ازبکستان تشنه خیزش های مردمی
آفتاب‌‌نیوز : 
ساختمان شهرداری که چندی پیش عده ای آشوبگر در آن کارکنان دولت را به گروگان گرفته بودند، اکنون بازسازی شده است. هنوز آثار گلوله و نارنجک بر ساختمان های مشرف به میدان« با بور» باقی مانده است. پنج ماه پیش بیش از هزار نفر از افرادی که برای تماشای تظاهرات به این محل آمده بودند به ضرب گلوله سربازان دولتی از پا در آمدند. پس از حادثه قتل عام میدان تیانانمن در در چین 1989 می توان گفت که کشتار مردم اندیجان به عنوان فجیع ترین حادثه خیابانی در تاریخ جهان ثبت شده است. اکنون به نظر می آید نشانه هایی از مقاومت در برابر سرکوب های اجتماعی و اقتصادی رژیم اسلام کریمف پدیدار می شوند و روز به روز گسترش می یابند.
جنایات رژیم ازبک جهان را تکان داده و اتحادیه اروپا را در حیرت برده، ولی خنده آور این است که مردم ازبک هنوز به درستی نمی دانند که در اندیجان چه اتفاقی افتاده است. علت اصلی این امر آن است که پس از حادثه ماه می دولت ازبکستان اخبار رسانه های ارتباط جمعی را فیلتر کرده و در عوض مردم را با پخش محاکمه های نمایشی سرکار گذاشته است. نخستین سری محاکمات با به دادگاه کشاندن 15 نفر مظنون به خرابکاری آغاز شد. در نهایت هم همگی آنها محکوم شدند که قصد براندازی نظام ازبکستان را داشته اند. به جز یک زن گفته شد که بقیه متهمان با انجام اقدامات تروریستی که از خارج هدایت شده است اقدام به اعمال خرابکارانه و آدم کشی کرده اند.
همان گونه که در بسیاری از کشورها مد شده، دولت ازبکستان به جای آن که بگوید این عده خواهان زندگی بهتر بوده اند، مدعی شد که آنان با افراط گرایان اسلامی خارج از کشور ارتباط داشته اند.
از آن جا که مردم ازبک علاقه کمی علاقه کمی به فکر کردن دارند، آنان ترجیح می دهند که در کوچه و خیابان و یا هر جا که امکان صحبت داشته باشند به یکدیگر بگویند که اوضاع از زمان حادثه اندیجان بدتر شده است. در اندیجان تدابیر امنیتی شدت بیشتری یافته اند. در شهر تاشکند در هر 50 متر یک مامور انتظامی ایستاده و چندین بلوک سیمانی را در جاده بین تاشکند تا اندیجان کار گذاشته اند. روش های امنیتی جدیدی نیز به کار گرفته شده اند مثلا از مردم ازبکستان در خواست می شود که هر گونه اطلاعاتی را که درباره همسایگان ضد دولت خود می دانند در اختیار دولت قرار دهند.
این امر باعث شده که حس بدبینی میان مردم ازبکستان شدت گیرد. بسیاری از سازمان های غیر دولتی خارجی تعطیل شده اند و آن دسته از سازمان های غیر دولتی خارجی که هنوز باقی مانده اند مورد تهدید واقع شده اند. هفته گذشته شبکه خبری بی بی سی دفتر خود را در تاشکند تعطیل کرد. هنوز معلوم نیست که چه بلایی بر سر تنها خبرنگار این شبکه آورده اند ولی گفته شده که وی در ماه ژوئن از ازبکستان گریخته است.
دلیل اصلی نگرانی های اسلام کریمف این است که انقلابات مردمی تازه ای منطقه را فراگرفته است. این انقلاب ها نخست از جورجیا آغاز شد، به اوکراین رسید و در نهایت وارد قرقیزستان شد. برخورداری از مرزهای مشترک با کشورهایی که به آزادی رسیده اند خواب را بر استبدادگران حرام می کند.
برای همین هم اسلام کریموف دست به کار شد و امریکا و غربی ها را متهم به « دخالت بیجا» در امور داخلی کشور خود کرد. هنوز از انقلاب قرقیزستان در ماه مارس چیزی نگذشته بود که راه های منتهی به ساختمان های دولتی در تاشکند را بندآوردند.
دولت ازبکستان اجازه فعالیت مستقل را به رادیو و تلویزیون این کشور نداده است و این رسانه ها تابع فرامین حکومت ازبک هستند.
مهم ترین فعالیت رسانه های ازبک این است که بر علیه غرب تبلیغ کنند. نشریات غربی که خبرنگارانی در ازبکستان دارند معمولا متهم می شوند که حقایق را وارونه جلوه می دهند و تبدیل به ستون پنجم شده اند.
دیگر« حرف» جای خود را به عمل داده و امریکایی هایی که قرار بود تا پایان سال جاری این کشور را ترک کنند در حال جمع آوری بارهای خود هستند. این در حالی است که وضعیت اقتصادی ازبکستان روز به روز وخیم تر می شود. ذخایر طلای این کشور بسیار زیاد است. ازبکستان دارای ذخایر نفت، گاز و اورانیوم است و یکی از بزرگ ترین تولید کنندگان پنبه در جهان محسوب می شود. به جز عده ای اندک، بسیاری از مردم ازبکستان از این ثروت خدا دادی بی بهره هستند. از آن جا که قیمت محصولات کشاورزی بسیار ارزان است، دولت این کشور خود را وارد تجارت محصولات کشاورزی کرده و پس از برداشت محصول اقدام به خرید محصول از رعیت ها می کند. قیمت خرید محصولات کشاورزی آن قدر پایین است که این استثمار پول خوبی را عاید دولت می کند. قاچاق مواد مخدر و انسان بیداد می کند. بیکاری همچون خوره به میان جوانان ازبک راه یافته و دولت بی کفایت ازبک توان ایجاد کارخانه های جدید و افزایش اشتغال را ندارد.
حدود یک سوم جمعیت ازبکستان یعنی چیزی حدود 8 میلیون نفر در « دره فرگانا» زندگی می کنند در این دره می توان فقر را به چشم دید. این منطقه به لحاظ سیاسی بسیار آسیب پذیر است و تاریخ مبارزات مذهبی آن بسیار بلند است.
ساکنان اندیجان و دره فرگانا می گویند که خیزش مردم در ماه می نخستین حرکت مردمی ضد حکومت نبوده بلکه پیش از این نیز کشور ازبکستان با خیزش هایی رو به رو بوده است. اگر چه شهر کوچک اندیجان به نظر آرام می آید ولی نمای کلی شهر آشفته، خشمگین و وحشت زده است. دولت برای آن که از نا آرامی های اجتماعی جلوگیری کند اقدام به پرداخت وجوه صندوق بازنشستگی به کارمندان باز نشسته کرده است. حقوق کارمندان نه به تناسب تورم، کمی افزایش یافته ولی همگی این تلاش ها به نظر بعضی از آگاهان ازبک هیچ است زیرا دولت اعلام کرده افرادی را که از خیزش ها مردمی آگاهی دارند و یا خود جزو شورشگران هستند، دستگیر می کند.
در ازبکستان اعتراف گیری به ضرب کتک به امری عادی تبدیل شده است.
با وجود این همه بدبختی هنوز افرادی هستند که می پندارند شاید بتوان اوضاع کشور را تغییر داد. بعضی ها می گویند از این که حمام خون به راه افتد واهمه دارند.
در اندیجان حتی می توان فردی را پیدا کرد که می گوید« اسلام کریموف به لحاظ سیاسی قدرتمند تر شده و به لحاظ مالی دست کمک جلو کشورهای خارجی دراز نکرده است. تخمین زده می شود که دولت ازبکستان یکی از از هر سه نفر را به خدمت نظام در آورده و یا به گروه های امنیتی خود جذب کرده است.» میزان مخارج دولت برای حفظ خودش آن قدر زیاد است که مردم ازبک گاهی به طعنه می گویند مجهزترین نیروهای نظامی و امنیتی منطقه را فقط در ازبکستان می توان پیدا کرد.
این در حالی است که اغلب مردم ازبک می پندارند که خیزش مردمی دیگری نظیر آن چه در اندیجان مشاهده شد، در راه است. اما هیچ یک از این افراد نمی توانند دقیقا اعلام کنند که علت بروز این خیزش های مردمی چیست.
یکی از ازبک ها می گوید« این احتمال وجود دارد که با آغاز فصل زمستان دولت نتواند پاسخگوی نیازهای سوختی و انرژی مردم باشد و همین امر می تواند باعث شورش مردم شود. این بار به احتمال زیاد نیروهای امنیتی علیه مردم موضع نخواهد گرفت چون اغلب آنها از اسلام کریموف به تنگ آمده اند.
یکی از منابع آگاه دولتی که نخواست نامش فاش شود گفته است که هنوز در میان دولتمردان بر سر اتخاذ موضع علیه کشورهای غربی و به ویژه ایالات متحده، بحث و جدل جریان دارد و خیلی از دولتمردان به خط مشی های اسلام کریموف اعتماد ندارند. سرکوب دولتی موفق شده که موقتا خیزش های مردمی را ساکت کند.
