ترکیه و آواز غازهای وحشی
آفتاب‌‌نیوز : 
در توضیح اختلافاتی که طی روزهای اخیر تشدید شده اند، باید آنها را به دو حوزه « درون اروپا یی» و نیز « مناسبات ترکیه و اتحادیه اروپا» تقسیم کرد.
1- در مورد حوزه نخست، باید مخالفت اتریش با عضو ترکیه اشاره کرد که مقام های آن کشور از جمله « ولفگانگ شوسل» صدراعظم اتریش خواهان آن شده اند که در اسناد مربوط به مذاکرات سوم اکتبر ( فردا) به جای عبارت« عضویت کامل ترکیه» عبارت« راه حل جایگزین و همکاری ویژه اتحادیه اروپا با ترکیه» ذکر شود.
در عین حال، وین خواهان آن شده است که مشابه مذاکرات با ترکیه، با کرواسی نیز انجام شود. گفتنی است که مذاکرات اتحادیه اروپا با کرواسی در ماه مارس به دلیل همکاری نکردن« زاگرب» با دادگاه جزایی بین المللی در مورد مسایل یوگسلاوی سابق به تعویق افتاد.
اما چرا اتریش و محافل راست گرای آلمان، فرانسه و هلند با عضویت ترکیه مخالفت می کنند؟
در پاسخ باید گفت عواملی چند باعث شده اند که چنین مخالفت هایی شکل بگیرد. یکی از این دلایل، نگرانی از نفوذ اسلام گرایی در اروپا از جانب ترکیه است. بر اساس قوانین اتحادیه اروپا، اتباع کشورهای عضو می توانند به راحتی به سایر کشورهای دیگر در آن اتحادیه سفر کنند و در شرایطی که گروه های اسلام گرای افراطی در ترکیه فعالیت دارند و اروپاییان نیز در کابوس بمب گذاری های مادرید و لندن به سر می برند، راست گرایان( که در اتریش قدرت را در دست دارند) تمایلی به گشودن دروازه های خود بر روی ترکیه ندارند. در همین ارتباط، روزنامه راست گرای « تایمز» ترجمان این دیدگاه در بریتانیا شده و نوشته است: پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا سیل ورود میلیون ها مسلمان به این اتحادیه، به طور بالقوه می تواند به بنیاد گرایی اسلامی در قاره اروپا دامن بزند.
البته باید خاطر نشان کرد که در میان چپ گرایان اروپایی، چنین موضعی، محلی از اعراب ندارد. با این همه، بروز اختلاف نظراتی از این دست باعث شده است که بن بستی بر سر راه عضویت ترکیه به وجود آید.
این در حالیست که مشکلات اقتصادی ترکیه و پرونده های حل نشده حقوق بشر و درگیری ارتش آن کشور با حزب کارگران کردستان ترکیه (پ.ک.ک) از سوی مخالفان عضویت این کشور در اتحادیه اروپا به عنوان دلایل دیگری مطرح می شوند که بر اساس آنها، آنکارا نباید به این زودی به عضویت اتحادیه درآید.
تعیین 10 سال مذاکره با ترکیه را که از این توسط اتحادیه اروپا اعلام شد را می توان در همین چارچوب ارزیابی کرد.
مخالفان چنین استدلال می کنند که با در نظر گرفتن چنین موضوعاتی. نباید تا زمانی که آنکارا این پرونده ها و نیز وضعیت اقتصادی ترکیه را بهبود نبخشیده است، بحث عضویت کامل ترکیه را مطرح کرد.
با این حال، طرفداران عضویت ترکیه معتقدند که پیشرفت های به دست آمده در زمینه اقتصادی، حقوق بشر و مبارزه ترکیه با تروریسم چشم انداز مثبتی را برای بحث عضویت کامل ترکیه گشوده است. آنان در همین ارتباط مدت زمان 10 ساله را به عنوان یک مهلت زمانی ارزیابی می کنند که بر اساس آن، آنکارا فرصت خواهد داشت تا با حل آن موضوعات و نیز حل پرونده کردهای ترکیه، شایستگی عضویت را بیابد.
