پاسخ ۱۲ کارشناس به یک سوال: آیا تا سوم آذر با 1+5 به توافق می رسیم؟

نام

عنوان

اظهارنظر

حسن بهشتی پور

تحلیلگر مسائل بین الملل

آنچه که از شواهد و قرائن پیداست طرفین رو به جلو حرکت می کنند و قطعا توافقی هم حاصل خواهد شد، ولی نمی توان چیزی را تا قبل از فرا رسیدن 24 نوامبر(3آذر) پیشاپیش، پیش بینی کرد. در سیاست هیچ چیز قطعی ای وجود ندارد به احتمال زیاد دوطرف به یک توافق نسبی دست خواهند یافت ولی آن توافق جامع که مد نظر طرفین است حاصل نخواهد شد و اختلافات همچنان برجای خود باقی است اما در چارچوب‌هایی که دو طرف به توافق رسیدند یک توافق نامه موقت دیگری امضا خواهند کرد تا پس از آن و ادامه مذاکرات به توافق جامع دست یابند.

صادق زیباکلام

استاد دانشگاه تهران

اگر تا سوم آذر دوطرف در پشت میز مذاکره همچنان به نتیجه نرسیده باشند یقینا مذاکرات تا حصول نتیجه قطعی ادامه پیدا خواهد کرد چراکه نه جمهوری اسلامی و نه آمریکایی ها می خواهند که به شرایط سال 91 و دوران احمدی نژاد برگردند. در مقابل دو طرف جاده سنگ لاخی به نام 35 سال دشمنی و بی اعتمادی میان ایران و آمریکاست؛ لذا حرکت به سمت جلو به هیچ وجه سریع نیست اما نکته مهم عزم و اراده ایران و آمریکا برای باز شدن گره کور پرونده هسته ای ایران است.

فؤاد ایزدی

کارشناس مسائل آمریکا

هرچند که امکان رسیدن به معامله و توافق تا مهلت مقرر یعنی سوم آذر وجود دارد.همان طور که به توافق ژنو رسیدند، به توافق دوم هم می توانند برسند. یعنی علاقه دارند به توافق برسند و امکانش هم هست اما سئوال اصلی این نیست که به توافق می رسند یا نه بلکه سئوال اصلی این است که محتوای توافق جديد چه باید باشد و این مهم تر از رسیدن به خود توافق است.اینکه چه اتفاقی باید بیفتد که برای کشور در توافق نهایی مفید باشد؟ خیلی پیچیده نیست. تحریم ها باید برداشته شود.

علی خرم

کارشناس مسائل بین‌الملل

در شرایطی که طرفین بتوانند بر سر همه موضوعات مورد اختلاف و مورد بحث انتخاب طرح کنند، مذاکرات به نتیجه خواهد رسید اما در صورتی که نتوانند حتی بر سر دو یا سه موضوع هم انتخاب طرح بکنند در حقیقت هیچ توافقی صورت نگرفته و پرونده همچنان باز خواهد ماند.ذکر این نکته ضروری است که امکان رسیدن به توافق تا ٢٤ نوامبر وجود دارد و علاوه بر ایران، تک‌تک اعضای ١+٥ هم نشان داده‌اند که به دنبال به نتیجه رسیدن این مساله و پایان یافتن پرونده هسته‌ای هستند.در شرایطی که این توافق هم حاصل نشود دو راه پیش روی طرفین باقی می‌ماند: یا ادامه یافتن مذاکرات و یا رها کردن روند مذاکره اما دو طرف مقابل تلاش می‌کنند مانع از موکول شدن پرونده به آینده شوند.

علاءالدین بروجردی

رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس

فکر نمی کنم این موضوع منتفی باشد، لذا امکان دارد توافق گذشته تمدید شود. در همین توافق احتمالی نیز باید بخشی از تحریم ها برداشته شود یعنی اگر قرار باشد آن‌ها تحریم ها را به همین صورت اضافه کنند، فکر نمی کنم خروجی این مذاکرات حتی توافق موقت دیگری باشد مگر اینکه آن‌ها برخوردهای منطقی تری انجام دهند که بتواند منجر به توافق دیگری شود.

حشمت‌الله فلاحت‌پیشه

کارشناس مسائل سیاسی

تحلیل محتوایی موضع گیری های طرفین نشان می دهد در عمان مواضع دو طرف بسیار به هم نزدیک شده و این دلیلی برای خوشبینی به توافق احتمالی است.هنوز هم اختلافات جدی بین دو طرف وجود دارد اما با این حال در زمانی که از آغاز مذاکرات تاکنون پشت سر گذاشته شده بسیاری از تابوها شکسته شده، دیدهای طرفین عوض شده و حتی لابی های موثر گذشته نیز خنثی شده که در در 35 سال گذشته بی‌سابقه بوده است.این عوامل باعث شده شرایط ایجاد شده یک مرحله برگشت ناپذیر باشد که احتمال توافق در آن بیش از عدم توافق است.

کاظم جلالی

رئیس مرکز پژوهش های مجلس

نتیجه مذاکرات را می توان بازی با حاصل جمع یک که همان مذاکرات بر پایه برد - برد خواهد بود پیش بینی کرد. به نظر می رسد که مذاکرات به نتیجه خواهد رسید و اراده جدی در تمام طرف ها برای حل این موضوع وجود دارد. ما مواضع خود را به صورت روشن مطرح کرده ایم و توپ در زمین غربی ها است؛ آمریکا باید یک آسیب شناسی از مذاکرات گذشته داشته باشد.

محمد فرهاد کلینی

کارشناس مسائل استراتژیک

مذاکرات هسته ای با توجه به ارزش و دست آوردهایش و با توجه به حضور کشورهای مهم بین‌المللی در این موضوع، خودبه‌خود مسیر آن را راهبردی کرده است و از این منظر می تواند مدت دار باشد و این مربوط به خواستگاه دولت نیست.امروزه تیم مذاکره کننده ایرانی دیگر راجع به بحث اصل و حق غنی سازی مذاکره ای نمی کند چون از این مرحله عبور کرده است و بحث پیرامون چگونگی ظرفیت غنی سازی صنعتی در ایران مطرح است.

حمید‌رضا ترقی

کارشناس مسائل سیاسی

انگیزه در دو طرف برای به‌نتیجه‌رسیدن بسیار زیاد است؛ اما اینکه واقعاً بتوانند چارچوب را حفظ کنند و به توافق برسند، خیلی سخت است.اگر تا 3 آذر مذاکرات به نتیجه نرسد؛ به نظر دیگر قابل تمدید نیست. طرف غربی از طولانی‌کردن مذاکرات استقبال می‌کند و در همین حالت فشار کمتری از درون کشورشان به آنان وارد می شود؛ بنابراین از نظر آن‌ها تداوم وضع موجود و بلاتکلیفی به نفع آنان بوده؛ درحالی‌که به ضرر ماست.

سیدحسین نقوی حسینی

سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس

 روند مذاکرات قبل از توافق ژنو بسیار مثبت بود که در نهایت منجر به توافق شد و آغاز مذاکرات بعد از آن در قالب نشست های ژنو و وین هم نشانه و رویکرد مثبتی بود و در نهایت امر ارزیابی ها از رسیدن به نتایجی مثبت در نتیجه مذاکرات وجود داشت.توانمندی ایران در غنی سازی و لغو کامل تحریم ها دو موضوع اساسی میان مذاکره کنندگان است که این امر نیازمند زمان زیادی است.

حسن قدیری ابیانه

سفیر سابق ایران در مکزیک

کنگره آمریکا که در دست جمهوری خواهان افتاده است و آن ها ایران را تهدید به تحریم‌های بیشتر می‌کند و لذا بعید می‌دانم توافقی حاصل شود. آمریکا نه قصد دارد تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل را ملغی کند و نه کل تحریم‌های اعمالی از سوی خود را و این یعنی اینکه امتیاز نقد می‌خواهند و وعده امتیاز نسیه می‌دهند.

حسن هانی زاده

کارشناس مسائل منطقه

در مذاکرات مسقط  مسائل فنی  مطرح شده و الان سمت و سوی مذاکرات به طرف رسیدن به نقطه مشترک از جانب طرف‌های مذاکره کننده است تا موضوع هسته‌ای ایران را به یک سرانجام مثبتی برسانند و اگر مذاکرات تمدید نشود، احتمالا تا 24 نوامبر اتفاقات خوبی رخ خواهد داد، و موضوع هسته‌ای  ایران به یک نقطه مثبتی خواهد رسید.اگر در این مدت مذاکرات به توافق نهایی نرسد، برای 3 ماه دیگر تمدید خواهد شد و چون اوباما شخصا مایل است که پرونده هسته‌ای ایران به صورت مسالمت آمیز حل شود، در سه ماه آینده مذاکرات هسته‌ای ایران به پایان خواهد رسید.