آفتابنیوز : آفتاب: دانشمندان براي نخستين بار موفق به ترسيم شكل درك شده يك عضو فانتومي در مغز شدند.
به گزارش ايسنا، اصطلاح «اندام فانتوم» (phantom limb) به حالتي اطلاق ميشود كه پس از قطع عضو ايجاد شده، فرد احساس ميكند كه آن عضو همچنان در جاي خود باقي مانده و عملكرد طبيعي دارد.
توهم عضو فانتوم ميتواند پس از قطع عضو يا در افرادي كه به دليل بيماريهاي مادرزادي جوارح خود را از دست دادهاند، رخ دهد. در نتيجه فرد احساس ميكند كه عضو غايب همچنان حاضر است.
يكي از فرضيههاي حاضر بر اين اساس است كه افراد داراي اين عضو خيالي ايما و اشارههايي را از اطرافيان خود براي آگاهي از اين موضوع كه عضو غايب چگونه به نظر ميرسد، دريافت ميكنند. فرضيه ديگر آن است كه احساس كردن يك عضو نامرئي انعكاسدهنده فعاليت مغزي در نواحي است كه بدن ما را در فضا ترسيم ميكنند.
«ماتيو لونگو» و همكارانش در دانشگاه لندن به منظور شفافسازي منشاهاي حسي جوارح فانتوم مطالعاتي را بر روي يك زن 38 ساله كه به طور مادرزادي فاقد بازوي چپ بود و به طور دورهيي احساس ميكرد كه داراي يك دست فانتومي است، صورت دادند.
آنها از اين زن خواستند كه دست راستش را زير يك تخته قرار داده و نشان دهد كه به نظر وي نوك و بند انگشتانش كجا قرار دارند. وي سپس اين عمل را با تصور كردن اين كه دست چپ فانتومش نيز زير ميز قرار داشت، تكرار كرد.
مطالعات قبلي حاكي از آن بود كه افراد تمايل دارند طول انگشتشان را از انگشست شست تا انگشت كوچك ناچيز بشمارند. اين امر منعكس كننده تفاوتهاي بين حساسيت و اندازه نواحي در غشاي somatosensory مغز است كه به احتمال فراوان هر انگشت را با استفاده از بازخوردهاي بصري، مكانيكي و لمسي نمايش ميدهد.
در تحقيق جديد مشخص شد كه انگشت شست در مقايسه با انگشت كوچك توسط يك ناحيه بزرگتر در اين غشا نشان داده ميشود.
همان طور كه انتظار ميرفت فرد تحت مطالعه اين اختلالات مشخصهيي را به هنگام نشان دادن ابعاد دست راستش گزارش كرد. اما وي همين اشتباهات را به هنگام توصيف دست فانتومي خود مرتكب شد كه اين امر بيانگر آن است كه وي هر دو دستش را به طور همسان حس ميكرد.
به گفته «پاتريك هاگارد»، نوعي نمايش ساختاري در مغز از يك عضو بدن كه هيچ گاه وجود نداشته، وجود دارد. اين بدين معناست كه غشاي somatosensory نيازمند ورودي حسي يا بصري براي نمايش دادن ساختار يك عضو نيست.
آگاهي از چگونگي حس كردن بدن توسط مغز ميتواند كاربردهاي ديگري نيز داشته باشد.
به گفته لونگو، مطالعات اندكي در زمينه اين كه افرادي كه داراي اختلالات غذا خوردن هستند ممكن است به طور غيردقيق اندازه بدنشان را از روي بازخوردهاي لمسي قضاوت كنند، صورت گرفته است. اين نتايج ميتوانند نشاندهنده نوعي ارتباط بين نمايشهاي somatosensory از بدن و حسهاي آگاهانه ما در خصوص اين موضوع است كه بدن ما چگونه به نظر ميرسد؟