2- در مورد حوزه دوم نیز باید گفت که پیش نویس سند اتحادیه اروپا برای آغاز مذاکرات رسمی جهت عضویت ترکیه در روز سوم اکتبر ( فردا) حاوی مطالبی بوده است که آنکارا آن را به عنوان خط قرمز خود تلقی می کند.
الزام به شناسایی بخش یونانی نشین قبرس، عادی سازی مناسبات با یونان و ارمنستان انصراف از وتو کردن حضور بخش یونانی نشین در نشست های مشترک پیمان سازمان آتلانیتک شمالی( ناتو) و اتحادیه اروپا از جمله نکات پیش نویس هستند.
ضمن اینکه پارلمان اروپا به عنوان قوه مقننه اتحادیه اروپا چهارشنبه گذشته پیش شرط جدیدی را برای ترکیه تعیین کرد و آن اینکه آنکارا باید نسل کشی ارمنیان را در سال 1915 میلادی ( زمان حکومت امپراتوری عثمانی) بپذیرد. این پیش شرط ها در کنار مسایل دیگری چون لزوم پایان دوره کمالیسم در ترکیه و خاتمه دادن به عملیات تهاجمی ارتش آن کشور علیه (پ.ک.ک) که از سوی معاون پارلمان اروپا عنوان شد، واکنش منفی ترکیه را به همراه داشت.
باید خاطر نشان کرد که دولت های گوناگون ترکیه از 40 سال پیش تاکنون کوشیده اند تا هدف نخست سیاست خارجی خود، یعنی عضویت در اتحادیه اروپا را تحقق بخشند. در این ارتباط، دولت « رجب طیب اردوغان» ازحزب اسلام گرای « رفاه و توسعه» نیز اقدامات بسیاری را انجام داد که پیشینیان او جرات انجام و یا حتی طرح آنها نداشتند. کاهش اختیارات نیروهای نظامی و نیز کاستن از دخالت آنان در امور سیاسی بهبود وضعیت حقوق بشر و نیز آمادگی جهت افزایش حقوق اقلیت های نژادی مانند کردها از جمله این اقدامات بوده اند. اما پیش شرط هایی که اخیرا برای ترکیه مطرح شده، به تقویت مواضع محافلی در ترکیه انجامیده است که مخالف عضویت این کشور در اتحادیه اروپا هستند. در همین خصوص می توان به سخنان ژنرال« یاشار بیوک آنیت» فرمانده نیروی زمینی ترکیه اشاره کرد که با انتقاد از « آواز غازهای وحشی» در پارلمان اروپا گفت: این برخوردها، زنگ خطری است که باید جمهوری ترکیه را بیدار کند.
در عین حال، « عمر سابانجی» رئیس انجمن صاحبان صنایع و تجار بزرگ ترکیه با اعلام حمایت از مواضع دولت اردوغان در قبال شروع مذاکرات عضویت با اتحادیه اروپا، مخالفان اروپایی عضویت ترکیه را به داشتن« ذهنیت قرن نوزدهمی» متهم کرد.
با این همه باید گفت که طرح این موضوعات از سوی اتحادیه اروپا که عمدتا توسط راست گرایان و نیز قبرس که از نیمه دهه 70 میلادی بخشی از خاکش را تحت اشغال نیروهای ترکیه قرار دارد، مطرح می شود، به این معنا نیست که بروکسل دروازه های اتحادیه اروپا را بر روی آنکارا بسته است در همین ارتباط باید خاطر نشان کرد که جایگاه ترکیه برای موافقان عضویت آن کشور در اتحادیه اروپا که دیدگاه غالب را در بروکسل دارا هستند، بسیار مهم است. در همین زمینه می توان سخنان « خاویر سولانا» نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور سیاست خارجی و امنیتی را مورد توجه قرار داد. وی در گفت و گو با روزنامه« لوسوار» چاپ بروکسل اظهار داشت: بیایید به 25 سال آینده نگاه کنیم و تصور کنید که به ترکیه« نه» گفته ایم. تصور کنید که این فاجعه ای برای خاورمیانه بوده و بحران های نفت و انرژی ایجاد شده است.
وی گفت: «برای شهروندان اروپا بهتر است که ترکیه در طرف ما باشد تا اینکه به طرفی برود که معلوم نیست کجاست.»