ساختمان شهرداری که چندی پیش عده ای آشوبگر در آن کارکنان دولت را به گروگان گرفته بودند، اکنون بازسازی شده است. هنوز آثار گلوله و نارنجک بر ساختمان های مشرف به میدان« با بور» باقی مانده است. پنج ماه پیش بیش از هزار نفر از افرادی که برای تماشای تظاهرات به این محل آمده بودند به ضرب گلوله سربازان دولتی از پا در آمدند. پس از حادثه قتل عام میدان تیانانمن در در چین 1989 می توان گفت که کشتار مردم اندیجان به عنوان فجیع ترین حادثه خیابانی در تاریخ جهان ثبت شده است. اکنون به نظر می آید نشانه هایی از مقاومت در برابر سرکوب های اجتماعی و اقتصادی رژیم اسلام کریمف پدیدار می شوند و روز به روز گسترش می یابند. جنایات رژیم ازبک جهان را تکان داده و اتحادیه اروپا را در حیرت برده، ولی خنده آور این است که مردم ازبک هنوز به درستی نمی دانند که در اندیجان چه اتفاقی افتاده است. علت اصلی این امر آن است که پس از حادثه ماه می دولت ازبکستان اخبار رسانه های ارتباط جمعی را فیلتر کرده و در عوض مردم را با پخش محاکمه های نمایشی سرکار گذاشته است. نخستین سری محاکمات با به دادگاه کشاندن 15 نفر مظنون به خرابکاری آغاز شد. در نهایت هم همگی آنها محکوم شدند که قصد براندازی نظام ازبکستان را داشته اند. به جز یک زن گفته شد که بقیه متهمان با انجام اقدامات تروریستی که از خارج هدایت شده است اقدام به اعمال خرابکارانه و آدم کشی کرده اند.
همان گونه که در بسیاری از کشورها مد شده، دولت ازبکستان به جای آن که بگوید این عده خواهان زندگی بهتر بوده اند، مدعی شد که آنان با افراط گرایان اسلامی خارج از کشور ارتباط داشته اند.
از آن جا که مردم ازبک علاقه کمی علاقه کمی به فکر کردن دارند، آنان ترجیح می دهند که در کوچه و خیابان و یا هر جا که امکان صحبت داشته باشند به یکدیگر بگویند که اوضاع از زمان حادثه اندیجان بدتر شده است. در اندیجان تدابیر امنیتی شدت بیشتری یافته اند. در شهر تاشکند در هر 50 متر یک مامور انتظامی ایستاده و چندین بلوک سیمانی را در جاده بین تاشکند تا اندیجان کار گذاشته اند. روش های امنیتی جدیدی نیز به کار گرفته شده اند مثلا از مردم ازبکستان در خواست می شود که هر گونه اطلاعاتی را که درباره همسایگان ضد دولت خود می دانند در اختیار دولت قرار دهند.
این امر باعث شده که حس بدبینی میان مردم ازبکستان شدت گیرد. بسیاری از سازمان های غیر دولتی خارجی تعطیل شده اند و آن دسته از سازمان های غیر دولتی خارجی که هنوز باقی مانده اند مورد تهدید واقع شده اند. هفته گذشته شبکه خبری بی بی سی دفتر خود را در تاشکند تعطیل کرد. هنوز معلوم نیست که چه بلایی بر سر تنها خبرنگار این شبکه آورده اند ولی گفته شده که وی در ماه ژوئن از ازبکستان گریخته است.
دلیل اصلی نگرانی های اسلام کریمف این است که انقلابات مردمی تازه ای منطقه را فراگرفته است. این انقلاب ها نخست از جورجیا آغاز شد، به اوکراین رسید و در نهایت وارد قرقیزستان شد. برخورداری از مرزهای مشترک با کشورهایی که به آزادی رسیده اند خواب را بر استبدادگران حرام می کند.
برای همین هم اسلام کریموف دست به کار شد و امریکا و غربی ها را متهم به « دخالت بیجا» در امور داخلی کشور خود کرد. هنوز از انقلاب قرقیزستان در ماه مارس چیزی نگذشته بود که راه های منتهی به ساختمان های دولتی در تاشکند را بندآوردند.
دولت ازبکستان اجازه فعالیت مستقل را به رادیو و تلویزیون این کشور نداده است و این رسانه ها تابع فرامین حکومت ازبک هستند.
مهم ترین فعالیت رسانه های ازبک این است که بر علیه غرب تبلیغ کنند. نشریات غربی که خبرنگارانی در ازبکستان دارند معمولا متهم می شوند که حقایق را وارونه جلوه می دهند و تبدیل به ستون پنجم شده اند.
