانس بین المللی انرژی هسته ای و با توجه به پذیرفتن معاهده NPT که قبل از انقلاب صورت گرفته بود و از سوی دیگر قبول پروتکل الحاقی که در پیمان سعدآباد شکل گرفته بود و مذاکراتی که از طرف ایران به مدیرت آقای روحانی انجام شده بود، قرار شد که قواعد بازی در چارچوب پیچیدگی خودش پیش برود. 

مطهری نیا اضافه کرد: لذا ایران وارد مذاکرات شد و پروتکل الحاقی را در چارچوب پیمان سعدآباد در تهران پذیرفت،‌ پیمان بروکسل و پیمان پاریس انجام پذیرفت و در این پیمان ها تلاش شد مسأله هسته ای ایران در قالب مذاکرات حل بشود، ولی در عین حال با وجود مذاکرات عدیده و پذیرش های مختلف از سوی ایران، ایران همواره بر حق خود مبنی بر دستیابی به انرژی هسته ای صلح آمیز تأکید داشت. 

وی ادامه داد: به موازات این دیدگاه سیاسی و سیاسی شدن پرونده تغییر و تحولات در عرصه سیاست داخلی ایران حادث شد. 

مطهری نیا این تغییرات را در قالب انتخابات مجلس هفتم و انتخابات ریاست جمهوری دور نهم ارزیابی کرد و گفت: این دو انتخابات به واقع نوعی تغییر و تحول را در عرصه سیاست داخلی ایران به وجود آورد که از منظر نگرش ارزیابانه غرب مثبت تلقی نمی شد و لذا بعد از انتخابات مجلس هفتم ما شاهد افت برخورد اروپایی متحد و با نمایندگی سه کشور آلمان، ‌فرانسه و انگلیس در ارتباط با ایران هستیم. 

وی در این خصوص ادامه داد: اگرچه برخی از کشورهای اروپا مانند کشور ایتالیا همواره تأکید داشتند در این زمینه فعال باشند و بهتر است ایران با آنها نیز وارد مذاکره بشود، ولی در مجموع اروپایی ها به وسیله سه نماینده خود با ایران مذاکره کردند. 

این استاد دانشگاه در ادامه اظهارات خود بیان کرد: لذا بعد از این تغییر و تحولات در ایران از یکسو و ارزیابی اروپایی ها از سوی دیگر شاهد افت در قاعده و پیچیدگی بازی بودیم و با حرکت جدیدی که پیش آمد و با توجه به تحرکات تیم جدید ایران زمان هم کوتاه تر شد، ‌به واسطه اینکه پیچیدگی رفتارها از سوی دو طرف کنش گران، ‌چه از سوی اروپایی ها و آمریکا و چه از سوی ایران بازی ساده تر شد و با ساده تر شدن بازی ما شاهد شکل گیری تصمیم گیری های نهایی در ارتباط با پرونده هسته ای ایران هستیم که این از جهتی می تواند مثبت ارزیابی بشود و از جهتی نیز دارای پیامدهای منفی باشد. 

وی ادامه داد: به عبارت دیگر آنچه در وضعیت کنونی رخ داده است، ناشی از این فرآیندی است که دو کنش گر اصلی یعنی آمریکا و اتحادیه اروپا که این سه کشور را به نمایندگی خود معرفی می کند و امروز شاهد هستیم که بعد از این تغییر و تحولات آمریکا اعلام می کند که اتحادیه اروپا را تقویت خواهد کرد و تلاش می کند که اروپا را به عنوان نماینده غرب و از سوی آمریکا با ایران رودرو بکند. 

مطهری نیا اضافه کرد: اینگونه است که آمریکا بازی را به نفع خودش تغییر داده و توانسته است از اروپای متحد به عنوان ابزار اساسی برخورد با ایران استفاده بکند، در حالی که ایران تلاشی داشت از اروپای متحد به عنوان تسهیل کننده ارتباط خودش با آژانس بین المللی انرژی هسته ای بهره ببرد.
این استاد دانشگاه در ارزیابی پیامدهای منفی جریان به وجود آمده گفت: به احتمال زیاد تحریم فن آوری ها را در پیش خواهیم داشت و بعد تحریم مالی و تجاری و اقتصادی را به کار خواهند برد و سپس در گام سوم تحریم سیاسی شکل خواهد گرفت. 

وی از سوی دیگر به تحلیل پیامدهای مثبت نیز پرداخت و در این خصوص گفت: ‌اگر تصمیم گیرندگان ایران تصمیم گرفته باشند که بازی را ساده کنند و کار را به یک قطعیتی برسانند، این کوتاه کردن تا حدودی توانسته است این قطعیت روش ایران را مشخص بکند که ایران به هیچ وجه به آژانس بین الملل انرژی هسته ای و سازمان ملل و قدرت های بزرگ اجازه نمی دهد که ایران را از حق طبیعی برای دست یابی به انرژی هسته ای باز بدارند. 

وی بالا بودن رأی ممتنع کشورهای عضو شورای حکام در خصوص قطعنامه صادره را به عنوان یکی دیگر از پیامدهای مثبت ارزیابی کرد و گفت: در فرصت به دست آمده ایران می تواند با توجه به این معنا بار دیگر با اروپایی ها وارد مذاکره بشود و درخواست بکند که آمریکایی ها به عنوان یکی ازطرف های مذاکره کننده وارد مذاکره بشود و ایران بتواند از این فرصت برای مذاکرات جدیدی که منجر به عملیاتی شدن بند B قطعنامه می‌شود، استفاده کند. 

