آفتابنیوز : آفتاب: چندی قبل دکترمحمود نبوی معاون مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در مصاحبهای درمورد واکسیناسیون آنفلوانزا برای گروههای سنی زیر پنج سال و سالمندان گفته بود: «هرچند کودکان کمتر از پنج سال، بیشتر دچار سرماخوردگی میشوند اما عارضه کمتری پیدا میکنند و این در حالی است که اغلب گروههای بالاتر از 65 سال در صورت ابتلا به این بیماری دچار عارضه میشوند. از طرفی اغلب بیماریهای مذکور نیز در این گروه سنی دیده میشود. بنابراین واکسیناسیون آنفلوانزا برای این گروه نیز مناسب است.»
وی با تأکید بر اینکه انجام واکسیناسیون برای گروههای پرخطر مد نظر وزارت بهداشت است نه عموم جامعه، یادآور شده «هرچند واکسیناسیون آنفلوانزا به صورت صددرصد از ابتلا به ویروس جلوگیری نمیکند و حدود 80 درصد از ابتلای فرد پیشگیری میکند، اما ابتلای 20درصد باقیمانده را نیز خفیف میکند. در مجموع تزریق واکسن، ریسک خطر را در گروههای پرخطر کاهش میدهد.»
به گفته وی واکسیناسیون رایگان دو گروه در برنامه وزارت بهداشت قرار دارد؛ پرسنل پزشکی که با بیماران ناتوان در ارتباطند و همچنین واکسیناسیون بیماران خاص نظیر بیماران دیالیزی و... البته گروههای وسیعتری هم هستند که ضعف سیستم ایمنی دارند. این افراد باید از طریق نسخه پزشک و با هزینه شخصی برای تزریق واکسن اقدام کنند.
دکتر هوشنگ فرحی متخصص بیماریهای عفونی در مورد بیماری آنفلوانزا میگوید: «آنفلوانزا بیماری ویروسی است که معمولاً در فصل سرد سال و با تغییر وضع هوا شیوع بیشتری مییابد و به علت آنتیژنهای خاصی که در ویروس آنفلوانزا وجود دارد و تغییر مداوم آنها، میتواند از تهاجم سیستم دفاعی بدن در امان بماند. به همین دلیل بیماری آنفلوانزا مانند بیماریهای ویروسی دیگر مانند اوریون و آبلهمرغان نیست که با یک بار ابتلا به آنها، فرد تا آخر عمر، دیگر به آنها مبتلا نشود. ویروس آنفلوانزا با تغییر ژنتیکی میتواند ویروس جدیدی ایجاد و دوباره فرد را مبتلا کند و حتی همهگیر شود. این تغییر معمولاً هر یک تا 3 سال رخ میدهد و میتواند در سطح دنیا همهگیری ایجاد کند.
این استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران در مورد واکسن آنفلوانزا میافزاید: «تزریق واکسن برای کودکانی که با سالمندان و میانسالان در تماس هستند و با آنان زندگی میکنند، لازم است. البته نه به این دلیل که با واکسن زدن سالمندان، بیماری آنفلوانزا به کودکان سرایت میکند، بلکه به این علت که اگر کودک از این بیماری محافظت شود، احتمال ابتلای پدربزرگ و مادربزرگ هم به بیماری آنفلوانزا کمتر میشود، زیرا انتقال بیماری از کودک به پدربزرگ و مادربزرگ
نگرانکنندهتر است.»
