آفتابنیوز : 6 آبان، هنگام صبحانه كاري، آقاي خاتمي با چند نفر از ارباب صنايع و مسئولان محافل اقتصادي فرانسه ديدار داشتند و سپس به بازديد پانتئون رفتند. صبح،7 آبان به دعوت آقاي فدريكو مايور، مدير كل يونسكو، آقاي خاتمي در كنفرانس عمومي سازمان ملل براي آموزش، علم و فرهنگ سخنراني كرد و متعاقب آن، در يك كنفرانس مطبوعاتي، با نمايندگان روزنامهها و رسانهها ديدار داشت.
اين سفر، نخستين سفر يك ریيس جمهوري اسلامي ايران به فرانسه، پس از انقلاب، بود و بر حمايت ما از سياست گشايش و اصلاحات آقاي خاتمي و تحول مثبت روبط دوجانبهمان صحه گذاشت.
اين سفر مهم فرصتي شد تا بر وفق سياست گفتگوي فراگير دولتهاي اتحاديه اروپا با ايران كه كشوري متحول است و نقشي اساسي در ثبات منطقه دارد، راجع به كليه موضوعات با رئيس جمهوري ايران صحبت كنيم.
اهميتي كه دو كشور براي تحكيم روابط دوجانبه خود قايلاند، بررسي كامل افق اين روابط را در همه سازندهاي آن موجه ميساخت، اعم از سياسي ــ براي نمونه، مقرر شد ميان برگزيدگان و مجالس دو كشور، ديدارها و مبادلات مرتبتر شود ــ، فرهنگي ــ خصوصاً در دورنمايي گشايش مركز زبان فرانسوي در تهران ــ، آقتصادي ــ پروژههايي وجود دارد كه آنچه فرانسه در آنها عرضه ميكند، قدرت رقابتي بالايي دارد، خصوصاً در عرصههاي ترابري، انرژي و مخابرات از راه دور.
مجموعه مسائل ببينالمللي و موضوعات روز نيز مورد گفتگو قرار گرفت: تعادلهاي بينالمللي، جهان چندقطبي، عدم گسترش سلاحهاي كشتار جمعي، گفتگوي ميان تمدنها و فرهنگها، و همچنين مسائل منطقهيي: اوضاع در شمال قفقاز، آسياي ميانه، افغانستان، شبهقاره هند، عراق، روند صلح خاورميانه. در هر مورد، دو طرف دلبستگي خود را به راهبري صلحآميز روابط بينالمللي و حل مناقشات يادآور شدند.
موضوع حقوق بشر در ايران هم مورد بحث قرار گرفت. ما مواردي را كه موجب دغدغه و نگراني ماست و همچنين توقعاتمان را بيان كرديم. مسئله بازداشت 13 ايراني يهوديمذهب به اتهام جاسوسي به نفع اسرائيل و مسئله دانشجويان محكوم به اعدام نيز در تمام سطوح مطرح شد. ما به اين رويه در روابط دوجانبه و همچنين روابط به نام اروپا ادامه خواهيم داد.
پرسش و پاسخ کوتاهسئوال: آقاي ودرين، وزير امور خارجه، بارها در مجلس ملي و در رسانهها اعلام داشته كه آقاي خاتمي، مرد گشايش و اصلاحطلب است و بايد او را ترغيب كرد. اين ارزيابي بر دادههايي است كه تصور ميكنم در اختيار آقاي ودرين قرار دارند ولي افكار عمومي فرانسه لزوماً از آنها مطلع نيستند. اين دادهها كه سبب ميشوند آقاي خاتمي را مرد اصلاحات و گشايش بداند كدامااند و نشانههاي مشخص گشايش و عزم به اصلاحات كه در جريان اين سفر و گفتگوهاي مسئولان فرانسوي با آقاي خاتمي مشخص شد، كدامهاست؟
وقتي ميگوييم در ايران عزمي براي گشايش و اصلاحات وجود دارد، مبناي ارزيابي ما، تجزيه و تحليل اتفاقاتي است كه پس از به قدرت رسيدن آقاي خاتمي در ايران روي داده است. براي نمونه، من حرف وزير را دقيقاً نقل ميكنم: «آنچه موجب اميدواري است، رأي ايرانيان در آن هنگامي است كه از ميان 9 نامزد، آقاي خاتمي را برگزيدند. وي كمترين شانس را داشت، اما شمار فراواني از زنان و جوان او را برگزيدند. اگر چنين شد براي اين است كه انتخابات در ايران آزاد است، اين را همه دنيا قبول دارد. در دل نظام ايران نيز آقاي خاتمي خودش را با موضعگيريهاي بازتر و آزاديخواهانهتر معرفي و مطرح كرد. بنابراين او يك اميد براي ايران است. تصور ميكنم ايرانياني كه به آقاي خاتمي رأي دادند، معناي پيغامي را كه ميفرستيم، دوستان ايتاليايي و بسياري از اروپاييان ديگر ميفرستند، بهدرستي ميفهمند. با استقبال از او، ميگوييم كه درك ميكنيم ضمن آنكه محتاط ميمانيم، روشنبين و در بسياري از نكتهها نقاديم، اما اين اقدام براي گشايش را هم درك ميكنبم.»
و حال، در پاريس چه اتفاقي افتاد؟ نخست اينكه مذاكرات صورت گرفت كه خودش فينفسه امر مهمي بود. دوم اينكه فكر ميكنم اين ديدار، عزم دو طرف را به انجام گفتگو و ظرفيتشان را در پرداختن به كليه موضوعها نشان داد، چه دورنماهاي همكاريها و چه مسائلي را كه در موردشان برخوردهايي متفاوت دارند.