آفتابنیوز : آفتاب: نگاهی به تاريخ ايران، از گذشتههای دور نشان میدهد که هر وقت بیگانگان بر اساس خوی استکباری خویش و با سواستفاده از خلاء محبوبیت بین مردم و حکومت، بخشی و یا بخشهایی از خاک این کشور عزیز را اشغال کردهاند و یا زمانی که حاکمان در اداره جامعه، پاهای خود را از دایره عدل فراتر گذاشتهاند و با استبداد رای، تسمه از گرده مردم کشیدهاند، حركتها، نهضتها و قيامهايي از سوی یکی یا گروهی از فرزندان این مرز و بوم، به وقوع پيوسته كه بنا به شرايط سياسي ـ اجتماعي كشور، ويژگيها و شرايط خاص خود را دارا بوده است. بعضي از اين حركتها در مقابل استبداد سياسي حاكم بر ايران صورت گرفته و اين ويژگي، آنها را از حركتهاي ديگري كه بر مبناي ضديت با بيگانگان شكل گرفته، متمايز نموده است، چون جنبشهايي كه مبناي آنها عدالت گستري و يا آگاهي بخشي به مردم بوده، رهبران محبوبی را در تاریخ ایران جاودان کرده است .شناخت ميرزا كوچك خان و نهضتي كه او در تاريخ معاصر ايران ايجاد كرد، در همين راستاست که توانسته بخشي از ملت ايران را با خود همراه و موجب انگيزه مبارزه در آنان گردد.
ميرزا كوچك خان جنگلی که در منطقه سرسبز گیلان و در خانوادهاي متوسط به دنيا آمد و به تحصيلات ديني پرداخت؛ سرشار از روح دیانت و ملیت بود و بر اساس روحیات دینی و ملی نهضتی را در تاریخ ایران به یادگار گذاشت که به «نهضت جنگل» معروف است.
نهضتی که استقلال مملكت، حفظ تماميت ارضي، وطن دوستي، مشروعيت و كارآمدي، آزاديهاي سياسي، توجه به افكار عمومي، تساوي حقوق و بالاخره دموكراسي و حضور مردم را برای تعيين سرنوشت جامعه در تلفیق با آموزههای دینی و اسلام، جزيي از هويت تاريخي ملت ايران میدانست و ميرزا به درستي دريافته بود كه موعظه و خطابه به تنهايي كافي نيست و در عمل بايد وارد ميدان شد كه بر اساس همین تفکر در جريان فتح تهران و اعاده مشروطه، به مجاهدين پيوست و در جنگ سه روزه مجاهدين با قواي استبداد، حضور داشت. تشکیل کمیته اتحاد اسلام و تلفیق آن با نام نهضت جنگل، نشان از حسن سلیقه مبارزین برای توجه به ابعاد دینی و ملی مبارزه داشت.
مشی سیاسی و هدف اصلی نهضت جنگل در مرامنامه آنها مشهود است. مرامنامهای که «آزادی» و «تساوی افراد» مورد تاكید قرار گرفته و درباره آسایش عمومی و نجات طبقات زحمتكش، میگوید «ممكن نیست مگر به تحصیل آزادی حقیقی و تساوی افراد انسانی، بدون فرق، نژاد و مذهب در اصول زندگانی و حاكمیت اكثریت». تاکید مبارزان نهضت جنگل بر این نکته که «كلیه افراد از حقوق مدنی مساوی بهرهمند خواهند بود» و همچنین توجه به شغل و پرهیز از بیکاری و مفتخواری و ایجاد مؤسسات و تشکیلاتی که کار تولید میکنند، نشان از هوشیاری این گروه در آن زمان است که بسیاری از مشکلات مردم ایران در نقاط مختلف جغرافیایی به خاطر فقر مادی و بی رونقی اقتصاد بود.
با تشکر از برگزار کنندگان این مراسم که نود و چهارمین سالروز شهادت میرزای جنگلی را گرامی میدارند، امیدوارم اینگونه نشستها و همایشها با نگاه عمیق پژوهشگران دانشگاهی و حوزوی به تبیین اهداف و عملکرد نهضت جنگل و آسیبشناسی آن بپردازد تا سرمایهای ارزشمند از تحقیقات تاریخی برای جوانان جویای حقیقت فراهم نماید که قشر تحصیلکرده آگاه در همه جوامع سرمایههای اجتماعی محسوب میشوند.
اکبر هاشمی رفسنجانی
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام