250 روز از خاموشی ارکسترسمفونیک تهران گذشت

ارکستر سمفونیک تهران در سال 91 روزهای سخت و غمگینی را پیش رو داشت، اوایل پاییز 91 بود که شایعاتی مبنی بر تعطیلی ارکستر سمفونیک تهران شنیده شد و گفته می‌شد که نوازندگان بر سر تمرین‌ها حاضر نمی‌شوند. ارکستری که پیش از در برزخ قرار گرفتن هم به اجراهای مناسبتی و سفارشی بسنده کرده بود.

***

در آن روزها وضعیت شفاف نبود؛ نوازندگان چند دسته شده بودند و هر کدام مصاحبه‌هایی علیه ارکستر انجام نمی‌دادند. خبری از کنسرت نبود اما مسؤولان اصرار داشتند بگویند که ارکستر فعال است.

***

شایعات بالا گرفت. 8 آبان‌ماه همان سال معاون امور هنری وقت برای اینکه بیش از این به شایعات دامن زده نشود، یک نشست خبری فوری تشکیل داد و خبر تاسیس موسسه ارکسترهای ایرانی را به طور رسمی اعلام کرد.

شاه آبادی با بیان اینکه شش ماه در زمینه توسعه این سازمان فعالیت داشته‌اند، اضافه کرد: در حال حاضر می‌توانیم اعلام کنیم شرایط برای شکل‌گیری یک موسسه جدید فراهم است. نیروها آماده و پیش‌بینی شده‌اند.

شاه آبادی ساماندهی مجدد نیروهای ارکستر با توجه به نیازهای کشور و جایگاه نوازندگان را از ویژگی‌های این سازمان دانست و افزود: کادر فنی ارکسترها هر ساله باید از طریق این موسسه ارزیابی شود و آزمون‌های تخصصی نیز زیر نظر داوران برگزار می‌شود. بنابراین موسسه هر سال گزینش جدید خواهد داشت.

بر این اساس مقرر شد که ارکستر سمفونیک تهران، ارکستر ملی ایران و کر دفتر موسیقی به عنوان زیر مجموعه‌های این سازمان به فعالیت خود ادامه دهند.

***

21آبان اعضای هیات مدیره «موسسه ارکستر ایران» از سوی معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منصوب شدند.

بر اساس این حکم سیدمحمد میرزمانی، اصغر امیرنیا و علیرضا پاشایی به عنوان اعضای هیات مدیره موسسه ارکستر ایران منصوب شدند.

مهدی افضلی نیز به عنوان مدیرعامل موسسه ارکستر ایران معرفی شد.

***

زمستان آمد و باز هم هیچ خبری نبود. شاه‌آبادی می‌گفت رسانه‌ها هر چه درباره تعطیلی ارکستر می‌گویند، کذب و ارکستر فعال است تا اینکه اعلام شد قرار است، ارکستر سمفونیک تهران 30 بهمن‌ماه در جشنواره موسیقی فجر به روی صحنه برود.

آن کنسرت به رهبری نادر مرتضی‌پور و خوانندگی سالار عقیلی اجرا شد و به هر حال سالار عقیلی از خوانندگان محبوب مردم تلقی می‌شود و بهترین گزینه برای ارکستری بود که مدت‌ها در سکوت به سر می‌برد و باید مخاطب از دست‌رفته را دوباره جذب می‌کرد.

ارکستر سمفونیک تهران در آن کنسرت قطعاتی را نواخت که پیش از این توسط ارکستر موسیقی ملی ایران و در کنار سازهای ملی نواخته می‌شد و مشخص نشد که این اجرا از تلفیق دو ارکستر حکایت داشت و یا برنامه‌ای از سوی موسسه ارکستر ایران است؟

***

گویا آن اجرا، شب آخر ارکسترسمفونیک تهران بود و دیگر خبری نشد.

خردادماه همان سال یکی از نوازندگان ارکستر سمفونیک تهران به ایسنا گفت: من سال‌هاست که در ارکستر سمفونیک تهران نوازندگی می‌کنم و در ساختار جدید ارکستر نیز فعالیت دارم. اصلا کنسرتی در کار نیست و ارکستر به برگزاری برنامه‌های ارگانی و پروژه‌ای، آن هم ماهی یک‌بار اکتفا کرده است.

