آفتابنیوز : آفتاب: مهمترین علتی که برای توسعه نیافتن این حوزه در این استان میتوان یافت اینکه، بیشتر ارزش افزوده حاصل از استخراج مواد معدنی مربوط به بخش فرآوری آن است و آذربایجانغربی در این میان فقط نقش تهیه مواد اولیه برای کارخانههای فرآوری را داشته است.
کارخانههایی در خارج استان و حتی کشور، مواد معدنی استخراج شده را به قیمت اندکی خرید میکنند و این مواد پس از فرآوری به قیمتهای چندین برابر بیشتر به استان بازمیگردند.
«اکبر طاهری» معاون معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجانغربی با اشاره به اینکه از مجموع 68 مادهی معدنی شناخته شده در کشور49 نوع آن در معادن استان کشف شده است، افزود: هماکنون 418 معدن پروانه بهره برداری و 282 معدن در حال کشف در سراسر استان دارد که شامل 31 تنوع معدنی بوده و مهمترین آنها شامل «تیتان»، «کان سنگ طلا»، «باریت»، «فلدسپات»، «میکا»، «کان سنگ نقره» و انواع سنگهای تزئینی مثل «گرانیت» و «دولومیت» است.
وی تصریح کرد: آذربایجانغربی به لحاظ تنوع مواد معدنی رتبهی سوم و به لحاظ شمار معادن رتبهی پنجم کشوری را دارد.
معاون معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجانغربی شمار شاغلان در بخش معدن استان را نزدیک به 5000 نفر برشمرد و تشریح کرد: استخراج و اکتشاف معدنی در هر کشوری زیربنای توسعه است و با افزایش میزان سرمایهگذاری در بخش معدن شاهد رونق اقتصادی در استان هستیم.
طاهری همچنین با اشاره به بحث هدفمندی یارانهها و تاثیر آن بر بخش معادن گفت: این طرح آثار مطلوبی در بلندمدت بر حوزهی معادن دارد چون افزایش هزینهی حمل و نقل مواد معدنی، سبب میشود تا کارخانههای فرآوری در کنار معادن احداث شده و از انتقال درآمد این معادن به دیگر نقاط کشور جلوگیری شود.
یک معدندار نیز به ایسنا گفت: هزینهی استخراج و اکتشاف مواد معدنی زیاد است و ریسک آن نیز به تبع افزایش مییابد.
مهندس «محمدرضا علیاری» ادامه داد: یک معدندار ابتدا نسبت به اکتشاف در یک محدوده اقدام میکند و همهی هزینههای اکتشاف که ممکن است در یک منطقه موفقیتآمیز و یا موفقیتآمیز نباشد برعهده شخص معدندار است.
وی همچنین تشریح کرد: هزینهی سوخت، هزینه کارگر نیز سبب افزایش هزینهی استخراج پس از مرحلهی اکتشاف میشود.
علیاری با اشاره به نبود یک بازار منسجم و شفاف در بخش معدن، تصریح کرد: کانالهای لازم برای ورود به یک بازار کارآمد که در آن اطلاعات دقیقی در رابطه با قیمت و کیفیت مواد معدنی وجود ندارد مثلاً یک معدندار باید حداقل وضعیت بازار طی 10 سال آینده یک مواد معدنی مطلع باشد تا بتواند با ریسک پایینتری نسبت به اکتشاف و استخراج اقدام کند.
وی گفت: هماکنون معدنکاران با مشکل واردات ماشینآلات مطابق با تکنولوژی روز دنیا مواجه هستند و ماشینآلات قدیمی و مستهلک سبب افت راندمان کاری استخراج شده است.
علیاری با اشاره به نبود راههای ارتباطی مناسب در استان گفت: راهآهن هزینه بسیار کمتری نسبت به تریلی دارد و زیاد بودن هزینهی حمل و نقل، کارخانههای فرآوری را به سمت دیگر استانها با زیرساختهای حمل و نقلی مناسب سوق میدهد.
این فعال بخش معدن با بیان اینکه بخش معدن برای توسعهیافتگی کشور نیازمند شفافسازی و حمایتهای دولتی بیشتری است، افزود: دولت باید پتانسیلیابی کند و چشماندازهای خودکفایی در بخش معدن مشخص شود اما متاسفانه بوروکراسیهای موجود در راه معدن سبب کاهش میل متخصصان حوزهی معدن به فعالیت در این بخش شده است.
وی در پاسخ به این پرسش که هم اکنون وضعیت بازار مواد معدنی در کشور چگونه است؟ گفت، متاسفانه این عوامل دست به دست هم داده و رکود در این بخش حاکم شده است.
علیاری حضور متخصصان معدن را در عرصهی معدنداری و استخراج ضروری دانست و خاطر نشان کرد: حمایتهای دولتی در زمینهی استخراج و فرآوری، لازمهی توسعه استان به ویژه در بخش معدن است.
به گزار ش ایسنا، «دیاکو خادمی» مدیر اجرایی سازمان نظام مهندسی معدن آذربایجانغربی نیز به ایسنا گفت: آذربایجانغربی فاقد امکانات سختافزاری از جمله ماشینآلات سنگبری است و این سبب میشود تا بیشتر ارزش افزوده و سود این کار نصیب کارخانهداران شود.
وی فروش کم مواد فرآوری شده معدنی از جمله سنگهای تزیینی در آذربایجانغربی را مهمترین عامل ایجاد نشدن کارخانههای فرآوری مواد معدنی در استان دانست و گفت: سرمایهگذاران به علت نبود بازار در داخل استان، راغب به سرمایهگذاری در این بخش نیستند.
خادمی تصریح کرد: استانهای اصفهان و تهران مقصد اصلی مواد معدنی استخراجی از استان را تشکیل می دهند چون این استانها فناوریهای زیادی در زمینهی سنگبری دارند و دستگاههایی با میزان دقت و ظرافت زیاد از ایتالیا وارد شده است.
مدیر اجرایی سازمان نظم مهندسی معدن آذربایجانغربی ادامه داد: بر اساس قانونی که به تازگی تصویب شد، معادنی که تناژ بالای استخراج دارند باید در کنار معدن کارخانهی فرآوری احداث شود که نمونههای آن احداث دو کارخانهی فرآوری مواد معدنی در شهرستان خوی است.
مدیریت تنوع مواد معدنی در آذربایجانغربی در راستای ایجاد ارزشافزوده بیشتر و توسعهی صادرات، تمرکز بر فرآوری مواد و محصولات معدنی و اجتناب از صدور مواد خام و توسعه و متحولسازی فناوری در بخش معدن، میتوان گامهای اساسی را در پیشرفت بخش معدن برداشت.
امیدواریم دولت یازدهم با توجهی ویژه به بخش معدن به عنوان جایگزین نفت، با سیاست شفافسازی واگذاری معادن، افزایش سرمایهگذاری در بخش فرآوری مانع از خروج سرمایه ملی در این بخش و سرازیر شدن سودهای کلان حاصل از خامفروشی به جیب شماری از بهرهبرداران خاص قرار گیرد.
گزارش از مهسا صدقی/ ایسنا