« جک استراو» وزیر امور خارجه بریتانیا هم نسبت به خیانت اتحادیه اروپا در حق ترکیه هشدار داده و گفته است: اگر در این لحظه تاریخی به ترکیه پشت کنیم، خیانت بزرگی به امیدها و انتظارات مردم ترکیه و برنامه اصلاحات نخست وزیر آن کشور کرده ایم.
در مورد این سخنان، باید به دو نگرانی اتحادیه اروپا اشاره کرد.
نخست، نگرانی از فقدان نفوذ و فضای مانوری است که اروپاییان می خواهند در خاورمیانه داشته باشند. از دیدگاه موافقان عضویت ترکیه، پیوستن این کشور به اتحادیه اروپا ضمن دور کردن ترکیه از امریکا به بروکسل این امکان را خواهد داد تا نقش فعالانه و بیشتری را در خاورمیانه ای که واشنگتن در صدد کنترل کامل بر آن است، ایفا کند.
مورد دوم، بحث اصلاحاتی است که دولت اردوغان درصدد پیشبرد آنها در جامعه ترکیه است. در این ارزیابی که وزنه کمتری نسبت به نگرانی نخست دارد، پاسخ منفی به ترکیه به مثابه از دست رفتن تمامی دستاوردهایی است که در آن کشور بدست آمده است.
از همین رو، شاهد آن هستیم که طرفداران عضویت ترکیه با برگزاری نشست اضطراری برای روز یکشنبه، کوشیده اند تا اختلافاتی را که در درون اتحادیه اروپا بوجود آمده است، برطرف کنند و به آنکارا نسبت به حق عضویت کامل اطمینان خاطر دهند.
با این همه، باید دید که آیا مقام های ترکیه، حاضر خواهند بود به پیش شرط های اتحادیه اروپا تن در دهند؟ مواضع کنونی ترکیه از جمله در مورد پذیرفتن نسل کشی ارامنه و پرونده قبرس، علایم مثبتی را نشان نمی دهند، اما این موضوع را نیز باید مد نظر قرار داد که آنکارا پیش از این نیز حتی حاضر نبود سخنی را در مورد حقوق کردهای ترکیه عنوان کند.
در توضیح اختلافاتی که طی روزهای اخیر تشدید شده اند، باید آنها را به دو حوزه « درون اروپا یی» و نیز « مناسبات ترکیه و اتحادیه اروپا» تقسیم کرد. 1- در مورد حوزه نخست، باید مخالفت اتریش با عضو ترکیه اشاره کرد که مقام های آن کشور از جمله « ولفگانگ شوسل» صدراعظم اتریش خواهان آن شده اند که در اسناد مربوط به مذاکرات سوم اکتبر ( فردا) به جای عبارت« عضویت کامل ترکیه» عبارت« راه حل جایگزین و همکاری ویژه اتحادیه اروپا با ترکیه» ذکر شود.
در عین حال، وین خواهان آن شده است که مشابه مذاکرات با ترکیه، با کرواسی نیز انجام شود. گفتنی است که مذاکرات اتحادیه اروپا با کرواسی در ماه مارس به دلیل همکاری نکردن« زاگرب» با دادگاه جزایی بین المللی در مورد مسایل یوگسلاوی سابق به تعویق افتاد.
اما چرا اتریش و محافل راست گرای آلمان، فرانسه و هلند با عضویت ترکیه مخالفت می کنند؟
در پاسخ باید گفت عواملی چند باعث شده اند که چنین مخالفت هایی شکل بگیرد. یکی از این دلایل، نگرانی از نفوذ اسلام گرایی در اروپا از جانب ترکیه است. بر اساس قوانین اتحادیه اروپا، اتباع کشورهای عضو می توانند به راحتی به سایر کشورهای دیگر در آن اتحادیه سفر کنند و در شرایطی که گروه های اسلام گرای افراطی در ترکیه فعالیت دارند و اروپاییان نیز در کابوس بمب گذاری های مادرید و لندن به سر می برند، راست گرایان( که در اتریش قدرت را در دست دارند) تمایلی به گشودن دروازه های خود بر روی ترکیه ندارند. در همین ارتباط، روزنامه راست گرای « تایمز» ترجمان این دیدگاه در بریتانیا شده و نوشته است: پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا سیل ورود میلیون ها مسلمان به این اتحادیه، به طور بالقوه می تواند به بنیاد گرایی اسلامی در قاره اروپا دامن بزند.
