* آقای ماجدی، این روزها مهمترین موضوع بخش بینالملل صنعت نفت ایران اعلام تمایل شرکتهای اروپایی از جمله شل و توتال و برخی شرکتهای آمریکایی برای حضور و سرمایهگذاری در صنعت نفت ایران است. به نظر شما چنین امکانی در حال حاضر مهیاست؟ اساساً موضع شما درباره حضور شرکتهای اروپایی و آمریکایی در صنعت نفت چیست؟
وقتی سوال شما این است که آیا وزارت نفت از حضور دوباره شرکتهای بزرگ بینالمللی نفتی استقبال میکند یا خیر؟ قطعاً پاسخ شما مثبت است. ما استقبال میکنیم. اما وقتی میپرسید که این موضوع چه وقت عملیاتی میشود باید بگویم که رابطه تنگاتنگی بین این بحث و مذاکرات ایران و 1+5 به وجود آمده است. اگر روند این مذاکرات به سمت مثبت باشد که انتظار هم همین است میتوان گفت در آینده بحث حضور شرکتهای بزرگ بینالمللی نفت در ایران انجام میشود. اما نمیتوان زمان مشخصی برایش اعلام کرد.
* شرکتهایی که با وجود تحریمها اعلام آمادگی میکنند تا در صنعت نفت ایران حاضر شوند آیا اولویتی در آینده خواهند داشت؟
کسانی که در چنین شرایطی پا پیش میگذارند و تمایلشان را برای حضور و سرمایهگذاری در صنعت نفت ایران ابراز میکنند به هر حال در آینده مدنظر قرار داده خواهد شد.
* به عبارت دیگر، شرکتهای بزرگ بینالمللی نفتی که امروز به نحوی برای لغو یا کاهش تحریمهای ایران تلاش میکنند و تمایلشان را برای حضور دوباره در ایران اعلام میکنند در آینده راحتتر میتوانند پروژه نفتی بگیرند؟
به هر حال هر شرکتی که علاقه دارد در ایران سرمایهگذاری کند باید این علاقهاش را به نحوی نشان دهد. در حقیقت اینگونه شرکتها پیشقدم هستند و قطعاً اگر پیشنهادهایی در آینده مطرح شود، شرکتهایی که در دوران سختی ابراز همکاری میکنند و گامهایی بر میدارند اگر شرایطشان با دیگران برابر باشد، اولویت خواهند داشت.
* به نظر شما آیا میتوان از ابراز تمایل شرکتهای نفتی بینالمللی برای ساختن یک لابی قدرتمند نفتی به منظور مقابله با تحریمها استفاده کرد؟ لابیهای نفتی را در کنگره آمریکا یا اتحادیه اروپا فعال نمود؟ یعنی وزارت نفت با یک برنامه هدفمند این لابیها را فعال کند؟
کار لابی در همه جا هست. همانطور که در سیاست موضوع لابی پذیرفته است در بحث دیپلماسی اقتصادی هم این بحث مطرح است. یکی از ویژگیهای دیپلماسی اقتصادی در کشور ما، دیپلماسی نفت است. وقتی دیپلماسی نفت را قبول میکنیم لاجرم باید لابی نفتی را هم قبول کنیم. دیپلماسی نفت را هم نهتنها باید وزارت نفت انجام دهد بلکه همه کسانی که به عزت ایران و ایرانی و جمهوری اسلامی فکر میکنند باید در این زمینه کمک کنند.
* آقای ماجدی اولویت شما در معاونت امور بینالملل وزارت نفت چیست؟
بیان اولویتها به زمان بیشتری احتیاج دارد. همین قدر بگویم که توسعه، پیشرفت و رفاه اقتصادی مردم، کم و بیش با نفت گره خورده است. گرچه همواره اقتصاد بدون نفت را به عنوان هدف عالی مطرح کردهایم ولی اقتصاد بدون نفت یا اقتصادی که نفت در آن کمتر نقش داشته باشد در بستر اقتصادی شکل میگیرد که نفت استفاده کرده است. برای عبور از راهی که منتهی به اقتصاد بدون نفت شود باید درآمد بیشتر نفتی داشت تا بتوان از آن به نحو مطلوب برای سرمایهگذاری استفاده کرد.
* آنطور که از مباحث شما متوجه شدم اولویتتان کمک به لغو تحریمهای نفتی است تا بتوان درآمد نفتی بیشتری کسب کرد. درست است؟
قطعاً همینطور است. در این مقطع، مهمترین کار ما، تلاش برای کاهش تحریمها و افزایش درآمدهای نفتی و انتقال این درآمدها به کشور است و البته بهرهبرداری صحیح از این درآمدها. ضمناً مایلم این نکته را بیان کنم که از دیدگاه من، نفت در دیپلماسی کلی کشور سهم عمدهای دارد. بنده از جمله کسانی هستم که معتقدم همواره باید ظرفیت تولید نفت کشور بالاتر از 6 میلیون بشکه باشد. حالا اینکه بخواهیم تولید کنیم یا نه بحث دیگری است.
* واقعاً فکر میکنید میتوان با شرایط فعلی هدف افزایش ظرفیت تولید نفت را تا 6 میلیون بشکه در روز تعریف کرد؟!
معلوم است که امروز این شرایط فراهم نیست ولی باید این هدف را در نظر بگیریم. از جمله اینکه روابط خارجی گستردهای داشته باشیم. دیدگاهی که درباره سقف تولید 6 میلیون بشکهای مطرح کردم تنها مساله اقتصادی نیست. این یک دیدگاه سیاسی، اقتصادی و امنیتی است.
* آقای دکتر، نکتهای که سالهای گذشته خیلی شاهد آن بودیم تعامل بیش از حد با چینیها و هندیها در صنعت نفت بود. از این بابت هم گاهی تحت فشار قرار گرفتیم. نظیر اینکه هندیها کل پول نفتمان را میخواستند به روپیه بدهند تا ماجرای چینیها. میخواهم بدانم سمت و سوی نگاه شما به کدام سمت است؟ شرق یا غرب؟
معیار کلی من منافع ملی است و لاغیر. چه بخواهیم چه نخواهیم تکنولوژی نفتی بیشتر در غرب است. اما این دلیل بر امتیاز دادن به آنها نیست. بنده برای هیچ کشوری امتیاز ویژهای قائل نیستم. ما از همکاری همه کشورها در صنعت نفتمان به استثناء رژیم اسرائیل استقبال میکنیم. گوناگون کردن همکاری با شرکتهای مختلف هم برای ما مفید است. چراکه قدرت انتخابمان را بالا میبرد.
* در همین راستا از حضور شرکتهای نفتی آمریکایی هم استقبال میکنید؟
از نظر بنده هیچ محدودیتی برای حضور شرکتهای نفتی آمریکایی در صنعت نفت ایران وجود ندارد. میتوانند رقابت کنند و اگر شرایط بهتری داشتند میتوانند کار کنند.
* شما سالها سفیر ایران در ژاپن بودید. ژاپن هم مشتری عمده نفت ما بود آیا برنامه خاصی برای بالا بردن صادرات نفت به این کشور دارید؟
ما هم به دنبال متنوع کردن
بازارهایمان هستیم هم به دنبال تنوع در شرکتهایی که در صنعت نفتمان
سرمایهگذاری میکنند. کارهای خوبی قبلا با ژاپنیها انجام شده بود اما
ابتر ماند. باید روابط نفتیمان را مجدداً با ژاپنیها توسعه دهیم. آنها هم
صادق هستند قبلا خوب همکاری کردهاند.