آفتابنیوز : آفتاب- سرویس فرهنگی: پروژه سی وسومین جشنواره فجر از فردا در برج میلاد تهران کلید می خورد. جشنواره سی وسوم درحالی آغاز می شود که شائبه حاشیه سازی و تکرار اتفاقات سال گذشته هنوز در میان منتقدان و فیلمسازان وجود دارد. سال گذشته اکران فیلم عصبانی نیستم و خارج شدن این فیلم دربخش مسابقه که عدهای آن را حاصل فشار تندروها میدانستند، جشنواره سی وسوم را تحت الشعاع قرار داد. عصبانی "نیستم" پس از اولین نمایش در جشنواره فیلم فجر در سینما آزادی با استقبال شدید مردم روبرو شد، بهطوری که در همان سانس اول نمایش به سانس فوقالعاده رسید و صفهای خرید بلیط آن در مقابل سینماهای جشنواره تشکیل شد.
در مقابل این استقبال مردمی فیلم با برخی حواشی و فشارهای غیررسمی برخی گروهها روبرو شد و مورد حمله چهرهها، نهادها و خبرگزاریهای نزدیک به اصولگرایان قرار گرفت، به طوری که فیلم لقب «فیلم حامی فتنه» گرفت این اتفاقات باعث شد مسئولان جشنواره فیلم فجر در یک اقدام بیسابقه بدون اطلاعرسانی قبلی و بدون حضور عوامل فیلم، در سالن رسانهها (برج میلاد) به جای فیلم «طبقه حساس»، «عصبانی نیستم!» را به نمایش دربیاورند و زمان نمایش رسمی فیلم و حتی جلسه مطبوعاتی فیلم را لغو کنند. اقدامی که بعدها از آن به عنوان پیش گیری از حمله اتوبوسهای گروههای فشار یاد شد تا از به هم زدن نمایش فیلم جلوگیری شود.
عدم نمایشی که ماجرای آن تا یک سال بعد هم تمام نشد و سبب رو در رویی برخی جناح های مجلس با دولت یازدهم شد. نمایندگان کمیسیون فرهنگی برای جلوگیری از اکران فیلم ها نامه ای نوشتند که نام فیلم عصبانی نیستم به همراه قصههای رخشان بنی اعتماد نیز در داخل این لیست قرار داشت. با وجود یک سال مناقشه و افت و خیز تقابل برخی گروه ها با سیاست های فرهنگی دولت یازدهم تنها در یک نامه خلاص نشده و هر روز در مسائلی گوناگونی مانند کارشکنی در برگزاری کنسرتها، تلاش برای اختصاص 20 درصد بودجه وزارت ارشاد به جشنواره مقاومت خودش را نشان می دهد.خط ممتدی که حالا به جشنواره فجر می رسد و عده ای را دوباره نگران حواشی و تقابلهای تندروها کرده است. تقابلی که یک سر طناب آن در دست ارشاد و هنرمندان است و سوی دیگر آن در دست گروه هایی است که به گفته برخی هنوز سودای رقابتهای انتخاباتی را در سر دارند و محل تصفیه حسابهای سیاسی را وزارتخانه فرهنگ قراردادهاند.
اولین حاشیه جشنواره فجر قبل آغاز جشنواره
جشنواره فجر امسال با وجود تلاشها بر عدم حاشیهسازی با اولین اعتراض عبدالرضا کاهانی کارگردان معروف سینما روبهرو شد. اعتراضی که نخستین حاشیه جشنواره امسال به شمار میآید. علاوه بر استراحت مطلق «مادر قلب اتمی» (با بازی ترانه علیدوستی و محمدرضا گلزار و به کارگردانی علی احمدزاده)، «خندههای آتوسا» (با بازی باران کوثری و محمدرضا فروتن و به کارگردانی علیرضا فرید)، «دلتا ایکس» ساخته علیرضا امینی، «۳۶۰ درجه» نخستین فیلم سینمایی سام قریبیان، «دلم میخواد» ساخته بهمن فرمان آرا از جشنواره فیلم فجر حذف شدهاند. با حذف این فیلمها آثاری جعفری جوزانی با «ایران برگر علیرضا رئیسیان با «دوران عاشقی»، ابوالحسن داودی با «رخ دیوانه» و عبدالحسن برزیده با «مزارشریف»، کمال تبریزی با «طعم شیرین خیال»، فرزاد موتمن با «خداحافظی طولانی» و بهروز افخمی با «روباه» در این دوره از جشنواره فیلم فجر حضور دارند.
