مزار شریف، ادای دین سینما/ تصویر شهادت محمود صارمی و دیپلمات های ایرانی در قاب دوربین برزیده

فیلم سینمایی مزار شریف به کارگردانی حسن برزیده با دستمایه قرار دادن یک حادثه تروریستی، تلاش کرده تا در حد توان دین خود را به قربانیان و شهدای حمله ددمنشانه و غیر انسانی طالبان به کنسولگری ایران را ادا کند.

آفتاب‌‌نیوز :

آفتاب: به گزارش ایرنا، سینما در طول تاریخ کارکردهای متفاوتی داشته است. سرگرم کنندگی، تصویرگری یک حقیقت و یا نمایان کردن رویاهای مانده در پس یک فیلمساز در قاب های متفاوت با فرم های گوناگون در ادوار مختلف تاریخی آنچیزی است که از سینما بر جای مانده و در پس این فراز و نشیب کارکردی، آثاری نیز خوش درخشیده اند.

نمونه این کارکرد ساخت آثار متعدد پس از جنگ جهانی است. آثاری که با رویکرد به تصویر کشیدن یک فاجعه انسانی، تصویر زندگی یک شخصیت نمادی از این مهم محسوب می شود و آثاری همچون جوخه، غلاف تمام فلزی، نجات سرجوخه رایان و حتا فارست کمپ با موضوع جنگ ویتنام از جمله آثاری است که در سینمای دنیا تولید شده و فیلمسازان آمریکایی بر اساس نگاه و رویکرد خود، روایت خاص خود را درباره پدیده ای بنام جنگ به طور مستتر و یا عریان مطرح کرده اند.

همچنین کوچکترین اتفاقات و حوادث رخ داده در یک سرزمین موجب می شود فیلمساز گاه به صورت شخصی و گاه با حمایت پنهان دولت متبوع اثری را بر اساس اهداف مشخصی خلق کند؛ در عین حال فیلمسازان گاه با تحریف تاریخ و یا روایت های تخیلی این اهداف را دنبال می کنند. سینمای ما اما کمتر به موضوعات مهم تاریخی بخصوص تاریخ معاصر پرداخته و سهم ما از قهرمانان حقیقی اندک است. بررسی اتفاقات و عملیات تروریستی که از ابتدای دهه 60 تاکنون از سوی منافقین و دولت های غربی رخ داده نشان می دهد تعداد این حوادث بسیار زیاد است.

یکی از این عملیات های تروریستی به شهادت رساندن دیپلمات های ایرانی در کنسولگری افغانستان روز 17 مرداد 1377 (08 آگوست 1998) در کنسولگری ایران در مزار شریف به دنبال اشغال شهر توسط نیروهای طالبان بود.

در این حادثه تروریستی 10 دیپلمات و محمود صارمی خبرنگار ایرنا به شهادت رسیدند و این روز به عنوان روز خبرنگار در تقویم ثبت شد.

با وجود پیچیدگی های این ماجرا و در عین حال جذابیت های این اتفاق سینمای ایران از پرداختن به این موضوع دور ماند.

حال پس از گذر 16 سال از این واقعه سینمای ایران با ساخت فیلم مزار شریف تلاش کرده این کم کاری را جبران کند.

حسن برزیده که آثاری همچون دکل و پرواز خاموش را در کارنامه خود دارد پس از گذر از دوران دوری از فیلمسازی این بار با مزار شریف که در سی و سومین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد، تلاش کرد دین خود را به شهید صارمی و دیپلمات های ایرانی شهید در مزار شریف افغانستان ادا کند.

فیلمساز در عین حال در بستر روایت این حادثه تروریستی تلاش کرده تحلیل خود را از عاملان این جنایت به تصویر بکشد.

«الله مدد شاهسون» شخصیت اصلی فیلم برزیده همان تنها بازمانده حادثه تروریستی مزار شریف است و برزیده تلاش کرده با ارائه روایتی از پیچ و خم پیش روی این بازمانده، تصویری از شهادت دیپلمات های ایرانی را تصویر کند.

به عبارتی فیلم که لحنی حماسی و امیدبخش دارد، فرار تنها شاهد این حادثه را دستمایه قرار داده و از خلال این ماجرای پرتنش به نقش دولت های خارجی در واقعه می پردازد.

فارغ از نگاه ها و نقد های زیباشناسانه به فرم و محتوای این اثر سینمایی، مزار شریف می تواند آغازی بر ساخت آثار سینمایی بر حوادث و فجایع تحمیلی به ایران اسلامی باشد.

نکته اساسی آن که برخی معتقدند با ساخت یک فیلم درباره یک موضوع دیگر نباید درباره آن سوژه و یا رخداد اثری تولید شود در صورتی که در سینمای دنیا شاهد تولید انبوهی فیلم در باره یک اتفاق هستیم. نمونه این امر را می توان در آثار متعددی که درباره جنگ ویتنام از نگاه آمریکایی ها روایت شده مشاهده کرد.

امروز شاید این مهم قابل بررسی باشد که چرا سینمای ایران در سالیان گذشته از ساخت فیلم درباره حمله شیمیایی به سردشت، ترور شخصیت های بزرگ انقلاب اسلامی، ترور دانشمندان هسته ای دور مانده است؟

ذکر این مهم ضروری است که امروز آثار سینمایی در قالب یک سند می تواند برای مردم دنیا و نسل جوان، درباره روایتی اطلاعاتی را در اختیار آنان قرار دهد. با توجه به تغییر رویکرد اسناد در لقای به روز شدن فن آوری، آثار سینمایی در آینده ای نچندان به اسناد تاریخی تبدیل خواهند شد چرا که تصویر قدرت بیشتری نسبت به آثار مکتوب در اثرگذاری دارد.

در این حالت با توجه به بمباران اطلاعاتی در عصر دیجیتال، ارائه اطلاعات صحیح به نسل جوان از طریق سینما امری ضروری به نظر می رسد و عدم توجه به این مهم در امتداد تاریخ به تغییر حقایق منجر خواهد شد.

مزار شریف و آثاری از این دست قطعا نیاز به نقد و بررسی عالمانه از سوی کارشناسان سینمایی دارد اما تخریب و تحت فشار قرار دادن فیلمسازی که با ساخت اثری درباره شهیدان دیپلمات و شهید صارمی تلاش کرده ادای دین به آنان کرده باشد راه را برای تولید این آثار و استقبال فیلمسازان از تولید چنین فیلم هایی می بندد و بهتر آنکه به جای تلاش برای تسویه حساب های شخصی کمی در تلاش برای ترغیب فیلمسازان کاربلد برای ساخت فیلم هایی با موضوع اتفاقات تاریخی معاصر باشیم.

گزارش خطا

لینک کوتاه: https://aftabnews.ir/001Bh1