آرمین قیطاسی ادامه داد: مسؤولان حقوق نوازندگان را با تاخیرهای طولانی پرداخت می‌کنند و نسیه به نوازنده پول می‌دهند. نام این چیزی که می‌بینید، ارکستر سمفونیک نیست. نامش فاجعه است.

قیطاسی همچنین گفت: این ارکسترها را تعطیل کنند، بهتر است. فقط شعار می‌دهند و هیچ کاری نمی‌کنند. اگر موسیقی و ارکسترها را نمی‌خواهند خب تعطیلش کنند؛ چرا تکلیف مشخص نیست؟ به همان موسیقی پاپ بچسبند بهتر است. چون درآمدزایی بهتری برایشان دارد.

سرپرست ارکستربادی «آرسنوا» درباره آزمون‌های موسسه ارکستر ایران نیز گفت: آن آزمون‌ها همه بازی بود. گفتند، می‌خواهند امتحان بگیرند و نوازندگان هم بعد از کلی درس خواندن، آزمون دادند. این در حالی است که اصلا نتایج آن آزمون اعلام نشد.

***

اما صبح 30 تیرماه 92 اتفاق عجیب‌تری افتاد. خبر رسید که تعدادی از نوازندگان ارکستر سمفونیک تهران به نشانه اعتراض در تالار رودکی تجمع کرده‌اند.

آن‌ها برای دفاع از حق و حقوقشان تجمع کردند و گفتند که خواستار تسهیل در امر قراردادهایشان هستند و معتقدند که حقوق معنوی آنها در انتشار آثار صوتی و تصویری ارکستر سمفونیک رعایت نمی‌شود.

یکی از نوازندگان ارشد درباره دلایل تجمع همان روز به خبرنگار ایسنا گفت: اعضای ارکستر 10 ماه است که قرارداد ندارند و حقوق نمی‌گیرند این در حالی است که مسؤولان در خبرها گفته‌اند، ارکستر در حال تمرین است. باید بگوییم که آنچه آقای شاه‌آبادی درباره آن صحبت می‌کنند، نامش ارکستر سمفونیک نیست بلکه یک ارکستر پروژه‌ای است که به اجرای کارهای سفارشی می‌پردازد و ممکن است گاهی ما هم در آن اجراها حضور داشته باشیم.

این نوازنده همچنین بیان کرد: مهرماه سال گذشته وقتی اعضای ارکسترسمفونیک از کنسرت لبنان به ایران بازگشتند، حاشیه‌هایی به وجود آمد و پس از آن انجمن موسیقی ایران اعلام کرد که دیگر با ارکستر هیچ قراردادی ندارد و نوازندگان زیر چتر موسسه ارکستر ایران می‌روند.

وی افزود: این در حالی است که موسسه ارکستر ایران هنوز ثبت قانونی نشده و دائم می‌گویند که پول به حساب موسسه واریز نشده است و حق و حقوق نوازندگان پرداخت نمی‌شود.

کلانتری اضافه کرد: آنها نوازندگان را بازیچه کرده‌اند و برای کارهای سفارشی دستمزدهای کلان به آهنگساز می‌دهند و وقتی نوبت حقوق نوازنده می‌رسد، می‌گویند بودجه نداریم. گاهی دستمزدهایی به آهنگساز پرداخت می‌شود که حقوق 6 ماه نوازندگان ارکستر سمفونیک است.

***

دقایقی پس از تجمع 30 تیر، علیرضا پاشایی(سرپرست دفتر موسیقی) نوازندگان را تا ساعت 16 همان روز دعوت به صبوری کرد تا در امر قرارداد نوازندگان اقداماتی انجام دهد.

البته پاشایی خبر تجمع نوازندگان را تکذیب کرد و به خبرگزاری معاون هنری گفت که رسانه‌ها کذب می‌گویند و اصلا تجمعی در کار نبوده است. بلکه همه چیز مسالمت‌آمیز حل شد.

این در حالی بود که سه خبرنگار شاهد تجمع بودند.

***

اکنون حدود 250 روز از سکوت ارکستر و همه حاشیه‌هایش می‌گذرد و باید منتظر ماند و دید که با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، مرادخانی چه برنامه‌ای برای این شرایط ناگوار دارد.

به گزارش ایسنا، البته مرادخانی هنوز مدیر جدید دفتر موسیقی را معرفی نکرده است و شاید ارکسترسمفونیک تهران در اولویت‌های بعدی او قرار دارد.