البته باید خاطر نشان کرد که در میان چپ گرایان اروپایی، چنین موضعی، محلی از اعراب ندارد. با این همه، بروز اختلاف نظراتی از این دست باعث شده است که بن بستی بر سر راه عضویت ترکیه به وجود آید.
این در حالیست که مشکلات اقتصادی ترکیه و پرونده های حل نشده حقوق بشر و درگیری ارتش آن کشور با حزب کارگران کردستان ترکیه (پ.ک.ک) از سوی مخالفان عضویت این کشور در اتحادیه اروپا به عنوان دلایل دیگری مطرح می شوند که بر اساس آنها، آنکارا نباید به این زودی به عضویت اتحادیه درآید.
تعیین 10 سال مذاکره با ترکیه را که از این توسط اتحادیه اروپا اعلام شد را می توان در همین چارچوب ارزیابی کرد.
مخالفان چنین استدلال می کنند که با در نظر گرفتن چنین موضوعاتی. نباید تا زمانی که آنکارا این پرونده ها و نیز وضعیت اقتصادی ترکیه را بهبود نبخشیده است، بحث عضویت کامل ترکیه را مطرح کرد.
با این حال، طرفداران عضویت ترکیه معتقدند که پیشرفت های به دست آمده در زمینه اقتصادی، حقوق بشر و مبارزه ترکیه با تروریسم چشم انداز مثبتی را برای بحث عضویت کامل ترکیه گشوده است. آنان در همین ارتباط مدت زمان 10 ساله را به عنوان یک مهلت زمانی ارزیابی می کنند که بر اساس آن، آنکارا فرصت خواهد داشت تا با حل آن موضوعات و نیز حل پرونده کردهای ترکیه، شایستگی عضویت را بیابد.
2- در مورد حوزه دوم نیز باید گفت که پیش نویس سند اتحادیه اروپا برای آغاز مذاکرات رسمی جهت عضویت ترکیه در روز سوم اکتبر ( فردا) حاوی مطالبی بوده است که آنکارا آن را به عنوان خط قرمز خود تلقی می کند.
الزام به شناسایی بخش یونانی نشین قبرس، عادی سازی مناسبات با یونان و ارمنستان انصراف از وتو کردن حضور بخش یونانی نشین در نشست های مشترک پیمان سازمان آتلانیتک شمالی( ناتو) و اتحادیه اروپا از جمله نکات پیش نویس هستند.
ضمن اینکه پارلمان اروپا به عنوان قوه مقننه اتحادیه اروپا چهارشنبه گذشته پیش شرط جدیدی را برای ترکیه تعیین کرد و آن اینکه آنکارا باید نسل کشی ارمنیان را در سال 1915 میلادی ( زمان حکومت امپراتوری عثمانی) بپذیرد. این پیش شرط ها در کنار مسایل دیگری چون لزوم پایان دوره کمالیسم در ترکیه و خاتمه دادن به عملیات تهاجمی ارتش آن کشور علیه (پ.ک.ک) که از سوی معاون پارلمان اروپا عنوان شد، واکنش منفی ترکیه را به همراه داشت.
باید خاطر نشان کرد که دولت های گوناگون ترکیه از 40 سال پیش تاکنون کوشیده اند تا هدف نخست سیاست خارجی خود، یعنی عضویت در اتحادیه اروپا را تحقق بخشند. در این ارتباط، دولت « رجب طیب اردوغان» ازحزب اسلام گرای « رفاه و توسعه» نیز اقدامات بسیاری را انجام داد که پیشینیان او جرات انجام و یا حتی طرح آنها نداشتند. کاهش اختیارات نیروهای نظامی و نیز کاستن از دخالت آنان در امور سیاسی بهبود وضعیت حقوق بشر و نیز آمادگی جهت افزایش حقوق اقلیت های نژادی مانند کردها از جمله این اقدامات بوده اند. اما پیش شرط هایی که اخیرا برای ترکیه مطرح شده، به تقویت مواضع محافلی در ترکیه انجامیده است که مخالف عضویت این کشور در اتحادیه اروپا هستند. در همین خصوص می توان به سخنان ژنرال« یاشار بیوک آنیت» فرمانده نیروی زمینی ترکیه اشاره کرد که با انتقاد از « آواز غازهای وحشی» در پارلمان اروپا گفت: این برخوردها، زنگ خطری است که باید جمهوری ترکیه را بیدار کند.
