آفتاب: در دنیایی که مملو از ماشینهای روباتیک و خطوط مونتاژ روباتیک است، آیا نوبت آن نرسیده است که جنگجویان روباتیک را وارد میدان کرد؟ هم اکنون برخی کشورها از جمله آمریکا، رژیم صهیونیستی و انگلستان در حال توسعه روباتهای خودکار مرگآوری هستند که به تقلید از سربازان انسانی میپردازند و میتوان آنها را روانه میدان جنگ کرد.
تا کنون چندین مدل روباتیک برای حمل مسلسل و تفنگهای پیشرفته طراحی شدهاند. شرکت iRobot که سازنده جاروبرقی روباتیک Roomba است، روباتی ساخته است که میتواند با استفاده از سلاح الکتریکی به دشمن شلیک کند. نیروی دریایی ارتش آمریکا نیز پهپادی را آزمایش کرده است که قادر به برخاستن و نشستن خودکار روی ناو هواپیمابر است و میتواند حدود 2 تن مهمات را جابهجا کند.
طرفداران استفاده از روباتهای جنگجو به مزایای آنها اشاره میکنند؛ که از جمله میتوان توانایی انجام نبرد با استفاده از ارتشی خستگیناپذیر، و همچنین تعداد زخمیهای کمتر را نام برد. اما سازمانهای بینالمللی نسبت به استفاده از چنین فناوری خطرناک و زیانهایی که ممکن است به دنبال داشته باشد، تردید دارند. به همین دلیل، نشنال جئوگرافیک مصاحبهای را در خصوص این روباتهای خودکار مرگآور (یا به اختصار ال.ای.آر LAR) با کریستوف هاینز، وکیل حقوق بشر و گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور غیرقضایی انجام داده است.
شما تقاضایی برای استمهال قانونی در خصوص روباتهای خودکار مرگآور مطرح کردهاید. نگرانیهای شما درباره این فناوری چیست؟
آیا روباتها میتوانند آن دسته از تصمیماتی را که ویژه میدان نبرد است بگیرند؟ مثلا آیا آنها میتوانند میان جنگجویان و افراد غیرنظامی تفاوت قائل شوند؟ این روباتها کار دولتها را برای رفتن به جنگ آسانتر میکند، و در نتیجه به حاکمان دیکتاتور اجازه میدهد تا با استفاده از آنها مردم خود را سرکوب کنند. اگر روباتی وحشی شود، چه کسی مسئولیت آن را بر عهده دارد؟ آیا این امر پذیرفتنی است که ماشینها بتوانند انسانها را بکشند؟
بسیاری از کشورها مدتها است که از ابزارهای خودکار مرگبار ویژه میدان جنگ، مانند بمبها و موشکها استفاده میکنند. در کنار آن نیز باید به استفاده روز افزون از پهپادها نیز اشاره کرد. چه چیزی باعث میشود تا روباتهای جنگجو تا این حد متفاوت باشند؟
بمبها خودکار نیستند، و این نکته درباره پهپادها نیز صادق است. تمایزی واضح و تعیین کننده در این میان وجود دارد که باعث نگرانی در خصوص ال.ای.آرها میشود. پهپادها کاربری انسانی را در صدر کنترل خود دارند. اما ال.ای.آرها این چنین نیستند؛ و بنابراین این خود ماشین است که تصمیم میگیرد که آیا کسی را بکشد، و این که چه کسی را بکشد.
صرف نظر از مشکلات و خطرات قانونی، انسانی و سیاست خارجی، آیا هیچ نکته مثبتی درباره جنگجویان خودکار وجود ندارد؟
چرا؛ کسانیکه از این فناوری دفاع میکنند و آن را ترویج میدهند، میگویند که استفاده از آنها باعث کاهش تلفات غیرنظامیان میشود. آنها همچنین میتوانند اطلاعات تاکتیکی درباره یک دشمن خاص به دست آورند که به ما در تصمیمگیری کمک میکند. اما باز باید بگویم، که استفاده از این روباتها رفتن به جنگ را آسانتر میکند.
محمود حاجزمان/ خبرآنلاین