وی در پاسخ به این پرسش که از چه سنی میتوان به کودکان واکسن آنفلوانزا تزریق کرد خاطرنشان میکند: «در کشورهای مختلف، کودکان بالاتر از 6 ماه تا 5 سال به صورت منظم و مکرر در مقابل این بیماری واکسینه میشوند، ولی در ایران تزریق این واکسن به همه کودکان توصیه نمیشود. بهتر است کودکانی واکسن آنفلوانزا را دریافت کنند که یا در محدوده سنی 6 ماه تا 5 سال قرار دارند یا با افرادی که باید علیه بیماری آنفلوانزا واکسینه شوند، در تماس باشند یا خودشان به بیماری خاصی مبتلا باشند؛ مانند کودکانی که سابقه آلرژی ریوی دارند و در صورت ابتلا، احتمال تشدید آلرژی بیشتر میشود، چون ابتلا به آنفلوانزا زمینه تشدید آلرژی را افزایش میدهد.»
این متخصص بیماریهای عفونی در مورد واکسن بزرگسالان هم میگوید: «والدین کودکان هم باید واکسن آنفلوانزا دریافت کنند، زیرا در صورت ابتلا به بیماری، آن را به کودکشان منتقل میکنند و عوارض بیماری زمینهای کودک را افزایش میدهند.»
وی با اشاره به این مطلب که بزرگترین مشکل این است که کودکان، بیماری آنفلوانزا را از محیط بیرون به منزل میآورند میافزاید: «در بعضی از کشورها دیده شده است وقتی تمامی دانشآموزان علیه آنفلوانزا واکسینه شدند، امکان ابتلا به آنفلوانزا در خانوادهها فوقالعاده کاهش یافته است، زیرا کودکان معمولاً در مدارس و مهدکودکها به بیماری مبتلا میشوند. از این رو توصیههای جهانی این است که کودکان واکسن تزریق کنند که کار درستی است ولی ما به دلیل محدودیتهای واکسن و پروتکلهای کشوری میگوییم اگر کودکی بیماری زمینهای خاصی ندارد، نیازی به تزریق واکسن آنفلوانزا هم ندارد، ضمن اینکه ابتلای مکرر به بیماری آنفلوانزا، به مرور فرد را ایمن میکند. همانطور که تزریق سال به سال واکسن آنفلوانزا پس از 10 سال میزان ابتلا به آنفلوانزا را حتی در سوشهای جدید کاهش میدهد. اما در مراکزی که کودکان با مشکلات خاص مانند عقبماندگیهای ذهنی نگهداری میشوند، توصیه میشود تزریق واکسن انجام گیرد.»
فرحی در پاسخ به این پرسش که چه کسانی باید واکسن آنفلوانزا را تزریق کنند، میگوید: «در همه جای دنیا کارکنان بهداشت و درمان، هر سال این واکسن را دریافت میکنند، زیرا هم میتوانند بیماری را به مردم انتقال دهند و هم از آنها بگیرند. چنانچه صاحبان مشاغل دیگر هم که با افراد زیادی سروکار دارند، واکسن را دریافت کنند، خوب است، اما اگر جزو گروههای پرخطر نباشند، اصراری به تزریق واکس آنفلوانزا نیست.»
وی در مورد کارخانههای مختلف تولید واکسنهای سرما خوردگی میافزاید: «خوشبختانه واکسنهای وارداتی به کشور بررسی میشود و مورد تأیید وزارت بهداشت و درمان قرار میگیرد. بنابراین نباید نگران بود که واکسن چه مارکی دارد و از کدام کشور آمده است. بهتر است افرادی که در خطر هستند، هر چه زودتر و قبل از اینکه آنفلوانزا همهگیر شود، آن را تزریق کنند. خوشبختانه واکسنهایی که امسال وارد بازار شده، علیه آنفلوانزای خوکی هم مؤثر است. توصیه ما به همه خانمهایی که دوران بارداریهایشان در زمستان سپری خواهد شد، این است که حتماً قبل از آن واکسن دریافت کنند. از آنجا که واکسن آنفلوانزا ساختگی و مصنوعی است و از ویروس زنده ضعیف شده در آن استفاده نشده است، منعی برای تزریق در دوران بارداری نیز وجود ندارد.»