مطهرنیا در خصوص دوپهلو بودن رأی ممتنع اعضاء شورای حکام اظهار کرد: من آرای ممتنع را دو دسته می دانم، دسته نخست آرای سیاسی است و دیگری آرای اعتقادی روانی است، به معنای همگرایی کشورهای جهان سوم. 

این استاد دانشگاه اضافه کرد: کشور چین، روسیه،‌ پاکستان رأیشان سیاسی بوده است،‌ به معنی اینکه تلاش دارند با آمریکا و اروپا درگیر نشوند و از سوی دیگر رأیی بدهند که ایران را آزرده خاطر نکند، و منفعتشان ایجاب می کرده که این مسیر را بروند، چرا که روسیه و چین در سطح بین الملل به عنوان قدرت های درجه یک مطرح هستند و با کشورهای دیگر بر سر مناطق ژئواستراتژیک جهان نوعی رقابت را دارند که ایران در این زمینه از جایگاه ویژه ای برخوردار است. 

وی افزود: کشوری مانند پاکستان هم در همسایگی ایران با توجه به اینکه جزء کشورهای اسلامی محسوب می شود و امروز با توجه به رویکرد جدیدی که مشرف داشته و با رژیم صهیونیستی مذاکراتی داشته، نیاز به این دارد که در همسایگی خود ایران را که در جهان اسلام جایگاه خاصی دارد به عنوان دوست حفظ کند. 

مهدی مطهری نیا ادامه داد: در این میان کشورهایی هم رأی منفعتی به این قضایا داند، چرا که خود نیز درگیر این پروژه هستند، مانند برزیل که به خوبی می داند اگر ایران درگیر این تحرک بشود با توجه به فعالیت هایی که برزیل برای دستیابی به انرژی هسته ای دارد، خود نیز با مشکلاتی روبرو خواهد بود.
وی کشورهای الجزایر، آفریقای جنوبی، ویتنام، یمن و نیجریه را نیز در همین گروه ارزیابی کرد و افزود: منافع این کشورها ایجاب می کند که با این قطعنامه با دادن رأی ممتنع برخورد کنند. 

این استاد دانشگاه در خصوص راهکارهای ایران برای جلوگیری از فرستاده شدن پرونده هسته ای به شورای امنیت و ادامه گفتمان دیپلماتیک گفت: ‌ما در برابر این پرونده سه راه داریم، یکی تقابل با آمریکا که نقش کنش گر اصلی در مقابل ایران را دارد و محتوای این پرونده را با هویت سیاسی دنبال می کند که تقابل هم تبعات خاص خودش را دارد. 

مطهرنیا ادامه داد: در تقابل ما از لایحه های سیاسی، اقتصادی عبور می کنیم و به یک نوع تهدیدات نظامی نیز می رسیم. 

وی در این خصوص ادامه داد: البته من رویکرد نظامی و تهدید نظامی را بسیار دور و بعید می دانم، ‌اما نباید این را به عنوان یکی از گزینه ها از نظر دور بداریم، تفکر استراتژیک ایجاب می کند در رقابت با کنش گر مقابل همواره از منابع اصلی قدرت بهره ببریم، ولی بهره برداری براساس اولویت بخشی به منابعی است که هزینه کمتری و دستاوردهای بیشتری دارند. 

مطهری نیا اضافه کرد: از این رو اساسا برخوردها از برخوردهای فرهنگی شروع می شود و به برخورد سیاسی کشیده می شود و برخورد سیاسی به برخورد اقتصادی و تحریم اقتصادی، ‌و تشکیل محاصره اقتصادی اگر جوابگو نباشد، به تهدید حمله نظامی و در آخر به حمله نظامی منجر می شود. 

وی در ادامه اظهارات خود افزود: لذا این مسیر تفکر استراتژیک همواره در رفتارهای کشورهایی که سعی می کنند با برخورد استراتژیک رقبای خود را به چالش بکشند وجود دارد. 

این استاد دانشگاه ادامه داد:‌با توجه به این معناست که ایران باید بداند این حرکت براساس یک نوع تعقل از سوی آمریکا صادر می شود و ما باید به جنبه واقعگرایانه نظام بین الملل توجه جدی تری داشته باشیم. 

وی اضافه کرد: لذا آمریکایی ها تلاش خواهند کرد حرکت خود را به سمت و سویی ببرند که با کمترین هزینه بیشترین استفاده را دریافت بکنند، از این جهت است که امروز می بینیم در حوزه عقلی از اروپای متحد به شکلی ابزاری بر علیه ایران بهره برداری می‌کند، در حالی که این ایران بود که می بایست از اروپا برای تفهیم آژانس بین المللی در راستای سیاست های هسته ای استفاده می کرد. 

مطهری نیا افزود: اما امروز اروپا به عنوان قدرت در دست آمریکا و اهرم فشار بر ایران عمل می کند و لذا با حرکتی که به سمت شورای امنیت دارد، آرام آرام تلاش می کند حلقه محاصره را تنگ تر بکند. 

این استاد دانشگاه اضافه کرد: ایران باید از فرصت های موجود در وضعیت کنونی استفاده بکند، مانند همین فرصت ایجاد شده از رأی گیری شورای حکام که به هر ترتیب شکست اعتبار اروپا را به همراه داشته، ایران باید تحرکاتی را به انجام برساند که بتواند از این حالت خارج بشود و با پیچیده کردن بازی و بازگشت به مذاکرات اروپا بر محور آژانس بین المللی انرژی هسته ای و تأکید بر بند B قطعنامه اعتمادسازی را افزایش بدهد تا بتواند پرونده را از این بن بست خارج کند.
بازدید از صفحه اول
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره
عضویت در خبرنامه
نظر شما
پرطرفدار ترین عناوین