دیگر« حرف» جای خود را به عمل داده و امریکایی هایی که قرار بود تا پایان سال جاری این کشور را ترک کنند در حال جمع آوری بارهای خود هستند. این در حالی است که وضعیت اقتصادی ازبکستان روز به روز وخیم تر می شود. ذخایر طلای این کشور بسیار زیاد است. ازبکستان دارای ذخایر نفت، گاز و اورانیوم است و یکی از بزرگ ترین تولید کنندگان پنبه در جهان محسوب می شود. به جز عده ای اندک، بسیاری از مردم ازبکستان از این ثروت خدا دادی بی بهره هستند. از آن جا که قیمت محصولات کشاورزی بسیار ارزان است، دولت این کشور خود را وارد تجارت محصولات کشاورزی کرده و پس از برداشت محصول اقدام به خرید محصول از رعیت ها می کند. قیمت خرید محصولات کشاورزی آن قدر پایین است که این استثمار پول خوبی را عاید دولت می کند. قاچاق مواد مخدر و انسان بیداد می کند. بیکاری همچون خوره به میان جوانان ازبک راه یافته و دولت بی کفایت ازبک توان ایجاد کارخانه های جدید و افزایش اشتغال را ندارد.
حدود یک سوم جمعیت ازبکستان یعنی چیزی حدود 8 میلیون نفر در « دره فرگانا» زندگی می کنند در این دره می توان فقر را به چشم دید. این منطقه به لحاظ سیاسی بسیار آسیب پذیر است و تاریخ مبارزات مذهبی آن بسیار بلند است.
ساکنان اندیجان و دره فرگانا می گویند که خیزش مردم در ماه می نخستین حرکت مردمی ضد حکومت نبوده بلکه پیش از این نیز کشور ازبکستان با خیزش هایی رو به رو بوده است. اگر چه شهر کوچک اندیجان به نظر آرام می آید ولی نمای کلی شهر آشفته، خشمگین و وحشت زده است. دولت برای آن که از نا آرامی های اجتماعی جلوگیری کند اقدام به پرداخت وجوه صندوق بازنشستگی به کارمندان باز نشسته کرده است. حقوق کارمندان نه به تناسب تورم، کمی افزایش یافته ولی همگی این تلاش ها به نظر بعضی از آگاهان ازبک هیچ است زیرا دولت اعلام کرده افرادی را که از خیزش ها مردمی آگاهی دارند و یا خود جزو شورشگران هستند، دستگیر می کند.
در ازبکستان اعتراف گیری به ضرب کتک به امری عادی تبدیل شده است.
با وجود این همه بدبختی هنوز افرادی هستند که می پندارند شاید بتوان اوضاع کشور را تغییر داد. بعضی ها می گویند از این که حمام خون به راه افتد واهمه دارند.
در اندیجان حتی می توان فردی را پیدا کرد که می گوید« اسلام کریموف به لحاظ سیاسی قدرتمند تر شده و به لحاظ مالی دست کمک جلو کشورهای خارجی دراز نکرده است. تخمین زده می شود که دولت ازبکستان یکی از از هر سه نفر را به خدمت نظام در آورده و یا به گروه های امنیتی خود جذب کرده است.» میزان مخارج دولت برای حفظ خودش آن قدر زیاد است که مردم ازبک گاهی به طعنه می گویند مجهزترین نیروهای نظامی و امنیتی منطقه را فقط در ازبکستان می توان پیدا کرد.
این در حالی است که اغلب مردم ازبک می پندارند که خیزش مردمی دیگری نظیر آن چه در اندیجان مشاهده شد، در راه است. اما هیچ یک از این افراد نمی توانند دقیقا اعلام کنند که علت بروز این خیزش های مردمی چیست.
یکی از ازبک ها می گوید« این احتمال وجود دارد که با آغاز فصل زمستان دولت نتواند پاسخگوی نیازهای سوختی و انرژی مردم باشد و همین امر می تواند باعث شورش مردم شود. این بار به احتمال زیاد نیروهای امنیتی علیه مردم موضع نخواهد گرفت چون اغلب آنها از اسلام کریموف به تنگ آمده اند.
یکی از منابع آگاه دولتی که نخواست نامش فاش شود گفته است که هنوز در میان دولتمردان بر سر اتخاذ موضع علیه کشورهای غربی و به ویژه ایالات متحده، بحث و جدل جریان دارد و خیلی از دولتمردان به خط مشی های اسلام کریموف اعتماد ندارند. سرکوب دولتی موفق شده که موقتا خیزش های مردمی را ساکت کند.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید