گلایه‌های یک مدیر فرهنگی: خارجی‌ها وقتی می‌فهمند ایرانی پشت خط است، قطع می‌کنند!
- تا سال 91 بنا بر برگزاری دوسالانه این جشنواره بود اما تیراژ بالای هزار جلد کتاب کودک و نوجوان در سال می‌طلبد که سالانه این جشنواره را برگزار کنیم. فاصله‌اش هم از دوره قبلی جشنواره معقول و منطقی است. اگر دبیرخانه از بهمن سال 92 کار خود را شروع کند، تا تیرماه سال آینده فرصت کافی برای ارسال آثار ناشران خواهد بود. در طول 30 سال و 15 دوره قبلی، تنها یک روز به معرفی آثار برگزیده جشنواره اختصاص داشت اما امسال دیگر 4 روز کاری برای پرداختن به ادبیات کودک و نوجوان داریم.
- به این ترتیب امیدواریم سال آینده بتوانیم هفته ادبیات کودک و نوجوان را داشته باشیم.
- کتاب محور تمام فعالیت‌هایی خواهد بود که به فیلم، انیمیشن، گرافیک و ... منتهی می‌شوند. شاید از دل همین کتاب‌ها بتوانیم شخصیت‌های عروسکی خلق کنیم. پس محور همه فعالیت‌ها از نظر ما کتاب است. روز ملی ادبیات کودک و نوجوان می‌خواهد به این امر توجه داشته باشد.
- می‌‌خواهیم در چند روزی که امسال به ادبیات کودک و نوجوان اخصاص پیدا کرده است، بازار ملی ادبیات کودک و نوجوان داشته باشیم تا هر کسی خود را در این بازار پیدا کند. مایل‌ایم دوستان به طور دائمی این دبیرخانه را فعال کنند تا در طول سال یک هفته را به این مساله اختصاص بدهیم. شرایط باید به گونه‌ای باشد که مثلا یک تصویرگر بگوید فرصت نشده تا من خودم را نشان بدهم و بیاید در غرفه‌ای که در این مدت به او اختصاص پیدا کرده، آثارش را عرضه کند. اگر این روز، ملی است همه باید از آن سهم مساوی ببرند.
- محتوای ادبیات کودک و نوجوان ایران، یک محتوای جهانی است اما چه چیزی باعث می‌شود که تولیدات ما دیده نشود؟ علتش این است که قانون کپی‌رایت توسط مجلس ما تصویب نمی‌شود. کپی‌رایت یک جاده دوطرفه است. یعنی اگر آن را داشته باشیم، کشورهای پیشرو قطعا کتاب‌های ما را خریداری می‌کنند و از آن طرف، ما هم می‌توانیم کتاب‌های آن‌ها را خریداری کرده و انتشار بدهیم.
- وقتی با مدیران نشر خارجی تلفنی گفتگو می‌کنیم، وقتی می‌فهمند ایرانی هستیم، به دلیل عدم رعایت قانون کپی‌رایت گوشی را قطع می‌کنند. این وضع موجب شده کشورهایی که ادبیات ضعیف‌تری از ادبیات ما دارند، به خاطر رعایت این قانون، کتاب‌های خود را به همه کشورها بفرستند. جا دارد این مساله در مجلس ما بررسی شود چون نیاز است که نمایندگان مجلس به عنوان نمایندگان افکار عمومی کشور، به این قضیه ورود پیدا کنند.
- کشورهایی چون قطر، کره جنوبی، روسیه، چین و ... در نمایشگاه‌های خارجی شرکت می‌کنند و نمایشگاه برگزار می‌کنند اما یکی از موارد نقص ما این است که به قانون کپی‌رایت پایبند نیستیم و بزرگترین ضررش را هم ادبیات کودک و نوجوانمان می‌دهد. به قانون کپی‌رایت و ترجمه اشاره شد، البته باید توجه داشته باشیم که ترجمه هم باید مرز داشته باشد. آیا اجازه داریم ناشر کودک و نوجوان باشیم و 90 درصد آثارمان ترجمه باشد؟ پس کجای کار می‌لنگد؟ آیا نویسنده نداریم؟ آیا تصویرگر نداریم؟ آیا ناشر نداریم؟ البته همه موارد را داریم و شاهد این مثال هم این است که هر کجا که جشنواره است، ما سر هستیم اما همچنان بزرگترین عیب‌مان این است که کپی‌رایت نداریم.
- انصافا به این قد و بالای ادبیات کودک و نوجوان ایران نمی‌آید کپی‌رایت نداشته باشد. از طرف دیگر کتاب‌های کانون بی‌اجازه در کشورهای همسایه چاپ می‌شود؛ بدون تغییر دادن تصویرها و حتی با آرم و نشان کانون. به شما چه حسی دست می‌داد اگر یکی از کشورهای همسایه عربی، 50 عنوان از کتاب‌های شما را بدون اجازه چاپ کند؟ و جالب است که مشتری‌هایش هم ایرانی‌ها هستند.
در پایان این برنامه، از 16 عنوان کتاب چاپ اول زمستان 91 و 22 کتاب چاپ اول بهار 92 و نیز پوستر شانزدهمین جشنواره کتاب کودک و نوجوان رونمایی شد.
ایسنا هم از این نشست گزارش داد:
حمید نوایی لواسانی، دبیر شانزدهمین جشنواره کتاب کودک و نوجوان درباره سالانه شدن این جشنواره گفت: پیش از این این جشنواره به صورت دوسالانه برگزار می‌شد، اما امسال از آن‌جا که ادبیات کودک با رشد کمی و کیفی مواجه بوده است، تصمیم بر این شد جشنواره سالانه و هم‌زمان با روز ملی کودک و نوجوان برگزار شود.
- امسال این جشنواره از تاریخ 15 تا 18 تیرماه در دو بخش اصلی و جنبی برگزار می‌شود که در بخش جنبی نمایشگاهی از کتاب‌های برتر پنج سال اخیر ناشران کودک و نوجوان برگزار می‌شود. همچنین غرفه دیدار با نویسندگان، شاعران، تصویرگران و پدیدآورندگان کتاب دایر می‌شود و مخاطبان می‌توانند با این افراد دیدار کنند. غرفه‌ای نیز با عنوان روش‌های انتخاب کتاب برگزار می‌شود که به خانواده‌ها چگونگی انتخاب کتاب کودک را آموزش می‌دهد. روز 18 تیرماه هم برنامه اصلی برگزار می‌شود و بهترین کتاب‌های سال 91 در حوزه‌های مختلف معرفی می‌شوند.
- کانون در دو مرحله فراخوان داده که یکی به صورت عمومی و یکی نامه به نشرها بوده است و براساس این فراخوان 812 عنوان کتاب به کانون رسید که نسبت به سال‌های گذشته با رشد زیادی مواجه بود. البته ناشر‌ها گاه به حقوق پدیدآورندگان احترام نمی‌گذارند و آثار آن‌ها را برای جشنواره نمی‌فرستند. اگر ناشران امروز از وضعیت اقتصادی خوبی برخوردارند، به دلیل هنرمندان و نویسندگانی است که در دشوارترین شرایط اقتصادی در حال نوشتن هستند و ناشران مدیون هنرمندان هستند و باید خود را مسؤول بدانند و نویسنده‌ها را در جشنواره‌ها مطرح کنند. بنابراین ما منتظر کتاب‌های بیش‌تری بودیم، اما 812 عنوان کتاب به کانون رسید که 561 عنوان آن در حوزه کودک و 211 عنوان در حوزه نوجوان بود و از میان این کتاب‌ها از 56 اثر تقدیر می‌شود و یک کتاب مداد پرنده را دریافت می‌کند. از سایر کتاب‌ها نیز تقدیر می‌شود.
