زماني كه يك ديپلمات عاليرتبه انگليسي هفته گذشته از بغداد به لندن بازگشت تا جلسهاي توجيهي درباره همه پرسي عراق برگزار كند، انتظار عمومي اين بود كه روز بعد تيترهاي روزنامهها منحصرا به اينكه آيا تعداد نيروهاي عراقي براي اعتبار بخشيدن به اين مساله كافي است يا خير؟ معطوف شود، اما حيرت جك استرا و مقامات دفترش را زماني كه روزنامهها را باز كردند و با تاييد قرار داشتن ايران پشت حملات عليه نيروهاي انگليسي از سوي مقامات اين كشور روبهرو شدند، قابل تصور نيست.
در دو سال اخير وزارت امور خارجه انگليس ذكر ميكرد كه حتي يك كلمه كه انتقادي عليه دولت ايران باشد، نبايد مطرح شود. جك استرا، وزير امور خارجه در اظهارات اخيرش خود را مقيد به يافتن راهحلي از طريق مذاكره براي بنبست غرب با ايران بر سر برنامه هستهاي تهران دانسته است.
در واقع زماني كه روزنامه ساندي تلگراف دو هفته قبل گزارش كرد كه عواملي مرتبط به ايران با گروههاي عراقي مسئول حملات عليه نيروهاي انگليسي در ارتباط هستند، وزارت امور خارجه تاكيد كرد كه مدرك قاطعي در اين باره وجود ندارد.
اما آن ديپلمات بد اقبال بدون توجه به حساسيتي كه استرا براي رويارويي انگليس با تهران قايل بود، سهوا از اطلاع رساني درباره همه پرسي فاصله گرفت و با شور و حرارتي كه در دهه اخير در سرويسهاي ديپلماتيك انگليسي به چشم نخورده بود، به ايران حمله كرد.
وي مدعي شده است كه ايران فنآوري حملاتي را در اختيار برخي نيروهاي عراقي قرار داده است و انگيزه اين اقدام نيز جلوگيري از اصرار انگليس بر رها كردن برنامه هستهاي متعارف اين كشور است. او ادعا كرده است: اين كاملا طبيعي است كه آنها بخواهند به ما بگويند ناراحتمان نكنيد ... اين خارج از پارامترهاي سياسي تهران نخواهد بود.
اين پيام از سوي ديپلماتي بينام باعث شوكه شدن وزارت امور خارجه شد. يكي از مقامات گفت: خيلي جالب بود. ديپلماتها سالها تحت دستورات جدي بودند مبني بر اين كه به طور علني چيزي را كه ممكن است باعث ناراحتي ايرانيها شود، اعلام نكنند و بعد يك نفر چنين سخناني را مستقيم و در برابر چشمهاي ديگران بيان ميكند.
سياست سر فرود آوردن در برابر ايران به سالها پيش و زماني باز ميگردد كه سر جفري هاو، وزير امور خارجه وقت انگليس كوشيد براي متقاعد ساختن تهران به آزادي گروگانهاي انگليسي در لبنان گفتوگو سازندهاي را با دولت ايران آغاز كند. از آن زمان به بعد دولت انگليس به عنوان بخشي از اين سياست تصميم گرفت از ادعاهايش مبني بر دست داشتن ايران در بمبگذاري لاكربي دست بردارد.
در دو سال اخير، استرا به همراه دو همتاي فرانسوي و آلماني خود، گفتند كه بهترين راه متقاعد ساختن ايران به رها كردن برنامه هستهاياش رسيدن به راهحلي از طريق مذاكره است. همانطور كه وزير امور خارجه انگليس اصرار داشته، اقدام نظامي آمريكا و انگليس عليه ايران توجيهناپذير است.
رويكرد مسالمتآميز استرا، باعث شد ايران مهر و مومهاي تاسيسات اصفهان را بشكند و برنامه غني سازي اورانيوم را از سر بگيرد و اين اقدام بايد خود به تنهايي مذاكرهكنندگان اروپايي را متقاعد كند به تهديد بلندمدتشان مبني بر ارجاع ايران به شوراي امنيت عمل كنند، اما به درخواست محمد البرادعي، مدير كل آژانس آخرين فرصت به ايران داده شد. با توجه به اظهارات اخير اين ديپلمات كه نامي از وي برده نشد، انگليس و متحدان اروپايياش بايد با واقعيت رويارويي با ايراني پيشرفته روبهرو شوند.