حذفشدن برخی فیلمها و حضور برخی دیگر به گفته احمد امینی از اعضای هیئت انتخاب ربطی به مسائل دیگر نداشته و به فشار و توصیهها مرتبط نشده است. عبدالرضا کاهانی اولین اعتراض خود را به این توجیه اعلام کرده و گفته است انتخاب نشدن فیلم استراحت مطلق را به رای نیاوردن فیلم در هیئت انتخاب مرتبط ندانسته دانست و تلویحا آن را نوعی سیاسیکاری و امتیاز دادن به برخی گروههای تندرو تعبیر کرده است.
کاهانی در اعتراض به این حذف شدن گفته است: «رفتار دوستان در فستیوال از این جهت تعجبانگیز است که کپیبرداری از روی دست مسئولان قبلی سینماست. اینکه میگویند فیلم تو در هیئت انتخاب رای نیاورده است همان حرفی است که آقای سجادپور در دوره قبل هم به ما میگفت که فیلمهای «هیچ» و «اسب حیوان نجیبی» است هم رای نیاورد. برای من رای نیاوردن «استراحت مطلق» هم تعجبآور نیست. اساسا جشنواره فیلم فجر انتخاب غلطی برای فیلمهای امثال من است برای ما که نه در افتتاحیه هستیم و نه در اختتامیه جشنواره فیلم فجر. کاهانی که برخی او را به عنوان فیلم ساز معترض میشناسند به برخی بی اعتمادیها بین فیلمسازان و مسئولان اشاره کرده و گفته است: «برای من حیرتانگیز است حرفهایی بود که قبل از اعلام اسامی از سوی دوستان وزارت ارشاد و جشنواره فیلم فجر در جلساتی مطرح شده بود. حتی در این جلسات تاریخ نمایش فیلم در برج میلاد را هم هماهنگ کرده بودم. تا حساسیت کمتری در مورد آن به وجود بیایدو من برای اولین بار تصمیم گرفتم با یک مدیر سینمایی شام بخورم و فیلمم را سانسور کنم اما در نهایت منجر به این شد که حس اعتمادی وجود نداشته باشد.»
علاوه بر اعتراض آشکار کاهانی در زمان داوری هیئت انتخاب این شائبه نیز مطرح شد که علیرضارضا داد دبیر جشنواره فجر امسال می کوشد که جشنواره فجر بیحاشیه و بی دردسر برگزار شود و بنابراین بعضی فیلمها برای جلوگیری از حواشی احتمالی و حمله تندروها حذف شده اند. این شائبه که قطعیت آن هنوز معلوم نیست تنها نقل قول قابل استناد به ایوبی رئیس سازمان سینمایی بازمیگردد. وی در تازهترین اظهارات خود در جمع خبرنگاران در پاسخ به این پرسش که حاشیههای احتمالی فیلم فجر چقدر بر نمایش عمومی آثار تأثیرگذار خواهد بود، توضیح داد: هیچ مشکلی در این زمینه وجود ندارد همچنان که سال گذشته هم مشکلی نبود و جشنواره حاشیهای نداشت.
با بررسی این اظهار نظرها و حدس و گمان متنوع شروع ماراتن جشنواره فجر و رقابت آثار سینمایی زمان خوبی برای اثبات یا رد حدسها و پیشبینیهای مطرح شده درباره ممنوعیت و یا اکران قانونی فیلم های ساخته شده است. به نظر می رسد ده روز جشنواره فجر فرصت خوبی برای ارزیابی تلاش های ارشاد برای همکاری با هنرمندان و تعامل با گروه های تندرو است. فرصتی که وزارت ارشاد می تواند با بهره گیری از آن با حفظ حقوق هنرمندان و عمل به وعده های خود و جشنواره را بدون حاشیه برگزار کند و هم می تواند با انتخاب و ترجیح یکی از این دوطیف به حاشیهسازیها وحدس و گمانها دایره وسیعتری ببخشد.