ذات الریه در کودکان
دکتر اکبر کوشانفر متخصص بیماریهای کودکان در مورد بیماری «پنومونی» یا ذات الریه نیز میگوید: «ذات الریه بر اثر میکروبها، ویروسها، قارچها یا عوامل دیگر (پنومونی آسپیراسیون، بلع مواد غذایی، روماتیسم، ضعف ایمنی و آلودگی هوا) ایجاد میشود و یکی از شایعترین عوامل مرگ و میر کودکان است، بهطوری که بررسیهای سازمان بهداشت جهانی نشان میدهد سالانه 4 میلیون کودک به علت ابتلا به پنومونی فوت میکنند.»
وی با اشاره به این مطلب که بیماری ذاتالریه بیشتر در فصل پاییز و زمستان و بعد از یک سرما خوردگی و عفونت دستگاه تنفسی فوقانی در سنین 2تا5 سالگی اتفاق میافتد، میافزاید: «بیشترین عوامل ابتلا به ذات الریه میکروب استرپتوکک پنومونیه، هموفیلوس آنفلوانزا و استافیلوکک است که دارای علائم بالینی مانند، آبریزش بینی، سرفه در 80 درصد موارد، تـب شدید 40-39 درجه، تنگی نفس، بیاشتهایی و ضعف و بیحالی است که در صورت درمان، نشدن بیماری پیشرفت میکند و بدون درمان، در 20 تا 50 درصد موارد، امکان مرگ وجود دارد.»
این استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در مورد بیماری هموفیلوس آنفلوانزا هم یادآوری میکند: «مهمترین علت ابتلا به این بیماری مننژیت و اوتیت چرکی گوش است و مهمترین عامل پیشگیری نیز انجام واکسیناسیون محسوب میشود.»
وی همچنین میگوید: «واکسن هموفیلوس آنفلوانزا در سال 1985 میلادی تولید شده است و از سال 1990 میلادی برای شیرخواران از 2-4-6 و 16 ماهگی تزریق میشود و نیز توأم با واکسن D. P. T (دیفتری، کزاز، سیاه سرفه) انجام میگیرد. بررسیهای انجام شده هم نشان میدهد که از سال 1996 میلادی این واکسن در امریکا برای کودکان تزریق شده و در نتیجه آمار ابتلا به پنومونی، مننژیت و اوتیت به مراتب کمتر و نتیجه بخشتر بوده است. در حال حاضر هم واکسن هموفیلوس آنفلوانزا به وسیله وزارت بهداشت و درمان تهیه میشود و از سال 1372 در جدول برنامه واکسیناسیون کودکان قرار گرفته است.»
دکتر کوشانفر با اشاره به این مطلب که استرپتوکک پنومونیه مهمترین و شایعترین میکروب عامل ذاتالریه است، میافزاید: «سن شیوع این بیماری 12تا18 ماهگی است که بعد از عفونتهای تنفسی فوقانی، علائم ذات الریه گاهی با تورم ملتحمه چشم و اوتیت همراه است. »
وی در مورد پیشگیری از ابتلا به بیماری ذاتالریه هم یادآوری میکند: «واکسن این بیماری شامل 13 سوش پنوموکک است که تا 90 درصد از موارد ابتلا به مننژیت و اوتیت پیشگیری میکند. واکسن در سنین 2-4-6 و 16 ماهگی تزریق انجام میگیرد و برای بالای 2 سال، پنومو واکس یک دوز تا 5 سال تزریق میشود. در حال حاضر در اکثر کشورهای امریکایی، اروپایی و کشورهایی مانند امارات، ترکیه و عراق از واکسنهای هموفیلوس، پنوموکک و روتاویروس به صورت قطره خوراکی برای پیشگیری از اسهال کودکان استفاده میشود که عوارض ناشی از بیماریهای عفونی و مرگ و میر کودکان بیمار را به نحو محسوسی کاهش داده است.»
منبع: روزنامه ایران