در عین حال، « عمر سابانجی» رئیس انجمن صاحبان صنایع و تجار بزرگ ترکیه با اعلام حمایت از مواضع دولت اردوغان در قبال شروع مذاکرات عضویت با اتحادیه اروپا، مخالفان اروپایی عضویت ترکیه را به داشتن« ذهنیت قرن نوزدهمی» متهم کرد.
با این همه باید گفت که طرح این موضوعات از سوی اتحادیه اروپا که عمدتا توسط راست گرایان و نیز قبرس که از نیمه دهه 70 میلادی بخشی از خاکش را تحت اشغال نیروهای ترکیه قرار دارد، مطرح می شود، به این معنا نیست که بروکسل دروازه های اتحادیه اروپا را بر روی آنکارا بسته است در همین ارتباط باید خاطر نشان کرد که جایگاه ترکیه برای موافقان عضویت آن کشور در اتحادیه اروپا که دیدگاه غالب را در بروکسل دارا هستند، بسیار مهم است. در همین زمینه می توان سخنان « خاویر سولانا» نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور سیاست خارجی و امنیتی را مورد توجه قرار داد. وی در گفت و گو با روزنامه« لوسوار» چاپ بروکسل اظهار داشت: بیایید به 25 سال آینده نگاه کنیم و تصور کنید که به ترکیه« نه» گفته ایم. تصور کنید که این فاجعه ای برای خاورمیانه بوده و بحران های نفت و انرژی ایجاد شده است.
وی گفت: «برای شهروندان اروپا بهتر است که ترکیه در طرف ما باشد تا اینکه به طرفی برود که معلوم نیست کجاست.»
« جک استراو» وزیر امور خارجه بریتانیا هم نسبت به خیانت اتحادیه اروپا در حق ترکیه هشدار داده و گفته است: اگر در این لحظه تاریخی به ترکیه پشت کنیم، خیانت بزرگی به امیدها و انتظارات مردم ترکیه و برنامه اصلاحات نخست وزیر آن کشور کرده ایم.
در مورد این سخنان، باید به دو نگرانی اتحادیه اروپا اشاره کرد.
نخست، نگرانی از فقدان نفوذ و فضای مانوری است که اروپاییان می خواهند در خاورمیانه داشته باشند. از دیدگاه موافقان عضویت ترکیه، پیوستن این کشور به اتحادیه اروپا ضمن دور کردن ترکیه از امریکا به بروکسل این امکان را خواهد داد تا نقش فعالانه و بیشتری را در خاورمیانه ای که واشنگتن در صدد کنترل کامل بر آن است، ایفا کند.
مورد دوم، بحث اصلاحاتی است که دولت اردوغان درصدد پیشبرد آنها در جامعه ترکیه است. در این ارزیابی که وزنه کمتری نسبت به نگرانی نخست دارد، پاسخ منفی به ترکیه به مثابه از دست رفتن تمامی دستاوردهایی است که در آن کشور بدست آمده است.
از همین رو، شاهد آن هستیم که طرفداران عضویت ترکیه با برگزاری نشست اضطراری برای روز یکشنبه، کوشیده اند تا اختلافاتی را که در درون اتحادیه اروپا بوجود آمده است، برطرف کنند و به آنکارا نسبت به حق عضویت کامل اطمینان خاطر دهند.
با این همه، باید دید که آیا مقام های ترکیه، حاضر خواهند بود به پیش شرط های اتحادیه اروپا تن در دهند؟ مواضع کنونی ترکیه از جمله در مورد پذیرفتن نسل کشی ارامنه و پرونده قبرس، علایم مثبتی را نشان نمی دهند، اما این موضوع را نیز باید مد نظر قرار داد که آنکارا پیش از این نیز حتی حاضر نبود سخنی را در مورد حقوق کردهای ترکیه عنوان کند.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید